پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
اختلالی که در چند روز گذشته در شبکه دستگاه‌های کارتخوان فروشگاهی در سطح کشوری رخ داد نارضایتی بسیاری از مردم را همراه داشت. از همین سو واکنش‌های زیادی در رسانه‌ها نسبت به این اختلال نشان داده شد. یکی از این واکنش‌ها، خبری بود که در خبرگزاری تسنیم منشتر شد با این عنوان که “عوامل اختلال در شبکه شتاب شناخته شدند”.
در متن این گزارش نوشته شده است:
“فراهم نبودن زیرساخت های لازم در بانک های صادرکننده کارت های الکترونیکی و افزایش تراکنش‌ها، عمده ترین عوامل بروز مشکلات چند روزه اخیر در شبکه پرداخت و و انتقال الکترونیکی هستند.
رئیس هیأت مدیره پرشین سوئیچ گفت: در روزهای ابتدایی بهمن ماه شاهد افزایش تراکنش‌های غیر مالی مثل درخواست موجودی بودیم. برای جلوگیری از ایجاد ترافیک بیشتر شاپرک در یک اقدام منطقی و سیستمی به تمامی شرکت‌های PSP تکلیف کرد تا سرویس اعلام موجودی را به صورت مقطعی قطع کنند تا بار شبکه کاهش پیدا کند و سایر خدمات مانند پرداخت بهتر انجام شود. به این ترتیب محدودیت موقتی اعمال شده بر درگاه های مختلف مثل موبایل پیمنت و پوز برای اعلام مانده و موجودی قدری از بار شبکه کاست و به تراکنش های واقعی اجازه سرعت بیشتری داد.
رئیس هیأت مدیره پرشین سوئیچ ادامه داد: بانک‌هایی که پیش‌بینی‌های لازم جهت مواجهه با ترافیک زمان پراخت یارانه ها و ترافیک شب عید را از قبل داشتند به هیچ عنوان دچار مشکل نشدند.
وی گفت: سال های قبل نیز در روزهای پایانی سال شاهد بروز اختلال و کندی در شبکه شتاب بودیم و حضور شاپرک در سیستم باعث بروز اختلال نشده است و برعکس برخی مطالب بیان شده در صورت نبود شاپرک شاید شرایط بدتر نیز می شد.”
جواب راه پرداخت:
ظاهرا آن چیزی که این دوستان نمی‌دانند یا خودشان را به آن راه می‌زنند این است که آن چیزی که باعث نارضایتی بسیاری از مردم شده بود قطع بودن دستگاه‌های کارتخوان بود نه اعلام موجودی. حتی اگر به گفته این فرد، سرویس اعلام موجودی را قطع کردند که از فشار شبکه کاسته شود پس چرا دستگاه‌های کارتخوان تقریبا دو روز و در برخی مناطق تا سه روز همچنان از سرویس خارج بودند.
نکته بعدی اینکه گفته شده است: “بانک‌هایی که پیش‌بینی‌های لازم جهت مواجهه با ترافیک زمان پراخت یارانه‌ها و ترافیک شب عید را از قبل داشتند به هیچ عنوان دچار مشکل نشدند” اما هیچ اشاره‌ای نشده است به اینکه این بانک‌ها کدام بانک‌ها بودند؟ نام ببرند تا ما هم برویم از این بانک‌ها سرویس بگیریم تا دوباره این چنین هنگام خرید کردن آواره دریافت پول نقد نشویم. دیگری اینکه معمولا بعد از واریز یارانه‌ها فشار به شبکه زیاد می‌شود نه دو روز قبل از آن! علاوه بر این گفته شد روزهای آخر سال فشار بر شبکه زیاد می‌شود، شاید لازم به یادآوری باشد که هنوز بیشتر از 50 روز تا روزهای آخر سال فاصله داریم.
چیز جالب دیگری که در این گزارش دیده می‌شود جمله تاکیدی زیر است: “وی با تاکید بر این مطلب که شاپرک هیچ گونه اشکالی در شبکه نداشته و در حال اجرای وظایف خود می‌باشد”
در اخر هم متوجه نشدیم که دقیقا دلیل این اختلال چه بود؟ یعنی راهکار این است که مردم به شبکه فشار نیاوردند تا شبکه یک وقت قطع نشود؟ مگر شبکه برای خدمت دادن به مردم نیست؟ مگر همین مردم نباید به شبکه اعتماد کنند تا در مواقع ضروری و شلوغ با استفاده از شبکه از مشکلات خود بکاهند؟ پس چرا دقیقا در مواقعی که مردم برای رفع نیازهایشان به شبکه مراجعه می‌کنند شبکه قطع است؟ یعنی مقصر بانک‌ها هستند؟ یعنی ضعف همه بانک‌ها در زیرساخت به یکباره همه با هم خود را نشان داده و قطع می‌شوند؟ راستی چرا همیشه افتخارهای شبکه شتاب و شاپرک مال بانک مرکزی و مسولینشان است اما هر وقت که اختلالی رخ می‌دهد یا اشکالی پیش می‌آید این بانک‌ها یا دیگر عوامل هستند که مقصر هستند؟
همچنین در یک مجله چاپی کشور نیز مطلب گزارشی در مورد شاپرک کار شده است که در آن هم ابهامات و اشکالاتی وجود دارد. ظاهرا نویسنده این مطلب نمی‌داند که واریز آنی از اول آذر و همزمان با اجرایی شدن شاپرک متوقف شد؛ نه از 15 آذر.
دیگری اینکه در گزارش این مجله گفته شده است: “یکی دیگر از فواید توقف واریز آنی این است که اگر به هر علتی مانند گم شدن یا به سرقت رفتن کارت بانکی فرد، امکان خرید از طریق کارت برای کسی غیر از صاحب کارت فراهم شود، آنی نبودن واریز آنی به حساب فروشنده این فرصت را به صاحب اصلی کارت می‌دهد تا به طرق مختلف مراتب را به بانک صادرکننده کارت اطلاع دهد تا از سوءاستفاده‌های احتمالی یابنده کارت جلوگیری شود.” این عبارت دقیقا چه معنایی دارد؟ یعنی اگر خریدی با کارت گم شده انجام شده باشد و فرد صاحب کارت اگر اطلاع دهد واریز غیر آنی جلوی واریز را خواهد گرفت؟ اگر منظورش این است آنوقت تقصیر فروشنده بیچاره چیست؟ یکی دیگر کارتش را گم کرده یکی دیگر جورش را بکشد؟ یا اگر منظورش این نیست پس دقیقا چه منظوری دارد؟
در هر صورت، به نظر نویسنده راه پرداخت، طرح شاپرک مزایایی دارد که برخی مردم عادی متوجه آن نیستند. برای مثال باید اشاره کرد که شاپرک تا حدی باعث کاهش تورم می‌شود و همچنین باعث اصلاح برخی الگوهای نادرست در کسب و کار می‌شود. اما آنچه که حائز اهمیت است این است که مسئولین باید تمام جوانب این طرح ملی چه خوب چه بد را بر عهده بگیرند و مسئولین ارشد بانک مرکزی و شاپرک با شفافیت در رسانه‌ها پاسخگو باشند تا افراد دیگر سنگ شاپرک را به سینه نزنند و کار را بدتر از قبل کنند. دفاع نکردن بهتر از دفاع نادرست کردن است.
