پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آلن مکینتایر (Alan McIntyre)، مدیر ارشد بانکداری بین‌المللی، در اکسنچر (Accenture) طی فهرستی، خلاصه‌ای از پیش‌بینی‌هایش درباره ۱۰ روند صنعت بانکداری سال ۲۰۱۸ را ارائه کرد.
۱۰ روند صنعت بانکداری 2018: شاید خوب، شاید بد
یک ضرب‌المثل چینی وجود دارد که از زبان پیری خردمند در برخورد با پرسش مردم دهکده از آینده گفته شده است: «شاید خوب، شاید بد»
شاید بتوان این سخن را در پاسخ به سؤال‌هایی که از عاقبت بانکداری در سال ۲۰۱۸ می‌پرسند هم به کار برد.
آلن مکینتایر می‌گوید: «با توجه به تجربه‌ام در تعامل با رهبران صنعت بانکداری در سال گذشته، بدون کف‌بینی و نگاه کردن در گوی پیشگویی می‌توانم از ۱۰ روند صنعت بانکداری سخن بگویم که همه باید در سال ۲۰۱۸ به آن‌ها توجه داشته باشند. محرک این روندها را می‌توان ترکیبی از مقررات، فناوری و رقابت دانست. برخی از این روندها جدید و نشانگر پویایی صنعت بانکداری هستند و برخی ادامه روندهایی که در سال گذشته آغاز شده‌اند. درهم تنیدگی و تجانس این روندها باعث تقویت تأثیر آن‌ها بر صنعت بانکداری خواهد شد.»
۱) بانکداری باز به عنوان روند اصلی تحولات سال
قوانین جدید خدمات پرداخت اتحادیه اروپا (PSD2) بانک‌های اروپایی را مجبور می‌کند تا سرویس‌های بانکداری بخصوصی را در اختیار اشخاص ثالث قرار دهند تا در ارائه سرویس‌های دیگر به کار روند. در بازارهای دیگر، مانند ایالات‌متحده، فشارهای رقابتی ساختار زنجیره ارزش بانک‌ها را که به‌صورت سنتی عمودی است، دستخوش تغییر کرده است.
ده سال پیش تعداد رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی (API) باز بانک‌ها به تعداد انگشتان دست بود. این تعداد اکنون به هزاران عدد رسیده است و هر هفته نیز افزایش می‌یابد. امروزه شاهد تأسیس بانک‌های تخصصی هستیم که صرفاً برای اشتراک‌گذاری سرویس‌های بانکداری باز با شرکای فروش یا فعالان صنعت ارتباطات به وجود آمده‌اند.
این روند صنعت بانکداری در سال ۲۰۱۸ دو دسته از بانک‌ها را از هم جدا خواهد کرد: دسته‌ای که با سودرسانی متقابل به شرکای تجاری خود مزیت رقابتی ایجاد می‌کنند؛ و دسته‌ای دیگر که پشت موانع تجاری سنگر گرفته‌اند و سعی در بهره‌گیری از سود در حال اتمام الگوهای کسب‌وکار قدیمی دارند.
۲) مهاجرت غیرقابل‌اجتناب به ابر عمومی
بیست‌وپنج سال پیش بود که بانک‌ها از خود می‌پرسیدند آیا اینترنت نوظهور برای تراکنش‌های الکترونیک (electronic transactions) به حد کافی امن هست یا باید شبکه اختصاصی برای خود ایجاد کنند. بیست‌وپنج سال بعد بحث امروز ما درباره امنیت ابر عمومی (Public Cloud) همین‌قدر عجیب به نظر خواهد رسید. شواهد کافی وجود دارد که ابر (cloud) می‌تواند به‌اندازه مرکز داده‌ی خصوصی امن باشد و مضاف بر این، مقیاس‌پذیری، چابکی و هزینه‌های متناسب، کفه را به نفع انتقال سرویس‌های بانکی به ابر عمومی سنگین می‌کنند.
در سال ۲۰۱۸ برخی بانک‌ها برخلاف جریان شنا خواهند کرد و سعی در به تأخیر انداختن این امر غیرقابل‌اجتناب خواهند داشت؛ اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند در سال ۲۰۲۰ قدرت پردازشی زیرساخت‌های ابری فراتر از مراکز داده خواهد بود. پس سال ۲۰۱۸ سالی است که سؤال‌هایی مثل «آیا» و «چرا» درباره این روند صنعت بانکداری، به «چگونه» و «چه وقت» تبدیل خواهد شد.
۳) جداسازی دیجیتال زیرساخت سرویس‌ها
زیرساخت‌های بانکداری برای اقتصاد دیجیتال مناسب نیستند و شرایط کنونی با انتظارات مشتریان بانک از بانکداری بلادرنگ و ۲۴ ساعته تطابق ندارد. یک راه‌حل آن است که سیستم‌های چند ده ساله‌ی خود را دور بیاندازیم و زیرساخت‌ها را با توجه به نیازهای جدید از نو معماری کنیم.
این انتخاب برای بانک‌ها جذاب ولی هزینه‌بر و پر ریسک است.
نقطه مقابل راه‌حلی میان‌مدت است که به مدد فناوری بلاکچین پیش روی ما قرار دارد. در جداسازی دیجیتال (Digital Decoupling) زیرساخت‌های هسته بانکداری حفظ‌شده و ارتباط با مشتریان و سامانه‌های تحلیل در لایه-داده ابری (cloud-based data layer) قرار می‌گیرند. ممکن است این راه‌حل موقتی به نظر برسد ولی با ظهور ارائه‌دهندگان خدمات هسته بانکداری روی ابر و قدرت بلاکچین، در سال ۲۰۱۸ شاهد موارد بسیار بیشتری از این روند صنعت بانکداری خواهیم بود تا راه‌حل ریشه‌ای معماری مجدد زیرساخت‌ها.
۴) تجربه سراسر دیجیتال در ثبت‌نام و صدور خدمات بانکی
تجربه‌های دیجیتال مشتریان را عادت داده که با چند کلیک یا از طریق تلفن همراه بتوانند در یک سرویس ثبت‌نام کنند. در برخی بازارها خدمات بانکداری به همین سادگی قابل‌دسترس است؛ مثلاً با ظهور سامانه احراز هویت دیجیتال آدهار (Aadhar) در هند، باز کردن یک حساب بانکی در دهلینو بسیار ساده‌تر از انجام همین کار در نیویورک است. واقعیت این است که امکان فعال‌سازی اغلب خدمات بانکداری در یک تجربه سراسر دیجیتال غیرممکن است. پیشروان این روند صنعت بانکداری از انواع پیشرفته‌تری از فرایند شناخت مشتری (KYC) و روش‌های احراز هویت چندگانه در اپلیکیشن‌های دیجیتال خود استفاده کرده‌اند و بازماندگان از قافله هنوز انتظار دارند مردم برای امضاء برگه استفاده از سرویس به شعبه مراجعه کنند.
سال ۲۰۱۸ سالی خواهد بود که نبود تجربه سراسر دیجیتال در ثبت‌نام و صدور از خواسته‌ی صرف مشتریان به یک تهدید موجودیتی برای بانک‌ها تبدیل خواهد شد.
۵) پیشرفت سامانه‌های تشخیص کلاه‌برداری دیجیتال
حرکت بانک‌ها به سوی تجربه‌های سراسر دیجیتال، تهدیدات جدیدی را متوجه آنان خواهد کرد. به عنوان مثال جعل هویت. امروزه تبهکاران با مخلوطی از اطلاعات واقعی و دروغین هویت‌های جعلی ایجاد می‌کنند. این تهدیدات پیش از این متوجه بازار کارت‌های اعتباری بود، ولی امروز با گسترش تجربه سراسر دیجیتال به افتتاح حساب و صدور وام آنلاین، کلاه‌برداران می‌توانند مبادرت به افتتاح حساب‌های دیجیتال جدیدی نمایند که تمامی مراحل بازرسی امنیتی را بدون مشکل پشت سر بگذارد. کلاه‌برداران پس از مشکوک شدن بانک به‌سرعت حساب را می‌بندند و ناپدید می‌شوند. این جرائم شبح-گونه باعث اتلاف میلیاردها دلار در بانک‌ها می‌شود و بانک در جستجوی اشخاصی است که وجود خارجی ندارند. در سال ۲۰۱۸ بانک‌ها نیاز دارند سامانه‌هایی به‌کارگیرند که آن‌ها را قادر کند بدون تضعیف تجربه سراسر دیجیتال، مشتریان واقعی را از کلاه‌برداران تشخیص دهد.
۶) کاهش تعداد شعبه‌ها
در سال ۱۹۹۵ تعداد محل‌های فیزیکی مؤسسات مسافرتی در ایالات‌متحده ۳۴٬۰۰۰ باب بود. به علت تأثیر اینترنت و رواج تلفن‌های همراه، این عدد اکنون به ۱۴٬۰۰۰ کاهش‌یافته است و داشتن محل فیزیکی چه‌بسا به‌عنوان نقطه‌ضعف یک موسسه قلمداد می‌شود. بانک‌ها در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته حداقل ده سال با این امر فاصله‌دارند، ولی با کاهش جهانی تعداد شعب بانک‌ها و تراکنش‌های در بانک می‌توان با اطمینان گفت سرنوشت مؤسسات مسافرتی در انتظار بانک‌ها هم هست.
وقتی امکانات بانکداری آنلاین هست چرا باید به بانک برویم؟
در برخی نقاط مانند بریتانیا و اسکاندیناوی این امر سرعت بیشتری داشته است. البته شعبه‌های فیزیکی بانک به‌طورکلی حذف نخواهند شد و برای مشاوره، ابراز فیزیکی برند و محلی برای دریافت شکایات مشتریان به کار خود ادامه خواهد داد. کسب‌وکارهای دیجیتال در حال درک ارزش مکان فیزیکی هستند و بانک‌ها فضای دیجیتال را عرصه گسترش خود قرار داده‌اند. یافتن ترکیب مناسبی از شعب فیزیکی و خدمات آنلاین چالشی مولود این روند صنعت بانکداری در سال ۲۰۱۸ است.
۷) ادغام فین‌تک و بانک‌ها
علی‌رغم سرمایه‌گذاری ده‌ها میلیارد دلاری طی ۵ سال گذشته در صنعت فین‌تک، برخلاف انتظار عده‌ای بانک‌ها هنوز منقرض نشده‌اند. چیزی که واقعاً رخ داد این بود که فین‌تک جرقه نوآوری را بر خرمن بانک‌ها انداخت و تکامل آن‌ها را سرعت بخشید. سال ۲۰۱۸ شاهد خریداری شدن شرکت‌های فین‌تک توسط بانک‌های بزرگ خواهیم بود؛ مثل خرید سیمپل «Simple» توسط بانکو بیلبائو ویسکایا آرخنتاریا «BBVA» در آرژانتین، خرید کامپت-نیکل (Compte-Nickel) توسط بی‌ان‌پی پاریبا (BNP) در فرانسه و خرید وی‌پِی (WePay) توسط جی‌پی مورگان چیس (JPMC) در آمریکا.
در ادامه این روند صنعت بانکداری شاهد تقلید بانک‌ها از فین‌تک هم خواهیم بود؛ مانند ارائه اپلیکیشن فین (Finn) توسط جی‌پی مورگان چیس.
بانک‌ها به تعامل با بازیگران کوچک در حوزه فین‌تک خوش‌بینانه‌تر نگاه خواهند کرد و واسطه‌هایی هم به‌عنوان سرویس‌های ارائه خدمات به ارائه‌کنندگان خدمات برای بانک‌ها در حوزه فین‌تک بیشتر خواهد شد (business to business to business models )؛ مانند ایجاد فضایی برای اپلیکیشن‌های بانکی توسط تمنوس (Temenos) که خدمات هسته بانکداری ارائه می‌کند.
بااین‌که فین‌تک هنوز نتوانسته دایناسورهای صنعت بانکداری را منقرض کند و آن‌ها هم‌چنان به حیات خود ادامه می‌دهند، غول‌های فناوری در آینده نزدیک تهدیدی واقعی برای انقراض این بانک‌ها خواهند بود. در سال ۲۰۱۸ غول‌های شرقی مانند آنت فایننشال (Ant Financial) و تن‌سِنت (Tencent) و در غرب آمازون (Amazon) و اپل (Apple) در حال آماده شدن برای نبرد نهایی خواهند بود.
۸) عقب‌نشینی مقررات
ده سال پس از بحران اقتصادی جهانی سال ۲۰۰۸، سونامی مقررات وضع‌شده برای بانک‌های اروپایی هنوز به قدرت پابرجا است. انطباق با مقررات و استانداردهای رنگارنگ بازارهای اروپایی نیاز به سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری دارد و این در حالی است که سودآوری (بدون احتساب مالیات) صنعت بانکداری اروپا به نسبت سال ۲۰۰۶ نصف شده است.
در ایالات‌متحده برخلاف اروپا شاهد عقب‌نشینی مقررات محدودکننده نقدینگی و مقررات مصرف کننده-گرا برای رسیدن به یک توازن هستیم. حتی قبل از اثر کردن این تغییرات، اکنون هم شاهد افزایش سودآوری بانک‌ها به نسبت سال ۲۰۰۶ هستیم و همچنین با افزایش سرمایه، بازگشت سود بالاتر از قیمت سرمایه قرارگرفته است. با عقب‌نشینی مقررات، کاهش نرخ مالیات بر شرکت‌ها و افزایش نرخ سود بانکی، بانکداری ایالات‌متحده روزهای خوبی در پیش دارد. این روند صنعت بانکداری در سال ۲۰۱۸ قابل‌مشاهده در افزایش سرمایه‌گذاری و افزایش رقابت کم‌نظیر میان بانک‌ها خواهد بود.
۹) صداقت هوش مصنوعی
در جهان واقعی بانک‌ها اکثر مشتریان خود را نمی‌شناسند. اگرچه مردم به بانک‌ها برای سپردن پول و حفظ اطلاعات خصوصی‌شان اعتماد دارند، ولی نسبت به صداقت بانک در راهنمایی و ارائه خدماتی که واقعاً به نفع مشتری باشد بدبین‌اند.
یکی از نوید‌های هوش مصنوعی برای بانکداری ترمیم این اعتماد آسیب‌دیده مشتریان با ارائه مشاوره واقعی است.
چنین چیزی شاید به مذاق همه خوش نیاید، ولی اگر بانکی از اعتمادسازی در فضای دیجیتال طفره رود، همیشه بانک دیگری هست که آماده است جای آن را بگیرد. در سال ۲۰۱۸ شاهد این خواهیم بود که بانک‌ها برخلاف عادت و با صرف‌نظر از سود کوتاه‌مدت، با همگام شدن با این روند صنعت بانکداری تصمیم به ارائه صادقانه خدمات به مشتریان گرفته و آینده خود را تضمین خواهند کرد.
۱۰) لاله هلندی و حباب ارزهای رمزنگاری‌شده
سال ۲۰۱۷ به‌عنوان سالی در یادها خواهد ماند که ارزش بیت‌کوین (Bitcoin) تقریبا ۲۰ برابر بیشتر شد و ۳٫۵ میلیون نفر را به سودآوری باورنکردنی رساند. بین سال‌های ۱۶۴۳ تا ۱۶۴۷ قیمت پیاز گل لاله در هلند ۶۰ برابر افزایش یافت به‌طوری‌که قیمت یک پیاز ده برابر مزد سالانه یک کارگر ماهر و برابر قیمت خانه‌ای لوکس در آمستردام بود. چنین تبی را می‌توان در حال حاضر در اقبال عمومی به بیت‌کوین هم مشاهده کرد.
اما بیت‌کوین هم دقیقاً مانند گل لاله یک دارایی پر ریسک و بیشتر بر پایه حدس و گمان به شمار می‌رود و بعید است در میان‌مدت به روند رشد کنونی‌اش ادامه دهد.
هلند از بازگشت گل لاله به جرگه گیاهان نابود نشد و با ترکیدن حباب بیت‌کوین هم اقتصادی درهم فرو نخواهد ریخت. تازه‌واردها متضرر خواهند شد و افراد زیادی درس‌های ارزشمندی خواهند گرفت؛ اما چیزی که اهمیت خود را حفظ خواهد کرد فناوری دفتر کل توزیع یافته (distributed ledger) در بطن بیت‌کوین است که احتمالاً در سال ۲۰۱۸ به‌عنوان پایه‌ای برای ارزهای رمزنگاری‌شده جدیدی به کار خواهد رفت که هم‌زمان به‌عنوان ذخیره کننده ارزش، روشی برای تبادل و واحد حساب به کار روند.
اکسنچر
اکسنچر (Accenture) یک شرکت تخصصی چندملیتی پیشرو ارائه‌دهنده طیف گسترده‌ای از خدمات و راهکارها در مقیاس جهانی است. اکسنچر را می‌توان نقطه اتصال کسب‌وکارها با فناوری دانست.
درزمینه ارائه خدمات فناوری، مشاوره اطلاعاتی، مشاور مدیریت، خدمات مدیریت‌شده، برون‌سپاری فرایندهای تجاری و امنیت رایانه فعالیت می‌کند. دفتر مرکزی این شرکت در دوبلین، ایرلند مستقر است. شرکت اکسنچر یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های مشاور جهان، بر پایه میزان درآمد سالیانه شناخته می‌شود. اکسنچر همچنین جزئی از فهرست فورچون جهانی ۵۰۰ محسوب می‌شود. (ویکی‌پدیا)
منبع: Accenture
