پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سیدبهاءالدین حسینی‌هاشمی/ کارشناس بانکی و مدیرعامل سابق بانک‌های صادرات و سرمایه
بانکداری مجازی صورت پیشرفته بانکداری کنونی است همان‌طور که بانکداری امروز صورت پیشرفته بانکداری سنتی ماست که روزی با ابزار دستی صورت می‌گرفت. این روند تکاملی بانکداری در پی پیشرفت صنعت و تکنولوژی اتفاق افتاده است. در کل سبک زندگی مردم، مراودات و معاملات آنها تغییر کرده و بر میزان معاملات آنلاین و خریدهای مجازی اضافه شده است، در همین راستا شاهد پدیده‌هایی چون تجارت مجازی، دولت مجازی، دولت الکترونیک و… هستیم، همه اینها اشکال جدید تجارت و بازرگانی در زندگی اجتماعی و ارتباطات مردم است. در این بین بانک همیشه به عنوان یک موسسه مالی و پولی، در جوار هر واقعه مالی و پولی حضور دارد و خود را با تغییرات هماهنگ می‌کند.
طبیعی است با ارتقای ارتباطات انسانی در سطوح فراملی دسترسی به منابع پولی و بانکی هم باید ایجاد شود، این در حالی است که ساعات کاری بانک‌ها به‌طور متوسط 7 ساعت است درحالی‌که ما به دسترسی به خدمات بانکی در 24 ساعت نیاز داریم به‌ویژه که دنیا به دو نیم‌کره تقسیم شده و ساعات شبانه‌روز در این دو متفاوت است. در چنین شرایطی بانک باید توانمندی ارائه همیشگی خدمات پولی و بانکی را داشته باشد و در نتیجه این بایدهاست که ایجاد بانکداری مجازی در کنار بانکداری عینی ضرورت دارد، ضرورتی که مستلزم ایجاد فناوری‌های منحصر به آن است.
ایران هم از این تفاسیر مستثنا نیست و بر مبنای همین اقتضائات حدود یک دهه پیش بانک آرین آغازی بر این دستاورد در کشور بود. استنباط من این است که در سال‌های 89 و 90 که بحث بانک‌های مجازی در ایران مطرح شد، تامین امنیت سیستم به اندازه امروز ممکن نبود و یا تصور بر این بود که بانکداری مجازی اسبابی برای فرار مالیاتی و پول‌شویی به شمار می‌آید و در کل امکان اعمال کنترل‌های امنیتی و نظارتی لازم بر سیستم وجود ندارد در نتیجه اینها بانک مرکزی دغدغه این را داشت که نتواند نظارت کامل بر عملکرد بانک‌های مجازی داشته باشد، به عبارت دیگر ابزار نظارتی را در اختیار نداشت.
توجه داشته باشید ایجاد بانکداری تماما مجازی کار ساده‌ای است اما نظارت بانک مرکزی بر آن کار ساده‌ای نیست هر چند بانک مرکزی امروز به سامانه‌های پرداخت، نظارت و سامانه‌های یکپارچه مجهز شده و با گذشت نزدیک به یک دهه به‌تدریج این ابزار را به دست آورده است، البته نقاط ضعفی همچنان باقیست، به طور مثال دست‌کم در احراز هویت مشتری فناوری لازم در سامانه‌های بانکی برقرار نشده، اگرچه امضای دیجیتال موردپذیرش است اما بازهم برای احراز هویت مشتری و ثبت اثرانگشت و یا مردمک چشم نیاز به حضور فیزیکی در شعب وجود دارد، البته اقداماتی محدود برای رفع این ضعف هم برداشته شده و در نهایت همه اینها نشان از این دارد که به‌تدریج شرایط برای بانکداری مجازی در حال فراهم شدن است و بانکداری کشور می‌تواند در آینده نزدیک در دو صورت عینی و مجازی به فعالیت ادامه دهد.
در همین حال به اعتقاد من ایجاد بانکداری مجازی به‌هیچ‌وجه به معنای حذف کامل شعب نیست و این اتفاق هیچ‌گاه رخ نمی‌دهد. حتی در امریکا که پیشرفته‌ترین اقتصاد الکترونیکی دنیا را در اختیار دارد، شعب بانکی حذف نشده‌اند، ایجاد بانکداری مجازی می‌تواند به کاهش شمار شعب بانکی منجر شود اما هیچ‌گاه به معنای حذف کامل آنها نیست. بانکداری مجازی به معنای ارائه خدمات بانکی آنلاین است که بخشی از آن در حال حاضر در ایران اجرا می شود و قرار است دامنه این خدمات افزایش یابد.
این را در نظر داشته باشید ارائه برخی خدمات بانکی هنوز در سامانه‌های مجازی بانکی نه تنها در ایران که در همه جهان ممکن نیست، خدماتی از جمله قراردادها، مشارکت‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها، امور مربوط به واردات و صادرات و… در کجای دنیا ما شاهد بانکداری صددرصد مجازی بوده‌ایم؟ البته موسسات پولی و اعتباری هستند که چون خدمات آنها محدود به نقل و انتقالات پولی است می‌توانند شعب را به طور کامل حذف کنند، اما سرویس خدمات بانک باید جامع باشد. به طور مثال، شما به جایی می‌گویید دانشگاه که تمام رشته‌ها در آن تدریس شود، درحالی‌که دانشکده تنها محدود به چند رشته است، بانکداری مجازی دانشکده است نه دانشگاه.
