پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
چرا نباید از فروشگاههای آنلاین طلا بخریم؟
قیمت طلا به حدود ۷۵۰ هزار تومان در هر گرم رسیده و این یعنی مصنوعات یکگرمی طلا با احتساب اجرت و سود و مالیات، حدود یکمیلیون تومان برایتان خرج خواهد داشت. آن زمان که میشد با هزینهای در حد ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان طلای خردهریزه بهعنوان کادو بخریم، راحتتر میتوانستیم به فروشگاههای اینترنتی اعتماد کنیم ولی حالا که قیمت ارزانترین و سبکترین مصنوعات طلا به حدود یکمیلیون تومان رسیده، اعتماد کردن سختتر شده است
مسئولان اتحادیه طلا هر چندوقت یکبار پرونده طلافروشیهای اینترنتی را بیرون میکشند و میگویند فعالیتشان غیرمجاز است. با این وجود کلی سایت اینترنتی پیدا میشود که در قالب فروشگاه طلا فعالیت میکنند و اتفاقاً با مجوز از وزارت صنعت و معدن، علامت ثبتشده اینماد هم دارند. برای همین سراغ این فروشگاهها رفتهایم و قیمتهایشان را زیر ذرهبین گذاشتیم تا ببینیم آنها چطور محصولاتشان را قیمتگذاری میکنند.
ببینید: چرا خریدوفروش اینترنتی طلا ممنوع است؟
یک جستوجوی ساده شما را با کلی فروشگاه آنلاین روبهرو میکند که هرکدام انواع مصنوعات طلا را به فروش گذاشتهاند. قیمتهایشان هر روز تغییر میکند و براساس قیمت لحظهای طلا بهروزرسانی میشود. عموماً سراغ مصنوعات خردهریزه میروند. منظورمان مصنوعاتی مثل پلاک طلا، زنجیر یا گوشواره است که وزن کمی دارند و ارزانتر هستند. کمتر میتوان در بین طلافروشیهای آنلاین سرویس طلا پیدا کرد.
مثلاً یکی از فروشگاههای اینترنتی کلی گردنبند طلا را برای فروش گذاشته. شما میتوانید هر مدلی که خواستید را با انتخاب وزن سفارش دهید. اجرت ساخت هرکدام از آنها زمین تا آسمان فرق میکند. مثلاً یک زنجیر طلای یکگرمی با طرح ساده برگ، یکمیلیون و ۳۰ هزار تومان قیمتگذاری شده است. اگر ماشینحساب به دست بگیرید و شروع به محاسبه کنید، میبینید با در نظر گرفتن نرخ ۷۴۳ هزار تومان برای هر گرم طلا، هفتدرصد سود فروشنده و ۹ درصد مالیات، سازنده این طلا تقریباً ۱۳۷ هزار تومان برای هر گرم اجرت در نظر گرفته است.
یعنی رقمی حدود ۱۸ درصد ارزش طلای بهکار رفته که برای یک زنجیر رقم نسبتاً بالایی به حساب میآید. بعضی زنجیرها اجرت خیلی بالاتری دارند. مثلاً در همین فروشگاه یک گردنبند طرح قلب یکگرمی با قیمت یکمیلیون و ۲۱۲ هزار تومان فروخته میشود. محاسبات نشان میدهد، فروشنده اجرت ساخت این محصول را ۳۱۵ هزار تومان در نظر گرفته و این یعنی برای هر گرم طلا حدود ۴۲ درصد اجرت ساخت میگیرد. درحالی که چنین اجرتی بیشتر برای کارهای بسیار ظریف و عموماً خارجی در نظر گرفته میشود. در بین محصولات این فروشگاه جواهر هم به چشم میخورد.
منظورمان مصنوعات طلا با سنگهای قیمتی است. ارزشگذاری جواهرات کار هر کسی نیست. صرفاً جواهرفروشها میتوانند با بررسی اصالت سنگها و ارزش هر کدامشان ببینند جواهر دقیقاً چقدر قیمت دارد. حتی ممکن است سنگهای روی جواهر تقلبی باشند. این فروشگاه یک انگشتر جواهر با نگینهای زمرد، برلیان، اشک و مارکی را با وزن ۴٫۵ گرم به قیمت ۳۴ میلیون تومان میفروشد. باید توجه داشته باشید که سایز انگشترها قابل انتخاب نیست و این احتمال وجود دارد که کلاً انگشتر اندازه انگشت شما نباشد.
در چنین حالتی ناچار هستید به طلاسازی بروید و از آنها بخواهید سایز انگشتر را کم یا زیاد کنند.
یک سایت دیگر که فروشگاه آنلاین یکی از برندهای معروف طلاسازی به نظر میرسد، صرفاً در حوزه مصنوعات طلا فعالیت میکند و در بین محصولاتش خبری از جواهرات نگیندار نیست. این فروشگاه انواع دستبند، گردنبند، زنجیر، انگشتر، گوشواره و النگو را براساس قیمت روز طلا عرضه میکند. قیمت طلای خام، بالای سایت ۷۴۵ هزار تومان اعلام شده که در حد دو، سههزار تومان با قیمت دقیق طلا فاصله دارد. این فروشگاه انواع دستبند را با توجه به وزنشان بین چهار تا ۱۱ میلیون تومان میفروشد.
یکی از این دستبندها که ظاهر کاملاً سادهای دارد، با وزن ۴٫۹۳ گرم، حدود چهارمیلیون و ۶۵۷ هزار تومان قیمتگذاری شده است. محاسبات نشان میدهد، این فروشگاه اجرت ساخت این دستبند را ۶۵ هزار تومان به ازای هر گرم در نظر گرفته که تقریباً معادل هشتدرصد ارزش روز طلا است. انگشترهای این فروشگاه بین سه تا پنجمیلیون تومان قیمت دارند. مثلاً یک رینگ ساده نازک با وزن ۱٫۷۷ گرم در این فروشگاه، یکمیلیون و ۶۳۰ هزار تومان فروخته میشود.
با در نظر گرفتن قیمت ۷۴۵ هزار تومانی هر گرم طلا، ۹ درصد مالیات و هفتدرصد مالیات ارزش افزوده، اجرت ساخت این رینگ ساده ۴۴ هزار تومان، معادل ششدرصد ارزش روز هر گرم طلا محاسبه میشود. این فروشگاه در کنار فروش طلا امکانات جالبی هم ارائه میکند. از جمله آنها میتوان به امکان حکاکی روی طلا اشاره کرد. طوری که شما میتوانید در همین سایت، نوشته مورد نظرتان را روی طلا حک کنید و ساخت آن را به فروشگاه سفارش دهید.
هزینه حکاکی بهطور جداگانه محاسبه خواهد شد. همچنین هرکدام از مصنوعاتی را که پسند کردید، میتوانید در سهرنگ طلایی، سفید و رزگلد که تقریباً مایل به رنگ مس است، سفارش دهید. با وجود اینکه مسئولان اتحادیه طلا از غیرقانونی بودن فروش اینترنتی طلا صحبت میکنند، این سایت نماد اعتماد الکترونیک هم دارد.
یک فروشگاه دیگر کاری به کار قیمت روز طلا ندارد و هرجای سایت را بگردید، رد و نشانی از آن پیدا نمیکنید. معلوم نیست این فروشگاه قیمت طلای خام را چقدر در نظر میگیرد و صرفاً قیمت تمامشده آن قابل مشاهده است. این فروشگاه هم مثل بقیه رقبایش سراغ طلاهای کوچک مثل انگشتر و پلاک رفته است. یک پلاک نوشته مادر با وزن ۱٫۰۵ گرم را یکمیلیون و ۳۲ هزار تومان میفروشد. محاسبات نشان میدهد، اجرت ساخت در نظر گرفته شده برای این پلاک طلا ۹۸ هزار تومان معادل ۱۳ درصد ارزش هر گرم طلا است.
یک انگشتر طلای مشبک که از عکس آن به نظر میرسد ظرافت بالایی داشته باشد، با وزن ۷٫۴۴ گرم حدود ششمیلیون و ۹۵۰ هزار تومان فروخته میشود. با محاسباتمان میتوانیم تخمین بزنیم که اجرت ساخت این انگشتر حدود ۷۴ هزار تومان به ازای هر گرم در نظر گرفته شده که حتی کمتر از پلاکهای همین فروشگاه است و نشان میدهد اجرت ساخت محصولات آن چندان معقول به نظر نمیرسد.
مبارزه تاریخی اتحادیه و فروشندههای مجازی طلا
اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر تمامقد در برابر فروشگاههای اینترنتی طلا ایستاده است. حداقل یکبار در ماه مصاحبهای از مسئولان اتحادیه منتشر میشود که در آن حسابی فروشگاههای اینترنتی را مورد لطف قرار میدهند و میگویند آنها کار غیرمجاز میکنند و مردم نباید به سمتشان بروند.
محمد کشتیآرای، نایبرئیس اتحادیه طلا و جواهر میگوید، اکنون هر سایتی که خرید و فروش اینترنتی طلا راهاندازی کرده باشد، فعالیت آن غیرقانونی است و تا زمانی که این افراد مجوزی دریافت نکرده باشند، نمیتوانند در فضای مجازی فعالیت کنند. طبق قانون نیز در فضای مجازی، رسیدگی به پروندههای خریدوفروش اینترنتی برعهده پلیس فتا است.
بهگفته او خرید و فروش اینترنتی برخی کالاها نیاز به نظارت دارد و لازم است متخصصان هم نظر خود را درباره آن اعلام کنند. به همین دلیل این ممنوعیت مدتهاست که وجود دارد و البته برای تسریع در امر دادوستد و خرید و فروش قرار بر این است که درباره طلا هم آییننامه و دستورالعملی نوشته شود و پس از تصویب آن کسانی که شرایط لازم را داشته باشند، این مجوز را دریافت میکنند اما تا این لحظه کسی مجوز نگرفته است.
ابراهیم محمدولی، رئیس اتحادیه طلا هم مواضع مشابهی دارد و درباره مجوز خرید و فروش آنلاین طلا مدتی پیش گفته بود، مجوز این فعالیت را ما نمیدهیم ولی اعلام شده پنج فرد حقیقی مجوز از صنعت و معدن و کسبوکارهای مجازی دریافت کردهاند. سایر شرکتها اگر فعالیتی دارند، غیرمجاز است؛ البته از این پنجنفر فقط یکنفر جواز کسب از اتحادیه دارد و چهارنفر دیگر نیز جواز کسب ندارند. البته این نوع فعالیت خیلی مبهم است. او میگوید، نمیتوان مانع فعالیت مجازی شد و باید آییننامه مشخصی برای فعالیت صنعت طلا و جواهر در فضای مجازی تدوین شود. عملکرد فعالان طلا در فضای مجازی هم باید نظارت داشته باشد.
رضا الفتنسبت، رئیس انجمن صنفی کسبوکارهای اینترنتی سال گذشته از تدوین آییننامه فروش آنلاین طلا خبر داده بود. به گفته او، دادستانی کل کشور آییننامه نحوه عملکرد سایتهای فروش طلا بهصورت آنلاین را تدوین کرده و نهادهایی از جمله اتاق اصناف و معاونت فضای مجازی دادستانی درخصوص این آییننامه با حضور کسبوکارهای فروش آنلاین طلا اعلام نظر کردند و بهزودی این آییننامه در صورت تأیید دادستانی، به اتاق اصناف و سپس مرکز اصناف میرود و در نهایت ابلاغ خواهد شد. البته تا امروز خبری از این آییننامه در دسترس نیست.
چرا نباید از فروشگاههای آنلاین طلا بخریم؟
اگر فروشگاه معتبر برای خرید اینترنتی طلا سراغ دارید، حرفی نیست. ولی اگر یکدرصد طلایی که به دستتان رسید تقلبی بود، وزنش کمتر بود، شکسته بود، دست دوم بود یا هر ایراد دیگری داشت، دستتان به هیچجا بند نخواهد بود. اگر سراغ اتحادیه طلا بروید، بخشنامهها و مصاحبههایشان را جلوی رویتان میگذارند و میگویند زبانمان مو درآورد بس که گفتیم فروش آنلاین طلا غیرقانونی است.
اتحادیه کسبوکارهای مجازی هم که هنوز آییننامه فروش آنلاین طلا را نهایی نکرده و برای همین بعید است در این مورد مسئولیتی بپذیرد. با این حساب شما تنها خواهید ماند با فروشگاه آنلاین. صدرحمت به فروشگاههای اینترنتی؛ اگر سراغ پیجهای اینستاگرامی بروید، شرایط به مراتب برایتان بدتر خواهد بود. چراکه راهاندازی یک صفحه اینستاگرام و فروش طلا به مراتب راحتتر از سایت اینترنتی است و احتمال کلاهبرداری در آنها خیلی بیشتر است.
با این حساب شاید بهتر باشد موقع خرید طلا از فروشگاههای اینترنتی تا جایی که میتوانید احتیاط کنید. چه بهتر بود اگر فعالیت فروشگاههای اینترنتی رسمی میشد و با صدور مجوز برای آنها، میتوانستیم با خیال راحت سراغ خرید اینترنتی طلا برویم.