راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

بانک مجازی فرصت تحول و نوزایی بانکداری

ایمان اسلامیان؛ کارشناس بانکداری و توسعه / ایجاد بانک مجازی مستقل (virtual bank) به‌عنوان بانکی بدون شعبه که کلیه خدمات خود را به‌صورت غیرحضوری و بر بستر الکترونیک ارائه می‌نماید؛ برای نخستین بار دربسته سیاستی نظارتی سال 1387 بانک مرکزی مورد تأکید قرار گرفت و پیش‌بینی شد تا در همان سال مجوز دو بانک 100% الکترونیکی صادر شود.

سیاست‌های ابلاغی و موضع‌گیری مقامات وقت بانک مرکزی موجب ایجاد امیدواری‌های زیادی در میان فعالان و ذینفعان صنعت بانکداری شد و این افق به وجود آمد تا در کنار تحولات گسترده حوزه فناوری بانکی، بانک مجازی بتواند میانبر صنعت بانکداری کشور جهت شروع بستری جدید و مبتنی بر چابکی، مشتری‌گرایی و تحول مستمر ایفای نقش کند.

سرعت عمل بخش خصوصی در فراهم آوری بستر و صدور موافقت اصولی اولیه با راه‌اندازی اولین بانک مجازی کشور، بارقه‌های امید در این زمینه را دوچندان کرد؛ لیکن دلایل مختلف، به‌ویژه بازتابه‌ای سوءاستفاده 3.000 میلیاردی و موارد مرتبط با مجوز بانک‌های جدید موجب شد تا موافقت اولیه تأسیس اولین بانک مجازی کشور لغو شده و از سوی دیگر برخی مزیت‌های قانونی نظیر حداقل سرمایه ترجیحی تأسیس بانک مجازی نیز منتفی شود.

نتیجه اینکه علیرغم تصویب آیین‌نامه تأسیس و فعالیت بانک‌های مجازی در اردیبهشت 1390؛ تاکنون بانک مجازی به‌عنوان بانک مستقل با سبد خدمات متنوع بانکی و بدون شعبه در ایران متولد نشده و بانکداری مجازی صرفاً به مفهوم طیفی از خدمات الکترونیک بانک‌ها در بسترهای غیرحضوری تنزل یابد. این در حالی است که بانک مجازی می‌توانست پیشران تحول زیربنایی در بانکداری کشور شده و راهبردی برای برون‌رفت بانک‌ها از وضعیت کنونی باشد.

زیان ده شدن واسطه‌گری مالی، محدودیت در اتصال به‌نظام بانکداری بین‌الملل، مسئله مزمن بهره‌وری پایین وب‌های تمام‌شده بالای تأمین مالی و خدمات بانکی، فقدان مزیت رقابتی غالب، ضعف در مدیریت تجربه مشتریان بانک‌ها و عدم بهره‌برداری اثربخش از داده‌های عظیم عملکرد مالی و غیرمالی مشتریان، بخشی از مشکلات مبتلابه بانک‌های کشور است.

در نقطه مقابل بانک‌های مجازی با حذف درگاه‌های فیزیکی و پیش‌بینی رویه‌ها و فرایندهای چابک؛ بهای مصرف‌کننده خدمات بانکداری و نرخ سود عهده مشتریان را کاهش داده و از سوی دیگر با تسهیل امکان تعامل با بانکداری بین‌الملل و همچنین فین‌تک‌ها، ارائه خدمات جامع و خلاقانه به مشتریان را امکان‌پذیر می‌نمایند.

به بیان جامع‌تر می‌توان بانکداری مجازی را پل بانکداری کشور به‌سوی بانکداری دیجیتال به‌مثابه انعطاف‌پذیری حداکثری در قبال رفتار مشتریان و ایجاد فرایند یکپارچه تولید و عرضه خدمات بانکی در نظر داشت. لذا اکنون و پس از یک دهه از طرح گسترده ادبیات بانک مجازی، هنوز می‌توان فعالیت بانک‌های مجازی را به‌عنوان خیزی جهت ایجاد منظومه فکری و عملیاتی جدید در صنعت بانکداری کشور تلقی کرد.

در خصوص امکان‌پذیری ایجاد و فعالیت بانک مجازی باید در نظر داشت که با توجه به اعلام آمادگی صریح وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در خصوص اجرای بانکداری دیجیتال و بدون شعبه ازنظر دیتاسنتر، زیرساخت‌ها و فناوری‌های روز دنیا، شبکه ملی اطلاعات و دیگر شرایط لازم مرتبط با آن وزارتخانه و از سوی دیگر وجود دانش نظری و عملی گسترده در میان شرکت‌های فناوری بانکی کشور به نظر می‌رسد نقطه عزیمت و حرکت در این زمینه، هماهنگی و راهبری بستر اجرایی و حقوقی از سوی نهادهای ناظر به‌ویژه بانک مرکزی جهت فعالیت و ارائه خدمات بانک مجازی باشد.

موضوعی که می‌تواند باهم افزایی سایر نهادهای حاکمیتی و فعالان خصوصی و دولتی صنعت بانکداری، نقطه نوزایی و تحول صنعت بانکداری کشور حتی در شرایط خاص این روزهای کشور در نظر داشت و چه‌بسا یکی از راهبردهای اثرگذار در تدبیر و مدیریت شرایط استثنایی جاری نظام اقتصادی کشور را اقبال به ایده‌هایی مانند بانک مجازی دانست.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.