پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
مدیرعامل دیجیپی: تجارت الکترونیک ایران به سرویسهای ارزشمندی همچون CashBack و پرداخت اقساطی نیاز دارد
تمرکز بیشتر کسبوکارهای فینتک ایران روی پیتک است. حوزهای که به دلیل وجود نمونههای خارجی زیاد و عدم نیاز به زیرساختهای پیچیده بانکی، پیادهسازی و اجرای سادهتری نسبت به حوزههایی همچون بانکتک دارد. دیجیپی نیز با وجود اینکه در این دسته قرار میگیرد، اما به گفته هومن امینی مدیرعامل دیجیپی مدعی است به دنبال استفاده از پیتک بهعنوان زیرساختی برای ارائه ارزشافزوده در این حوزه برای کاربران است؛ از ایجاد امکان پرداخت اقساطی در نقطه فروش برای کاربران گرفته تا مباحث پیرامون لندتک.
دیجیپی در سال ۱۳۹۸ کار خود را بهعنوان بخشی از گروه دیجیکالا آغاز کرد اما مسیری که برای خود طراحی کرده صرفا به سرویسدهی به گروه دیجیکالا ختم نمیشود. در همین راستا، پرداختیار دیجیپی میخواهد به کسبوکارهای کوچک کمک کند تا خدمات و محصولات خود را بهصورت آنلاین و با کمترین اصطحکاک در حوزه پرداخت به مشتریان نهایی ارائه دهند تا حجم تجارت الکترونیک در ایران هر روز بزرگتر شود.
هومن امینی، مدیرعامل دیجیپی، معتقد است در ایران هنوز از فرصت بسیار بزرگی که در تجارت الکترونیک وجود دارد، استفاده نشده و کسبوکارها باید بتوانند در این مسیر ارزشافزوده خود را خلق کنند. در ادامه گفتوگوی ما با هومن امینی درباره فعالیت این شرکت، چالشها و محدودیتهایی که با آن روبهرو هستند و خواهند بود را، میخوانید.
دلیل شکلگیری دیجیپی در دل دیجیکالا
امینی از چگونگی شکلگیری دیجیپی شروع کرد و در این باره توضیح داد: «اگر به گذشته نگاه کنیم، میبینیم که شرکتهای پرداختی بخش جداییناپذیر از تجارت الکترونیک هستند. چرا که یکی از چالشهایی که همه دنیا در تجارت الکترونیک با آن مواجه است، کامل کردن فرایند خرید مشتری است. این موضوع شاید در ظاهر بسیار ساده باشد، اما در عمل به این معناست که اگر یک شرکت بتواند در یک اکوسیستم بزرگ تجارت الکترونیک مشکلات پیرامون احراز هویت، پرداخت، بازگشت پول به مشتری در صورت لغو خرید و مقررات مالی خرید را حل کند، به رشد آن صنعت کمک قابل توجهی کرده است. دیجیپی هم قبلاً یک استارتآپ بود که با اسم و رسم دیگری با دیجیکالا همکاری میکرد، اما در عمل متوجه شد که آشنایی با عمق این چالشها و تبدیل آنها به فرصت برای خلق ارزشافزوده از بیرون کار بسیار سختی است و به همین دلیل در دیجیکالا ادغام شد.»
مدیرعامل دیجیپی: رسالت ما رشد تجارت الکترونیک ایران است
دیجیپی اکنون تنها به دیجیکالا سرویس نمیدهد. مدیرعامل دیجیپی در این باره توضیح داد که رسالت ما کمک به رشد تجارت الکترونیک در ایران با ارائه ابزارهای نوین است. دیجیکالا برای ما صرفاً اکوسیستمی است که در کنار آن میتوانیم خدمات خود را بهگونهای که در مقیاس بزرگ معنا دارد، طراحی و ارائه کنیم.
او در رابطه با اینکه عضوی از دیجیکالا یا زیرمجموعهای از آن بودن، ممکن است محدودیتی برای آنها ایجاد کند یا نه، توضیح داد: «این واقعیت وجود دارد که وقتی مجموعهای در مقیاس بالا فعالیت میکند، انتظار عملکرد متناسب با مقیاس بالا هم از او میرود. این فرایند سخت و غیر ارگانیک است و وقتی فضای عملیاتی در یک مقیاس بالا به وجود آوریم، باید زود بزرگ شویم. ما هم از استارتآپی که ۲۰ هزار کاربر داشت به اکوسیستمی که به حدود شش میلیون کاربر خدمت میدهد وارد شدیم. این موضوع کار ما را دشوارتر میکند. در عین حال ما فرصت داریم که مقیاسپذیر شویم و در کنار شرکتی مانند دیجیکالا که سعی کرده از سالهای گذشته تاکنون به کیفیتی مناسب برسد، به توانمندی برسیم. همچنین میتوانیم این اعتماد را به بقیه مشتریهای بالقوه خود بدهیم که ما سرویسدهندهای هستیم که در کنار کسبوکار بزرگی مثل دیجیکالا توانسته کار خود را به خوبی انجام دهد. بنابراین میتوانیم به سایر کسبوکارها هم سرویس خود را ارائه دهیم.»
به دنبال ایجاد فرصت برای کسبوکارها
معمولاً کسبوکارهایی که کنار یا در دل یک مجموعه بزرگتر شکل میگیرند و میخواهند به دیگر بازیگران نیز سرویس دهند، با این پدیده مواجه میشوند که کسبوکارهای رقیب نسبت به دریافت آن سرویسها مقاومت میکنند. امینی مدیرعامل دیجیپی درباره این دغدغه برای دیجیپی توضیح داد: «بخشی از این دغدغه میتواند فرهنگی باشد و بخشی دیگر نیز این است که زمان عرضه به بازار برای بسیاری از کسبوکارها مهم است. اکنون با فضایی روبهرو هستیم که هر روز تغییرات عجیب و غریب در آن اتفاق میافتد. اتفاقاً یکی از چالشهایی که دیجیکالا قبل از دیجیپی داشته و سعی داریم آن را بهبود دهیم، این است که ارتباط بقیه اکوسیستمها را با اکوسیستم دیجیکالا نزدیک کنیم.»
به گفته او، تجارت الکترونیک در ایران به سختی به یک درصد بازار رسیده است. اکنون حجم بازار بسیار بزرگی در ایران وجود دارد اما از این فرصتها استفاده نشده است. ما بیشتر از آنکه بگوییم ارائهدهنده راهحل هستیم، یک فعالساز یا Enabler هستیم. بنابراین اگر شرایط حضور شرکتها را برای استفاده از خدمات فینتکی فراهم کنیم، شاید بهعنوان رقیب به آنها نگاه شود، اما بسیاری دیگر بهعنوان یک فرصت برای فعال کردن سیستم خود به این شرایط نگاه میکنند. اکنون وقتی با بسیاری از کسبوکارها صحبت میکنم، چالش اول آنها این نیست که دادههای کسبوکاریشان افشا شود، کما اینکه میبینیم حتی پیشروان بازار مثل دیجیکالا و کافهبازار اقدام به انتشار بخشی از این دادهها کردهاند؛ بلکه به این فکر میکنند که اگر این فرصت وجود داشته باشد که بتوانند به یک فروشگاه بزرگ اینترنتی وصل شد، میتوانند ارزشافزوده واقعی سرویسهایشان را در کنار یک کسبوکار بزرگ مطرح کنند.
او با اشاره به اینکه ما به این مساله به صورت وارونه نگاه میکنیم، گفت: «ما خود را نه در تقابل یا مستقل از دیجیکالا که در کنار دیجیکالا تعریف میکنیم. سعی میکنیم با مشتریهایی که صحبت میکنیم این ارزشافزوده را به آنها ارائه دهیم. ما با بازار بزرگی روبهرو هستیم. به نظر ما رقبایی مانند بامیلو که در این رقابت حذف شدند، اتفاق بدی در اکوسیستم بود، چرا که آن کسبوکار هم به سهم خودش به رشد بازار کمک میکرد. ما همه سوار کشتی بزرگی به نام تجارت الکترونیک هستیم که هر یک از بازیگران که به رشد آن کمک کند، کماکان به همه کمک میشود. چراکه رقبای سنتی صنعت تجارت الکترونیک به چرخش چرخدهندههای تجارت الکترونیک، کمک نمیکنند. بنابراین با این تفاسیر بسیاری از کسبوکارها باید به ما بهعنوان یک فعالساز در کل اکوسیستم در آینده نگاه کنند.»
کمک به آنبوردینگ پذیرندههای کلاسیک برای حضور در فضای آنلاین
دیجیپی یکی از ۹۰ پرداختیاری است که تاکنون از سوی شاپرک مجوز گرفته است. هومن امینی درباره اینکه مزیت رقابتی آنها در بازار چیست، گفت: «ما فرصت خوبی را در اکوسیستم داریم و آن هم این است که فروشنده و توزیع کنندگان در دیجیکالا میخواهند به فضای الکترونیک وارد شوند. تاکنون راه ورود آنها از طریق پورتالها بوده است که اگر بتوانیم به آنها ذاتاً سرویس ارائه دهیم تا تراکنشهای غیرآنلاین آنها را آنبورد کنیم، تعریف پرداختیاری در کنار آن معنای بهتری پیدا میکند. پیش از آن کسبوکارها و پذیرندههای کوچک مجبور بودند در فضای اجتماعی این کار را انجام دهند. اگر ما جایگزینی با تجربه دیجیکالا برای آنها طراحی کنیم، نسبت به روشهای متعارفی که وجود دارد کمک بهتری به کسبوکارها کردهایم.»
طبق گفتههای او از جمله کارهایی که دیجیپی سال آینده روی آن تمرکز میکند، کمک به آنبوردینگ پذیرندههای کلاسیک برای حضور در فضای آنلاین با تجربه دیجیکالا برای خدمترسانی است. طبیعتاً یکی از دغدغههای آنها امکان فروش آنلاین است که پرداختیاری این فضا را برای آنها فراهم میکند.
از نظر امینی مدیرعامل دیجیپی مهمترین ارزشهای افزودهای که این شرکت میتواند ایجاد کند، بالا بردن رضایت مشتری ازطریق اکوسیستمهای B2B نظیر بازپرداخت در صورت لغو خرید، سرعت بخشیدن به فرایند پرداخت توسط کیف پول، بهتر کردن تجربه پرداخت برای کاربران اکوسیستم دیجیکالا و توسعه امکانسنجی C2C توسط اپلیکیشنی با قابلیتهای متنوع است.
هومن امینی با اشاره به اینکه مهمترین ارزشی که دیجیکالا در هنگام ورود به بازار ایجاد کرد، تضمین سلامت و بازگشت کالا بود، توضیح داد: «باتوجه به اینکه قسمت مالی این اکوسیستم را در دیجیپی پیادهسازی کردهایم، بهراحتی این ارزش را میتوانیم در اختیار بقیه نیز بگذاریم. وقتی این مورد را در کنار پرداختیاری که پول مشتری را امن نگه میدارد، قرار میدهیم، به طراحی یک گزاره ارزش برای مشتریهای کوچک میرسیم که در فضای پرداختیاری حجم تجارت الکترونیک را بزرگ میکنند.»
باز کردن درهای تازه
امینی درباره دستاوردهایی که از زمان شروع فعالیت به آنها دست پیدا کردهاند، توضیح داد و گفت: «اولین دستاورد ما این بود که تجارت الکترونیک را فینتکپسند کردیم. روزی که ما به دیجیکالا آمدیم چیزی که از فینتک به مدیران دیجیکالا منتقل شده بود صرفا وجود چند درگاه پرداخت بود، اما الان که درباره فینتک صحبت میکنند، از کیف پول و فرصتهایی که ایجاد میکند، میگویند. تسهیل فرآیند بازپرداختهای خریدهای لغو شده یا کنسلشده (Cashback)، با اصطحکاک خیلی کمتری صورت میگیرد تا جایی که بیش از هزار بازپرداخت روزانه داریم و به دنبال یک اکوسیستم همهجانبه مبتنی بر نیازهای بازار برای ساده کردن هر چه بیشتر موضوع پرداخت هستیم؛ در C2C با اپلیکیشن دیجیپی، در B2C با سرعت بخشیدن به فرایندهای پرداخت و در B2B با کمک به روالهای تسویه.»
مهمترین چالشها: رگولاتوری، احراز هویت و امنیت
از مدیرعامل دیجیپی درباره مهمترین چالشی که در سال ۱۳۹۸ با آن درگیر بودند و اینکه آیا از آن عبور کردهاند یا نه، پرسیدیم. او با اشاره به اینکه در این مدت با چالشهای زیادی روبهرو بودهایم که از بسیاری از آنها هنوز عبور نکردهایم، گفت: «بهطور کلی ما دو دسته چالش داشتهایم. یکی از جنس رگولاتوری بوده که در ارائه سرویسهای ارزش افزوده در فروشگاه اینترنتی مانند دیجیکالا وجود داشت. ما در ابتدا باید مطمئن شویم که راهکاری که ارائه میدهیم، مناسب است و مشکلی ایجاد نمیکند و پس از آن باید بدانیم که رگولاتوری نیز با این راهکار موافق است یا خیر. نمونه آن نیز SDK دیجیپی است که در داخل اپلیکیشن دیجیکالا بوده است. هرچند با آمدن رمز پویا این فرایند سادهتر شده، اما در این باره صحبتهای زیادی با پلیس فتا داشتهایم. اکنون با شناسایی بیشتر تراکنشهای مشکوک و جلوگیری از تقلب باید این چالش را کمتر کنیم.»
چالش دیگری که دیجیپی با آن درگیر بوده و هومن امینی درباره آن صحبت کرد، فرایند احراز هویت مشتری و امنیت بوده است. او با بیان اینکه در دیجیپی مشتری را احراز هویت میکنیم و آن را با مشتریهای دیجیکالا ارتباط میدهیم، توضیح داد: «در بسیاری از اوقات ممکن است یک نفر چند پروفایل در دیجیکالا داشته باشد. ما با احراز هویت او میتوانیم به او سرویس ارزش افزوده دهیم. به طور مثال اگر پولی در کیف پول ریخته شده، به دلیل اینکه average basket دیجیکالا بزرگ است، باید مطمئن شویم که آن پول از منبع قابل اعتمادی آمده، در غیر این صورت، اگر خرج شده، بتوانیم با نظارت جلوی آن را بگیریم. اینها چالشهایی است که در این یک سال داشتهایم و کماکان هم خواهیم داشت.»
طراحی کردن فرایندهایی که در کنار یک تجارت الکترونیکی برای ما ارزش ایجاد کند، از دیگر چالشهایی بود که مدیرعامل دیجیپی در این باره توضیح داد: «فراهم کردن این وضعیت ذاتاً خیلی سخت است. ما اکنون رشد زیادی در تعداد کاربر داشتهایم. یعنی ما سعی میکنیم به سرعت، نیازهای فینتکی که تولیدمحور و قابل استفاده برای کاربران باشد را تأمین کنیم و در عین حال روالی ایجاد شود که به صورت عملیاتی پیش رود. این چالش عمومی یک شرکت با سرعت رشد بالاست.»
قدم برداشتن برای ایجاد اکوسیستم پرداخت اقساطی
از نظر او چالشی که ممکن است در سال ۱۳۹۹ هم با آنها درگیر باشند، کمک کردن به رگولاتور برای ساختن یک اکوسیستم پرداخت اقساطی است. امینی میگوید: «ما در ایران روشی برای اجرای این موضوع نداریم. روشهایی برای کارتهای اعتباری داریم که نگاه آن به کاربر بسیار کلاسیک است و تجربه کاربری خوبی ندارد. به همین دلیل طرحهایی که بانکها در این زمینه ارائه دادند، موفق نبوده یا موفق به تغییر در سطح الگوی مصرف جامعه نشدهاند. من فکر میکنم اگر این موضوع را در کنار رگولاتوری حتی یک قدم کوچک به جلو ببریم، کار بزرگی انجام دادهایم.»
متمرکز کردن سرویس بازگشت پول
بهگفته او، ما در فرایند پرداختیاری زیرساختی برای مفهوم بازگشت پول نداریم، درحالیکه این موضوع برای مشتری که کالا را میخرد، بسیار مهم است. «ما این مساله را در دیجیکالا تجربه کردهایم و اگر بتوانیم برای کاربرها و پذیرندههایی که در پرداختیاری میآیند، بازگشت پول را ایجاد کنیم، ارزش افزوده خوبی شکل میگیرد. به این معنا که در صورت مشکل در کالا یا اشتباهی بودن کالا، کاربر بتواند کالا را پس بدهد و به راحتی پولش را پس بگیرد. این کار وقتی غیرمتمرکز باشد، بسیار سخت است، اما بخش مهم آن از پرداخت میگذرد. اینها ظرفیتهایی است که هنوز پیادهسازی نشده است. به همین دلیل نمیتوانیم با خیال راحت بگوییم که حتماً چالشی که با آن روبهرو خواهیم بود، این موضوع است، اما انتظار داریم که وقتی وارد این داستان میشویم، با این قبیل مسائل در مقیاس بالا روبهرو شویم. بنابراین مجبور هستیم که برای آن جوابی داشته باشیم تا مشتریها از سرویس ما رضایت داشته باشند.»
تمرکز بر گسترش اکوسیستم C2C و زیرساختهای پرداخت اقساطی در سال ۹۹
دیجیپی در سال ۱۳۹۹ سه مسیر اصلی را دنبال میکند. به گفته امینی اولین مسیر تمرکز روی گسترش اکوسیستم C2C است. او گفت: «امیدوار هستیم که این فرایند بهگونهای طی شود که دیگران هم بتوانند در اکوسیستم ارزش اضافه کنند و از آن بهرهمند شوند. دومین مسیر ما در فرایند پرداختیاری است که امسال بهطور جدی در آن ورود میکنیم. در کنار این فرایند نیز روی مکانیزمها و زیرساختهای پرداخت اقساطی در دیجیپی فکر میکنیم. اینکه چگونه بتوانیم زیرساختی را شروع کنیم که بهعنوان پلتفرم، امکان پرداخت اقساطی را برای مشتریان فراهم کنیم. این فرایند کاملاً مستقل از دیجیکالاست.»
او ادامه داد: «یکی از چالشهای مشتریان این است که ممکن است موجودی کافی برای پرداخت در درگاه را نداشته باشند. دیجیپی در این صورت میتواند بهعنوان یک واحد مستقل به خریدار کمک کند تا خریدش را کامل کند. برای اجرای این عمل باید علاوه بر شناسایی مشتری، میزان اعتبار در اختیار پذیرنده و حفاظت از سرمایه را هم بررسی کرد. همه اینها در کنار هم تجربه و چالش هیجانانگیزی را پیش روی ما قرار میدهد.»
به نام رمز پویا، به کام کیفپولها
هومن امینی در ادامه به عواملی که در سال ۱۳۹۹ بهواسطه آن ممکن است دیجیپی در ارائه راهکارها و سرویسهای خود بیشترین تغییرات را ایجاد کند، اشاره کرد و توضیح داد: «دو راهکار از سال ۱۳۹۸ باید با آن روبهرو میشدیم و الان پر رنگتر شده است. یکی این بود که مردم توانایی پرداخت نقدی را ندارند و باید به آنها کمک کنیم تا خرید موفقی داشته باشند. حتی نوع مصرف و تنوع آن هم به دلیل عدم دسترسی به منابع مالی و گران شدن محصولات، تغییر کرده است. دوم هم بحث تجربه خرید است که با ارائه رمز پویا متحول شده و بهطور جدی روی این مساله ورود میکنیم، چرا که این مساله روی فروش آنلاین اثر گذاشته است.»
او ادامه داد: «اگر تاکنون به کیف پول نگاه لاکچری میشد، اکنون بهعنوان یک نیاز ضروری تلقی میشود و استفاده از رمز پویا میتواند به توسعه کیف پولها کمک کند. همچنین فارغ از محدودیتهایی که برای پرداخت ایجاد کرده، میتواند خبر خوبی برای فینتکها باشد، چرا که نهایتاً منجر به یک نحوه مصرف جدید شده تا افراد اعتماد بیشتری داشته باشند و از آن استفاده کنند.»
نبود زیرساختهای احراز هویت، مهمترین خلأ تحول دیجیتال
از امینی درباره این موضوع پرسیدیم که تا چه اندازه درگیر تحولات و تاثیرات بانکداری دیجیتال شدهاند. او توضیح داد: «تحول دیجیتال هنوز یک خلأ بزرگ دارد و آن هم احراز هویت است. به نظرم ما هنوز در روزهای اولیه احراز هویت هستیم. وقتی که رگولاتور نتواند بر این چالش غلبه کند و راهکار دیجیتالی ارائه دهد، نمیتوانیم به تحول دیجیتال برسیم. طبیعتاً سرویسهایی مانند شاهکار هم برای ارائهدهندههای سرویس و رگولاتور کافی نیستند. تا زمانی که رگولاتور بهعنوان مالک و پیشرانه این فرایند حرکت نکند، تحول دیجیتال بیشتر از یک امید نخواهد بود. در ایران تحول با کمک به فرایندهای احراز هویت اتفاق میافتد.»
در کنار این موضوع، مهمترین روندی که دیجیپی در سال ۹۹ بیشتر بر آن تمرکز کرده، ارزیابی اعتباری مشتریان است. هومن امینی مدیرعامل دیجیپی در این باره گفت: «ما باید بدانیم که تا چه حد میتوانیم امکانات مالی در اختیار یک کاربر برای کامل کردن تجربه خرید قرار دهیم. این کار که در ایران بسیار نوآورانه است، در اکوسیستم دیجیپی یک ارزش برای شرکت و مشتریان محسوب میشود. همچنین این امر در راستای سیاستگذاری برای پرداختهای اقساطی است.»
مدیرعامل دیجیپی: صداهای مختلف کسبوکارها را بشنویم
ایجاد یک هماهنگی با کمک اکوسیستم، کار دیگری است که دیجیپی قرار است امسال با دیگر بازیگران این عرصه به انجام برساند. هومن امینی با اشاره به اینکه باید بتوانیم یک همافزایی در این زمینه ایجاد کنیم، گفت: «در حوزه فینتک با دو چالش بزرگ مواجه هستیم، یکی اینکه به جز در حوزه پیتک در دیگر حوزهها هنوز کاری جدی صورت نگرفته است و دوم اینکه ما میتوانیم در کنار هم یک ارزش جدید تعریف کنیم.»
به گفته مدیرعامل دیجیپی، ما همیشه بر عکس کشورهای دیگر انتظار داریم که نهاد بزرگی مانند رگولاتوری به ما بگوید که چه کاری را انجام دهیم، درحالیکه توانمندی همسانسازی را در خود ایجاد نکردهایم. باید بتوانیم بهعنوان ۲۰ یا ۳۰ استارتآپ بر مسالهای به توافق نسبی برسیم و به رگولاتوری هم بگوییم که روی آن فکر کند. ما همیشه دوست داریم از بالا مسائل را حل کنیم، اما اگر بتوانیم کارگروهی ایجاد کنیم که در آن صداهای مختلف شنیده شود، میتوان فارغ از چارچوبهایی که وجود دارد، گفتوگو را ایجاد کنیم و به چالشهای مشترک جواب دهیم.»