پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
رد پای پول کثیف در 12 درصد نقدینگی کشور
حدود 12 درصد از کل نقدینگی ایران پول کثیف است، پولی که از طریق «گروههای جنایی سازمانیافته»، «تروریسم ازجمله تأمین مالی تروریسم»، «قاچاق انسان و قاچاق مهاجر»، «قاچاق مواد مخدر»، «قاچاق کالا»، «استثمار جنسی»، «قاچاق اسلحه»، «قاچاق اشیای مسروقه» و «فساد و رشوه» حاصل میشود و سپس با فرآیندهای پیچیدهای صاحبان داراییهای غیرقانونی، تغییر چهره داده و این تصور را ایجاد میکنند پولی را که خرج میکنند درواقع متعلق به خود آنها بوده و از راه قانونی بهدستآمده است.
به گزارش ایران، این آماری است که در پنجاه و یکمین نشست گفتوگوهای راهبردی با موضوع مبارزه با پولشویی در ایران، ۲۰ تیر ۱۳۹۷ با سخنرانی سید جواد کاظمی تبار (دکترای برق و رایانه از دانشگاه کالیفرنیا ارواین امریکا و کارشناس دادهکاوی برای کشف تقلب در تراکنشهای بانکی امریکا) در محل تالار تدبیر مرکز بررسیهای استراتژیک ریاستجمهوری برگزار شد.
پیشازاین نیز علی عرب مازار یزدی عضو هیئتعلمی دانشگاه علامه طباطبایی و لیلا خودکاری کارشناس ارشد توسعه اقتصادی و برنامهریزی در تحقیقی مشترک با عنوان «برآورد حجم پولهای کثیف در ایران» با استفاده از روشهای علمی به این نتایج رسیدهاند.
هرچند تحقیق درباره برآورد پولهای کثیف مربوط به سالهای 1352 تا 1380 است، ولی درصورتیکه نتایج آن را به سالهای بعد نیز تعمیم دهیم با حجم نقدینگی 1529 هزار میلیارد تومانی که در اسفندماه اعلامشده است هماکنون بیش از 180 هزار میلیارد تومان پول کثیف در اقتصاد ایران وجود دارد.
از زمانی که کارگروه اقدام مالی موسوم به FATF نام ایران را برکنار کره شمالی به لیست سیاه خود اضافه کرد و از این ناحیه اقتصاد ایران بخصوص نظام بانکداری آن آسیبهای فراوانی را متحمل شد، بحث مقابله با پدیده پولشویی از اهمیت بیشتری برخوردار شد.
صندوق بینالمللی پول، تمام پولهای کثیفی را که از طریق سیستم مالی شستوشو میشود، رقم بزرگی بین 500 میلیونتا 5/1 تریلیون دلار در سال محاسبه کرده است که معادل 5 درصد تولید ناخالص داخلی جهان است. دامنه جریانات مالی سازمانهای تروریستی بین 9/0 تا 8/5 درصد از کل پولهای کثیف است که این مقدار قابلتوجهی خواهد بود.
میانگین حجم پولهای کثیف در طول دوره 1352 تا 1380 معادل 8/11 درصد نسبت به حجم نقدینگی کل کشور است. حجم پولهای کثیف در سالهای اخیر با شیب تندی در حال افزایش است. رشد حجم پولهای کثیف در سالهای مختلف در نوسان است و بیشترین و کمترین میزان رشد این پولها به ترتیب مربوط به سالهای 1374 و 1357 معادل 64 و منفی 4.8 درصد است؛ که در این سالها حجم اقتصاد زیرزمینی نیز به ترتیب معادل 7/27 و 1/30 درصد رشد داشته است.
طبق توضیحات کاظمی تبار لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی برای اولین بار در سال ۲۰۰۰ پدید آمد. هر کشوری که با این گروه مشارکت نکند، جزو این لیست خواهد آمد. شرط خروج از لیست سیاه نیز همکاری لازم با این گروه و پیادهسازی توصیههاست.
در اولین فهرست لیست سیاه، نام رژیم اشغالگر قدس، روسیه و لبنان وجود داشت؛ درحالیکه نامی از ایران نبود. اولین فهرست لیست سیاه FATF مثال نقضی براین ادعاست که گروه ویژه اقدام مالی به شکل معاندانِ با ایران رفتار میکند و انگیزههای سیاسی بر آن چیره است. منظور از مشارکت و همکاری با FATF برای فرار از قرارگیری از لیست سیاه، همانند کارهایی است که ادارات پلیس کشورها با یکدیگر انجام میدهند.
کاظمی تبار درباره وضعیت ایران نیز گفت: «در حال حاضر در سایت گروه ویژه اقدام مالی، کشورهای ایران و کره شمالی بهعنوان تنها کشورهای پر ریسک جهان شناساییشدهاند. هرچند اندکی پس از برجام، ایران از فهرست اقدام متقابل FATF خارج شد.»
اقدام متقابل در ادبیات FATF به معنی قطع ارتباطات مالی بهطور کامل است. در سال ۲۰۱۶ وضعیت ایران از اقدام متقابل به ارزیابی دقیق تعدیل پیدا کرد. به نظر میآید در وهله اول تنها تصویب قوانین مورد تأکید FATF بتواند ایران را بهطور کامل از لیست سیاه و اقدام متقابل دور کند.
تاکنون چندین بار به ایران مهلت دادهشده تا این دغدغهها برطرف شود و پس از مهلت، دوباره تمدیدشده است؛ اما قابلتصور است که در صورت تحقق نیافتن خواستههای FATF ایران بار دیگر به وضعیت اقدام متقابل و لیست سیاه بازگردد، بازگشتی که خروج از آن بسیار سخت خواهد بود.