پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
عرضه اولیه توکن راه پرداخت تا پایان خردادماه ادامه دارد / پاسخ به سوالات درباره توکن W2P1 در برنامه زنده اینستاگرامی
توکن راه پرداخت اولین توکن سال 99 بود که با همکاری ققنوس و جهت دریافت تخفیف خرید از فروشگاه راه پرداخت، ارائه شد. هر توکن راه پرداخت که با نماد W2P1 شناخته می‌شود در فروشگاه معادل ۱۰۰۰ تومان اعتبار دارد که کاربران می‌توانند آن را با تخفیف ۳۰ درصدی به قیمت ۷۰۰ تومان از نرم‌افزار کیف توکن ققنوس خریداری کنند و به‌جای خرید مستقیم از فروشگاه با کارت‌های بانکی، این توکن را به‌صورت ریالی خریداری کرده و از تخفیف آن در فروشگاه بهره‌مند شوند. عرضه این توکن از روز اول فروردین ماه امسال شروع شد و تا پایان سه ماهه نخست سال 1399 فقط ادامه دارد و بعد از آن عرضه جدید نخواهد داشت.
حالا که به روزهای پایانی خردادماه نزدیک می‌شویم قرار شد در برنامه زنده اینستاگرامی راه پرداخت درباره این توکن، هدف از ارائه این توکن و سوالاتی که ممکن است افراد درباره آن داشته باشند، صحبت شوند.
چرا راه پرداخت این توکن را ارائه کرد؟
در این برنامه زنده اینستاگرامی رضا قربانی رئیس هیئت‌مدیره موسسه تراکنش از چندین سال قبل گفت و اینکه آن زمان جزو اولین‌هایی بود که با اسم واقعی خودش درباره بیت‌کوین نوشت و در رسانه‌های رسمی کشور از ماهیت آن دفاع کرد. او اقتصاد توکن را در کل روند بسیار جدی می‌داند که درست مانند وب، وب 1.0، وب 2.0، چه در حال حاضر و چه در آینده تغییرات زیادی را به وجود می‌آورد. اقتصاد توکن یک اقتصاد جدی است که ابعادش در سال‌های آینده مشخص می‌شود و هنوز هم شاید خیلی آن را درک نکرده‌ایم و نمی‌دانیم در آینده چه می‌شود؛ درست مانند زمانی که در دهه 90 خیلی‌ها نمی‌دانستند که وب در آینده چه تغییراتی را ایجاد می‌کند. مسلما اقتصاد توکن و اینکه بشود هرچیزی را به توکن تبدیل کرد، فضای به شدت عجیب و هیجان‌انگیزی خلق می‌کند و راه پرداخت هم به‌عنوان جایی که در این فضا فعالیت کرده و حتی جزو اولین جاهایی بوده که بیت‌کوین و اتریوم پذیرش می‌کرده و اشتراک ماهنامه ارائه می‌داده؛ دوست داشت که این عرصه جدید و این فضای هیجان‌انگیز را تجربه کند.
قربانی درباره چگونگی ورودشان به فضای توکن توضیح داد: «اول فروردین 1399، زمانی که همه درگیر کرونا بودند، ما در دفتر راه پرداخت، فروشگاه و محصولاتمان را زیرورو کردیم و گفتیم اگر این محصولاتی که در راه پرداخت تولید شده که بخشی از آن دیجیتال و بخشی از آن چاپی است، را به توکن تبدیل کنیم و افراد به جای اینکه با پرداخت ریال محصولی را دریافت کنند، چه می‌شود که توکنش را بخرند؟ قاعدتا این موضوع بعدا منجر به خلق فضای متنوع‌تر و پیشرفته‌تری می‌شود. همه اینها باعث شد تا ما وارد این فضا شویم. البته هدف ما این بود که تجربه کنیم و در دو ماه گذشته تجربیات جالبی داشتیم و امیدوارم در روزهای باقی مانده هم بتوانیم عرضه اولیه را با موفقیت تمام کنیم و بعد ببینیم چه اتفاقی می‌افتد.»
چرا یک سایت خبری باید توکن تولید کند؟
در این برنامه هم مانند دیگر برنامه‌های زنده اینستاگرامی مخاطبان سوالات را مطرح کردند و سعی شد تا در یک فرصت یک ساعته به بسیاری از سوالات پاسخ داده شود. یکی از سوالاتی که پرسیده شد این بود که اصلا یک وب‌سایت خبری به چه دلیل باید توکن ارائه دهد؟ رضا قربانی هم از شروع فعالیت‌های راه پرداخت از دوم اردیبهشت سال 1390 گفت و اینکه پایگاه تحلیل خبری راه پرداخت بخش کوچکی از مجموعه راه پرداخت است و در این سال‌ها هرکسی هر تیکه‌ای از راه پرداخت را که دوست داشته دیده است. راه پرداخت علاوه بر یک وب‌سایت خبری، ماهنامه چاپی، بیش از 50 کتاب و نزدیک به 50 وایت‌پیپر و کارهای پژوهشی انجام داده و کتاب‌های صوتی، پادکست، خلاصه کتاب‌ها و به طور کلی محتواهای رسانه‌ای در رابطه با فناوری و نوآوری و کسب‌وکارها ارائه کرده است. همه اینها حجم زیادی از محتوا می‌شود که همگی در قالب راه پرداخت شناخته می‌شوند و همین محتواها به راه پرداخت کمک کرد تا این تجربه را داشته باشند.
رضا قربانی با اشاره به اینکه در مرحله اول امکان خرید کتاب با توکن‌ها فراهم شده گفت: «حتی شاید در آینده این امکان وجود داشته باشد که یک شرکت و موسسه‌ای خودش را به صورت توکن عرضه کند. مگر در بورس ما این فضا را نداریم که شرکت‌ها خودشان را به این شکل عرضه می‌کنند؟ مگر در سال‌های گذشته ما ICOها را نداشتیم که شرکت‌ها و موسسات به این شکل خودشان را عرضه کردند؟ یکی از معروفترین ICOها، برای شرکت اتریوم بود و یکی از مهمترین و بزرگترین شرکت‌هایی است که در فضای توزیع شده کار می‌کند.»
به گفته قربانی راه پرداخت مجموعه‌ای نیست که تخصص و تمرکزش بلاکچین و فضای توزیع‌شده باشد ولی در این سال‌ها سعی کرده حرف متفاوتی در فضای مالی بزند و به همین خاطر هم ایده‌شان این بوده که خودشان را وسط بیندازند و به این نتیجه رسیدند که بیرون گود نشستن فایده‌ای ندارد. او با تشکر از مدیران مجموعه ققنوس و بانک‌ها و موسساتی که نقش میزبان را دارند گفت که اگر اعتماد آنها نبود مجموعه کوچکی مانند راه پرداخت نمی‌توانست چنین کاری انجام بدهد. اما بحث‌های فنی صدور توکن یک طرف و دلیل و فلسفه اینکه اصلا چرا یک مجموعه باید توکن ارائه کند هم یک طرف دیگر قرار دارد. حتی اگر کلی‌تر بخواهیم نگاه کنیم می‌شود این سوال را پرسید که اصلا شرکت‌ها چرا باید سهامشان را در بورس عرضه کنند؟
به گفته رضا قربانی 500 سال پیش، کمپانی هند شرقی اولین کمپانی بود که در بورس هلند عرضه شد و بعضی از ما الان با 500 سال تاخیر به این موضوع رسیدیم که می‌شود سهام کسب‌وکارها و شرکت‌ها را خرید و شاید پیش خودمان هم فکر کنیم گرگ‌های وال استریت هستیم ولی یادمان نرود که 500 سال پیش خیلی‌ها به این موضوع فکر کردند. قربانی موضوع اصلی را توکن و گواهی سهم و این چیزها نمی‌داند و با اشاره به اینکه خیلی از ما تجربه‌ای برای ورود به اقتصاد توکن نداریم گفت:
خیلی از ما تجربه‌ای در این زمینه نداریم که بتوانیم وارد اقتصاد توکن شویم. موضوع توکن و گواهی سهم و این چیزها نیست، موضوع مشارکت و اقتصاد اشتراکی است. باید دید که برای مثال من می‌توانم مخاطبان راه پرداخت را قانع کنم که شما اگر می‌خواهید کتاب یا ماهنامه‌ای بخرید، لازم نیست ریال بدهید و می‌توانید به نوعی آن را پیش خرید کنید و حتی بعدا شاید این موضوع به خرید بخشی از یک کسب‌وکار با توکن هم تبدیل شد.
در حال حاضر 300 هزار توکن راه پرداخت عرضه شده که قیمت هر توکن 700 تومان است ولی اگر کسی بخواهد با این توکن‌ها در فروشگاه راه پرداخت خرید کند، هر توکن معادل هزار تومان درنظر گرفته می‌شود و تا پایان سال 1400 هم توکن‌ها اعتبار دارند. کل این 300 هزار توکن معادل 210 میلیون تومان است و به عبارتی بازار به شدت کم عمقی است و شیوه‌ای برای پولدار شدن به حساب نمی‌آید. ولی توصیه رضا قربانی این است که افراد حتما این فضا را تجربه کنند؛ صرفا نه با خرید توکن راه پرداخت و با هر توکنی که برایشان جذابیت دارد این کار را انجام دهند و توکن را درک کنند.
امکان تبدیل توکن راه پرداخت به توکن‌های دیگر وجود دارد؟
همانطور که گفتیم امکان خرید توکن راه پرداخت از طریق کیف توکن ققنوس وجود دارد و افراد می‌توانند این توکن را با دیگر توکن‌هایی که در کیف ققنوس ارائه شده، تبدیل و معاوضه کنند. یکی از مسائلی که درباره توکن‌ها وجود دارد فقط مسئله تکنولوژی آن نیست چون تکنولوژی در دسترس است و موضوع اصلی ساختن کسب‌وکارها است؛ اینکه بتوان در فضای وب و موبایل کسب‌وکارهایی در این حوزه راه‌اندازی کرد که بتوانند فعالیت کنند. هدفی هم که راه پرداخت دارد ساختن همین کسب‌وکار است و باتوجه به اینکه تجربیات در این زمینه اندک است درنتیجه فرصت بسیار خوبی فراهم شده است و رئیس‌هیئت‌مدیره موسسه شبکه عصرتراکنش هم به شدت توصیه می‌کند تا افراد فضای توکن را تجربه کنند؛ درست مانند توصیه‌ای درباره بورس و به طور کلی سرمایه‌گذاری داشت و اینکه حتی اگر شده با کمترین مبلغی هم که افراد در اختیار دارند سهام بخرند و وارد بورس شوند. شاید درنهایت این خرید سهام منجر به از دست رفتن همه آن مبلغی شود که وارد بورس کرده‌اند اما در ازایش خیلی چیزها یاد می‌گیرند و تجربه‌ای که به دست می‌آورند بسیار با ارزش است؛ همان تجربه‌ای که در آینده افراد می‌توانند با خرید توکن به دست بیاورند.
البته تازگی و کم‌تجربگی این فضا ایرادات خودش را هم دارد. این فضا محدودیت‌های رگولاتوری زیادی دارد و فضای عجیبی است که شاید درک کردنش سخت باشد و محدودیت‌های قانونی و تکنولوژی خودش را دارد. اما اگر همه چیز دست به دست هم بدهد و توکن‌های بیشتر و بیشتری ارائه شود.، اتفاقات متفاوتی رخ خواهد داد. قربانی از زمانی گفت که خیلی‌ها سرمایه‌گذاری را صرفا در خرید ملک و دلار و طلا و سکه می‌دانستند. به گفته او علی‌رغم تفکرات، تاریخچه بورس در ایران چندان طولانی نیست و در ادامه توضیح داد:
کمتر از سه سال پیش عرضه اولیه‌هایی که در بورس برگزار می‌شد کمتر از 100 هزار نفر در آن شرکت می‌کردند. اما آخرین عرضه اولیه‌ای که ارائه شد، نزدیک به 3 میلیون نفر در آن شرکت کردند و تقاضا زیاد شد و خیلی‌ها متوجه فرصت‌های موجود در بورس شدند. بورس مفهومی است که افراد آن را درک می‌کنند و می‌توانند به اندازه کوچکترین مبلغ هم در سهام یک شرکت سهیم شوند. همانطور که گفتم افراد می‌توانند توکن راه پرداخت را با هر توکن دیگری که در کیف پول ققنوس وجود دارد تبدیل کنند اما اگر به دنبال این هستند که با این توکن‌ها مانند تبادل کریپتوها یا تبادل سهم در بورس، پول دربیاروند فکر نمی‌کنم هنوز این بازار به آن مرحله رسیده باشد.
خرید محصولات جدید در راه پرداخت فقط با توکن
در حال حاضر تنها محصول راه پرداخت کتاب‌ها و اشتراک ماهنامه است شاید همین موضوع انگیزه زیادی برای افراد ایجاد نکند که توکن خریداری و این فضا را تجربه کنند. به همین خاطر پرسیدیم که این احتمال وجود دارد که راه پرداخت در آینده برای مثال محصولات جدیدی مانند پادکست‌ها یا وایت‌پیپرها و غیره را هم برای فروش قرار دهد که فقط با توکن بشود آنها را خریداری و استفاده کرد؟
رضا قربانی با اطمینان گفت که در آینده حتما چنین کاری خواهد کرد و محصولات جدیدی مانند پادکست‌ها، خلاصه کتاب‌ها و وایت‌پیپرهایی که در حال حاضر به رایگان در فروشگاه راه پرداخت قرار دارد را فقط و فقط با توکن عرضه کند و خرید توکن برای استفاده از این محصولات ضروری شود.
استراتژی راه پرداخت برای فروش توکن W2P1
از آنجایی که در این فضا هیچ قانون مشخص و چشم‌اندازی وجود ندارد به همین خاطر راه پرداخت نگاه استراتژیک روشن و مشخصی هم ندارد و این حوزه گام به گام جلو می‌رود تا ببیند چه می‌شود و در عین حال هم نمی‌خواهد قانونی را زیرپا بگذارد و قصد دارد این گام به گام جلو رفتن را در داخل چهارچوب‌ها انجام دهد. قربانی ار فرصت‌هایی گفت که در این فضا از دستمان رفته است، از بانک مرکزی گفت که بیش از دوسال است دائما می‌گوید تا آخر سال بحث توزیع‌شدگی و بلاکچین را مشخص می‌کند ولی هنوز این آخر سال نرسیده است و اینکه هنوز هیچ‌چیز مشخص و واضح نیست. به همین خاطر نمیتواند بگوید که در زمینه ارائه توکن و فعالیت در حوزه DLT استراتژی روشن و مشخصی دارد. همانطور که پیشتر هم گفتیم هدف راه پرداخت از ارائه این توکن صرفا کسب تجربه بوده است؛ تجربه چیزی که سال‌ها درباره‌اش حرف زده و حالا می‌خواهد فراتر از حرف و صبحت پیش برود و ببیند تجربه عملیاتی در حوزه DLT به چه شکل است.
چند توکن راه پرداخت واگذار شده و استقبال از آن چگونه بود؟
300 هزار توکن W2P1 صادر شده که از این تعداد کمتر از 40 هزار توکن فروش رفته است. قربانی امیدوار است این راه باز شود و باز شدن این مسیر می‌تواند تاثیرات مثبتی برای خیلی‌ها مانند ماینرها، صرافی‌ها و کسانی که در حوزه کریپتو فعالیت می‌کنند، داشته باشد. او معتقد است پذیرش این فضا توسط بزرگانی که در کشور در فضای مالی کار می‌کنند می‌تواند بسیار مثمرثمر باشد.
