راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

تقلای کسب‌وکارهای ژاپنی برای حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی در دوران کووید 19

در سال 57 پس از میلاد، پادشاه چینی گوانگ‌وو، فرستاده‌ای به سمت وا، همین ژاپن امروزی فرستاد که نامه‌ای در دست داشت مهر و موم شده با طلای جامد، با نقش و نگاری همچون ماری در هم تنیده و عجیب… فرایندی که امروزه روز هم در برخی از مکاتبات رسمی و مهم ژاپن به جای مهر و امضاهای مدرن، تحت عنوان هانکو، مرسوم است. بحبوحه همه‌گیری کووید 19 قرار بود کارگران را ملزم به دوری از محل کارشان کند و این در حالی است که برخی از اصناف و کارگران، چاره‌ای ندارند جز این‌که در محل کار خود حضور یافته و بسیاری از مکاتبات‌شان را به همان روال سنتی و به دور از دورکاری یا فاصله‌گذاری اجتماعی از سر بگیرند. اجباری که این فرصت را برای شرکت‌های بزرگ ژاپنی فراهم کرده، تا دست از فرهنگ آناکرونیستیک خود بردارند و دست کم، برای مدرنیزاسیون آن اقدامات بیشتری انجام دهند.

علیرغم چهره فناورانه جادویی که اغلب‌مان از ژاپن متصور هستیم، این کشور می‌تواند به طرز وحشتناکی آنالوگ باشد. زمانی که پای کووید 19 به این کشور باز شد، تنها 40 درصد از شرکت‌های بزرگ قادر به استفاده از قراردادهای دیجیتال بودند و فقط 30 درصد این امکان را داشتند تا دورکاری را در دستور کار خود قرار دهند. فکس‌ها کماکان مثل سابق پابرجا ماندند، و در بسیاری از موارد، پزشکان حتی همان نتایج کرونا مثبت بیماران را نیز از طریق همین دستگاه‌های فکس به دست مسئولان بهداشت کشور می‌رساندند.

از طرف دیگر، شیوع کووید 19، اتکای عجیب ژاپن به ارتباطات چهره به چهره را نیز بیش از پیش فاش کرد. شیوه تصمیم‌گیری جمعی در ژاپن، منوط به حضور فیزیکی افراد و اجتماعشان در یک اتاق با همدیگر است. کارمندان مجبورند برای این‌که کفایت و قابلیت خود برای حفظ شغل‌شان را به رخ شرکت یا همکاران‌شان بکشند، ساعت‌ها خود را در دفاتر کارشان حبس کنند و به شدت کار کنند.

در کشور ژاپن، جیاتسو یا همان فشارات خارجی، باعث بروز تحولاتی ژرف در افراد و سبک زندگی آن‌ها می‌شود. ورود کشتی‌های سیاه آمریکا به ژاپن در سال 1853، نقطه پایانی بود بر 200 سال انزوای کشور ژاپن و به مثابه آن، درگیری بین کشتی‌های این کشور با چین در سال 2010 نیز زمینه‌ای شد برای این‌که نیروی ارتش ژاپن، جان تازه‌ای به خود بگیرد. میاک کونیکو، از موسسه مطالعات جهانی کانن استدلال می‌کند که اکنون، این همه‌گیری ویروس کرونا نیز یک جیاتسو جدید برای جامعه ژاپن است.

برخی از شرکت‌ها، برای پاسخ‌گویی به این جیاتسو دست به کار شده‌اند. هاگیوارا شینیچی، رئیس شرکت عمده‌فروشی بزرگ «میتسویی فودز» می‌گوید که کووید 19، حکم باد مخالف در جریان درآمدزیایی را دارد، اما تاثیرات بسیاری در تغییر فرهنگ کاری کشور ایجاد کرده است. وی از کارمندانش خواسته تا به صورت مداوم، از طریق «زوم» جلسه داشته باشند. بسیاری از شرکت‌ها، به سمت قراردادهای دیجیتال سوق پیدا کرده‌اند. میهمانی‌های مجازی یا Zoom-nomi هم در حال حاضر در ژاپن بسیار رواج پیدا کرده است.

با این حال، به این نکته هم باید اشاره کرد که این تغییرات همیشه به یک میزان و به یک سرعت نبوده است. شرکت‌های بزرگ ژاپنی به سرعت بیشتری به سوی چهارچوب کاری انعطاف‌پذیر پیش رفته‌اند. سرمایه‌گذاری روی سیستم‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری چیزی است که اکنون این قبیل شرکت‌ها را اقناع می‌سازد و این در حالی است که جیب‌های پر از پول این شرکت‌ها، دست آن‌ها را برای چشم‌پوشی از برخی کاهش درآمدها یا هزینه و سرمایه‌گذاری‌ها باز گذاشته است. از طرفی، به قول جناب هاگیوارا، شرکت‌های کوچک‌تر نمی‌توانند تا این حد لاکچری رفتار کنند!

البته، این امکان هم وجود دارد که این تحول انقلابی، بیش از این دوام نیاورد. شاید در آینده‌ای نه چندان دور، وقتی آب‌‌ها از آسیاب افتاد و محدودیت‌ها رو به کاهش گذاشت، مدیران شرکت‌ها باز هم خواهان حضور کارمندان پشت میزشان باشند؛ هرچند که شاید دیگر خبری از هانکوها نباشد.

شینزو آبه نخست وزیر ژاپن، در 27 آوریل خواستار بررسی سریع این عملکرد و حذف هانکو‌های سنتی در این کشور شد تا جایی که وزیر سیاست‌های فناوری کشور، که یکی از سران گروه حمایت از هانکو در ژاپن هم بوده است نیز اذعان داشت که این امضاهای سنتی، مانع اجرای طرح دورکاری در کشور هستند.

منبع The Economist
نویسنده / مترجم ثریا حقی
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.