پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
ماجرای شرکت پرداخت الکترونیک سداد از زاویهای دیگر
قانونی نانوشته (شاید هم نوشته شده!) وجود دارد که میگوید سرورهای سرویسهای نرمافزاری باید در داخل ایران باشد. متنهای قانونی در این زمینه پراکنده و تا حدی مبهم است؛ تا امروز هم یک خط در میان این موضوع در کسبوکارهای ایرانی رعایت شده است. سالها پیش سرورهای پایگاههای خبری و خبرگزاریها در خارج از ایران بود؛ بهمرور و با اجبار قانونی (یا فرا قانونی؟) تمام خبرگزاریها و پایگاههای خبری سرورهایشان را به داخل ایران منتقل کردند. بهمرور به این سمت رفتیم که برخی از سرویسهای ایرانی در زمان استفاده از فیلترشکن قابلاستفاده نبودند. در همه این سالها هم همه این موضوع را میدانستند و با آن سر کردهاند. اوضاع بهگونهای بوده است که کاربران گاهی اوقات در چند دقیقه چند بار مجبور شدهاند فیلترشکن را روشن و بعد خاموشکنند.
شرکتهای پرداخت هم با اجباری که از طرف پدافند غیرعامل و شرکت شاپرک وجود دارد مجبور شدهاند که به کسبوکارهایی که سرورهایشان در خارج از کشور است سرویس ندهند. هرچند مستندات قانونی این موضوع بهصورت شفاف و روشن منتشرنشده است و کسی حاضر به قبول مسئولیت نیست. یعنی آن متن قانونی که میگوید اگر سرورهای یک سرویس یا وبسایت در خارج از ایران بود حق ندارد از درگاههای پرداخت داخلی استفاده کند مشخص نیست. البته با توجه به شناختی که از پدافند غیرعامل وجود دارد این موضوع احتمالاً چندان هم بیراه نباشد.
بنابراین طبق قانونی نانوشته (شاید هم نوشته) شرکتهای پرداخت نباید به کسبوکارهایی که سرورهایشان در خارج از ایران است سرویس دهند. حالا در روزهای گذشته شرکت پرداخت الکترونیک سداد اعلام کرده است که در یک تاریخ مشخص و به مدت مشخص دسترسی این کسبوکارها به درگاههای پرداخت را قطع میکند. طبیعی است که این کار برای این است که اگر احیاناً کسبوکاری بهاشتباه دسترسیاش قطعشده آن را به شرکت سداد اعلام کند تا رفع ایراد صورت بگیرد. بنابراین شرکت سداد اقدامی کاملاً حرفهای انجام داده است و برخلاف رویه معمول که بهیکباره سرویس را قطع میکنند فرصتی برای بررسی یا احیاناً تغییر به کسبوکارها داده است.
حالا مدیران این شرکت از واژههایی استفاده کردهاند که حساسیتها را بالا برده و اصل موضوع در هیاهوی ایجادشده گم گشته است. سؤال اساسی این است: آیا هیچ الزامی برای قطع سرویس پرداخت به کسبوکارهایی که سرورهایشان در خارج از ایران است وجود دارد یا وجود ندارد؟ حتی صحبتهای وزیر محترم ارتباطات هم این سؤال را بیپاسخ گذاشته است. آیا پدافند غیرعامل چنین خواستهای نداشته که به کسبوکارهایی که سروهایشان در خارج از ایران است نباید سرویس پرداختی داد؟ آیا شاپرک چنین خواستهای ندارد؟ با توجه به شناختی که از این نهادها وجود دارد بعید است که این موضوع خلاف میل این نهادها باشد.
حالا وزیر محترم ارتباطات و افراد مختلف میتوانند همه کاسه و کوزهها را سر شرکت پرداخت الکترونیک سداد بشکنند و این موضوع دستمایه شوخی و خنده فعالان عرصههای مجازی شود. منتها هنوز هیچ فرد مسئولی بهصورت کاملاً شفاف و صریح پاسخ نداده است که موضوع انتقال سروهای کسبوکارها به داخل کشور چگونه است؟ آیا کسبوکارهای گوناگون میتوانند از سروهای خارج از کشور استفاده کنند؟ اگر موضوع استفاده از سرورهای داخلی در حد توصیه است چه تضمینی وجود دارد که فردا از طرف نهادهای داخل ایران مشکلی برای این کسبوکارها ایجاد نشود؟
متاسفانه این روزها فعالیت در عرصه کسبوکارهای فناوری و مبتنی بر نوآوری حکم چوب دو سر خراب را دارد. فعالان این عرصه از هر دو طرف تحتفشار هستند. محدودیتهایی که از طرف خارج از ایران به این کسبوکارها وارد میشود و محدودیتهایی که از طرف نهادهای داخلی وارد میشود نفس این کسبوکارها را گرفته است. بدترین وضعیت برای این کسبوکارها هم فضای ابهام است. اگر کسی به فکر کسبوکارهای مبتنی بر فناوری و نوآوری ایرانی است کاش فکری به حال این وضعیت پر از ابهام کند. کسبوکارهای ایرانی در این شرایط مشکلات ناتمامی دارند و شکستن کاسه و کوزهها بر سر یک شرکت اصل موضوع را سر جای خودش باقی میگذارد.
با درود بر جناب آقای قربانی بابت بیان دغدغه عده ای از افرادی که در حال فعالیت جدی در این کشور می باشند، سوالی به ذهنم رسید که امیدوارم اهل فن، پاسخی برای آن داشته باشند:
1-آیا موضوع مطروحه از سوی شرکت سداد، از مفاد قرارداد اولیه امضاشده فیمابین پذیرنده و شرکت سداد بوده است؟