پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
زمانی که موضوع راه‌اندازی سیستم‌عامل ملی با حذف تلگرام طلایی و هاتگرام توسط گوگل‌پلی پروتکت مطرح شد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران در توئیتر خود نوشت: «گزارش سازمان فناوری اطلاعات حاکی از آن است که حذف برنامه‌های ایرانی در سیستم‌عامل اندروید صرفاً محدود به پوسته‌های یک پیام‌رسان نبوده است بلکه برخی برنامه‌های کسب‌وکارهای ایرانی را نیز در برگرفته است. تروریسم اقتصادی آمریکا در حال تسری به اقتصاد فضای مجازی است.»
به گزارش وبنا، توئیت وزیر که خبر از حذف اپلیکیشن‌های کسب‌وکارهای ایرانی در سیستم‌عامل اندروید می‌داد بر اهمیت موضوع اضافه کرد و سبب شد تا بیش از پیش بر لزوم راه‌اندازی سیستم‌عامل ملی تاکید شود. در گزارشی در گفتگو با میلاد نوری، برنامه‌نویس و امیر ناظمی، رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران ابعاد مختلف سیستم‌عامل ملی را بررسی شده است.
قرار بود موتور جستجوی ملی راه‌اندازی شود
میلاد نوری صحبت‌های خود را با اشاره به لینوکس، ایمیل و موتور جستجوی ملی به عنوان طرح‌هایی که در گذشته با شکست مواجه شده‌اند، شروع کرد: «در گذشته بحث سیستم‌عامل ملی وجود داشت و شرکت‌های زیادی بودجه‌های هنگفتی بابت آن دریافت کردند و در حال کار روی آن بودند. هر کدام از این شرکت‌ها می‌خواستند بر سیستم لینوکس که متن باز (open source) است قابلیت جدیدی را اضافه یا قابلیتی را از آن کم کنند. در نهایت نتیجه کارشان مشخص نشد و هیچ گزارشی از پیاده‌سازی این سیستم در هیچ سازمانی منتشر اعلام نشد و طرح شکست خورد.»
این برنامه‌نویس از موتور جستجوی ملی به عنوان طرح ملی دیگری که با شکست همراه بود نام برد و گفت: «قرار بود موتور جستجوی ملی راه‌اندازی شود، گفته شد روی موتور جستجویی که هر فردی که به طور خصوصی نوشته شده است سرمایه‌گذاری می‌کنیم و یا خودمان موتور جستجوی ملی راه خواهیم انداخت. چند مورد هم به وجود آمد و اصلاً معلوم نیست کسی از آنها استفاده می‌کند یا خیر و تقریباً شکست خورد. در زمانی هم بحث ایمیل ملی مطرح شد و موضوع تا جایی پیش رفت که بانک‌ها ملزم شدند تا در صورتی برای شهروندان اقدام به افتتاح حساب کنند که ایمیل ملی داشته باشند. و سیستم ایمیل‌های ساخته شده هم از نرم‌افزارهای متن باز خارجی بود. نه خودمان آنها را نوشتیم و نه به طور بنیادی کاری در این زمینه انجام دادیم، نمی‌دانم چه چیز آنها ملی بود شاید فقط بودجه آنها ملی بود. پروژه‌های ملی‌ها ملی نبودند و در حوزه نرم‌افزار جواب ندادند.»
شرکت اپل قانون از پیش اعلام شده را اجرا کرد
او مجاروت زمانی انسداد اپلیکیشن‌های ios ایرانی و حذف تلگرام طلایی و هاتگرام را منشأ مطرح شدن موضوع سیستم‌عامل ایرانی دانست و در این مورد توضیح داد: «شرکت اپل تعدادی از نرم‌افزارهای ایرانی را حذف کرد و سبب نارضایتی ایرانی‌ها شد در حالی که شرکت اپل از ابتدا گفته بود اپلیکیشن‌های کشورهای تحت تحریم نظیر ایران، کره شمالی و کوبا را در اپ‌استور خود نمی‌پذیرم. سیستم اپل بسته است و فقط از اپ‌استور اپل می‌توان اپلیکیشن‌های ios را دانلود کرد.»
او افزود: «تنها کاری که شرکت اپل انجام داده اجرای قانونی از پیش اعلام شده خود بوده است ولی ما می‌گوییم با ایران دشمنی دارد. در صورتی که حذف اپلیکیشن‌ها مختص ایران نبود بلکه به دلیل نقض قانون حاکم بر گواهی توسعه سازمانی مبنی بر اجازه نداشتن شرکت‌ها برای ارائه اپلیکشن خود به مشتری یا مصرف‌کننده نهایی، شرکت اپل گواهی‌ها توسعه سازمانی را دقیق‌تر بررسی کرد و با اپلیکیشن‌های ایرانی مواجه شد و آنها را مسدود کرد. اصل موضوع مسدود کردن اپلیکیشن‌های ios ایرانی به دو سال پیش باز می‌گردد و ناگهان رخ نداده است.»
او در مورد حذف تلگرام طلایی و هاتگرام توسط سیستم گوگل‌پلی پروتکت توضیح داد: «سیستم گوگل‌پلی پروتکت مانند آنتی‌ویروس عمل کرده و اپلیکیشن‌های مخرب را به کاربران معرفی می‌کند. در رابطه با دلیل حذف تلگرامی طلایی و هاتگرام گزارشی منتشر نشد ولی دلیل آن می‌تواند نقض حریم شخصی بوده باشد. به این دلیل که با نصب تلگرام طلایی یا هاتگرام این اپلیکیشن‌ها بدون اجازه کاربر او را از برخی کانال‌ها خارج و یا عضو کانال‌های تبلیغاتی می‌کردند.»
حذف اپلیکیشن‌ها محدود به تلگرام طلایی و هاتگرام نبود
او ادامه داد: «به دلیل مجاورت زمانی انسداد اپلیکیشن‌های ios ایرانی و حذف تلگرام طلایی و هاتگرام این جو به وجود آمد که حق ایرانی‌ها در حال تضییع است. افراد در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی از حذف تلگرام طلایی و هاتگرام و اپلیکیشن برخی کسب‌وکارهای ایرانی صحبت کردند در صورتی که هیچ لیستی از اپلیکیشن‌های کسب‌وکارهای ایرانی که توسط گوگل حذف شده باشند منتشر نشد. این موضوع محدود به تلگرام طلایی و هاتگرام بود و معلوم نیست چنین ادعایی واقعی باشد. کاری که گوگل و اپل انجام دادند شمشیر کشیدن بر کسب‌وکارهای ایرانی نبود.»
میلاد نوری با بیان اینکه سیستم‌عامل اندروید متن باز است بنابراین هیچگاه تحریم نمی‌کند و اپلیکیشن‌های ایرانی را حدف نخواهد کرد، گفت: «سیستم‌عامل اندروید و گوگل‌پلی ماهیت متفاوتی دارند و متاسفانه این دو یکسان فرض شده‌اند. ایران مشمول تحریم گوگل‌پلی است و گوگل‌پلی اپلیکیشن‌های ایرانی را نمی‌پذیرد، ما با دور زدن تحریم‌ها و به وسیله هویت غیرایرانی اپلیکیشن‌های ایرانی را در گوگل پلی ارائه می‌کنیم. اگر در آینده گوگل‌پلی اپلیکیشن ایرانی را حذف کند نباید ناراحت شد چون فهمیده است که تحریمش را دور زده‌ایم ولی سیستم‌عامل اندروید هیچگاه تحریم نمی‌کند.»
او ادامه داد: «اگر زمانی قصد شود تا اپ‌های ایرانی از گوشی ایرانی‌ها حذف شود آن زمان می‌شود گوگل‌پلی پروتکت را غیر فعال کرد و خوبی اندروید این است که اپلیکیشن‌ها را می‌توان از سورس‌های دیگری نظیر کافه بازار یا بوسیله لینک مستقیم هم نصب کرد. گوگل‌پلی پروتکت دلیلی برای حذف کافه بازار ندارد و صرفاً بدافزارها را حذف می‌کند. تعمیم حذف تلگرام طلایی و هاتگرام به کسب‌وکارهای ایرانی کار رسانه‌ای است. »
سیستم‌عامل اندروید مالک ندارد
نوری با بیان اینکه اگر قرار است سیستم‌عامل ملی با ایجاد تغییرات روی سیستم‌عامل اندروید صورت پذیرد، اسم آن سیستم‌عامل ملی نیست، گفت: «نام سیستم‌عامل کاستمایز اندروید سیستم‌عامل ملی نیست و می‌توان اسم آن را ایران اندروید گذاشت. نظیر این کار در دنیا انجام می‌شود برای مثال سامسونگ اپلیکیشن‌های خود را در نسخه کاستمایز شده سیستم‌عامل اندروید ارائه می‌دهد. ایران هم می‌تواند نسخه کاستمایز شده اندروید را در اختیار کاربر قرار دهد تا اگر خواستند اقدام به نصب آن کنند و تولیدکننده‌ها موبایل ایرانی هم از آن استفاده کنند.»
او ادامه داد: «در گزارش اخیر گوگل اعلام شد سیستم‌عامل اندروید ۲.۵ میلیارد کاربر دارد و به این دلیل سرعت پیشرفت خیلی زیادی دارد. بنابراین منطقی نیست که سیستم‌عامل بومی ایجاد شود که شاید ده سال آینده به تکنولوژی حال حاضر اندروید برسد. می‌توان اندروید ایرانی را روی گوشی‌های ایرانی نصب کرد و برای مثال به آن تاریخ شمسی و اوقات شرعی اضافه کرد. حتی نوکیا که در سیستم‌عامل موبایل پیشگام بود در حال حاضر در حال استفاده از سیستم‌عامل اندروید روی گوشی‌های خود است. ساخت سیستم‌عامل ایرانی عقلانی نیست. سیستم‌عامل ملی مثل لینوکس، موتور جستجو و ایمیل ملی، کاری رسانه‌ای برای حیف‌ومیل بودجه است.»
این برنامه‌نویس با بیان اینکه سیستم‌عامل اندروید یک کار جمعی است، گفت: «با اینکه گوگل سیستم‌عامل اندروید را تولید کرده ولی به دلیل متن باز بودن، سیستم‌عامل اندروید مالک ندارد. سیستم متن باز می‌خواهد ایران را تحریم کند؟ اگر هم روزی چنین اتفاقی بیفتد ایرانی‌های می‌توانند با غیر فعال کردن گوگل‌پلی پروتکت دوباره اپلیکیشن‌های ایرانی را نصب کنند و یا ایران می‌تواند نسخه‌ای از اندروید را کاستمایز کند به این معنی که گوگل پلی را از آن حذف کرده در اختیار سازنده‌های گوشی و مردم قرار دهد.»
سیستم‌عامل ملی مخاطب دارد؟
او در ادامه گفت: «نصب سیستم‌عامل‌های کاستمایز شده که اصطلاحاً به آنها کاستم‌رام گفته می‌شود مثل نصب اپلیکیشن نیست که هر فرد بتواند آن را نصب کند. راحت‌ترین راه این است که زمانی که تلفن همراه خریداری می‌شود این سیستم‌عامل روی گوشی نصب باشد. هنوز در تولید تلفن همراه مشکل داریم و بهتر است با سیستم‌عامل اندروید فعلی گوشی تولید کنیم و در ساخت سخت افزار به بلوغ برسیم. آنطور که از مطالعاتم فهمیدم گوشی جی‌ال‌ایکس هم تولید چین است.»
میلاد نوری با بیان اینکه قطعاً منظور از سیستم‌عامل ملی کاستمایز کردن اندروید است، گفت: «قبلاً در کاستمایز لینوکس شکست خوردیم و علم نوشتن یک سیستم‌عامل مجزا در ایران وجود ندارد. به فرض که بتوانیم سیستم‌عامل بومی بنویسیم. آیا صرفه دارد؟ برای ۳۰ میلیون نفر می‌خواهیم سیستم‌عامل تولید کنیم؟ آیا کشورهای همسایه با سیستم‌عامل ایرانی گوشی تولید می‌کنند؟ وقتی مخاطبی ندارد تولید سیستم‌عامل ملی صرفه نخواهد داشت. موتور جستجوی ملی هم به همین دلیل شکست خورد ولی چین به دلیل کاربران زیاد و پاسخگو بودن به نیاز کاربر توانست موتور جستجوی ملی موفق داشته باشد.»
سیستم‌عامل امن و مستقل می‌خواهیم
رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران در این مورد گفت: «منظور ما این است که سیستم‌عاملی داشته باشیم که با کمترین میزان نفوذپذیری و نداشتن بکدور (backdoor) به لحاظ امنیتی قابل اطمینان باشد و از سوی دیگر مستقل باشد تا دیگری نتواند آن را قطع کند.»
امیر ناظمی با بیان اینکه سیستم‌عامل ملی می‌تواند کاستمایز شده یک سیستم متن باز باشد، گفت: «قصد ما این نیست که تمام سیستم‌عامل‌ها در ایران بومی شوند بلکه می‌خواهیم یک سیستم‌عامل با دو ویژگی امنیت و استقلال هم وجود داشته باشد حتی اگر پاسخگوی یک درصد از نیازهای ما باشد.»
او ادامه داد: «هدف این نیست که دولت این سیستم‌عامل را تولید کند. گروه‌های پژوهشی در دانشگاه‌ها گوشی‌های موبایل را با سیستم‌عامل اندرویدی تولید کرده‌اند و همین می‌تواند نیاز ما را برطرف کند. فرض ما این است که سیستم‌عاملی نه برای استفاده کل بازار بلکه حتی در درصد کمی از بازار در موضوعاتی که امنیت و استقلال آن برای ما اهمیت دارد وجود داشته باشد.»
واقعا در این متن عدم اعتماد به نفس موج میزد و مایه خجالت بود.
برای شروع نیاز نیست بهترین باشید ولی برای بهترین شدن باید شروع کنید.