پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
کریم لاخانی (Karim Lakhani)، استاد مدرسه‌ی کسب‌وکار هاروارد و هم‌بنیان‌گذار اچ‌اس‌بی دیجیتال اینیشیتیو (HBS Digital Initiative) است. وی با انجام مصاحبه‌ای، به توصیف ابعاد مختلف بلاکچین که یک تکنولوژی ثبت رکورد آنلاین است و به اعتقاد بسیاری، تحولی انقلابی را در دنیای تجارت ایجاد می‌کند، می‌پردازد. لاخانی در این گفتگو از تکنولوژی پشت پرده‌ی بیت‌کوین می‌گوید و به معرفی شرکت‌ها و صنایعی می‌پردازد با کمک بلاکچین، فرصت‌های رشد بیشتری را به دست می‌آورند. او همچنین توصیه‌ای برای مدیران دارد: در اسرع وقت، نسبت به آزمایش تکنولوژی بلاکچین اقدام کنید.
لاخانی در نوشتن مقاله‌ی حقایقی در مورد بلاکچین که در نشریه‌ی ماه ژانویه و فوریه‌ی سال 2017 هاروارد بیزینس ریویو (Harvard Business Review) منتشر شده، همکاری داشته است. در ادامه مصاحبه‌ی وی با سارا گرین کارمایکل (SARAH GREEN CARMICHAEL) را مطالعه می‌کنید:
سارا گرین کارمایکل: به آیدیاکست اچ‌بی‌آر از هاروارد بیزینس ریویو خوش آمدید، من سارا گرین کارمایکل هستم. عبارت (خودروی بدون راننده) را در نظر بگیرید. منظور این عبارت، کاملا واضح است و به خودروهایی اشاره دارد که بدون نیاز به وجود شخصی که پشت فرمان می‌نشیند، حرکت می‌کنند. وقتی تکنولوژی جدیدی ظهور می‌کند، ما آن را بر پایه‌ی تکنولوژی‌های متداول سنتی توصیف می‌کنیم؛ ولی درست همانند زمانی که خودروهایی با موتور احتراق داخلی بوجود آمدند و مردم آن‌ها را کالسکه‌ی بدون اسب نامیدند، روزی فرا خواهد رسید که واژه‌ی خودروی بدون راننده نیز منسوخ شود.
منطقی‌تر این است که خودوهای بدون راننده را اتومبیل بنامیم، واژه‌ی اتومبیل در گذشته نیز برای خودروها استفاده می‌شده‌است؛ ولی گاهی اوقات، تکنولوژی جدید، به قدری پیشگامانه است که نمی‌توان آن را با کلمات معمول توصیف کرد. به عنوان نمونه به کلمه‌ی بلاکچین دقت کنید، احتمالا اکثر شما می‌دانید که بلاکچین، همان تکنولوژی پایه‌ای ارز رمزنگاری‌شده‌ی بیت‌کوین است، اما آیا واقعا اطلاع دارید که حقیقت بلاکچین چیست؟ آیا می‌توانید این تکنولوژی را به دوستتان توضیح دهید؟ آیا می‌دانید که چگونه می‌تواند کسب‌وکار، صنعت و حتی زندگی شما را متحول سازد؟ در همین راستا، از کریم لاخانی دعوت کرده‌ایم تا گفتگویی با ما داشته باشد.
سوال اول این است که بلاکچین چیست؟
کریم لاخانی: بلاکچین را می‌توان پر سروصداترین اصطلاح تاریخ تکنولوژی و کسب‌وکار دانست. در تبلیغاتی که حول بلاکچین شکل گرفته، آن را شگفت‌انگیز، منجی جهان و درمانگر بیماری‌ها معرفی می‌کنند.
سارا گرین کارمایکل: خود من نیز جزو کسانی هستم که دستی در این تبلیغات داشته‌ام.
کریم لاخانی: دقیقا. بلاکچین، در اصل، یک دفتر کل است. کار دفتر کل این است که تراکنش‌ها را ثبت و رهگیری می‌کند. اغلب دفترکل‌های کنونی، خصوصی هستند. به احتمال زیاد، شما یک دفترچه‌ی چک دارید که آن را با دوستان، خانواده، همسر و فرزندانتان شریک نمی‌شوید. بلاکچین، نوعی از دفتر کل است که تمامی تراکنش‌های ثبت شده در آن، با تمامی افراد منتخب ذی‌نفع به اشتراک گذاشته می‌شوند.
بنیادی‌ترین جنبه‌ی بلاکچین را می‌توان این چنین تعریف کرد: بلاکچین یک سیستم ثبت و نگهداری رکورد است که امکان پیگیری داده‌های تمامی انواع تراکنش‌های انجام شده در بین طرفین معامله را فراهم می‌کند. خود رکوردها نیز در بین اعضای منتخبی که امکان دسترسی برایشان فراهم باشد، توزیع می‌شوند. در طول تاریخ، همیشه رسم بر این بوده که دفترهای کل را خصوصی نگه می‌داشتند؛ ولی اکنون تکنولوژی بلاکچین دفترهای کل را به شکل عمومی درآورده است. ثبت و ردیابی انواع تراکنش‌ها، دستاوردهای مثبت بسیاری را برای سازمان‌های مختلف و اقتصاد دارد؛ از این رو، مجموعه‌ی گسترده‌ای از موارد کاربردی را می‌توان برای بلاکچین تعریف کرد.
سارا گرین کارمایکل: فعالیت در دفتر کل عمومی بلاکچین، به شکل ناشناس انجام می‌گیرد و این موضوع برای برخی از افراد گیج‌کننده است. چگونه می‌شود که چیزی هم عمومی باشد و هم ناشناس؟
کریم لاخانی: اصلی‌ترین دلیلی که صفت عمومی بودن به بلاکچین اطلاق می‌شود، ثبت شدن همگانی تراکنش انجام شده در بین طرفین A و B است؛ ولی خود طرفین A وB می‌توانند به صورت ناشناس و از طریق نام مستعار فعالیت کنند. در واقع ترفند بلاکچین همین است که با حفظ و نگهداری تاریخچه‌ی تراکنش‌ها، ویژگی عمومی بودن و با فراهم کردن امکان ناشناس ماندن هر کاربر از طریق بخش تنظیمات بلاکچین، ویژگی ناشناس بودن را به خود اختصاص داده است. شایان ذکر است که امکان پیاده‌سازی بلاکچین خصوصی نیز وجود دارد و در این نوع از بلاکچین‌ها، اعضا می‌توانند انتخاب کنند که هویتشان به اشتراک گذاشته شود. در یک جمله‌ی کلی می‌توان گفت که اعضای بلاکچین، ناشناس و رکوردهای ثبت شده در آن، عمومی هستند.
سارا گرین کارمایکل: این سیستم با چه روشی انجام تراکنش‌ها را تایید می‌کند؟
کریم لاخانی: این مورد از نبوغ سرشار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)، که دقیقا نمی‌دانیم چه کسی یا کسانی هستند، نشات می‌گیرد…
سارا گرین کارمایکل: پس ما به صورت دقیق نمی‌دانیم که چه کسی بلاکچین را خلق کرده است…
کریم لاخانی: هنگامی‌که داده‌های تراکنش انجام شده در بین دو طرف معامله، به این دفتر کل ارسال می‌شود، هر یک از گره‌ها، برای حل محاسبات ریاضی که در راستای اثبات آن تراکنش انجام می‌گیرند، رقابت می‌کنند. در نتیجه‌ی این محاسبات، تراکنش مربوطه به دفتر کل سایر اعضا افزوده می‌شود. اگر کسی قصد داشته باشد که تراکنشی را برعکس کند و یا بلاکچین را هک کند، مجبور است که تک تک تراکنش‌های قبلی ثبت شده را باطل کند. بلاکچین از زنجیره‌ای از بلوک‌ها تشکیل شده و تراکنش‌های ثبت شده، همان بلوک‌ها هستند.
سارا گرین کارمایکل: چه محدودیت‌هایی برای کسانی که می‌توانند از بلاکچین استفاده کنند، وجود دارد؟
کریم لاخانی: بلاکچین، به شکل یک شبکه است. هنگامی‌که تراکنشی را آغاز می‌کنیم، می‌توانیم آن را در بین چند عضو حاضر در داخل سازمان یا اکوسیستم محدود کنیم و یا به صورت عمومی به اشتراک بگذاریم.
سارا گرین کارمایکل: یک سازمان چگونه می‌تواند بلاکچین خصوصی را در راستای آسان‌سازی، ارتقای امنیت و بهتر کردن عملکرد بخشی از فعالیت‌های خود به کار بگیرد؟
کریم لاخانی: از نظر من، بهترین مثال برای پاسخ دادن به سوال شما، چیزی است که در صنعت خدمات مالی اتفاق می‌افتد. در حال حاضر، انجام یک دادوستد در بورس، فقط چند ثانیه طول می‌کشد. با خودتان برنامه‌ریزی می‌کنید که این سهام را خواهم خرید و آن سهام را خواهم فروخت و این کار به شکل آنی انجام می‌گیرد. بازار بورس، روزانه صدها میلیون تراکنش را مدیریت می‌کند؛ اما کار فرآیند تسویه، یعنی همان تغییر مالکیت اوراق بهاردار، چندین روز (برای مثال: دو تا پنج روز) زمان می‌برد. صنعت خدمات مالی می‌گوید که با بکارگیری بلاکچین، می‌توان نقش تمامی واسطه‌هایی که کار تایید انتقال پول و راستی آزمایی انتقال اوراق بهادار را انجام می‌دهند را حذف کرد.
در واقع، این امکان وجود دارد که پول و اوراق بهادار متعلق به سارا و همچنین پول و اوراق بهادار متعلق به من در یک دفتر کل عمومی ثبت شود و سپس ما دو نفر می‌توانیم تراکنش‌هایی را در این دفتر کل انجام دهیم. در این‌صورت، فرآیند تسویه نیز تسریع شده و به صورت آنی انجام می‌گیرد. چنین سازوکاری فرآیندهای فرسایشی موجود در خدمات مالی را نیز کاهش می‌دهد.
سارا گرین کارمایکل: آیا درست است که بلاکچین، همانند بسیاری دیگر از تکنولوژی‌های دیجیتال، واسطه‌زدایی را عاملی برای آسان‌تر شدن و نزدیک‌شدن ارتباطات می‌داند؟
کریم لاخانی: بله، خوب است که از این جنبه نیز به بلاکچین نگاه شود. فاکتور برقراری ارتباط همتابه‌همتا در طراحی تکنولوژی‌های وب و اینترنت نیز مورد توجه قرار گرفته بود.
سارا گرین کارمایکل: عامل واسطه از میان برداشته خواهد شد…
کریم لاخانی: بله، عامل واسطه از میان برداشته خواهد شد. ما از شرکت‌های مخابراتی که نقش واسطه را ایفا می‌کنند، خوشمان نمی‌آید؛ بلکه دوست داریم که افراد به صورت مستقیم با هم ارتباط برقرار کنند.
سارا گرین کارمایکل: ما از مغازه‌های سی‌دی فروشی خوشمان نمی‌آید، بلکه دوست داریم که تمامی فایل‌ها را در وب به اشتراک بگذاریم.
کریم لاخانی: دقیقا همین‌طور است. ما سرویس‌هایی مانند نپستر (Napster) را دوست داریم. در دنیای کنونی، نگهداری سوابق به شکل توزیع شده درآمده و در حال تبدیل شدن به حالت همتا به همتا است.
سارا گرین کارمایکل: برخی از شرکت‌ها، مانند گوگل، از این قبیل از توسعه‌ها سود می‌برند؛ ولی افراد و شرکت‌هایی نیز وجود دارند که پس از ظهور قابلیت‌های پیشرفته‌ی بلاکچین، همانند بچه‌ای که موسیقی قطع شده و نتوانسته صندلی خالی برای نشستن پیدا کند، سردرگم شده‌اند.
کریم لاخانی: مثلا فروشگاه‌های خرده‌فروشی.
سارا گرین کارمایکل: درست است، واسطه‌زدایی به ضرر فروشگاه‌های خرده‌فروشی، ناشران موسیقی و شرکت‌هایی از این دست خواهد بود. با ظهور بلاکچین، تعدادی از افراد برد خواهند کرد ولی در مقابل، شغل برخی دیگر از افراد خودکارسازی شده و در نتیجه، آسیب فراوانی به آن‌ها وارد خواهد شد.
کریم لاخانی: علی‌الخصوص، شرکت‌های حسابداری به عاقبت خطرناکی گرفتار خواهند شد. تمام کاری که آن‌ها انجام می‌دهند، تایید معاملات انجام گرفته است. اگر بلاکچین سیستم ثبت رکورد داخل سازمان‌ها را حذف کند، طبیعتا تقاضا برای حسابدار به شدت کاهش خواهد یافت. این امر می‌تواند به نتایج بسیار سنگینی منجر شود.
بلاکچین یک تکنولوژی بومی بوده و یکی از جالب‌ترین قابلیت‌های آن، قابل برنامه‌ریزی بودن آن است. برنامه‌های منطقی را می‌توان در بستر تکنولوژی بلاکچین پیاده‌سازی کرد. به عنوان نمونه، هنگامی‌که بر اساس اطلاعات GPS، یک کامیون مشخص، به نزدیکی یک انبار بارگیری مشخص می‌رسد، وجه مقرر شده، آزاد می‌شود. طرف اول معامله، اجناس را تحویل می‌دهد و طرف دوم، به صورت آنی، پول آن را می‌پردازد. در مقابل، روش کاری کنونی بدین شرح است که کالای مورد نظر به محل انتقال داده می‌شود، صورتحساب کالا تهیه شده و فرستاده می‌شود و پس از گذشت یک فرآیند 30 روزه، وجه مورد نظر به شکل چک یا دیجیتال، پرداخت می‌شود.
خیلی‌ها بعد از شنیدن این جملات، سوال می‌پرسند که چه بر سر وکلا خواهد آمد؟ وکلا نقش داوری قراردادها را به عهده دارند و قراردادها در حال خودکار سازی هستند… پاسخ این است که وظایف واسطه‌گری وکلا، مانند تعریف، بررسی و نوشتن قراردادها، از میان برداشته خواهد شد و بله، در آینده، نیاز چندانی به وکیل نخواهیم داشت.
قراردادها به شکل خودکار در خواهند آمد، بدین ترتیب اگر فقط یک قالب یا الگو از قرارداد داشته باشیم، می‌توانیم از نسخه‌های رونوشت آن چندین و چند بار استفاده کنیم. به عبارت دیگر، با پیاده‌سازی بلاکچین دیگر نیازی به نوشتن قراردادهای تجاری جدید نخواهیم داشت. قانون کد است و در دنیای امروزی، اگر بتوانیم یک نمایه‌ی دیجیتال از کدهای قانونی ایجاد کنیم و شرط‌های If و then آن را صورت واضح و روشن تعیین کنیم، مجموعه‌ای جدید از فرصت‌ها و تهدیدها برای دست‌اندرکاران حرفه‌ی حقوق نمایان خواهد شد.
سارا گرین کارمایکل: لطفا در مورد فرصت‌هایی که تکنولوژی بلاکچین به وجود خواهد آورد، توضیحاتی بدهید. ما تاکنون در پیش‌بینی آینده ناموفق عمل کرده‌ایم و برای مثال، نتوانستیم توسعه‌ی عظیم اقتصادی مربوط به اپلیکیشن‌های تلفن همراه را پیش‌گویی کنیم. من قبول دارم که پیش‌بینی حوزه‌های رشد 10 سال آینده، دشوار است، ولی شما چه دیدگاهی دارید؟
کریم لاخانی: اولا، در طول 4 یا 5 سال گذشته، سرمایه‌گذاران خطرپذیر مبلغی بالغ بر 1 میلیارد دلار را به شرکت‌های فعال حوزه‌ی بلاکچین تزریق کرده‌اند. انرژی بسیار زیادی به این حوزه اختصاص داده شده و روشن است که به زودی این انرژی آزاد خواهد شد. ثانیا دیده می‌شود که حتی سازمان‌ها و موسسات محافظه‌کار نیز نسبت به شناسایی نحوه‌ی کار و موارد کاربرد بلاکچین اقدام کرده‌اند و این امر، پیام‌های مهمی را به ما می‌دهد.
اگر بخواهیم از یک دیدگاه صرفا نوآورانه به موضوع نگاه کنیم، می‌بینیم که میزان اشتیاق مردمی و مبلغ سرمایه‌گذاری انجام شده در تکنولوژی بلاکچین بالاست و هر روز بر تعداد کسانی‌که در اکوسیستم بلاکچین به مشارکت می‌پردازند، افزوده می‌شود. برآورد من این است که اپلیکیشن‌های کاربردی ارتقای بهره‌وری افزایش خواهند یافت و به همین دلیل است که بانک‌ها علاقه‌ی زیادی به بلاکچین نشان می‌دهند.
کاهش هزینه‌ها، دو نتیجه‌ی مثبت را به دنبال دارد: ارزش‌‌های بیشتری آشکار می‌شوند و افراد می‌توانند به فعالیت‌های بیشتری بپردازند. به عنوان نمونه، شما می‌توانید هزینه‌های خودتان را کاهش دهید. شما می‌توانید به مشارکت بپردازید. شما می‌توانید پول خود را بگیرید و هر کاری که دوست دارید را با آن انجام دهید. ولی باید توجه کنیم که افراد مشغول به کار در برخی از عناوین شغلی، مانند ثبت تراکنش‌ها، دریافت کنندگان و پاسخ دهندگان فکس و … با چالش مواجه خواهند شد.
سارا گرین کارمایکل: جالب است که فکس هنوز هم کاربرد دارد.
کریم لاخانی: بله، به عنوان مثال، نگاهی بندازید به سیستم مراقبت‌های بهداشتی ایالات متحده. اگر هزینه‌های چنینی مراقبت‌های بهداشتی حذف شود و فرآیندهای فرسایشی از میان برداشته شود، به نفع مردم خواهد بود.
سارا گرین کارمایکل: به نظر می‌رسد که سازمان‌ها همواره به دنبال افزایش بهره‌وری هستند و طبیعتا این امر، منطقی است.
کریم لاخانی: دقیقا، افزایش بهره‌وری یکی از اولویت‌های برتر هر سازمانی به شمار می‌رود. حال به یک مجموعه‌ی دیگر از کاربردهای بلاکچین می‌پردازیم و آن، قابلیت ردیابی کالاها در زنجیره‌ی تامین است. فرقی نمی‌کند که کالای مورد نظر الماس باشد یا محصولات کشاورزی و غیره، تکنولوژی بلاکچین قادر است اصل بودن و مبدا تولید همه‌ی این کالاها را تایید کند. تقریبا همه‌ی مردم مایلند بدانند که کالا یا محصول مصرفی‌شان از کجا آمده است؛ بنابراین از نظر من، ردیابی اصالت کالاها، یکی از جذاب‌ترین قابلیت‌های بلاکچین برای مردم خواهد بود. شماری از استارت‌آپ‌ها شروع به پیاده‌سازی این قابلیت کرده‌اند. روش‌هایی که اکنون برای شناسایی اصالت کالاها استفاده می‌شوند، برچسب‌های بازشناسی با امواج رادیویی (RFID) و سیستم‌هایی از این قبیل هستند؛ ولی ما می‌توانیم از همین امروز شروع کنیم و با ساختن یک تاریخچه از جریان کالاها بر روی شبکه‌ی بلاکچین، اصالت کالاها را مورد تحقیق قرار دهیم.
سارا گرین کارمایکل: پس این قابلیت را می‌توان نقطه‌ی عطفی برای شرکت‌های پوشاک، مواد غذایی و انواع کمپانی‌هایی دانست که کار نقل‌وانتقال کالا در سراسر جهان را انجام می‌دهند.
کریم لاخانی: بله. یکی از مشکلات زنجیره‌ی ارزش، نبود اعتماد است. من به شرکتی که اعلام می‌کند کالایش از نظر اخلاقی، ارگانیک بودن، عدم دستکاری ژنتیکی، عدم بکارگیری نیروی کار کودک و… تحقیق‌پذیر است، اعتماد بیشتری می‌کنم. در حال حاضر، من نمی‌توانم با نگاه کردن به یک گریپ‌فروت در فروشگاه، بدانم که آیا واقعا این محصول در شرایط ارگانیک رشد کرده یا خیر. در واقع، امروزه مجبوریم به وعده‌های تجاری و نام برندها اعتماد کنیم و امیدوار باشیم که همه‌ی کارها را درست انجام می‌دهند.
وعده‌ی بلاکچین این است که تک به تک تراکنش‌ها را از دریا و میوه گرفته تا برداشت محصول، رکورد می‌کند و در دسترس عموم قرار می‌دهد؛ بنابراین تمامی افراد می‌توانند جریان کلی هر محصول را تحت پیگری قرار دهند. از نظر من، جالب‌ترین کاربرد بلاکچین در زنجیره‌ی ارزش این است که با بکارگیری این تکنولوژی، مردم برای اطمینان از اصالت و مبدا کالا، دیگر نیازی به اعتماد کردن به نام برند نخواهند داشت.
اگر داده‌های کل زنجیره‌ی ارزش در بلاکچین رکورد شود، تمامی کاری که افراد برای اطلاع از مبدا تولید کالا باید انجام دهند، وارد شدن به شبکه و دابل کلیک کردن است.
سارا گرین کارمایکل: آیا خود شرکت‌ها هم می‌توانند اصالت اجناس اولیه‌شان را مورد ردیابی قرار دهند؟ یکی از بزرگترین چالش‌ها برای تعدادی از شرکت‌های توزیع پوشاک، این است که نمی‌دانند لباس‌های ورودی به شرکت آن‌ها در چه شرایطی تولید شده‌اند. در صحبت‌های ما به این مساله پرداخته شد که بلاکچین، شغل برخی از افراد را از آن‌ها می‌گیرد، ولی یکی از نکات قابل توجه این است که با بیشتر شدن تمایل مردم به تایید اصل بودن و کیفیت بالای کالاها، پیاده‌سازی بلاکچین به نفع شغل‌های باکیفیت موجود در زنجیره‌ی ارزش خواهد بود. به عنوان نمونه، اگر برای خریدار گریپ‌فروت مهم باشد که کارگری که آن میوه را چیده، حتما دستمزد مناسبی را دریافت کرده باشد، هم به ارتقای کیفیت شغلی آن کارگر و هم به افزایش تعداد کارگران می‌انجامد.
کریم لاخانی: صحبت شما کاملا صحیح است و به مبحث شفافیت مربوط می‌شود. اگر تمامی تراکنش‌ها عمومی باشند و من به آن‌ها دسترسی داشته باشم، به هنگام خرید یک میوه می‌توانم اطلاع پیدا کنم که هر کارگر برای چیدن آن از درخت، ساعتی 10 یا 15 دلار دستمزد دریافت کرده است. در این صورت، برای من مشخص می‌شود که چرا مبلغ X دلار را برای آن میوه پرداخت می‌کنم و چه مقدار سود از این زنجیره‌ی تامین استخراج می‌شود. در شرایط کنونی، چنین میزانی از شفافیت عملی نشده و این وعده‌ی بلاکچین است که فاکتور شفافیت را تا سطح بسیار بالایی ارتقا ببخشد.
سارا گرین کارمایکل: سوالی که در این قسمت قصد دارم از شما بپرسم، به هنر مربوط می‌شود. یکی از جذاب‌ترین بحث‌ها، موضوع هنر است و همان‌گونه که مطلع هستید، اینترنت مدل درآمدی موسیقی‌دانان و نوازندگان را تغییر داده است. برخی از افراد معتقد هستند که بلاکچین می‌تواند به موسیقی‌دانان کمک کنند تا دوباره بتوانند درآمد داشته باشند.
کریم لاخانی: اگر اشتباه نکنم، بت میدلر (Bette Midler) بود که گفت آهنگ‌هایش میلیون‌ها بار در اسپاتیفای (Spotify) شنیده شده‌اند، ولی او از این راه، فقط توانسته 16 دلار درآمد داشته باشد. دلیل آن بوده که این هنرمند، با امضای توافقی، رضایت داده که تمامی حقوق دیجیتالی اثرش، به برند پخش کننده برسد و نه به خود او.
اکنون می‌بینیم که هنرمندان می‌گویند: من برای این‌که بتوانم مبلغ پرداخت شده به اثر هنریم را دریافت کنم، نیازی به واسطه‌هایی مثل اسپاتیفای و غیره ندارم. در شرایط فعلی، ما ممکن است میلیون‌ها بار به یک آهنگ گوش بدهیم، ولی هنرمند زمانی حق امتیاز خود را دریافت می‌کند که شاید ماه‌ها از زمان پرداخت ماه گذشته باشد.
با بکارگیری بلاکچین، پرداخت‌ها به‌صورت آنی انجام می‌گیرند و همچنین دست واسطه‌هایی که مبلغی را برای خود برمی‌دارند و ارسال پرداخت به دست هنرمند را با تاخیر انجام می‌دهند، کوتاه خواهد شد.
سارا گرین کارمایکل: آیا تمامی موارد کاربرد بلاکچین، از دستمزدهای موسیقی گرفته تا قراردادها، توزیع سود، زنجیره‌ی ارزش، امور مالی و غیره، همگی بر پایه‌ی یک سیستم کاملا امن فعالیت می‌کنند؟ آیا هکرهایی که روش هک کردن همه چیز را پیدا می‌کنند، خواهند توانست که هک کردن بلاکچین را نیز یاد بگیرند؟
کریم لاخانی: مواردی از هک در بلاکچین مشاهده شده است. اغلب این حملات، در بخش نقطه‌ی پایانی اتصال مردم به بلاکچین و یا بخش‌های حقوقی اتفاق افتاده‌اند، ولی جنبه‌ی هسته‌ای بلاکچین، که همان تغییرناپذیر بودن تراکنش‌های انجام گرفته است، تاکنون مورد حملات هکرها قرار نگرفته است.
هیچ سیستمی وجود ندارد که غیر قابل هک شدن باشد، ولی همان‌گونه که سیاستمداران نیز می‌گویند، ساختار و طراحی هوشمندانه‌ی بلاکچین مانع از آن می‌شود که فردی کم سن و سال در زیرزمین خانه‌اش بتواند آن را هک کند. کرک کردن سیستم بلاکچین مستلزم تلاش هماهنگ بازیگران دولتی و یا افرادی است که به مجموعه‌ی بزرگی از منابع و ابتکارات دسترسی داشته باشند. اشخاصی مانند جیمز باند معروف، قادر خواهند بود که روش‌هایی را برای هک کردن بلاکچین پیدا کنند.
به خاطر داشته باشید تنظیمات بلاکچین به گونه‌ای انجام شده که هیچ گره مرکزی که با هک کردن آن، کل سیستم دچار اختلال شود، در آن وجود ندارد. هکر نه تنها باید کل زنجیره را هک کند و تمامی تراکنش‌ها را برعکس کند، بلکه باید در نسخه‌ی دفتر کل تک به تک اعضای شبکه نیز تغییر ایجاد کند. نمی‌گویم که چنین اتفاقی هرگز نخواهد افتاد، بلکه منظور من این است که انجام چنین اقدامی نیازمند صرف تلاشی خارق‌العاده و شگفت‌انگیز خواهد بود.
سارا گرین کارمایکل: اگر چنین تصور کنیم که اکنون در روزهای مودم دایال آپ بلاکچین قرار داریم، چه مدت طول خواهد کشید تا به مراحل پیشرفته برسیم، چه زمانی مدیران به صورت جدی، در مورد بلاکچین فکر خواهند کرد و از نظر شما، مدیران باید کدام جنبه‌های بلاکچین را در برنامه‌ریزی فکری خود بگنجانند؟
کریم لاخانی: بله من خاطرات شیرینی از صدای مودم‌های دایال آپ خودم دارم. به خاطر دارم که وقتی از 24 باد به 9600 باد رسیدم، بسیار شگفت‌زده بودم. امروز شرایط تغییر کرده و این بدان معناست که پیشرفت و پذیرش عمومی بلاکچین، خیلی از سریع‌تر از آن‌چه برای انقلاب وب جهانی و حتی انقلاب گوشی‌های تلفن همراه اتفاق افتاد، رخ خواهد داد.
مدیران باید بدانند که زمان آزمایش فرا رسیده است و کاری که باید انجام دهند، پیاده‌سازی نمونه‌های آزمایشی، انجام سرمایه‌گذاری‌های کوچک و یادگیری نکات کاربردی مهم از آن‌هاست. روی صحبت من با مدیران ارشد است، بدانید که زمان مناسب برای به فعالیت واداشتن گروه‌های فناوری اطلاعات، تیم‌های نوآوری و گروه‌های بازاریابی سازمانتان، همین امروز است.
بیایید در جهت پیشرفت بلاکچین گام برداریم. بیایید در جهت پیشرفت بلاکچین گام برداریم. باید در جهت تامین مالی بلاکچین و سرمایه‌گذاری در آن فعالیت کنیم. باید فضا و زمینه‌ی مناسب برای آزمایش و یادگیری در حوزه‌ی بلاکچین را فراهم کنیم. پس از ساخته شدن نمونه‌ی پروتوتایپ، به آن نگاه خواهید کرد و با خود خواهید گفت: این امیدوارکننده است. بیایید وارد گود عمل شویم.
به همان نسبتی که فشار فنی وجود دارد، فشار سازمانی نیز وجود دارد. باید فرآیندهای خود را متحول کنید. باید سازمانتان را به گونه‌ای تغییر دهید که با آن‌چه تکنولوژی در اختیار شما قرار می‌دهد، مطابقت داشته باشد. نگرانی و اضطراب زیادی در مورد بلاکچین وجود دارد و بسیاری از مردم، آن را یک تکنولوژی رمزآلود می‌دانند.
من شما را تشویق می‌کنم که از بلاکچین نهراسید، از آن استقبال کنید و سعی کنید نکات کاربردی آن را بیاموزید. آزمایش کردن را شروع کنید و کارکنان خود را ترغیب کنید تا به دنبال بلاکچین بروند و از آن سر در بیاورند. پروتوتایپ‌هایی را بسازید که با سازمان شما تناسب دارند. به نظر من، این موارد، درس‌های کلیدی تمامی انواع تکنولوژی‌ها به حساب می‌آیند.
سارا گرین کارمایکل: نسبت به نام بلاکچین چه نظری دارید؟ آیا به نظر شما این تکنولوژی به درستی نام‌گذاری شده است؟ آیا اگر به عقب برگردیم، باید نام دیگری را برای آن انتخاب کنیم؟
کریم لاخانی: برای من اهمیت چندانی ندارد. اگر بخواهیم بلاکچین را توصیف کنیم، باید بگوییم هر تراکنش یک بلوک است که به بلوک قبلی خود می‌پیوندد و رفته رفته یک زنجیره از بلوک‌ها ایجاد می‌شود. بهتر است همین اصطلاح فنی را قبول کنیم و از زدن یک روکش بازاریابانه به تکنولوژی بلاکچین خودداری کنیم.
سارا گرین کارمایکل: بسیار عالی، کریم از شما ممنونم که با من به گفتگو پرداختید.
کریم لاخانی: خیلی ممنونم. از مصاحبت با شما لذت بردم.
منبع: HBR
