پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
اکسچنج‌های غیر متمرکز از نگاهی دیگر / هیچ اکسچنج معتبری هنوز نتوانسته کاملا غیرمتمرکز باشد
رمز ارزها همواره از پیشگامان تمرکززدایی بوده‌اند و اکسچنج‌های غیرمتمرکز از این قاعده مستثنا نیستند. گفته می‌شود برای تجارت راحت رمز ارز بدون دخالت قانون گزار و بدون ریسک پرداخت (اطمینان از پرداخت به‌موقع اکسچنج به هر دو طرف معامله) اکسچنج‌های غیرمتمرکز (DEX) جایگزین اکسچنج‌های متمرکز (CEX) می‌شوند. برای بهتر فهمیدن DEX، اول باید نگاه عمیق‌تری به مفهوم معامله بی اندازیم.
.
چرا در معامله به یک واسطه نیاز هست؟
برای نمونه اگر می‌خواهید ۱ بیت‌کوین را با ۱۰۰ لایت‌کوین معامله کنید و با طرف مقابل بر سر قیمت آن به توافق رسیده‌اید اما هیچ‌کدام نمی‌خواهید ریسک کنید و اولین نفری باشید که خود را ارسال کنید؛ بنابراین این سوال که «چه کسی اول معامله را شروع کند؟» مانع از شروع این معامله می‌شود مگر اینکه یکی از طرفین ریسکش را بپذیرد و با فرستادن رمز ارز خود معامله را شروع کند.
خوشبختانه، یک واسطه می‌تواند این مشکل را حل کند. اکسچنج به‌عنوان یک واسطه تمام سفارش‌های خریدوفروش مشتریان را نشان می‌دهد و به‌صورت خودکار سفارش‌های مشتریان را در زمان واقعی تکمیل می‌کند. بعلاوه مشکل «چی کسی اول معامله را شروع کند؟» نیز توسط اکسچنج‌ها با در گرو نگه‌داشتن (escrow) دارایی‌های طرفین معامله حل می‌شود و درصورتی‌که معامله با موفقیت انجام نپذیرد دارایی‌ها به صاحبانشان بر خواهد گشت.
اسکرو کردن دارایی‌ها و سرمایه‌ی مشتریان به ۳ دلیل کار درستی است:
- به‌جای اعتماد به یک فرد ناشناس، به یک اکسچنج شناخته‌شده و ثبت‌شده و قانون‌مدار اعتماد می‌کنید.
- ازآنجایی‌که خود اکسچنج از این معاملات درآمد دارد و کارمزد از طرفین معامله اخذ می‌کند، بنابراین به سود اکسچنج هست که این معاملات تکرار شود و اکسچنج سعی می‌کند بستری را به وجود آورد تا معاملات بیشتری با موفقیت تکمیل شوند.
- در صورت بروز هرگونه مشکلی در انجام معامله، می‌توان از طریق اکسچنج به‌صورت قانونی پیگیری کرد.
این مدل از اکسچنج‌ها از زمان وجود اولین رمزارزها مانند بیت‌کوین مورداستفاده قرار گرفته است، اما باز هم عاشقان رمزارز و تمرکززدایی می‌خواهند این مدل را با آوردن اکسچنج‌های غیرمتمرکز گسترش دهند.
.
DEXs چطور کار می‌کند؟
مانند اکسچنج‌های متمرکز، اکسچنج‌های غیرمتمرکز نیز معاملات را با امنیت بالا فراهم می‌کنند و در این نوع از اکسچنج طرفین معامله نیاز به اعتماد به یکدیگر یا حتی اعتماد به اکسچنج ندارند، به این نوع معامله، معامله‌ی بی‌نیاز به اعتمادسازی (trustless) می‌گویند.
این ادعا باعث به وجود آمدن ۲ سوال می‌شود:
- چگونه می‌شود بدون اعتماد به هیچ شخص یا موسسه‌ای که از پول ما نگه‌داری می‌کند، مشکل «چه کسی اول معامله را شروع کند؟» را حل کرد؟
- چگونه سفارش‌های خریدوفروش تنظیم می‌شود و تطابق پیدا می‌کنند؟ آیا سیستم غیرمتمرکز به این معنی است که سیستم، تمام معاملات را به‌صورت trustless انجام می‌دهد؟
پاسخ دو سوال بالا، توسط اکسچنج های غیرمتمرکز با دو ادعا به شرح ذیل پاسخ داده می‌شوند:
- DEXsاجازه می‌دهد دارایی‌های دیجیتال به‌صورت trustless مورد معامله قرار گیرند.
- DEXsسفارش‌های خریدوفروش را به‌صورت trustless تنظیم می‌کند و تطابق می‌دهد.
ادعای اول DEXs اجازه می‌دهد دارایی‌های دیجیتال به‌صورت trustless مورد معامله قرار گیرند؛ به این معنی که می‌شود بدون نگرانی از این که «چه کسی اول معامله را شروع می‌کند؟» و بدون نگرانی از escrow کردن دارایی‌ها توسط اکسچنج، معاملات انجام شود.
در نگاه اول این امر باورپذیر نیست اما با استفاده از روش Atomic Swap می‌شود این امر را تحقق بخشید. تعریف‌ها:
- آلیس ۱۰۰LTC دارد و باب ۱BTC دارد.
- آلیس و باب می‌خواهند سکه‌های خود را با هم مبادله کنند.
- قیمت توافقی بین آنها معادل BTC = 100LTC 1
مفروضات:
- باب باید ۱BTC به آلیس بفرستد
- آلیس باید ۱۰۰LTC به باب بدهد
.
Atomic Swap چطور کار می‌کند؟
- آلیس به‌صورت رندم یک عدد R انتخاب می‌کند.
- آلیس Hash عدد R را حساب می‌کند و آن را H می‌نامد.
- آلیس تراکنشی به مبلغ ۱۰۰LTC انجام می‌دهد و H را به پیوست این تراکنش می‌فرستد به‌شرط این که مقدار R معلوم بشود.
- باب نیز تراکنشی به مبلغ ۱BTC انجام می‌دهد و همان H را به پیوست این تراکنش می‌فرستد به‌شرط این که مقدار R معلوم بشود.
- زمانی که آلیس مقدار R را فاش کند، هر دو تراکنش به‌صورت هم‌زمان و اتومات اتفاق می‌افتد.
اما نقصی در این‌گونه تراکنش وجود دارد. ازآنجایی‌که آلیس مقدار R را می‌داند و برای تکمیل تراکنش (باب ۱۰۰LTC را دریافت کند و آلیس ۱BTC را دریافت کند) نیاز هست که مقدار R فاش شود، بنابراین قبل از دادن R به باب، آلیس می‌تواند قیمت BTC را نسبت به LTC چک کند و اگر قیمت کاهش پیدا کند، مقدار R را به باب ندهد تا زمان تراکنش منقضی شود و سکه‌ای جا به جا نمی‌شود و متاسفانه باب برای گرفتن ۱۰۰LTC کاملا به آلیس وابسته هست و آلیس می‌تواند تصمیم بگیرد کی مقدار R را برای باب بفرستد.
در روش Atomic Swap مشکل «چ هکسی اول معامله را شروع می‌کند؟» برعکس می‌شود چراکه همه دوست دارند که شروع‌کننده‌ی معامله باشند. چون شروع‌کننده می‌تواند مقدار Hash را در اختیار داشته باشد و طرف مقابل باید به شروع‌کننده اعتماد کند که مقدار Hash را به او بگوید؛ و این ضربه‌ی سنگینی به راندمان و عادلانه بودن بازار می‌زند.
ادعای دوم: DEXs سفارش‌های خریدوفروش را به‌صورت trustless تنظیم می‌کند و تطابق می‌دهد.
در اکسچنج های متمرکز غالبا به دلیل آنکه گردانندگان این اکسچنج‌ها بسیاری از اطلاعات ارزشمند را از کاربران خود پنهان می‌کنند، درنتیجه همواره به Front-Running و حجم ساختگی بازار (Fake-Volume) متهم می‌شوند. اما اکسچنج‌های غیرمتمرکز ادعا دارند که مشکل نبود شفافیت در اکسچنج‌ها را برطرف می‌کنند.
به‌عنوان نمونه قراردادهای بسیار پیچیده هوشمند که سفارش‌های خریدوفروش DEXs را مدیریت می‌کند فقط می‌تواند روی شبکه‌ی اتریوم اجرا شود چون فقط ETH توانایی ساپورت این قراردادها را دارد؛ اما اگر روزانه به‌صورت میانگین حدود ۱ میلیون تجارت صورت گیرد. با توجه به سابقه مشکلات این قراردادهای هوشمند و محدودیت‌های مقیاس‌پذیری این شبکه، محال است که این شبکه دوام بیاورد.
.
DEXs راه‌حل خوبی است اما فقط روی کاغذ!
تمرکززدایی اکسچنج‌ها خیلی سخت‌تر از آن چیزی که فکر می‌کنید به دست می‌آید. سوال‌های بی‌جواب زیادی در این وادی وجود دارد و اکسچنج‌ها نمی‌توانند در واقعیت به تمرکززدایی کامل برسند و به قولی که به سرمایه‌گذاران خود می‌دهند، عمل کنند.
هیچ اکسچنج معتبری من‌جمله Binance هم هنوز نتوانسته که کاملا غیرمتمرکز شود. ادعای تمرکززدایی در حال حاضر در بهترین حالت می‌تواند نشان‌دهنده‌ی مدرن و به‌روز بودن یک اکسچنج باشد اما با نگاهی بدبینانه، فقط اقدامی است در جهت به دست آوردن پول شیرین ICO.
Trustless بودن کامل و واقعی و اکسچنج‌های غیرمتمرکز، می‌تواند بخشی از آینده‌ی رمز ارزها باشد، اما قطعا نه در حال حاضر.
منبع: اکسیر