پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
پیشبینی قیمت بیتکوین تا پایان تیرماه 98 در گفتوگو با 12 فعال ایرانی حوزه رمزارز / چه عواملی باعث روند صعودی قیمت بیتکوین شده است؟
بیست و یکم خردادماه در گزارشی پیشبینی 16 نفر از فعالان ایرانی حوزه رمزارز را درباره قیمت بیتکوین تا پایان سال 98 جویا شدیم. بر طبق پیشبینی این افراد، تا پایان سال ۹۸ احتمال صعودی بودن قیمت بیتکوین بهمراتب بیشتر از احتمال ثبات یا کاهشی بودنش هست. علاوه بر پیشبینی این افراد، بیتکوین در معاملات روز جمعه 31 خرداد 98 با ۶ درصد افزایش به قیمت ۱۰ هزار دلاری نزدیک شده بود و در معاملات شنبه یکم تیرماه نیز با یک جهش دیگر از سطح ۱۰ هزار دلاری عبور کرد و ارزشش از ابتدای سال ۲۰۱۹ تاکنون حدود ۳ برابر شد؛ این در حالی است که در نخستین روز از آغاز سال جاری میلادی ارزش هر بیتکوین تنها ۳۶۸۹ دلار بود.
در زمان انتشار این مطلب در پنجم تیرماه قیمت بیتکوین به 12 هزار دلار رسیده است. در این مطلب در گفتوگو با 12 نفر از فعالان حوزه رمزارز دلیل افزایش قیمت بیتکوین را آوردهایم؛ همچنین از آنها پرسیدیم که آیا این نوسانات باعث میشود که معاملهگران بیشتری برای ورود به این بازار تشویق شوند یا خیر. علاوه بر این، پیشبینی آنها را از قیمت بیتکوین تا پایان تیرماه نیز جویا شدیم.
در تصاویر زیر میتوانید بهصورت خلاصه پاسخ این افراد را ببینید. در ادامه نیز جواب کامل هر یک از این افراد آمده است.
محمدجواد صمدیراد، معاون فنی شرکت ققنوس نیز عواملی ازجمله نزدیکی به زمان نصف شدن پاداش استخراج، ورود شرکتهای بزرگ نظیر سامسونگ و اپل رمزارزها، قانونمندی رمزارزها در برخی از کشور و رفتار هیجانی بازار و ایجاد تقاضاهای جدید ناشی از کاربران جدید را بیشترین عوامل افزایش قیمت بیتکوین دانست.
صمدیراد درباره قیمت بیتکوین تا ماه آینده، اینطور گفت: «منوط به اینکه رخداد بنیادین در فضای رمزارزها اتفاق نیفتد، نوسان قیمت با روند افزایشی تا پایان سال میلادی خواهیم داشت. احتمالا بیتکوین طی این ماه در کانال 11هزار دلار در نوسان خواهد بود.» به گفته او، معمولا معامله گران باتجربه از فضای پرنوسان بهتر استفاده می کنند. تقریبا هر روز افراد جدیدی از بازارسرمایه را می بینم که به فضای رمزارز علاقه مند شدند.
به عقیده وحید والی، مدیرعامل هلدینگ نیک اندیشان ارزش بیتکوین به میزان زیادی به اعتماد مردم بستگی داد چراکه پشتوانه اصلی این ارز مردم هستند و نه دولتها. او توضیح میدهد: «افزایش اقبال عمومی مردم و افزایش آگاهی آنها در خصوص ماهیت کریپتوکارنسیها باعث رونق بیشترشان میشود و علاوه بر آن فعالیتهای اخیر نهنگها و نقل و انتقالاتی که برخی کیفهای پول که مدتها بدون فعالیت بودن نشاندهنده تحرکات فعالان بازار و شاید اقبال سرمایهگذاران به این سمت بوده است.» به گفته والی، تا یک ماه آینده قیمت بیتکوین روند همچنان افزایشی خواهد بود و محدوده ۱۲ هزار دلار اصلا دور از انتظار نیست.
او ادامه میدهد: «بهصورت کلی هر وقت نوسانات اینچنینی در هر جایی بوده افراد بیشتری به معامله در این بازار سوق پیدا میکنند، افراد با تجربهبهموقع وارد میشوند و خارج میشوند ولی تازهکارها دچار طمع میشوند و عموما سود چندانی نمیکنند و یا حتی ضرر میکنند. پس لزومه ورود به این بازار تجربه هست و برای افراد دارای دانش و تجربه میتواند موقعیت خوبی باشد کما اینکه افراد با تجربه موقع نوسانات شدید فقط نظارهگر هستند و موقع ورود و خروج مناسب را میدانند. ریزش شدید قیمتها در سال ۲۰۱۷ باعث شد که بازیگران این عرصه و عموم مردم با احتیاط بیشتری در رمزارزها سرمایهگذاری کنند ولی با شیب صعودی قیمتها انتظار من این است که بازیگران این عرصه بیشتر شوند.»
به عقیده یاشار راشدی، بنیانگذار رادیو بلاکچین نیز سرمایهگذاری شرکتهای بزرگ روی تکنولوژی بلاکچین باعث آشنایی بیشتر مردم با تکنولوژی بلاکچین و خواص منحصربهفرد آن میشود. فکر میکنم در آینده شرکتهای بزرگ دیگری هم روی به این فناوری بیاورند و این موضوع میتواند یک شمشیر دو لبه باشد، ممکن است باعث محبوبیت بیشتر بیتکوین شود یا با ورود رقبای بهتر و جدیتر باعث کمرنگتر شدن آن شود. همچنین نقش رسانهها را نیز نباید در این جریان نادیده گرفت.
راشدی درباره قیمت بیتکوین تا چایان تیرماه میگوید: «همیشه در تاریخ ۱۰ ساله بیتکوین، قیمتها نوسان داشته و الگوی این نوسان، شکل مشابهی داشته است، گرچه میزان آن متفاوت بوده است. اگر با توجه به تجربه و به سبک سالهای گذشته به بازار بیتکوین نگاه کنیم، در حال حاضر بیتکوین از دوره نزولی خود خارج و در حالت صعودی قرار دارد و رشد قیمت خواهد داشت، این بار هم سقف قیمتی قبلی خود را خواهد شکست. ولی کار بسیار سختی است که دقیقا بگوییم چه زمان و با چه سرعتی این اتفاق خواهد افتاد. ولی به نظر بنده قیمت بیتکوین بالای 10 هزار دلار خواهد بود.»
به گفته او، همیشه در زمان رشد قیمت بیتکوین معامله گران جدید و عموما کمتجربه یا بیتجربه صرفا به علت ترس از دست دادن فرصت (FOMO) وارد بازار میشوند. تعدادی از این افراد ممکن است خوششانس باشند و در موقعیت مناسبی وارد بازار شوند و در میانمدت یا بلندمدت سود خوبی کسب کنند ولی ممکن است به علت عدم وجود تخصص و نا آشنا بودن با بازار و قوانین و روشهای تحلیل آن ضرر نیز بکنند. این موضوع را در نظر داشته باشیم که معاملهگری در این بازار و خریدوفروش رمزارزهای مختلف جهت کسب سود بهصورت روزانه، شغلی تماموقت و تخصصی است و نیاز به آموزش، ممارست و صرف زمان دارد. معامله گران باتجربه و حرفهای هم بهخوبی زمانهای مناسب برای ورود به بازار و خروج از آن و حتی معامله بر روی کدام جفت ارزها را میدانند و معمولا تصمیمات عاقلانهای در این خصوص میگیرند، اگرچه به علت نوسان و بازار تقریبا غیرقابلپیشبینی بهصورت دقیق، این افراد هم ریسکهایی را متحمل میشوند.
امیرعباس امامی، بنیانگذار استارتآپ کارچین نیز دلایل افزایش قیمت بیتکوین را اینطور توضیح داد: «نزدیک شدن به زمان هالوینگ (نصف شدن پاداش استخراج بیتکوین) و طولانی شدن دوره کف بیتکوین، سوخت مناسب برای آغاز یک روند صعودی برای بیتکوین را حداقل برای یک افق زمانی میان مدت، فراهم کرده است. از قضا چاشنی این سوخت هم انتشار اخبار مرتبط با رمزارز لیبرای فیسبوک بود که علیرغم متمرکز بودن (بر خلاف بیتکوین) به هر حال آگاهی و اطمینان عمومی مردم به حوزه کریپتوکارنسیها را افزایش داده است.»
به گفته امامی، اینکه تا یک ماه آینده روند قیمت صعودی است یا نزولی بستگی به سرعت رشد قیمت بیتکوین دارد. یک اصل همیشگی در بازارهای مالی این است که روندهای صعودی در مسیر بلندمدت خود دورههای استراحت کوتاه مدت یا میان مدت دارند؛ دورههای استراحت به دورههای کاهش قیمت (یا در موارد کمی ثبات قیمت) بعد از یک دوره افزایش قیمت گفته میشود. هرچه سرعت رشد بیشتر باشد، رخ دادن دوره استراحت قریب الوقوعتر خواهد بود. با این حال از لحاظ تکنیکال قرار گرفتن قیمت بیتکوین در بازه قیمتی 13 تا 15 هزار دلار دور از ذهن نیست.
بنیانگذار استارتآپ کارچین ادامه میدهد: «معاملهگران با تجربه چه در بازار صعودی و چه در بازار نزولی همیشه امکان کسب سود دارند. مشکل اصلی برای معاملهگران کم تجربه است که در بازارهای صعودی هیجانی عمل میکنند و خود را در معرض ریسکهایی فراتر از استراتژیهای منطقی مدیریت سرمایهشان قرار میدهند. به طور کلی برای معاملهگران کم تجربه، تمرکز روی آموزش و مدیریت ریسک سرمایه شدیدا توصیه میشود. برای سایر افراد هم که دانش و علاقهای به معامله ندارند، خرید و نگهداری سبدی از چند رمزارز معتبر برای یک دوره بلندمدت بهترین سیاست است.»
محمدرضا مباشرفر، مشاور سرمایهگذاری در بازارهای مالی درباره عواملی که باعث روند صعودی قیمت بیتکوین شده است، اینطور توضیح میدهد: «سیکلهای بلندمدت بیتکوین به همراه نزدیک شدن به Halving و بهصورت مستقیم نقش عرضه و تقاضای حاصل از تبدیل ارز فیات (Fiat) به بیتکوین از عوامل مشهود این رشد در طی چند مدت اخیر بوده است. البته که نقش ICO هایی مثل Libra که برای ارائه توکنها خود از بیتکوین استفاده میکنند را نمیتوان نادیده گرفت.»
او با اشاره به اینکه پیشبینیهای کوتاهمدت، ریسک بیشتری را به همراه دارد، میگوید: «البته در خصوص روند بیتکوین تا پایان تیرماه سال جاری میتواند با وجود مقاومتهای روانی پیش رو و نیز امواج اصلاحی در همین محدوده یازده هزار دلار نوسان داشته باشد.»
او در پاسخ به این سوال که آیا این نوسانات باعث میشود که معاملهگران بیشتری برای ورود به این بازار تشویق شوند، توضیح میدهد: «شاید این جمله را بارها و بارها شنیده باشید که سرمایهگذاران موفق، خلاف روند حاکم اقدام به سرمایهگذاری میکنند. این بیتکوینی که این روزها 11 هزار دلار است، چندین ماه قبل بهراحتی در 3500 دلار قابلخرید بود؛ اما دلیلی که امروز باعث شده تا همه نگاهها به سمت آن جلب شود تاثیر رفتار هیجانی سرمایهگذاران است. سرمایهگذاران مبتدی درگیر اینگونه هیجانات شده و طعمه مناسبی برای نوسان گیران هستند. لذا ورود به هر بازاری باید با اطلاعات کامل و مشخص کردن بازه سرمایهگذاری باشد. بدیهی است دید بلندمدت ضرر نخواهد داشت Hodl, Hodl!»
امیرحسین راد، مدیرعامل نوبیتکس درباره عواملی که باعث افزایش قیمت بیتکوین شدهاند، اینطور توضیح میدهد: «هرچند به قول نسیم نیکلاس طالب بازارهای مالی بهقدری پیچیده هستند و رفتار رندم دارند که یافتن علت و دلیل رخدادها در آن بسیار مشکل و ناممکن است، اما به نظر میرسد به دلیل ترس از آینده اقتصاد جهانی و ریسک جنگ، سرمایهگذاران به داراییهای کم ریسک تر مثل طلا هجوم میآورند. اگر دقت کنیم دقیقا در همین برهه که بیتکوین رشد کرده طلا هم رکوردشکنی کرد. شاید بتوان گفت، بیتکوین هم بهتدریج جای خود را در کنار داراییهای مانند طلا بهعنوان یک دارایی و سرمایهگذاری ارزشمند باز کرده است.»
به عقیده راد، برای پیشبینی روند آتی بیتکوین باید تا انتهای ماه جاری میلادی صبر کرد و فعلا نمیتوان پیشبینی دقیقی با توجه به شاخصهای تکنیکال داشت.
او با اشاره به این موضوع که باید توجه داشت هنوز اخبار رشد بیتکوین مانند سال 2017 در رسانهها پوشش داده نشده و اگر این اتفاق بیفتد باید هجوم افراد بیشتری را به طمع کسب سود در این بازار انتظار داشته باشیم. بهطورکلی رفتار بازار بیتکوین هم مانند سایر بازارهای مالی است، سرمایهگذاران حرفه در نقاط امن و جایی که همه از ترس در حال فروش هستند، اقدام به خرید میکنند و طبعاً سود اصلی را میبرند. افراد عادی و سرمایهگذاران ناشی در انتهای یک موج صعودی وارد بازار میشوند و به همین دلیل ممکن است متضرر شوند.
مهرداد فرنوش، مدیرعامل همراستا توضیح کاملی از دلایل روند صعودی قیمت بیتکوین، میدهد: افزایش قیمت بیتکوین به بیش از 10 و تا حدود 11 دلار، متاثر از چند عامل است؛ بحث داغ کنسرسیوم شرکتهایی مانند فیسبوک است که یکسری خبر از آنها منتشر شد و بار دیگر بیتکوین را به مرکز توجه قرار داد. ولی فکر میکنم قسمتی از افزایش قیمت بیتکوین بهصورت عمدی بوده که بهاصطلاح به این عمل پامپ کردن میگویند. چراکه نمودار قیمتی و نمودار حجمی بیتکوین تقریبا باید یک روند را ادامه دهند به خاطر اینکه میزان حجم معامله شده در 24 ساعت ضریبی است از تعداد بیتکوین ضربدر قیمت بیتکوین و اگر فرض کنیم تعداد بیتکوین ثابت باشد، با افزایش قیمت بیتکوین تقریبا همان حجمه نیز باید افزایش پیدا کند یعنی روند نموداری آنها باید یکی باشد اما در تاریخ 18 ژوئن میبینیم که در کمتر از چند دقیقه حجم معاملات جهانی در بیتکوین از حدود 20 میلیارد دلار به حدود 14 میلیارد دلار رسیده است یعنی 6 میلیارد دلار کم میشود که این موضوع میتواند علتهای مختلفی داشته باشد. ممکن است یکسری از مارکتها و محلهای اکسچنج از دسترس خارج شده باشند؛ اما در 19 ژوئن تا 20 ژوئن میبینیم که در اوردرهای تقریبا بین 3 تا 4 میلیارد دلار نوسانات شدید در عرض چند دقیقه داریم و بعد از 20 ژوئن میبینیم که بازار مثبت میشود و از قیمت 9 هزار دلاری که چند وقت روی آن ایستاده بود، شروع به افزایش میکند و به سمت 11 هزار دلار میآید.»
به نظر او، این بار یک پامپ کردن بسیار پیچیده و حرفهای اتفاق افتاده است ولی یکی از علتهای این افزایش قیمت به افزایش حجم بازار بر میگردد؛ در ادامه نیز موج ورود سرمایه را شاهد هستیم که حجم بازار را در 23 ژوئن زمانی که قیمت بیتکوین از 11 هزار دلار پایین آمد، به حدود 30 میلیارد دلار رساند و دوباره کاهش حجم بازار را شاهد هستیم.
او درباره قیمت بیتکوین تا ماه آینده میگوید: «من فکر میکنم که در یک ماه آینده کسانیکه سعی کردند پامپ کنند، با توجه به اینکه این حجم رو به کاهش است، دوباره شروع میکنند به پامپ کردن. اگر این پامپ کردن ادامه داشته باشد، در بازه کمتر از یک ماه قیمت بیتکوین به 12 تا 13 هزار دلار خواهد رسید. ولی اگر ادامه نداشته باشد قیمت به کمتر از 10 هزار دلار میرسد.»
سیاوش تفضلی، مدیرعامل نیلین میگوید: «شخصا عامل یا عوامل مشخص بنیادینی که باعث چنین رشدی بشوند نمیبینم. البته فومو (ترس عقبماندن از بقیه) در بازار رمزارزها نیروی قدرتمندی است.»
او درباره حرکت بیشتر افراد به سمت بیتکوین توضیح میدهد: «روشن است که بازاری با چنین رشدی برای معامله گران جذاب خواهد بود و همانطور که اشاره کردم فومو در بازار رمزارزها نیروی قدرتمند و در واقع قویترین نیروی حال حاضر است. به نظرم بهعوض پرسش درستی یا نادرستی ورود به بازار میتوانیم درباره اندازه ورود به بازار صحبت کنیم. ورود بیشتر از توان تحمل به هر بازاری برای هر سطح معاملهگری نادرست است.»
به گفته کاوه مشتاق، سردبیر سایت ارزنامه، افزایش شناخت مردم از بیتکوین باعث این جهش قیمتی شد. هر خبری در رسانههای بینالمللی که اشاره به رمزارزها داشته باشد باعث افزایش اقبال عمومی آن میشود. چه این خبر دروغ آوریلی باشد و یا حتی خبری منفی در مورد بد بودن بیتکوین. این موج افزایش با دروغ آوریل در مورد صندوق قابل معامله بیتکوین شروع شد و خبر لیبرای فیسبوک هم بر این موج افزود.
او میگوید: «نشانههای بازار الان به نظر صعودی است، اما بازاری که بر اساس هیجانات مردم تغییر میکند، میتواند در مدتزمان کوتاهی دچار افت شود.»
مشتاق میگوید که با چنین وضعیتی حتما معاملهگران جدیدی به بازار افزوده خواهند شد. نکته مهم نوسان بسیار شدید در این بازار و وجود دستکاری در بازار است، بهخصوص معاملهگرانی که از معاملات مارجین استفاده میکنند باید به تفاوت این بازار با جایی مثل فارکس بسیار توجه کنند. نوسانات بیست تا سی درصدی روی بسیاری از آلتکوینها دیده میشود و با بازار منظم و با نوسان کم بسیار فاصله داریم، این موضوع میتواند باعث از دست رفتن سرمایه معاملهگران مارجین شود.
به گفته مجید خاکپورمقدم، همبنیانگذار ادنیک دلایل متعددی از سوی کارشناسان برای افزایش مجدد قیمت بیتکوین در سال 2019 مطرح شده است. بهعنوان نمونه عدهای معتقدند جنگ تجاری بین آمریکا و چین، ثروتمندان و صاحبان سرمایه در چین را به سمت سرمایهگذاری در زمینههای مختلف شامل سرمایهگذاری در رمزارزها و بیتکوین کرده است. عدهای دیگر پای رمزارز فیسبوک یا همان لیبرا را به میان کشیدهاند و از آن بهعنوان نشانهای برای رسمیت بخشیدن بیشتر به اهمیت رمزارزها در دنیای امروز نام بردهاند و این اتفاق را در افزایش قیمت بیتکوین موثر دانستهاند. افرادی نیز باور دارند که برنامه چندین تریلیون دلاری شرکت مطرح Fidelity Investment در رابطه با ایجاد یک پلتفرم معاملاتی رمزارزها را در این زمینه موثر میدانند. دلایل متعدد مشابه دیگری نیز در این رابطه توسط متخصصین رمزارزها اعلام شده و میشود.
او ادامه میدهد: «اما شاید در نهایت بتوان شرایط روانی حاکم بر بازار را که معلول زنجیرهای از اخبار خوب در دورهای نسبتا طولانی (حدود 6 ماه) برای رمزارزها بوده است، دلیل این افزایش تقاضا و بهتبع آن قیمت بیتکوین دانست که فعلا ادامه دارد و تاثیر خود را بر سرمایهگذاران گذاشته است. امری که در کنار خبرهای دلگرمکننده در رابطه با افزایش شناخت دولتها نسبت به رمزارزها و رفتهرفته پذیرش این پدیده جدید در قوانین کشورها، تصویری خوشبینانهتر از آینده این زمینه سرمایهگذاری نوظهور برای سرمایهگذاران تصویر میکند و این جو روانی مثبت را تقویت میکند که خود به معنای ادامه این روند افزایشی قیمت است.»
به عقیده خاکپورمقدم، پیشبینی قیمت بیتکوین در بازههای کوتاه (کمتر از سه ماه) بسیار سختتر از پیشبینی آن در بازهای بین 6 تا 12 ماه یا بیشتر است. چرا که در یک دوره یک ماهه، ممکن است قیمت بیتکوین در نوسانات مختلفی قرار گیرد که قیمت آن را در 30 روز آینده دستخوش تغییر کند. امری که ممکن است موقتی و گذرا باشد و در یک روند بلندمدت قابلچشمپوشی به نظر برسد. با این وجود قیمت بیتکوین ازنظر او بهاحتمال زیاد در دوره یک ماهه آینده، در بازهای بین 10 تا 12 هزار دلار در نوسان خواهد بود. او میگوید: «پس اینجانب قیمت بیتکوین را در یک ماه آینده، تقریباً ثابت و در نوسان در بازه مربوطه پیشبینی میکنم.»
خاکپور مقدم با اشاره به اینکه قطعا افزایش شدید قیمت بیتکوین، زمینهساز ورود معامله گران و سرمایهگذاران غیرحرفهای بیشتری به این بازار بسیار پر ریسک میشود، میگوید: «اما مثل هر بازار دیگری، ورود بدون تخصص و دانش لازم، برای ورود به این بازار خطرناک و پر نوسان تصمیم درست و منطقی نخواهد بود، مگر این که کسی که قصد ورود به این بازار را دارد، آماده زیانهای سنگین و از دست دادن سرمایه خود تا کل مبلغ سرمایهگذاری شده باشد.»
مهدی ناصری، مدیرعامل صرافی رمزارز آرمانی نیز افزایش ارزش بیتکوین را تا حد زیادی ناشی از ورود سرمایههای سازمانی به بازار دانست. سرمایههایی که به خاطر ضعف دلار در بازارهای جهانی (افت حدود 2 درصدی در هفته گذشته) یا با افزایش خوشبینی به آینده این فناوری و کاربردی شدن رمزارزها وارد بازار بیتکوین شده اند.
او درباره قیمت بیتکوین تا ماه آینده اینطور توضیح داد: «ترندها خبر از تداوم افزایش با شیب بالا می دهند. با این شیب افزایش احتمال ریزش ناگهانی بازار بسیار محتمل است. اینکه تا کجا بالا میرود و تا کجا ریزش میکند بستگی به خیلی عوامل اقتصادی، بینالمللی و سیاسی دارد. جواب اینکه قیمت چقدر میشود «نمیدانم» است. امیدوارم رشد کند. هرچه کمتر رشد کند و به مسیر ارگانیک رشد خود ادامه دهد بهتر.»
به گفته ناصری، با بالا رفتن volatility بازار شدت سود و زیان میتواند بالا باشد. عدهی زیادی تشویق میشوند وارد بازار شوند اما به دلیل اینکه دیر سوار ترند رشد قیمتها میشوند حاشیه ریسک پذیری کمتری دارند. نهنگهای رمز ارزی کنترل زیادی بر بازار دارند و یکی از روشهای کسب سود آنها قربانی گرفتن از تازه واردان و سرمایهگذاران خرد است.
سعید خوشبخت، مدیرعامل شرکت اریاتک نیز درباره حرکت معامله گران بیشتر به سمت بیتکوین توضیح میدهد: «قطعا افزایش قیمت هر داراییای باعث جلبتوجه بیشتر و مشارکت بالاتر افراد در بازارهای مربوط به آن میشود؛ بنابراین شاهد افزایش ورود افراد چه با تجربه و چه بیتجربه به بازار خواهیم بود. نگرانی بیشتر در مورد افراد بیتجربه است که قطعا ورود ناشیانه به یک بازار ظاهرا صعودی ممکن است خطرات زیادی برایشان داشته باشد. در مورد معاملهگران حرفهای بازارهای تماما صعودی و یا نزولی لزوما به معنای بازارهای بهتر و بدتر نیستند. بلکه معاملهگران حرفهای به بازارهای با نوسانات کنترلشده علاقهمندتر هستند.»