پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مدیرعامل فارابی: دلیل منفی شدن بورس، فروش سهام عدالت نیست
رحمان بابازاده: موافق این نظر نیستم که سهامداران عدالت یا کارگزاران با فروش سهام عدالت باعث منفی شدن بازار شده باشند. سهام عدالت اکنون مدت زیادی است که در بازار وجود دارد و افراد نگران نوسانات بازار نباشند. زمانی که بازار پر قدرت باشد، تک‌تک مراحل فروش سهام عدالت و همچنین کلیه خریدها انجام می‌شود
شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس شب گذشته در برنامه زنده اینستاگرامی با رحمان بابازاده، مدیرعامل فارابی در خصوص نحوه فروش سهام عدالت صحبت کرد. بابازاده در این برنامه به سوالاتی در رابطه با علت تأخیر زمان واریز وجه فروش سهام عدالت به سهامداران، چند مرحله‌ای بودن واریز وجه، تأثیر فروش سهام عدالت روی نوسانات شاخص بورس پاسخ داد.
چه کسانی می‌توانند سهام عدالت خود را بفروشند؟
مجری برنامه در ابتدا این سؤال را از بابازاده پرسید که چه کسانی می‌توانند سهام عدالت خود را بفروشند؟ او در پاسخ به این سؤال گفت: «همانطور که اطلاع دارید حدود سه ماه پیش اطلاع‌رسانی شد که دارندگان سهام عدالت می‌توانند روش مستقیم یا غیرمستقیم را انتخاب کند. در حال حاضر کسانی که روش مستقیم را برای فروش سهام عدالت خود انتخاب کرده‌اند، امکان فروش سهام عدالت خود را دارند. آن‌هایی که روش غیرمستقیم را برای فروش سهام عدالت خود انتخاب کرده‌اند نیز به زودی امکان فروش برای آنها فراهم می‌شود. اکنون استان خراسان جنوبی این امکان برای آنها فراهم شده است و بعد از احراز هویت سجام از طریق سهام عدالت استانی امکان فروش را خواهد داشت.»
اگر سهام عدالت سهامداران به فروش برود چه زمانی به حساب آنها واریز می‌شود؟
به گفته مدیرعامل فارابی بعد از اینکه افراد برای فروش سهام عدالت سفارش خود را ثبت کردند، این درخواست‌ها به شرکت سپرده‌گذاری ارسال و تجمیع می‌شود. پس از آن دوباره به کد سهام عدالت کارگزاری یا بانک وارد می‌شود و امکان فروش تجمیعی پیدا می‌کنند. بنابراین بعد از این که کدها به سمت کارگزاری برمی‌گردد، این امکان را پیدا می‌کنیم که در بازار اقدام به فروش آنها کنیم.
او در ادامه توضیح داد: «دارندگان سهام عدالت پرتفویی دارند که حدود ۳۶ سهم را شامل می‌شود که متناسب با ارزش خود متفاوت هستند. درواقع سهامی که تخصیص داده شده است بین افراد متفاوت است، اما ارزش آن در زمان تخصیص یکسان بوده است. این سهم‌ها تجمیع می‌شود و ما اقدام به فروش آنها می‌کنیم. بعد از اینکه سهام به فروش می‌رسد، دوباره بخشی یا کل آن اطلاعات به سمت شرکت سپرده‌گذاری ارسال می‌شود و شرکت سپرده‌گذاری، این سهام به فروش رفته را به مالکان سهام عدالت اختصاص می‌دهد. پس از اینکه شرکت سپرده‌گذاری شماره شبای افراد را به ما دهد، واریز وجه دارندگان سهام عدالت را انجام می‌دهیم.»
چرا فرایند واریز وجه طولانی است؟
بابازاده در رابطه با اینکه چرا فرایند واریز وجه طولانی است، گفت: «فرایند فروش سهام عدالت در اصل حاصل یک فرایند سیستماتیک نسبتاً چند مرحله‌ای است که تاخیرهای خواسته یا ناخواسته در هر مرحله می‌تواند این فرآیند را تسریع یا طولانی‌مدت کند. فرض ما بر این است که درخواست فروش سهام عدالت ثبت شده و مراحل مطابقت نداشتن شماره شبا یا تلفن همراه حل شده باشد. بعد از اینکه درخواست فروش ارسال می‌شود و این درخواست را به شرکت سپرده‌گذاری ارسال می‌کنیم، تقریباً دو روز طول می‌کشد تا درخواست‌ها به صورت تجمیعی به ما انتقال پیدا کند. این فرایند ممکن است به دلایلی که ناشی از محدودیت‌های فنی باشد بین دو تا چند روز طول بکشد. حتی ممکن است یک هفته به طول بینجامد تا این درخواست‌ها به دست ما برسد و بتوانیم اقدام به فروش کنیم.»
آنطور که مدیرعامل فارابی توضیح داد، ممکن است از چند سهمی که برای فروش درخواست داده شده، تعدادی از آنها به دلایلی امکان فروش نداشته باشند. یکی از آن دلایل می‌تواند این باشد که آن نماد بسته است یا مجمع عمومی سالیانه دارند. طبیعتاً همه آن سهام ممکن است در یک لحظه قابلیت فروش نداشته باشد یا اینکه شرایط بازار طوری باشد که امکان فروش سهام سهامداران عدالت میسر نباشد؛ مثلاً در بازار دیروز تعداد زیادی از نماد وجود داشت که صف فروش داشتند. بنابراین وقتی امکان فروش پیدا نکنند، نمی‌توانیم سهام آنها را بفروشیم.
با این حال می‌خواهم این اطمینان را به سهامداران عدالت بدهم که تاخیری از سمت ما از زمان دریافت اطلاعات وجود ندارد و به دلیل فعالیت در یک فضای رقابتی و جلب رضایت سهامداران سعی می‌کنیم که در اسرع وقت فرایند فروش انجام شود. بنابراین مقداری زمان به واسطه محدودیت‌های بازار یا محدودیت‌های نمادها وجود دارد تا سهام عدالت فروش برود. بعد از آن اطلاعات فروش رفته را به شرکت سپرده‌گذاری ارسال می‌کنیم که محاسبات، تخصیص و زمان خودش را می‌طلبد.
سه تا ۲۳ روز فرایند واریز مبلغ طول می‌کشد
بابازاده اشاره کرد: «طبق تجربه‌ای که داریم زمان درخواست فروش تا پرداخت، سه تا حدود ۲۳ روز است. سهامداران عدالت ممکن است واریز مبلغ سهام عدالت آنها تأخیر داشته باشد که بخشی از آن مربوط به محدودیت‌های فنی و بخشی دیگر محدود به ذات بازار است.»
او در پاسخ به این سؤال که آیا سهامداران عدالت می‌توانند از طریق بانک‌ها نیز سهام عدالت خود را بفروشند یا نه، گفت: «ابتدا فروش سهام عدالت از طریق شعب بانک‌ها انجام می‌شد و پس از آن روی سامانه‌های کارگزاری هم صورت گرفت. اکنون نیز بانک‌ها از طریق ارتباطی که با شرکت‌های کارگزاری مرتبط با خود دارند این سفارش‌ها را دریافت می‌کنند و فروش سهام عدالت انجام می‌شود.»
آیا امکان تغییر کارگزار ناظر وجود دارد؟
بابازاده در این گفت‌وگو توضیح داد: «سازوکاری که تاکنون برای سهام عدالت در نظر گرفته شده این است که امکان تغییر کارگزار برای سهامداران سهام عدالت فراهم نشده است. البته از نظر من با توجه به اینکه سهامداران حداکثر یک یا دوبار امکان فروش سهام عدالت را دارد و در اصل خریدوفروشی انجام می‌دهند، تغییر کارگزار ناظر چندان اهمیتی ندارد. کارگزار ناظر امکانی برای بازار سرمایه است که سهامدار بتواند خریدوفروش مکرر داشته باشد. البته این موضوع در حال بررسی است و ممکن است در آینده امکان تغییر کارگزار ناظر نیز فراهم شود.»
سهام عدالت را در زمان مناسب به فروش می‌رسانیم
عده‌ای می‌گویند که دلیل قرمز بودن شاخص این است که سهامداران عدالت بی‌محابا اقدام به فروش کرده و باعث منفی شدن بازار شده‌اند. سوالی که از مدیرعامل فارابی پرسیده شد این بود که آیا کارگزاری‌ها هر زمان که صلاح بدانند سهام عدالت را می‌فروشند؟
به‌گفته او سازوکار طبیعی بازار است که یک روز مثبت و یک روز منفی است. سهامداران عدالت نیز خارج از این بازار نیستند. طبیعتاً هم وقتی بازار شروع به منفی شدن می‌کند، ممکن است آنها هم اشتیاق بیشتری به فروش سهام خود داشته باشد. ما این رفتار را در سهامداران عدالت شاهد هستیم؛ وقتی بازار منفی می‌شود، عموماً افراد بیشتری برای فروش ثبت سفارش می‌زنند. طبیعتاً آنها هم حق دارند که تصمیم بگیرند و بخشی از بازار هستند.
او موافق این نظر نیست که سهامداران عدالت یا کارگزاران با فروش سهام عدالت باعث منفی شدن بازار شده باشند. به‌گفته بابازاده سهام عدالت اکنون مدت زیادی است که در بازار وجود دارد و افراد نگران نوسانات بازار نباشند. زمانی که بازار پر قدرت باشد، تک‌تک مراحل فروش سهام عدالت و همچنین کلیه خریدها انجام می‌شود.
