پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
شبکه پرداخت پی با تغییر رویکرد کسب‌وکاری و به‌روزرسانی پلتفرم خود به دنبال مشتریان بزرگ است
چاری‌پور: ما در شبکه پرداخت پی به این نتیجه رسیده‌ایم که اتفاقاً اگر PSPها مشتریان خرد و کوچک را نمی‌خواهند، ما هم این مشتریان را نمی‌خواهیم.
با وجود تب و تاب خیلی بالایی که در ابتدای شکل‌گیری مفهوم پرداخت‌یاری پیرامونش وجود داشت، در حال حاضر با توجه به رویکرد قانونگذار در خصوص محدودیت‌ها و رابطه بالا به پایینی که شرکت‌های PSP به پرداخت‌یارها دارند موضوع شکست‌خورده‌ای به نظر می‌رسد. گواه این موضوع هم کمایی است که پرداخت‌یارها در آن فرو رفته‌اند و به نظر می‌رسد پرداخت‌یاری مسائل و مشکلات اساسی پیش روی خود دارد که اگر اصلاح نشود، عملاً صحبت از نوآوری و ارائه سرویس‌های با ارزش افزوده بالا برای کاربران در این حوزه، حرفی بیش نخواهد بود و آن انگشت‌شمار موارد موفق هم به نظر نمی‌رسد ریشه موفقیتشان ربطی به پرداخت‌یاری داشته باشد.
شبکه پرداخت پی، از بازیگران باسابقه درگاه‌های واسط کشور که قدیمی‌ترهای صنعت آن را با نام «پی‌لاین» می‌شناسند، حالا بعد از یک سال فعالیت زیر پرچم پرداخت‌یاری، با رسیدن به این باور که پرداخت‌یاری با این سروشکل و سازوکار به ترکستان است، تصمیم به تغییر مسیر و تغییر رویکرد برای ادامه مسیر خود داده است و نه‌تنها تغییرات اساسی در زیرساخت خود ایجاد کرده است، بلکه تغییرات اساسی در رویکرد کسب‌وکاری خود ایجاد کرده است. در همین راستا، گفت‌وگویی با سجاد چاری‌پور، مدیرعامل و بنیان‌گذار شبکه پرداخت پی داشتیم تا دلیل و فلسفه این تغییرات را بشنویم.
ریفکتور زیرساخت‌های فنی شبکه پرداخت پی
در وبلاگ شبکه پرداخت پی، خبر از تغییر رویکردتان دادید، کمی این رویکرد جدید را برایمان باز کنید که چیست و چرا چنین رویکردی در پیش گرفته‌اید؟
چاری‌پور: از اواسط سال 98 با توجه به شرایطی که به برای پرداخت یاری و صنعت پرداخت متصور بودیم، تغییرات و رویکرد اساسی نیز در کسب‌وکار مدنظر گرفتیم و تصمیم گرفتیم در حوزه‌های جدید حضور داشته باشیم. با وجود اینکه شبکه پرداخت پی با پلتفرم قبلی نیز، به داشتن «کیفیت بالای سرویس» شناخته شده بود ولی با توجه به تغییر رویکردهایی که در کسب‌وکارمان داشتیم، تصمیم گرفتیم سرویس‌های جدیدی ارائه کنیم و تمرکز خدمات را از پردردسرترین سرویس یعنی «درگاه پرداخت اینترنتی» تغییر دهیم. برای رسیدن به این هدف نیز باید کل زیرساخت فنی شبکه پرداخت پی را ریفکتور می‌کردیم تا بتوانیم برای حجم خیلی بیشتری از تراکنش‌ها، گستره بیشتر و متنوع‌تری از محصولات و بازه خاص‌تری از مشتریان آماده باشیم.
به طور کلی این به روزرسانی‌ها زیرساخت شبکه، سازوکارهای امنیتی، سازوکارهای ارتباطی با سوئیچ‌ها، رابط کاربری و تجربه کاربری پنل کاربری مشتریان و حتی تکنولوژی‌های مورد استفاده از آن که برای همه از تکنولوژی‌های لبه استفاده شده است را شامل می‌شوند. تمام این به روزرسانی‌ها حاصل مجموعه‌ای از عوامل بودند از جمله تحقیق و مطالعات بر رفتار مشتری زمان پرداخت وجه، بازخورد و پیشنهادات کاربران، تحلیل اطلاعات و داده‌های سامانه‌های گزارش‌دهی، اتفاقات و محدودیت‌های بازار پرداخت‌یاری و پیش‌بینی‌هایی که از آینده این صنعت وجود داشت. در نتیجه سعی کردیم به پلتفرم و ساختار تازه‌تری برسیم که بهینه‌ترین شکل آمادگی حضور در صنعت را در آینده داشته باشیم.
این تغییرات و به‌روزرسانی‌های فنی از چه جنسی بودند؟
چاری‌پور: در ریفکتور ساختار نرم‌افزاری رویکردمان به مدل معماری میکروسرویس تغییر یافت. از طرف دیگر در این رویکرد میکرو سرویس‌محور بودن، به شدت در ارائه سرویس‌های جدید چابک خواهیم بود. در کنار زیرساخت‌های نرم‌افزاری، به طور کلی زیرساخت‌های سخت‌افزاری‌مان را بخاطر نوسانات ارزی و تحریم‌ها نیز با هزینه بیشتری نسبت به قبل به‌روز کردیم که این موضوع پیچیدگی‌های زیادی برای ما داشت که خوشبختانه به هر قیمتی بود توانستیم این کار را انجام دهیم.
در بخش دیگری از به‌روزرسانی‌ها با تغییر سازوکارهای ارتباطی با سوئیچ PSP، مدل ارتباط را تغییر دادیم تا بتوانیم درصد موفقیت در انجام تراکنش را به حداکثر مقدار ممکن برسانیم. همچنین انرژی بسیار سنگینی روی توسعه الگوریتم‌های کشف تقلب صرف کردیم تا در این حوزه هم متحمل کمترین حد ریسک شویم.
ضربه سخت سایت‌های قمار به پرداخت‌یارها
در حوزه کسب‌وکار چرا تغییر رویکردی داشتید؟
چاری‌پور: قبل از باز کردن تغییر رویکرد کسب‌وکاری‌مان اول باید یک مسئله مهم که ریشه این تغییر رویکرد بود را باز کنم.
متاسفانه یکی از اتفاقاتی که گریبان پرداخت‌یارها در کشور را گرفته است، بحث وبسایتهای قمار هستند که هر روز با سروشکل تازه‌ای قد علم می‌کنند و در نهایت مراجع قضایی هم به جای حل کردن ریشه مسئله، تمام تقصیر ماجرا را به گردن پرداخت‌یارها می‌اندازند.
داستان ما در اینجا داستان آن چاقوفروشی است که فردی چاقو می‌خرد و بعد با آن چاقو به جای جراحی می‌رود آدم می‌کشد و چون مراجع قضایی دستش به آن آدم‌کش نمی‌رسد می‌آید سراغ چاقوفروش که تو چاقو را فروختی پس تو مسئولی!
متاسفانه ما به عنوان پرداخت‌یار از نگاه مراجع قضایی کلاهبردارانی بیش نیستیم! به محض احضار و ورود به مراجع قضایی با ما مانند قاتل زنجیره‌ای و اختلاس‌گر رفتار می‌شود. انواع توهین‌ها، تهمت‌ها و اتهامات را در دادگاه‌ها می‌شنویم و قرارهای مختلفی برای ما صادر می‌کنند.
الگوریتم‌های کشف تقلب و نظارت‌های بسیار زیاد باعث شده است عملاً استفاده از درگاه پرداخت ریالی در وبسایتهای قمار دیگر منطقی نباشد و این وبسایت‌ها روی آورده‌اند به استفاده از انواع ووچرها مثل وب‌مانی و پرفکت‌مانی و همینطور ارزهای دیجیتال مثل بیت‌کوین و اتریوم! چه اتفاقی افتاده است؟ نه‌تنها با تغییر ابزار پرداخت دیگر هیچ گونه ردی از این جریان‌های درآمدی نمی‌توان زد، بلکه مشکل از پرداخت‌یارها به مشتریان پرداخت‌یاران از جمله صرافان و اکسچنج‌ها منتقل شده است و دوباره همان داستان فروش چاقو آنجا دارد تکرار می‌شود؛ چرا که با توجه به شرایط تحریمی کشور، بسیاری از مردم برای خرید لایسنس بسیاری از نرم‌افزارها و آنتی‌ویروس‌ها، کتاب و مجلات دیجیتال، اشتراک وبسایتهای آموزشی در حوزه‌های مختلف، خرید از فروشگاه‌های خارجی و حتی گیمرها، از این ووچرها یا ارزهای دیجیتال برای پرداخت استفاده می‌کنند.
حالا وبسایتهای قمار هم به پذیرش این ابزارها اقدام کرده‌اند. اتفاقی که افتاده این است که متاسفانه قماربازان با خرید این ووچرها، اقدام به استفاده از این ووچرها در وبسایتهای قمار می‌کنند و در صورت از دست دادن پولشان در وبسایتهای قمار، اقدام به شکایت از صرافی‌ها یا وبسایت‌هایی که ووچرها را از آنها خریده‌اند می‌کنند و ادعا می‌کنند اصلاً ووچر خریداری شده خود را تحویل نگرفته‌اند. همین موضوع باعث چالش‌های زیادی برای مشتریان ما در لایه صرافی‌ها شده است و اینجا دوباره به شکل دیگری پای پرداخت‌یار هم وسط کشیده می‌شود.
حتی این روزها شاهد آن هستیم که سرویس‌های مورد استفاده دایرکنندگان وب سایت قمار از سرویس‌های پرداخت اینترنتی به سرویس‌های بانکی مثل کارت به کارت تغییر پیدا کرده است. بیش از 10 بانک در کشور از سوییچ بانکی یک شرکت استفاده می‌کنند که عقب ماندگی این سوییچ نسبت به استاندارد جهانی و عدم رعایت موارد اصولی در زمینه کشف تقلب در Core Banking باعث شده مالکین و گردانندگان وبسایتهای قمار از سرویس اینترنت‌بانک و کارت‌به‌کارت اینترنتی سو استفاده کنند که گزارش کاملی به صورت مستند تدوین و تقدیم شاپرک و بانک مرکزی شده است.
با توجه به این معضل، ما در شبکه پرداخت پی یک تغییر رویکرد در ارائه سرویس به مشتریانمان داشتیم و تقدم ارائه سرویسمان را روی مشتریانی که در بازار شناخته‌شده هستند گذاشته‌ایم تا به نوعی حرکت در عمق داشته باشیم. در واقع تصمیم گرفتیم در فرایندی تعداد زیادی از درگاه‌های پرداخت بدون تراکنش یا کم‌تراکنش را کنار بگذاریم و با مشتریان باسابقه ادامه همکاری دهیم و به جای کسب درآمد از طریق افزایش کاربران، با افزایش عمق و کیفیت سرویس از حجم کمتری از مشتریان، این تمرکز درآمد را ایجاد کنیم.
مصرف زیاد انرژی و منابع برای این موارد، جلوی توسعه و پیشرفت ما را می‌گیرد که با این تغییر رویکرد سعی کردیم ریسک را مدیریت کنیم و به جای اتلاف وقت‌مان در دادگاه و مراجع قضایی به کار اصلی خودمان یعنی نوآوری و ارائه سرویس باکیفیت بپردازیم و سرویس درگاه پرداخت را فقط به کسب‌وکارهای شناخته شده ارائه کنیم.
در دنیا هم اگر نگاه کنید، نمونه‌های موفق بین‌المللی چنین رویکردهایی دارند. برای مثال شما برای اینکه از پی‌پل سرویس پرداخت بگیرید باید اکانت پی‌پل بیزنس داشته باشید که لازمه داشتن چنین اکانتی، داشتن یک شرکت است که در آمریکا یا اروپا ثبت شده باشد و مجموعه‌ای از دیگر قواعد و قوانین را باید رعایت کنید. به استرایپ یا اسکریل هم نگاه کنید به شکل دیگری با فرایندهای مشابه این ریسک‌ها را مدیریت کرده است.
همین موضوع، مبنای ادامه رویکرد ما شد؛ یعنی تنها به کسب‌وکارهای شناخته شده و شناسنامه دار سرویس ارایه کردیم. به نوعی بازار خودمان را از مشتریان خرد و کوچک و بی‌نام و نشان به مشتریان بزرگ تغییر دادیم. همین رویکرد هم منجر به به‌روزرسانی کل پلتفرم نرم‌افزاری و سخت‌افزاری شبکه پرداخت پی شد.
شروع رقابت با PSPها بر سر مشتریان بزرگ
با این حساب اگر کمی شفاف‌تر بخواهیم صحبت کنیم، یعنی شما عملاً خودتان را در جایگاه رقابت با PSPها در حوزه IPG و MPG می‌دانید؛ درست است؟
چاری‌پور: بله؛ این پیام را به طور شفاف به PSP ها می‌دهیم که ما می‌خواهیم در میدان جدی کسب‌وکارهای بزرگ با PSP ها رقابت کنیم آن هم بدون دادن امتیازهای بیمارگونه‌ای همچون سهم در کارمزد؛ بلکه با ایجاد ارزش افزوده واقعی برای کسب‌وکارهای بزرگ، با چابکی خودمان در ارائه محصولات و خدمات مورد نیاز کسب‌وکارها و حفظ کیفیت سرویس!
پیام ما به PSP ها روشن و واضح است، دیگر بس است گرم کردن سر پرداخت‌یارها با مشتریان بی‌نام و نشان و نگه‌داشتن سطح پایین سرویس به کسب‌وکارهای بزرگ به بهانه اینکه نهایت سطح سرویس در صنعت پرداخت همین است!
عملاً در یک توافق نانوشته بین شرکت‌های PSP اتفاقی که افتاده این بود مشتریان خرد با تمام حجم مسائل و مشکلات خیلی زیادی که دارند به سمت پرداخت‌یارها و فین‌تک‌ها هدایت شوند که نه‌تنها چابکی را از این کسب‌وکارها گرفت، بلکه آنها را درگیر مسائل پیچیده زیادی کرد که جز تاوان و درگیری در اتاق‌های دادگاه چیزی برایشان نداشت و نتیجه همین رویکرد باعث کمایی شده که اکنون مشاهده می‌کنید و پرداخت‌یارها در آن فرو رفته‌اند. چه خوشمان بیاید چه خوشمان نیاید ما به عنوان پرداخت‌یارهای ایران تا امروز عملاً فقط بازاریاب تراکنش برای PSP ها بوده‌ایم، تازه آن هم بازاریابی که به شکلی هوشمندانه و زیرکانه تمام مسائل و مشکلات این تراکنش‌های خرد سمتش افتاده است!
نه‌تنها در کارمزد سهم نمی‌دهیم، بلکه با ارائه سرویس قوی، کارمزد هم خواهیم گرفت
چطور می‌خواهید در این میدان که برای PSP ها بازار مهمی است رقابت کنید؟
چاری‌پور: ما در شبکه پرداخت پی به این نتیجه رسیده‌ایم که اتفاقاً اگر PSPها مشتریان خرد و کوچک را نمی‌خواهند، ما هم این مشتریان را نمی‌خواهیم. شبکه پرداخت پی با رویکرد جدیدش، اتفاقاً می‌خواهد نشان دهد دریافت کارمزد بابت سرویس باکیفیت شدنی است، کاری که PSPها در طول سال‌ها جرات انجامش را نداشتند. چراکه به خاطر لختی و رسوبی که کرده‌اند و مدل‌های درآمدی بیمارگونه، انگیزه‌ای برای ارائه سرویس باکیفیت و درخواست کارمزد در ازایش را نداشتند. پدیده سهیم شدن از کارمزد شاپرک به PSP ضربه سنگینی به صنعت پرداخت کشور زده است و هنوز PSPها متوجه عواقب سنگین لختی حاصل از این پدیده نیستند.
ما در شبکه پرداخت پی افتخار می‌کنیم که تا به امروز حتی یک ریال از سهم کارمزد شاپرکی از هیچ PSP نگرفته‌ایم و به اصطلاح تراکنش فروشی نکرده‌ایم. در ازای سرویسی که داده‌ایم کارمزد گرفته‌ایم که در رویکرد جدیدمان این موضوع را بیش از پیش شدت خواهیم داد.
در پدیده کارمزدخواهی همه بازنده‌اند، به غیر از آنهایی که شخصی چپاول می‌کنند!
کسب‌وکارهای ذینفع از سرویس‌های شرکت‌های PSP که درگیر پدیده کارمزدخواهی شده‌اند چگونه به خودشان و صنعت ضربه زده‌اند؟
چاری‌پور: همانطور که می‌دانید در سفر دیجیتال مشتری برای خرید یک محصول یا سرویس، «تجربه پرداخت» بخش مهمی از این سفر است که اتفاقاً خیلی هم در سفر مشتری بخش دلچسبی نیست؛ در برندهای باکیفیت و لوکس این سفر مشتری اهمیت خیلی زیادی برای آن کسب‌وکارها دارد. متاسفانه تاکنون در اغلب شرکت‌های PSP رویکرد اینطور بوده است که «همینه که هست، می‌خوای بخواه نمی‌خوای نخواه!» و در بهترین حالت به جای ارائه یک سرویس بهینه و یا باکیفیت متناسب با نیاز مشتری، با مشارکت کسب‌وکارها در کارمزدها سعی در پاک کردن مسئله کرده‌اند؛ یعنی به جای اینکه به نیاز مشتری پاسخ داده شود، انگار یک حق سکوتی به او پرداخت شده است که صدایش را در نیاورد! که اغلب هم وقتی می‌روید نگاه می‌کنید آن طرف موضوع یعنی در طرف کسب‌وکارها، ذینفع این کارمزدخواهی‌ها خود کسب‌وکارها یا برندها نیستند و اغلب مدیرانی هستند که چند صباحی در آن سمت هستند و بعد هم می‌روند و حتی در بهترین حالت خود کسب‌وکار ذینفع مستقیم این سهم‌خواهی باشد، عملاً چیزی که با ضعف در «تجربه پرداخت» در حال از دست دادن است خیلی بیشتر از چیزی است که در این سهم‌خواهی در کارمزد نصیبش می‌شود.
ما می‌خواهیم به برندهای لوکس و باکیفیت نشان دهیم که می‌توانند یک سرویس لوکس از صنعت پرداخت دریافت کنند. ما به دنبال ارائه سرویس‌های خاص در چارچوب قوانین هستیم و سرویس‌های خاص هم مشتریان خاص را می‌طلبد.
رگولاتور هم اگر به دنبال افزایش کیفیت در نظر کاربر نهایی است، باید رویکردش را اصلاح کند
تمام این مواردی که گفتید جذاب به نظر می‌رسند؛ اما حقیقت این است که شما به عنوان پرداخت‌یار در نهایت به سد شرکت‌های PSP برخورد می‌کنید و عملاً نمی‌توانید سطح کیفیت سرویسی بالاتر از PSP ها ارائه کنید. این مسئله را چطور می‌بینید؟
چاری‌پور: این موضوع درست است. ما به سهم خودمان در به‌روزرسانی سوئیچ‌مان به TPS 2000 تراکنش در ثانیه دست پیدا کرده‌ایم که در نوع خودش عدد بزرگی است. اما یادمان باشد که ما در نهایت باید وصل شویم به یک PSP و تا زمانی که PSP ها هم خودشان را به‌روز نکنند ما در گلوگاه PSP ها به چالش می‌خوریم و اینجا درخواستمان از رگولاتور این است که برای افزایش کیفیت خدمات، کمی دست پرداخت‌یارها را باز کند تا بتوانند خلاقیت داشته باشند.
ببینید، رویکردهای قبلی نهاد ناظر تا حدی قابل قبول است چراکه روزی بود که مردم هنوز با صنعت پرداخت آشنا نبودند و باید به شکلی عمل می‌شد که مردم با این صنعت درگیر شوند. اما امروز دیگر نمی‌شود همان رویکردها را ادامه داد. برای مثال یک صفحه پرداخت ثابت برای همه کسب‌وکارهای آنلاین دیگر جوابگو نیست و عملاً تجربه سفر دیجیتال مشتری را نابود می‌کند.
نیازکاربری که روی تلویزیون اشتراک چندهزار تومانی فیلیمو را می‌خرد با کاربری که یک تور چند میلیون تومانی علی بابا را روی موبایل می‌خرد و کاربری که با سیستم شرکتی یک بسته تخفیف را از تخفیفان برای کارکنان شرکت می‌خرد، با هم متفاوت هستند و خواسته‌ها و سلایق متفاوتی دارند. رگولاتور هم احتمالاً به این نتایج رسیده است یا اگر نرسیده است ما باید این پیام را به رگولاتور بدهیم و مطالبه ایجاد کنیم.
مسلماً رگولاتور هم در راستای افزایش کیفیت سرویس به این پیام‌ها گوش خواهد کرد اگر دغدغه‌اش افزایش کیفیت سرویس به مردم باشد. این تغییر رویکرد عملاً باعث خواهد شد شرکت‌های PSP هم به دنبال ایجاد ارزش افزوده واقعی بروند؛ یا حتی اگر PSPها نمی‌توانند یا نمی‌خواهند بروند، کنار بایستند و در حوزه IPG و MPG به نقش پردازنده تراکنش خود بپردازند و بگذارند پرداخت‌یارها نقش واقعی خودشان را بازی کنند و ما اثبات می‌کنیم کارمزدی که PSPها نتوانستند در این سمت بگیرند را ما می‌توانیم بگیریم.
سلام حالا که ما کوچیکیم چی باید به پای اونا بسوزیم؟
آقا این آقا که خیلی توپش پره. همش تهدید و توهین و … ما اینیم!! از این به بعد …!!! همین که هست!
آدم متاسف می شه به چه کسانی در این امور اجازه دخالت می دهند.