پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
جلسه تودیع سیف و معارفه همتی در بانک مرکزی برگزار شد
استقلال بانک مرکزی، یکی از ملاحظات مهم در نظام اقتصادی کشور است که باید هر چه زودتر تصمیم درستی در مورد آن گرفته شود؛ در حال حاضر بانکداری مرکزی مدرن جهانی در چند دهه گذشته دچار تحولی بنیادین شده است، درحالیکه چند دهه است در قانون بانکداری مرکزی کشور ما هیچ تجدیدنظر معناداری صورت نگرفته است.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، ولی اله سیف در آیین تکریم خود و معرفی رئیسکل جدید که عصر امروز در محل ساختمان این بانک برگزار شد، با اشاره به عملکرد پنجساله خود در بانک مرکزی، عنوان کرد: «علاقهمندم عملکرد بانک مرکزی در دوره 5 ساله مسئولیت اینجانب در فرصت مقتضی و بهدوراز هیاهو، توسط صاحبنظران، اصحابِ رسانه و عموم مردم شریف ایران موردنقد قرار گیرد و بهویژه علاقهمندم در این نقد به نقاط ضعف، بیشتر پرداخته شود تا در ادامه مسیر، مورداستفاده مسئولین نظام بانکی و پولی کشور قرار گیرد.»
او در ادامه در خصوص نقد منصفانه عنوان کرد: «تاریخ به ما آموخته است اگر صبر پیشه کنیم سره و ناسره نقدها بهخوبی از یکدیگر تمیز داده خواهد شد و نقد اصیل برای آیندگان به یادگار خواهـد ماند. علمای منطق، نقد اصیل را نقد عالمانه و منصفانه مینامند. نقد غیرِ عالمانه و غیرمنصفانه و نیز نقد غیرِ عالمانه منصفانه و همچنین نقد عالمانه غیرِمنصفانه هر سه فاقد اعتبار است. از دو مورد ابتدایی باید گذشت که من هم میگذرم؛ اما یقین دارم سومی مستوجب عقاب است. اگرچه من بهقدر سهم خود از آن نیز میگذرم.»
رئیسکل سابق بانک مرکزی در خصوص دستاوردهای این بانک در طول دوران خدمت خود، تصریح کرد: «برخورد با مؤسسات مالی غیرمجاز و ساماندهی آنها، مهار تورم و بهبود معنادار رشد اقتصادی، مهار تورم و بهبود معنادار رشد اقتصادی، ثبات بخشی به بازار ارز و نیز ارتقای نظارت و افزایش شفافیت اطلاعات مالی در نظام بانکی ازجمله دستاوردهای بانک مرکزی در این دوران بوده است.»
او در خصوص برخورد با مؤسسات مالی غیرمجاز و ساماندهی آنها، اظهار کرد: «حضور مؤسسات اعتباری غیرمجاز در بازار پول و آثار مخرب آن بر نظام پولی و بانکی کشور پدیده منحصربهفردی بود. ریشه چندین ساله و رشد فزاینده این مؤسسات حاکی از آنچنان درجه نفوذی در قدرت بوده است که دولتهای گذشته نهتنها با آنها برخورد نکردند، بلکه عملاً موجبات گسترش آنها را نیز فراهم کردند. نمونههایی از آثار قدرتنمایی این شبکههای فساد را میتوان در ماجرای برخورد بانک مرکزی با آنها دید که تبلور آن در حجم عظیمی از تخریبها و فضاسازیها علیه دولت، بانک مرکزی و شخص اینجانب نمود عینی یافت.»
او با اشاره به ورود قاطعانه و جدی بانک مرکزی به مسئله مؤسسات مالی غیرمجاز افزود: «بیتردید ورود بانک مرکزی به این حوزه و خارج کردن این غده بدخیم نامشروع از نظام پولی کشور، رویدادی ماندگار در تاریخ خواهد بود که انتظار میرود تحلیل آثار اقتصادی و اجتماعی آن پس از افشای واقعیتهایی که هنوز گفته نشده، ابعاد بیشتری از این اقدام تاریخی را آشکار کند.»
همچنین سیف در ادامه صحبتهای خود، دستیابی به تورم تکرقمی پس از ربع قرن و رسیدن به بالاترین رشد اقتصادی دهههای اخیر که در سایه همکاری و هماهنگی تیم اقتصادی دولت و هدایت رئیسجمهوری حاصل شد، دستاوردی چشمگیر دانست.
برخی عدم تعادلهای موجود در اقتصاد کلان طی سالهای قبل زمینهساز تشدید التهابات ارزی شد
رئیس پیشین شورای پول و اعتبار ثبات بخشی به بازار ارز آر از دیگر دستاوردهای بانک مرکزی طی دوران تصدیگری خود دانست و گفت: «آهنگ ثبات بازار ارز که از ابتدای دولت یازدهم و حتی قبل از شروع به کار دولت به دلیل انتظاراتِ مثبتِ حاکم شده بر جامعه آغاز شد تا فصل سوم سال گذشته بهخوبی ادامه یافت؛ اما پسازآن، مجموعهای از رویدادهای خارجی و داخلی، این روند را معکوس و بازار ارز را ملتهب کرد. البته انباشت برخی عدم تعادلهای موجود در اقتصاد کلان طی سالهای قبل و اصرار بر ثبات نرخ ارز طی این سالها زمینهساز تشدید التهاباتی شد که شاهد آن هستیم.»
سیف این پدیده را دارای ویژگیهای پیچیده منحصربهفردی دانست و گفت: «اگرچه صاحبنظران و تحلیلگران اقتصادی دراینباره بسیار گفته و نوشتهاند و اگرچه بخشی از این تحلیلها درست و عادلانه است، اما به گمان من شاید جامعیت کافی را ندارد که یک دلیل اصلی آن عدم تقارن اطلاعاتی است که هم بین مجموعه تحلیلگران و هم بین آنان با مسئولین تصمیم گیر وجود دارد.»
او در ادامه خاطرنشان کرد: «البته بانک مرکزی میتوانست با استفاده از تزریق ذخایر ارزی که اکنون در وضعیت مناسبی قرار دارد، برای مدتی این التهابات را مهار کند، اما ترجیح دادیم منافع ملی را در اولویت قرار داده و بهای آن را با قبول فشارها و توهینهای ریزودرشت تحمل و از ذخایر ارزی کشـور محافظت کنیم تا در ماههای چالشی پیشِ رو، دولت و بانک مرکزی برای مقابله با تنشهای بیشتر از اقتدار لازم برخوردار باشند. شاید در مجالی دیگر دراینباره بیشتر سخن بگویم.»
رئیسکل پیشین بانک مرکزی، ارتقای نظارت و افزایش شفافیت اطلاعات مالی در نظام بانکی بهواسطه طراحی بومی مدل نوین نظارت بر اساس آخرین استانداردهای جهانی را یکی دیگر از اقدامات برجسته این دوره خواند و گفت: «انتظار میرود با استقرار کامل این مدل شاهد ارتقای کارایی و اثربخشی نظارت بر بانکها باشیم. درعینحال، بخشهایی از مدل شامل تشدید استانداردهای نظارتی، جلوگیری از شناسایی و توزیع سودهای موهوم و تحکیم ذخایر مطالبات مشکوک الوصول از سال مالی 1394 با جدیت به مرحله اجرا گذاشته شد. بررسی حوزههای ریسکی بانکهای پرخطر و تلاش برای مهار آنها با استفاده از ظرفیتهای بانک مرکزی و سایر مراجع ذیصلاح اقدام مکملی در راستای نظارت مؤثر است که در این مدت به انجام رسید.»
بنا به گفته سیف، ابلاغ صورتهای مالی همگرا با استاندارد بینالمللی گزارشگری مالی، IFRS (با رعایت آستانه تحمل بانکها) شامل شفافسازی صورتهای مالی (با 161 مورد تغییر) از سال 1394 در دوره وی بهخوبی محقق شده است و این تغییرات مقدمهای ضروری برای برقراری تعاملات بینالمللی و پیشنیاز انجام اصلاح ساختار نظام بانکی بوده است.
رئیسکل سابق بانک مرکزی: «رشد نقدینگی، اصلاح ساختار نظام بانکی و نیز مهار و مبارزه با فساد ازجمله چالشهای پیش روی نظام بانکی است.»
رئیس پیشین شورای پول و اعتبار در ادامه سخنان خود رشد نقدینگی، استقلال بانک مرکزی، اصلاح ساختار نظام بانکی و نیز مهار و مبارزه با فساد در نظام اقتصادی کشور را از اصلیترین چالشهای پیش روی نظام بانکی کشور دانست.
او رشد بالای نقدینگی را ازجمله چالشهای ساختاری اقتصاد ایران عنوان کرد و گفت: «این چالش همواره فارغ از عملکرد دولتهای مختلف البته با شیبهای متفاوتی وجود داشته است، اگرچه ارقام نشان میدهد که متوسط نرخ رشد نقدینگی در دولت یازدهم و تاکنون از متوسط بلندمدت آن، پایینتر است؛ اما درهرحال مهار این رشد که مستلزم تغییرات بنیادی در ساختار اقتصادی کشور است یک اولویت محسوب میشود.»
سیف بابیان اینکه استقلال بانک مرکزی، یکی دیگر از ملاحظات مهم در نظام اقتصادی کشور است که باید هر چه زودتر تصمیم درستی در مورد آن گرفته شود، تصریح کرد: «کما اینکه بسیاری از انتقادات جامعه، رسانهها و حتی تحلیلگران اقتصادی و مالی نسبت به عملکرد بانک مرکزی وارد میبود اگر و فقط اگر خطاب آنها به یک بانک مرکزی مستقل بود؛ اما امروز واقعیت غیرازاین است. اساساً بانکداری مرکزیِ مدرنِ جهانی در چند دهه گذشته دچار تحولی بنیادین شده است، درحالیکه چند دهه است در قانون بانکداری مرکزی کشور ما هیچ تجدیدنظر معناداری صورت نگرفته است؛ بنابراین بدون تبیین اهداف روشن و استقلال عملیاتی، نمیتوان و نباید از بانک مرکزی انتظار عملکردی مشابه بانکهای مرکزی تراز جهانی را داشت.»
به گفته سیف، استقلال واقعی بانک مرکزی مستلزم قانون مناسب، اعطای اختیارات لازم و کافی و تجهیز بانک مرکزی به سرمایه انسانی متخصص، حرفهای و باانگیزه است که خود مستلزم ایجاد نظام انگیزشیِ مادی و معنوی، متناسب با مسئولیتهای سنگین و خدمات آنان است.
او در ادامه با اشاره به اینکه حاصل مطالعات گسترده و جلسات کارشناسی متعدد بانک مرکزی از سال 1393 تا امروز درباره اصلاح ساختار بانکها، اکنون به طرحی مدون تبدیلشده، عنوان کرد: «این طرح در ماههای اخیر در چند جلسهٔ فرادستگاهی، ارائه و اصلاحات لازم در آن اعمالشده و اکنون آماده اجراست. نا ترازی ترازنامه بانکها و نا ترازی درآمد و هزینه و جریان نقدی ورودی و خروجی، امروز در حدی است که اگر اقدام اصلاحی انجام نشود، تحمل خسارتهای غیرقابلجبران، نتیجه طبیعی آن خواهد بود. اگرچه اینجانب بیش از دو سال است بهموازات کار مستمر در این موضوع، خطرات عدم اقدام را در فرصتهای مناسب بهکرات گوشزد کردهام، اما در اینجا نیز مایلم یکبار دیگر بر ضرورت، فوریت و بهای سنگین عدم اقدام درزمینهٔ اصلاح ساختار نظام بانکی تأکید کنم.»
او مشکل نرخ سود بانکی و چسبندگی بالای را وابسته به انجام اصلاحات در نظام بانکی دانست و گفت: هرگونه اقدامی بهمنظور تعدیل نرخ سود بانکی، ضمن اینکه باید با اقتضائات کلان اقتصادی تناسب داشته باشد، توفیق و استمرار آن در بلندمدت، وابستگی قطعی به رفع عدم تعادلهای موجود در نظام بانکی دارد.
پدیده فساد، واقعیت تلخی است که عرصه را بر اقتصاد کشور در حوزههای مختلف تنگ کرده است
سیف در ادامه بابیان اینکه پدیده فساد و رشد و گستردگی آن، واقعیت تلخی است که عرصه را بر اقتصاد کشور در حوزههای مختلف تنگ کرده، تصریح کرد: «یکی از این حوزهها، نظام پولی و بانکی کشور است. در کنار و بهموازات رشد مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز، گروههای ذینفع و تضاد و تعارض منافع بسیار گستردهای در بخشی از نظام بانکی نیز ریشه دوانیده است که علناً به تهدیدی جدی برای نظام نظارت بانکی که فاقد قدرت قانونی لازم برای مقابله با آن است، تبدیلشده است. امروز با هویتهای مالی نامتعارف، چندلایه و پیچیده متصل به بانکهای خاص مواجه هستیم که با سوءاستفاده از منابع بانکی کشور، از قدرت و درجه نفوذ بالایی برخوردارند.»
او با اشاره به تلاشهای صورت گرفته در دوران مسئولیت خود برای مهار و مبارزه با فساد در نظام اقتصادی کشور گفت: «در طول دوره پنجساله تصدی اینجانب و در راستای ایفای مسئولیت نظارتی بانک مرکزی بعضی ازاینگونه فعالیتها و سوءاستفادهها با تلاش و مشقت بسیار بر اساس بررسیهای ویژه نظارتی، شناسایی و مستندسازی شد و مراتب همزمان به استحضار رئیسجمهوری رسید و ایشان نیز نسبت به پیگیری جدی موضوع تأکید داشتند، متعاقب آن، با استفاده از حداکثر ظرفیت قانونی موجود، اقداماتی باهدف توقف و جلوگیری از ادامه این تخلفات و برخورد مناسب با عوامل آن به عمل آمد که البته هزینههایی را برای اینجانب و همکارانم به همراه داشت.»
او در ادامه افزود: «درعینحال ازآنجاییکه ظرفیت بانک مرکزی دراینباره بسیار اندک است، برخی از این گزارشها در اختیار سایر مراجع ذیصلاح قرارگرفته تا نسبت به توقف کامل و برخورد مناسب با عوامل ذیربط اقدام لازم به عمل آید.»
او خطاب به کارکنان شریف و مدیران شبکه بانکی گفت: من نزدیک به چهار دهه در این نظام خدمت کردهام که بهاستثنای پنج سال اخیر، عمده آن در کنار و همپای شما بوده و منجر به صمیمیت و انس و الفتی متقابل شده است؛ اما در طول دوره پنجساله اخیر همواره نگران بودم که تغییر رفتار و عمل من که ذاتاً متأثر از جایگاه و مسئولیتهای بانک مرکزی است و بهطور طبیعی مستلزم حسابخواهی، عدم اجابت برخی درخواستها و بعضاً برخورد است، آن رابطه قدیمی دوستانه را از بین برده باشد. ولی در طول زمان کوتاه دو سه روز اخیر، پیامهای زیادی دریافت کردم که آثار آن نگرانی را بهطور کامل زدود و آشکار کرد که درجه معرفت و درک شما عزیزان فراتر از تصور من بوده است. ابراز لطف و محبت بسیاری از شما همکاران صدیق و مهربان در حدی است که در این مجال ضمن شکرگزاری به درگاه خداوند رحمان، سپاس و تشکر بیحد خود را تقدیم شما بزرگواران میکنم و از این بابت بسیار خشنودم.
سیف کارکنان بانک مرکزی را خالقان واقعی عملکرد این بانک در دوران تصدیگری خود خواند و گفت: «اعضای هیئت عامل، معاونین، مدیران، کارشناسان و کارکنان صدیق و پرتلاش بانک مرکزی است که در طول این دوره 5 ساله، خالقان واقعی عملکردی بودند که بهاختصار گزارش شد. البته نقش و جایگاه این عزیزان متفاوت بوده است. در این دوره همکارانی داشتم که بدون اغراق از شب و روز خود مایه گذاشتند تا کار مهمی بر زمین نماند، دست همه آنها را میبوسم و به گرمی میفشارم.»
رئیسکل پیشین بانک مرکزی در پایان ضمن تشکر از الطاف مقام معظم رهبری، حُسن نیت، اعتماد و حمایتهای ریاست جمهوری گفت: «خداوند سبحان را شکرگزارم که توفیق خدمت به میهن اسلامی را به من عنایت کرد. در اینجا جا دارد از اعضای هیئت دولت، روسا و مدیران قوه مقننه و قضائیه، اعضای شورای پول و اعتبار، هیئت نظارت بر اندوخته اسکناس، هیئت ناظر بانک مرکزی و ملت شریف ایران سپاسگزاری کنم و برای همکارم جناب آقای دکتر همتی در دوران حساس پیشِ رو، آرزوی موفقیت کنم.»