پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بر اساس آمار بانک جهانی دو میلیارد نفر از جمعیت جهان به خدمات بانکی دسترسی ندارند. زنان و افراد غیر سفیدپوست جلودار این جنبش‌اند. دلایل زیادی برای چنین اتفاقی وجود دارد؛ شاید تاریخچهٔ اعتباری کافی ندارند، شاید به دلیل تصمیمات اشتباه مالی گذشته‌شان اعتبار بدی ازنظر بانک‌ها دارند یا شاید در محیطی زندگی می‌کنند که دسترسی به اعتبار یا دیگر خدمات مالی در آن محدود است.
کمتر از یک‌سوم بزرگسالان فیلیپین دارای حساب بانکی هستند و فقط ۲۳ درصد بزرگسالان آفریقا در یک موسسه مالی حساب دارند. شرکت‌های فین‌تک و سرمایه‌گذاران در تلاش برای پیدا کردن راهی برای این مشکل هستند تا افرادی که در حاشیه قرارگرفته‌اند بتوانند «بانکی» شوند و این زنان و افراد غیر سفیدپوست هستند که جلودار این جنبش‌اند.
برای مثال جنیفر تسچر (Jennifer Tescher)، بنیان‌گذار و رئیس مرکز نوآوری خدمات مالی (CFSI)، با ایجاد مرکز رشدی برای استارت‌آپ‌ها به انجام کارهای پیشگامانه‌ای در حوزه مالی کمک می‌کنند تا از طریق آزمایشگاه راه‌حل‌های مالی این مرکز به‌سلامتی مالی آمریکا رسیدگی شود. برخی از این استارت‌آپ‌ها شامل پراپل (Propel)، بی (Bee) که جایگزینی موبایلی برای خدمات مالی گران‌قیمت برای افراد کم‌درآمد است و دیگر استارت‌آپ‌های محبوبی ازجمله دیجیت (Digit)، ارن‌آپ (EarnUp) و لنداستریت (LendStreet) است که به پس‌انداز و بازپرداخت بدهی افراد کمک می‌کنند.
دیگر استارت‌آپ‌ها در تلاش برای ایجاد دیدی کلی از افراد هستند تا بتوانند آن‌ها را وارد اکوسیستم مالی کنند و به‌جای استفاده صرف از امتیاز فیکو (FICO) که شاخص اصلی مورداستفاده وام‌دهندگان برای تشخیص اعتبار فرد است، معیارهای دیگری به وجود آورند.
استارت‌آپ‌هایی که وارد این بازار شده‌اند در حال استفاده از داده‌های جایگزینی هستند تا ریسک وام‌ها را به شیوه‌های مختلف محاسبه کنند و مجموعه مشتریان احتمالی را گسترش دهند. یکی از افراد مؤثر در این زمینه که ازقضا در مرکز رشد فین‌لب سی‌اف‌اس‌آی موردحمایت قرار گرفت، نیکی گولیمیز (Nicky Goulimis)، از بنیان‌گذاران نوا کردیت (Nova Credit)، استارت‌آپی با قول دسترسی لحظه‌ای به گزارش‌های اعتباری خارج از کشور است.
ایده نوا کردیت ریشه در تجربه‌ای شخصی داشت: هر سه بنیان‌گذار این شرکت مهاجرانی هستند که تجربه دست‌اولی از چالش کسب اعتبار بعد از ورود به آمریکا داشته‌اند. بدون اعتبار، مصرف‌کنندگان از دسترسی به کارت اعتباری، وام مسکن، وام‌های شخصی یا کاری منع می‌شوند و معمولاً هزینه بیشتری برای کارتهای اعتباری و بیمه می‌پردازند.
گولیمیز در مصاحبه‌ای عنوان کرد: «این بازار شامل میلیون‌ها فرد سزاوار اعتبار مالی است که به آمریکا آمده‌اند اما نمی‌توانند کمک موردنظرشان برای شروع را دریافت کنند. طبق اعلام کمیته سرشماری آمریکا مهاجرت یکی از بزرگ‌ترین عوامل رشد جمعیتی خواهد بود. پس چالش خدمت‌رسانی به افراد تازه ورود به آمریکا چالش بانکی دهه فعلی است.»
شیوانی سیرویا (Shivani Siroya)، بنیان‌گذار و مدیرعامل تالا (Tala) در کالیفرنیا در تلاش برای حل چالش دسترسی پایین به خدمات مالی با استفاده از امتیاز اعتباری جایگزین و تحویل آنی اعتبار از طریق کیف پول موبایلی است. یک موبایل یا کیف پول مجازی همچون اپل‌پی راهی برای ذخیره پول درگوشی موبایلتان است.
جنبشی جهانی برای رایج شدن کیف پول‌های موبایلی وجود دارد، حیطه‌ای که آمریکا به طرز مشهودی در آن عقب‌مانده است. کیف پول‌های موبایلی در اقتصادهایی با پول نقد زیاد در مقایسه با اقتصادهایی که پرداخت کارتی را اتخاذ کرده‌اند پذیرش بهتری دارند. برای مثال آمار استفاده از کیف پول موبایلی در مکزیکو ۳۸ درصد است و گرچه ۹۳ درصد آمریکایی‌ها به خدمات مالی دسترسی دارند آمار استفاده از کیف پول موبایلی در آمریکا ۱۷ است.
استارت‌آپ‌ها در حال استفاده از کیف پول‌های موبایلی برای وام دادن به افراد و کسب‌وکارها هستند به طرزی که مصرف‌کننده هرگز نیازی به رفتن به بانک نداشته باشد. شرکت‌هایی که متوجه خیر و نفع اجتماعی هستند معمولاً با این برچسب مواجه می‌شوند که «لطیف‌اند» یا مانند شرکت‌های دیگری که توجه کمتری به تأثیرات منفی کارشان دارند نمی‌توانند وجوه را بازپس بگیرند.
پیش‌تر در همین سال مونیکا برند انگل (Monica Brand Engel) از شریکان کوآنا کپیتال (Quona Capital) در پنل «محرومان بانکی» در کنفرانس استارت‌آپ‌های فین‌تک امپایر به این موضوع اشاره کرد: «ما به کسب سود هدف‌دار باور داریم… اما به‌هیچ‌وجه ممکن نیست سرمایه‌گذارانمان باهدف بازگشت قطعی روی ما سرمایه‌گذاری کرده باشند. ما باید بازگشت سودی منطبق با ریسک را در اختیارشان بگذاریم.»
معرفی ابزارهای جدید و تکنولوژیک برای حل مشکلات مرتبط با دسترسی به خدمات بانکی گامی در مسیر درست است. بااین‌حال بی‌سوادی مالی مشکلی جهانی است و انطباق به‌کارگیری ابزارهای جدید برای افزایش دسترسی و سلامتی مالی در صورت عدم تلاش برای بهبود سواد مالی نسل هزاره، زنان در سنین بازنشستگی و مصرف‌کنندگان بازارهای جهانی که تازه با خدمات مالی آشنا شده‌اند شکست خواهد خورد.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر یا کارآفرین معدودی به این درک رسیده‌اند که سرمایه‌گذاری در حیطه دسترسی مالی شرایطی برد-برد است؛ هم تأثیر و هم بازگشت خوبی دارد. با تمرکز شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران فین‌تک روی دسترسی مالی به کمتر شدن شکاف بانکی نزدیک‌تر خواهیم شد.
منبع: ماهنامه پیوست
