پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
خدمات پرداخت الکترونیکی مبتنی بر کیف‌پول / مقایسه وضعیت ارائه این خدمات در ایران با نمونه‌های بین‌المللی
پویا پوراعظم، متخصص و مشاور امنیت اطلاعات در صنعت بانکداری و پرداخت / در سال‌های اخیر در ایران و همچنین در سایرکشورهای دنیا، اقبال به ارائه خدمات پرداخت الکترونیکی مبتنی بر ابزارهای کیف‌پول توسط تامین‌کنندگان خدمات پرداخت و استفاده از این شیوه پرداخت در میان مشتریان، رشد چشم‌گیری داشته است. برای این امر دلایل مختلفی را می‌توان متصور شد که اصلی‌ترین دلیل آن، خلق ارزش برای پرداخت‌کننده در راستای داشتن تجربه کاربری بهتر، ساده‌تر و درعین حال امن‌تر در پرداخت‌های خرد حضوری یا غیرحضوری، است.
در چند سال اخیر در ادبیات بین‌المللی پرداخت، مفهومی با عنوان «پرداخت بدون اصطکاک یا Frictionless Payments» ظهور کرده است که نوعی خلق ارزش در تجربه کاربری مشتریان است. پرداخت بدون اصطکاک نشانگر فرآیندهای پرداخت آنلاین و آفلاین است که موانع انجام خرید و پرداخت به حداقل یا حتی غیرقابل مشاهده (Transparent) از نگاه مشتری، کاهش پیدا می‌کند. کیف‌پول‌های الکترونیکی و دیجیتال، پرداخت بدون تماس از طریق فناوری‌های QR Code و NFC، پرداخت‌های موبایلی درون برنامه‌ای و پرداخت‌های با یک کلیک (One-Button Payment)، نمونه‌هایی از «پرداخت بدون اصطکاک» هستند.
از این رو ابزاهای کیف‌پول نیز به عنوان یکی از اصلی‌ترین راهکارها برای ارائه خدمات پرداخت با رویکرد پرداخت بدون اصطکاک، مطرح هستند. بر اساس ادبیات بین‌المللی معمول در اکوسیستم‌های پرداخت، خدمات پرداخت مبتنی‌بر کیف‌پول که به طور معمول بر پایه اپلیکیشن‌های موبایلی ارائه می‌شوند، در دو دسته «کیف‌پول الکترونیکی» و «کیف‌پول دیجیتال» تعریف می‌شوند.
در «کیف‌پول الکترونیکی» که به آن کیف‌پول پیش‌پرداخت (Pre-Paid) نیز اطلاق می‌شود، مشتری در نزد تأمین‌کننده ابزار کیف‌پول، یک حساب پیش‌پرداخت دارد. این نوع از کیف‌پول، از منظر شبکه پرداخت الکترونیکی در یک اکوسیستم پرداختی، برون خط (آفلاین) به حساب می‌آید اما در عین حال تراکنش‌های مالی خرید یا انتقال در شبکه داخلی ارائه دهنده خدمات کیف‌پول، می‌تواند به دو صورت برخط یا آفلاین پردازش می‌شود.
این دسته از پرداخت‌ها به دلیل کاهش نرخ جریان و انتقال داده‌های حساس کارت و حساب بانکی مشتریان، پرداختی با امنیت کافی و بالا، محسوب می‌شوند. دقیقاً به همین علت، پرداخت با کیف‌پول الکترونیکی از نظر پرداخت‌کننده، راحت‌تر و سریع‌تر است و این ارزش، زمانی به طور کامل مشهود خواهد بود که پرداخت با کیف‌پول الکترونیکی با سازوکارهای پرداخت بدون تماس مانند QR Code یا NFC ترکیب می‌شود.
در ادبیات پرداخت الکترونیکی و از منظر مرز و محدوده امکان پذیری انجام تراکنش، ابزارهای پذیرش پرداخت می‌توانند حلقه بسته (Closed Loop) یا حلقه باز (Open Loop) عمل کنند و البته به عقیده من، تعریف دقیق پرداخت حلقه بسته و باز، بر اساس فضای موضوعی مورد بحث تعریف می‌شوند و شاید نتوان یک تعریف واحد و یکنواخت از آنها برای همه نوع شرایط و اکوسیستم‌های پرداختی ارائه کرد. در سال‌های اخیر در دنیا تعاریف جدیدتری نیز مانند پرداخت‌های حلقه نیمه بسته یا Semi-Closed Loop و Restricted Open Loop با هدف ارائه تعاریف شفاف و دقیق‌تر در این خصوص، به چشم می‌خورند.
کیف‌پول‌های الکترونیکی حلقه بسته، آن دسته از ابزارهای کیف‌پول هستند که پذیرنده آن، همان ارائه دهنده کیف‌پول است و ابزار کیف‌پول را برای پرداخت در محدوده خدمات خود ارائه کرده است. برای مثال در یک نمونه کیف‌پول حلقه بسته شناخته شده در دنیا، می‌توان به فروشگاه زنجیره‌ای استارباکس اشاره کرد که کارت‌های پیش‌پرداخت فیزیکی یا مجازی و ابزار کیف‌پول الکترونیکی (مبتنی بر موبایل) اختصاصی خود را به مشتریان ارائه کرده است. در مقابل تامین‌کنندگان خدمات کیف‌پول‌های الکترونیکی که ابزار کیف‌پول پیش‌پرداخت را برای به کارگیری در شبکه پذیرندگان و کاربران خود ارائه می‌کنند، وجود دارند.
برای نمونه کمپانی اپل ابزار پرداخت اپل (Apple Pay) را ارائه کرده که دارای قابلیت کیف‌پول الکترونیکی پیش‌پرداخت با عنوان Apple Cash Balance است. کیف‌پول پیش‌پرداخت اپل برای پرداخت و خرید از میان پذیرندگان طرف توافق با اپل، که ابزارهای پرداخت مبتنی بر اپل‌پی را می‌پذیرند، به کاربران این کیف‌پول ارائه شده است. در ایران نیز چند سالی است که ابزارهای کیف‌پول الکترونیکی، توسط تامین‌کنندگان خدمات پرداخت مانند PSP ها و نهادهای پرداخت یار برای انجام تراکنش خرد مالی شامل خرید و انتقال P2P ارائه شده است.
با توجه به اینکه تقریباً اکثر این تامین‌کنندگان خدمات کیف‌پول الکترونیکی، ابزار کیف‌پول را برای پرداخت / انتقال در محدوده کاربران و شبکه پذیرندگان طرف قرارداد خود ارائه می‌دهند، لذا می‌توان خدمات آنها را در دسته ابزار کیف‌پول الکترونیکی حلقه نیمه بسته و Restricted Open Loop قرار داد.
یکی از موضوعات جالب توجه و جذاب در نمونه‌های خارجی خدمات مبتنی بر کیف‌پول الکترونیکی، توافق و قرارداد برای اتصال کیف‌پول‌های پیش‌پرداخت حلقه بسته، در ابزارهای کیف‌پول الکترونیکی حلقه نیمه باز است. به عنوان مثال در ابزار کیف‌پول اپل، امکان ثبت و اضافه کردن حساب کیف‌پول حلقه بسته فروشگاه زنجیره‌ای استارباکس وجود دارد و در نتیجه مشتری استارباکس قادر به استفاده از یک ابزار کیف‌پول الکترونیکی یکپارچه و جامع مانند اپل‌پی برای پرداخت بدون تماس در فروشگاه‌های استارباکس از طریق حساب کیف‌پول پیش‌پرداخت استارباکس خود، خواهد بود.
در ایران به منظور سیاست‌گذاری و نظارت رگولاتو در حوزه این خدمات، بانک مرکزی در گذشته نه چندان دور موجودیت «پرداخت‌بان» را به عنوان تأمین‌کننده و ارائه دهنده خدمات کیف‌پول الکترونیکی، تعریف و پیش‌نویس سند «الزامات پرداخت‌بانی» تهیه گردید. اخیراً نیز پیش‌نویس سندی جدید با عنوان «دستورالعمل ضوابط فعالیت بانک‌های عامل و راهبران کیف الکترونیکی پول در نظام پرداخت کشور» تهیه و ارائه شده است. ضمن آنکه این اقدامات و تدوین این دسته اسناد با هدف سیاست‌گذاری، حرکت بسیار مثبت و اثربخش در نظام بانکی و پرداخت کشور است، اما یکی از نکات عجیب در سند جدید مورد اشاره، این است که هیچ اثری از عنوان «پرداخت‌بان» به چشم نمی‌خورد و مشخص نیست تکلیف این موجودیت با این عنوان چه خواهد شد و ارتباط آن با سند جدید در کجا خواهد بود.
برخی موضوعات کلان که در خصوص این سند، فرصت بهبود و شفاف‌سازی دقیق‌تر را دارند، بدین شرح است:
- کلیات سند در مجموع، به طور شفاف گویای این نیست که کدام موجودیت حقوقی از میان بانک عامل و راهبر کیف‌پول، صادرکننده کیف‌پول الکترونیکی است. موضوعی که برای مثال در تناقض تعریف ارائه شده از بانک عامل در بند 1-9 و الزام عنوان شده در ماده 44 تا حدی مشهود است. البته که در نهایت به نظر می‌رسد، صدور کیف‌پول الکترونیکی بر عهده موجودیت «راهبر کیف‌پول» باشد.
- بسیاری از اختیارات و مسئولیت‌های صدور، نگهداری، مدیریت و کنترل خدمات کیف‌پول الکترونیکی بر عهده بانک عامل گذاشته شده است اما به نظر می‌رسد این موضوع با اصول کسب‌وکاری ارائه دهندگان کیف‌پول الکترونیکی شامل بازیگران فناوری مالی، در تضاد باشد. از طرفی به نظر نمی‌رسد بسیاری از بانک‌ها برای پذیرش این میزان مخاطرات، مسئولیت و اختیارات در این حوزه، تمایل زیادی داشته باشند و همچنین آمادگی لازم شامل بخشی از زیرساخت‌های مورد نیاز را در اختیار ندارند. می‌توان گفت که مسئولیت اصلی بانک عامل در این حوزه باید کنترل، نظارت و حصول اطمینان از عملکرد صحیح و قانونی «راهبر ارائه دهنده کیف‌پول» باشد.
- در بخش‌هایی از سند، علی‌الخصوص در برخی مواد بیان شده در ذیل فصل پنجم (الزامات و تعهدات راهبر)، الزاماتی برای دو نقش «بانک عامل» و «راهبر» بدون تفکیک وظایف شفاف، در کنار یکدیگر عنوان شده است که در نهایت مشخص نیست هر کدام از این دو موجودیت، به صورت مستقل چه بخشی از آن وظایف و انطباق با الزامات مربوطه را بر عهده دارند و مسئول و پاسخگو آن هستند. این موضوع پتانسیل ایجاد تضاد، اختلاف نظر و ادعای طرفین (بانک عامل و راهبر) در مقابل یکدیگر را، به همراه خواهد داشت.
دسته دیگری از ابزارهای کیف‌پول در دنیا، «کیف‌پول دیجیتال» است که در واقع کیف‌پول‌های برخط هستند و تراکنش‌های خرید یا انتقال از منظر شبکه پرداخت الکترونیکی، به صورت تماماً برخط پردازش می‌شوند؛ اما با ویژگی‌های متفاوتی نسبت به تراکنش‌های برخط سنتی و معمول مبتنی بر کارت / حساب بانکی. کیف‌پول دیجیتال به یک یا چند حساب بانکی شخصی مشتری – به عنوان مثال یک کارت بانکی – متصل و عملاً جایگزین کارت بانکی می‌شود و نیازی هم به یک حساب پیش‌پرداخت در اکوسیستم ندارد. از نمونه‌های معروف آن، می‌توان به پرداخت‌های بدون تماس (Contact-Less) در اپل‌پی و گوگل‌پی، اشاره کرد که ابزارهای جامع ارائه‌دهنده انواع کیف‌پول هستند..
در مورد جایگاه «کیف‌پول دیجیتال» و ارزش افزوده آن برای پرداخت‌کننده که این دسته از ابزارهای پرداخت الکترونیکی را مورد اقبال فراوان قرار می‌دهد، باید به امکان پرداخت در هرجا و هر زمان به ساده‌ترین شکل و البته به نحوی امن، بدون محدودیت چشم‌گیر و اضافی در سقف مبلغ پرداخت، اشاره کرد. باید به این نکته توجه داشته باشیم که برای مثال انجام تراکنش پرداخت در کیف‌پول‌های الکترونیکی بر اساس آخرین الزام بانک مرکزی، درحال حاضر دارای محدودیت سقف مبلغی 200 هزار تومان برای مشتریان سطح اول و دوم و برای مشتریان سطح سوم دارای محدودیت سقف 400 هزار تومان خواهد بود؛ لذا بخش زیادی از تراکنش‌های پرداخت و خرید در این محدوده قرار نمی‌گیرند.
پرداخت‌های بدون تماس مبتنی بر موبایل و برخط در شبکه الکترونیکی پرداخت، از طریق به کارگیری فناوری‌هایی مانند QR Code و NFC، اصلی‌ترین ویژگی فناورانه خدمات کیف‌پول دیجیتال هستند. به طور معمول، پرداخت مبتنی بر کیف‌پول دیجیتال در دسته پرداخت‌های حلقه باز، قرار داده می‌شوند.
در ایران نیز در سال‌های اخیر، توسط برخی از تامین‌کنندگان خدمات پرداخت سعی شده است این نوع خدمات پرداخت هرچند بدون در نظر گرفتن و تعریف آن به عنوان نوعی کیف‌پول، ارائه شود. اما این خدمات و ابزارهای ارائه شده مانند پرداخت برخط مبتنی بر کارت بانکی از طریق اسکن کیوآرکد نمایش داده شده بر روی ترمینال فروش و درگاه اینترنتی یا از طریق فناوری NFC، تنها در ظاهر امر آن چیزی است که در خصوصیات این دسته از ابزارهای پرداخت در سایر کشورهای دنیا دیده می‌شود. در واقع برخی از ویژگی‌های اساسی و مورد نیاز پرداخت بدون تماس از طریق کیف‌پول دیجیتال را ارائه نمی‌دهند.
به همین دلیل است (البته جدای مولفه‌های عدم شناخت و اعتماد مشتریان) که این دسته از ابزارهای پرداخت، در ایران چندان مورد اقبال مشتریان و پرداخت‌کنندگان نبوده است. اما این فاصله و تفاوت در ویژگی‌های استاندارد کیف‌پول‌های دیجیتال در برخی کشورهای دنیا با خدمات مشابه در ایران، چندان به تامین‌کنندگان / ارائه‌دهنگان این خدمات در ایران مربوط نیست؛ در واقع دلیل این امر در ارائه نشدن برخی قابلیت‌های نوین پردازش و انتقال تراکنش‌های مبتنی بر کارت در زیرساخت‌های پرداخت الکترونیکی کشور مانند شتاب و شاپرک است.
اصلی‌ترین تفاوت با نمونه‌های ارائه شده در سایر کشورهای دنیا، در این است که اساس تعریف پرداخت بدون تماس علی الخصوص در پرداخت‌های حضوری، یعنی بدون هیچ گونه تماس و تلاش اضافه کاربر! در حالی که در خدمات مشابه در ایران این موضوع تبدیل شده است تنها به پرداخت بدون نیاز به همراه داشتن فیزیک کارت که موبایل نقش فیزیک کارت بانکی را داشته باشد.
البته این به درستی، یکی از ویژگی‌های پرداخت بدون تماس مبتنی بر کیف‌پول دیجیتال است؛ ولی نه به این معنا که پرداخت‌کننده در زمان انجام تراکنش همچنان برای ورود رمز کارت نیازمند تماس فیزیکی با کارتخوان یا در حالت پردازش تراکنش از نوع بدون حضور کارت (Card Not Present) نیازمند ورود اطلاعات کارت بانکی مانند کد CVV2 و رمز دوم کارت در ابزار پرداخت مبتنی بر موبایل باشد.
این نحوه پرداخت، تا حد زیادی با رویکرد «پرداخت بدون اصطکاک یا Frictionless payments» در تضاد است و به همین علت، خلق ارزش قابل توجه‌ای برای مشتری از منظر آسودگی، تجربه کاربری بهتر و سرعت بالاتر در پرداخت، به همراه ندارد و درنتیجه مورد اقبال پرداخت‌کنندگان نیز قرار نگرفته است.
در خصوص ابزارهای پرداخت مبتنی بر کیف‌پول‌های دیجیتال بر بستر گوشی همراه در اکوسیستم‌های پرداخت خارجی مانند ویزا و مستر، پرداخت‌کننده تنها با نزدیک کردن گوشی همراه خود و اسکن کیوآرکد یا استفاده از فناوری NFC، بدون وارد کردن هیچ گونه اطلاعات کارت بانکی خود شامل اطلاعات اعتبارسنجی و احراز هویت مانند رمز یا CVV2 و تنها با وارد کردن PIN یا اثرانگشت تعریف شده وی بر روی گوشی همراه، تراکنش صورت می‌پذیرد.
این امر به این خاطر است که در شبکه پرداخت و اکوسیستم‌های ویزا و مستر از فرآیند نشانه‌گذاری تراکنش کارت (Tokenization) و قابلیت‌های امنیتی همراه آن مانند Token Cryptogram استفاده می‌شود و این همان زیرساختی است که امکان انجام تراکنش بدون تماس و بدون اصطکاک حضوری یا غیرحضوری، بدون نیاز به تلاش اضافی کاربر برای ورود اطلاعات کارت بانکی را فراهم می‌کند.
در حالی که در شبکه پرداخت ایران در حال حاضر چنین امکانی به صورت عملیاتی وجود ندارد و آن چیزی که به عنوان سامانه نشانه‌گذاری در شبکه پرداخت مبتنی بر کارت ایران ارائه شده است (سامانه مانا و سهند)، علاوه بر اینکه مصداق عملیاتی نداشته، تفاوت‌هایی نیز در ویژگی‌های آن با نمونه‌های بین‌المللی مانند استاندارد نشانگه‌گذاری موسسه EMV دارد.
اما نشانه‌گذاری کارت و تراکنش مبتنی بر کارت، به چه معناست؟
به طور کلی در دنیای امنیت اطلاعات، نشانه‌گذاری یعنی استفاده از یک مقدار معادل برای مقدار اصلی یک داده اطلاعاتی. به طور کلی فرآیند نشانه‌گذاری کارت بانکی، فرآیندی است که در تراکنش‌های پرداخت مبتنی بر کارت، به جای استفاده از شماره کارت اصلی (PAN) یا سایر اطلاعات حساس کارت، از یک توکن یکتا استفاده می‌شود. البته این جایگزینی می‌تواند در بخش یا سطوح مختلف شبکه پرداخت انجام شود. پیاده‌سازی فرآیند نشانه‌گذاری، انواع و کارکردهای مختلفی دارد و بنا بر شرایط و هدفی که دنبال می‌شود پیاده سازی می‌شود.
درخواست صدور توکن جدید برای یک کارت بانکی در شبکه پرداخت، توسط موجودیتی به نام Token Requester که در واقع استفاده کننده از توکن خواهد بود، صورت می‌گیرد. موجودیتی با عنوان تأمین‌کننده خدمات نشانه (Token Service Provide – TSP) توکن را صادر و طی فرآیندی امن، آن را تحویل درخواست دهنده می‌دهد. تأمین‌کننده خدمات نشانه، می‌تواند متعلق به یک صادرکننده کارت یا متعلق به شبکه پرداخت مثل ویزا یا مسترکارت باشد (در ایران شتاب و شاپرک).
در زمان انجام تراکنش مالی، پیش از آنکه تراکنش توسط صادرکننده کارت اعتبارسنجی شود، فرآیند De-Tokenization توسط تأمین‌کننده خدمات نشانه، انجام و مقدار اصلی شماره کارت در تراکنش جاگذاری و برای صادر کننده ارسال می‌گردد. از مزایای امنیتی سیستم‌های نشانه‌گذاری تراکنش کارتی، این است که صدور توکن کارت توسط تأمین‌کننده خدمات نشانه، پس از نوعی احراز هویت دارنده کارت توسط صادرکننده آن (بانک یا موسسه صادر کننده) انجام می‌شود.
از جمله کاربردهای این سازوکار در شبکه پرداخت کارتی، پرداخت‌های بدون تماس از طریق گوشی موبایل در تراکنش‌های حضوری است. برای مثال پرداخت در پای دستگاه کارتخوان از طریق نزدیک کردن گوشی که قابلیت NFC دارد به دستگاه کارتخوان و بدون هیچ تماس فیزیکی با دستگاه کارتخوان. این قابلیت به HCE (Host Card Emulation) معروف است و از طریق اپلیکیشن‌های موبایلی مانند کیف‌پول‌های دیجیتیال، ارائه می‌شود. پرداخت‌های درون برنامه‌ای در گوشی همراه و تراکنش‌های غیرحضوری پرداخت با فشردن تنها یک کلیک، از دیگر کاربردهای جذاب این سازوکار است.
هدف اول از ارائه زیرساخت نشانه‌گذاری کارت بانکی، افزایش امنیت اطلاعات حساس کارت علی الخصوص زمانی که در جایی از شبکه پرداخت (مثلاً در زیرساخت پذیرنده یا کیف‌پول‌های دیجیتال) ذخیره و نگهداری می‌شوند، است. هدف دوم، کاهش دامنه انطباق با استاندارد PCI-DSS در بخش‌های مختلف شبکه پرداخت برای موجودیت‌های مختلف اکوسیستم پرداخت است. هدف سوم که در واقع از نتیجه دو هدف دیگر نشات می‌گیرد، ارائه خدمات نوظهور و جذاب پرداخت با رفع محدودیت‌های سنتی است.
یکی از مهم‌ترین کارکردهای امنیتی نشانه‌گذاری کارت، محدودسازی دامنه (Domain Restrictions) استفاده از توکن در تراکنش‌های پرداخت است. یعنی یک توکن می‌تواند برای انجام تراکنش‌های پرداخت تنها در یک پذیرنده یا فروشگاه مشخص و برای یک بازه زمانی یا تعدادی محدود تراکنش، مجاز باشد. با این توضیح می‌توان به این نتیجه رسید که دارنده یک کارت بانکی، می‌تواند دارای چندین توکن برای هر کارت بانکی خود در ابزاهای مختلف پرداخت باشد.
اصلی‌ترین نکته قابل توجه، این است که فرآیند نشانه‌گذاری بر اساس استانداردهای بین‌المللی، تنها جایگزینی یک مقدار توکن به جای شماره کارت نیست؛ در واقع این امکان وجود دارد که کارت بانکی و همه اطلاعات حساس مرتبط با آن را نشانه‌گذاری کرد. این کار با قابلیتی به اسم Cryptogram انجام می‌شود که پایه رمزنگاری دارد. به طوری که برای هر توکن و دارنده آن، در زمان صدور توکن، یک کلید رمز اختصاصی نیز تولید می‌شود که هم در اختیار تأمین‌کننده خدمات نشانه است و هم به درخواست دهنده توکن انتقال و از طریق سازوکارهای مطمئن در محلی امن از گوشی همراه دارنده کارت بانکی یا در زیرساخت‌های مبتنی بر ابر، ذخیره می‌شود.
در زمان انجام هر تراکنش پرداخت کارتی، یک مقدار رمزنگاری‌شده به نام Cryptogram که برای خصوصیات آن تراکنش، منحصر به فرد و یکتا است در سمت پرداخت‌کننده (ابزار پرداخت) یا توسط پذیرنده تراکنش، تولید و در محتوای پیام تراکنش به شبکه پرداخت ارسال می‌شود. به زبانی ساده‌تر، Cryptogram یک امضای دیجیتال از خصوصیات تراکنش مانند مبلغ و مقصد آن است و بدون درگیری دارنده کارت، تولید و منتقل می‌شود. همان چیزی که به جای اطلاعات حساس کارت مانند رمز و کد CVV2 در خدمات پرداخت بدون تماس، در تراکنش قرار داده می‌شود. همچنین اعتبارسنجی مقدار Cryptogram توسط تأمین‌کننده خدمات نشانه یا صادرکننده کارت بانکی، صورت می‌پذیرد.
اخیراً موضوع «پذیرندگی جامع و یکپارچه پرداخت مبتنی بر کدهای QR» در شبکه پرداخت کشور نیز مطرح شده است و در عین حال که رویکردی مثبت در راستای تسهیل ارائه این دسته از خدمات است اما باید این واقعیت را پذیرفت که فناوری‌هایی مانند کیوآرکد تنها یکی از مولفه‌های ارائه خدمت پرداخت با رویکرد «پرداخت بدون اصطکاک» است. خلق ارزش و تجربه کاربری مناسب نسبت به مدل‌های پرداخت سنتی، زمانی برای پرداخت‌کنندگان حاصل خواهد شد که درگیری مشتری برای انجام پرداخت به حداقل و زمان آن نیز به کم‌ترین حد ممکن برسد.
شرایطی که برای مثال کاربر، پس از اسن کد کیورآر نمایش داده شده روی دستگاه کارتخوان، نیاز به ورود مبلغ به صورت دستی در ابزار کیف پول (از طریق کیوآرکدهای پویا به جای ایستا) و همچنین نیاز به ورود اطلاعات کارت مانند رمز و کد CVV2 نداشته باشد، در غیر اینصورت این پرداخت با پرداخت مدل سنتی، چندان تفاوتی از نگاه کاربر نخواهد داشت. البته باید توجه نداشته باشیم این نکات در خصوص کیف پول دیجیتال مطرح است و نه کیف پول‌های الکترونیکی پیش‌پرداخت؛ و در نهایت زمانی می‌توان انتظار داشت که خدمات پرداخت بدون تماس با فناوری‌های QR و NFC مبتنی بر کیف‌پول‌های دیجیتال، مورد اقبال مشتریان نظام بانکی و پرداخت کشور قرار گیرد که این زیرساخت‌های جدید، در اکوسیستم شبکه ملی پرداخت الکترونیکی کارت، فراهم و در نتیجه نهادهای تأمین‌کننده خدمات کیف‌پول دیجیتال، قادر به بهره‌برداری از این زیرساخت‌ها در خدمات خود باشند.
نویسنده / مترجم
پویا پوراعظم