پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
شاپرک چیست؟ / با مهم‌ترین وظایف شاپرک آشنا شوید
شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی شاپرک به عنوان رابط میان بانک مرکزی، شبکه بانکی و شرکت‌های پی‌اس‌پی با الگوبرداری از عملکرد شبکه‌های پرداخت در سطح بین‌المللی طراحی شده و با همکاری شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت از پنجم دی‌ماه ۱۳۹۱ آغاز به فعالیت کرده است. در این گزارش تاریخچه تأسیس شاپرک و اصلی‌ترین وظایف آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.
تا پیش از سال ۱۳۸۳، امکان خرید الکترونیکی در شبکه پرداخت کشور وجود نداشت. از این سال و پس از استقبال مردم از پرداخت الکترونیکی توسط دستگاه پایانه فروش در فروشگاه‌ها و مراکز تجاری، بانک‌ها یکی پس از دیگری تلاش کردند تا با تشویق، مغازه‌داران و فروشگاهیان آنان را متقاعد کنند تا از دستگاه پایانه فروش بانک آنها استفاده کنند. رقابتی که عاقبتش وجود چندین دستگاه پایانه در فروشگاه‌ها شد. بانک مرکزی نیز برای حل این نابسامانی اعلام کرد شبکه یکپارچه پرداخت (شاپرک) را راه‌اندازی خواهد کرد. کلمه شاپرک مخفف، شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی است. «جایگزین تبادل الکترونیکی پول به جای تبادل فیزیکی آن همراه با نظارت دقیق، مستمر و هوشمند در نظام پرداخت کشور» چشم‌انداز تأسیس شاپرک تعریف شده بود.
شاپرک چه وظایفی دارد؟
قبل ازعملیاتی شدن شاپرک، سامان‌دهی دستگاه‌های پایانه فروش و کنترل رقابت بانک‌ها برای ارائه این دستگاه‌ها از جمله دلایلی بود که برای تشکیل شاپرک تعریف شده بود.
از مهم‌ترین اقدامات شاپرک در سال‌های اولیه فعالیت، دادن مجوز به شرکت‌های psp، لغو مجوز برخی از این شرکت‌ها و توقف واریز آنی دستگاه‌های پایانه فروش بود. در آن زمان قدم بعدی شاپرک در سال ۹۲ پیاده کردن کارمزد روی تراکنش‌های دستگاه‌های پایانه فروش پیش‌بینی شده بود که چندی بعد هم به واقعیت پیوست. به مرور زمان و با توسعه شبکه پرداخت بانکی وظایف شاپرک نیز گسترش پیدا کرد. در ادامه مهم‌ترین وظایف شاپرک معرفی خواهد شد.
اعطای مجوز به شرکت‌های psp
اعطای «مجوز فعالیت در زمینه ارائه خدمات پرداخت الکترونیک بعد از انطباق با قوانین شاپرک توسط بانک مرکزی» انجام می‌شود. شرکت‌های پی‌اس‌پی بعد از دریافت مجوز ملزم به رعایت مقررات ابلاغی بانک مرکزی می‌شوند. همچنین فعالیت این شرکت‌ها تحت بازرسی شاپرک قرار می‌گیرد. اکنون ۱۲ شرکت پی‌اس‌پی دارای مجوز در حال فعالیت هستند. فهرست شرکت‌های PSP مجاز به انجام فعالیت را از اینجا بخوانید.
انتشار گزارش اقتصادی
شاپرک، گزارش‌های اقتصادی شبکه الکترونیکی پرداخت کارت را از تیرماه ۱۳۹۴ به صورت ماهانه، سالانه و عملکرد چهارساله منتشر می‌کند. گزارش اقتصادی شاپرک در راستای رسالت شاپرک مبنی بر اطلاع‌رسانی در فضای پرداخت الکترونیک کشور منتشر می‌شود و هدف از آن کمک به فعالان حوزه پرداخت الکترونیک کشور در عرصه‌های تصمیم‌گیری و اجرایی تعریف شده است.
ببینید: نگاهی به آمار شاپرک از وضعیت صنعت پرداخت در سال ۱۳۹۷ و سهم شرکت‌ها / میزان تراکنش‌ها از تولید ناخالص داخلی بیشتر است
اعطای مجوز به شرکت‌های پرداخت‌یار
شرکت‌های پرداخت‌یار در چارچوب سند تدوینی از سوی بانک مرکزی و بر اساس قرارداد منعقده با شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت (PSP) و شاپرک، می‌توانند پرداخت‌های بدون کارت از جمله پرداخت‌های درون برنامه‌ای مبتنی بر زیرساخت‌های همراه را برای پذیرندگان خود انجام داده و سپس به شبکه شاپرک ارسال کنند.
ببینید: نگاهی به آخرین فهرست شرکت‌های پرداخت‌یار مجاز به انجام فعالیت / تاکنون ۲۶ شرکت پرداخت‌یار شده‌اند
ارائه تأییدیه به کارت‌خوان‌های موبایلی
شاپرک ارائه تأییدیه به کارت‌خوان‌های موبایلی شبکه پرداخت کشور را طبق «الزام پرداخت‌های همراه مبتنی بر M-POS»، بر عهده دارد. جدیدترین لیست تأییدیه کارت‌خوان‌های موبایلی اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۸ منتشر شده است.
بستن درگاه پرداخت اینترنتی در صورت تخلف
شاپرک، دادستانی و پلیس فتا می‌توانند درخواست بستن یک درگاه پرداخت مشکوک را بدهند و شرکت ارائه‌دهنده خدمات پرداخت ملزم به اجرای حکم آنها است.
ببینید: درگاه پرداخت کسب‌وکارهای آنلاین چرا و توسط چه نهادهایی قطع می‌شود؟
ببینید: گزارش شاپرک از شناسایی پایانه‌های غیرمجاز در کارتخوان‌ها / محرومیت متخلفان از دریافت خدمات پرداخت الکترونیک
ثبت درخواست پذیرندگی
شاپرک، سامانه جامع پذیرندگان را راه‌اندازی کرده تا متقاضیان درخواست‌های خود را به صورت جامع، ثبت و برای شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت ارسال کنند. شاپرک درخواست پذیرندگی را به شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت مورد تأیید خود ارسال می‌کند. شرکت پی‌اس‌پی پس از عقد قرارداد پذیرندگی، تحویل و راه‌اندازی ابزار پذیرش، تأییدیه خود را به شاپرک اعلام می‌کند. در این مرحله ابزار پذیرش پذیرنده فعال شده و پذیرنده قادر به ارسال تراکنش از طریق ابزار پذیرش خواهد بود.
برای آشنایی بیشتر با سامانه جامع پذیرندگان اینجا را کلیک کنید.
شتاب و شاپرک یکی نیستند
اگر بخواهیم شاپرک را با توجه به شتاب تعریف کنیم، شاپرک شبکه‌ای است شبیه شتاب که شبکه‌های پرداخت پایانه فروشگاهی بانک‌ها را به یک شبکه بزرگ‌تر وصل می‌کند. تمامی تراکنش‌های الکترونیک شبکه بانکی از زیرساخت‌های شبکه شتاب عبور می‌کنند اما از سوئیچ شرکت‌های پی‌اس‌پی و شرکت شاپرک عبور نمی‌کنند. شاپرک تنها تراکنش‌های پذیرفته شده روی پایانه‌های متعلق به شرکت‌های پی‌اس‌پی را ثبت می‌کند.
