راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

نهادهای پژوهشی دولتی مانند پژوهشکده پولی، موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت برنامه‌ریزی و موسسه مطالعات و پژوهش بازرگانی به چه‌کار می‌آیند؟

محمدصادق جان صفت؛ تحلیلگر اقتصادی / رک‌گویی و چشم‌پوشی از نزاکت‌های بیهوده از بزرگی از کسانی است که رستی و آزار رسانی و بوی ناپسند یک مقوله برایشان مثل روز روشن است. میلتون فریدمن و فون هایک در میان تنها اقتصاددانان از کسانی هستند که با درک ژوزف از آزادی و آسیب‌رسانی نا آزادی اقتصادی این ویژگی رادارند. واقعیت این است که نا آزادی اقتصادی بدترین پدیده‌ای بوده و هست که می‌تواند یک سرزمین حتی دارای یک تاریخ دراز و یک سرزمین دارای ثروت خدادادی همتای ایران را به مرز بدبختی و ادبار بکشاند.

نا آزادی اقتصادی تنیده شده بر دست و پای ایران همه آنچه را می‌توانست روزی برای این سرزمین به کار آید سست و بی‌بنیه کرده است.

یکی از این مقوله‌های بسیار ارجمند و نیرو ساز که در اقتصاد نا آزاد ایران به مرز نابودی رسیده است مقوله بسیار گرانسنگ پژوهش کارشناسی و بر پایه دانش در هر زمینه‌ای است.اقتصاد سراپا دولتی و حکومتی ایران از چند دهه پیش راه نابودی پژوهش را با زاد و رشد نهادهای پژوهشی دولتی در بخش‌های گوناگون هموار کرده است.

یکی از راه‌هایی که دنیای آزاد برای نیرومند شدن سرزمین باز کرد، زاد و رشد اندیشکده، پژوهشکده و موسسه آزاد بود و هست.

این آزادی تأسیس اندیشکده‌ها واقعی بوده است و دولت‌ها و نهادهای حکومتی خریدار تولیدات این نهادها بوده و هستند.

تقاضای مؤثر برای خرید دستاوردهای پژوهشی و سودآور شدن این نهادهای آزادراهی بود و هست که اندیشمندان را به‌سوی آن‌ها جذب کند و با پرداخت‌های مناسب تولید باکیفیت خریداری کرده‌اند. این‌گونه است که اندیشکدهای آمریکایی در مسیر آزادی دسترسی به اطلاعات و پردازش کارشناسانه داده‌ها می‌توانند راه‌حل به دولت و نهادهای بزرگ خصوصی نشان دهند.

در ایران اما به دلیل اینکه منابع ارزان و آسان در اختیار وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و موسسه‌های بزرگ دولتی قرار داشته است هرکدام از آن‌ها برای خود پژوهشکده، موسسه پژوهشی و پژوهشگاه تأسیس کرده و آنجا را تبدیل به یک اداره کرده‌اند که شوربختانه چیزی از آن‌ها بیرون نمی‌آید.

برای اینکه مطالب یادشده به ذهن نزدیک‌تر شود می‌توان همین استان برجام را در دستور کار قرارداد. از مدت‌ها پیش و تقریباً از روزی که ترامپ بر سرکار آمد می‌شد حدس زد که دیر یا زود از مصالحه بزرگ غرب با ایران مشهور به برجام خارج خواهد شد.

آیا ایرانیان در هر بخش و در هر فعالیت توانسته‌اند یک پژوهش کارشناسانه و غیر جانب‌دارانه درباره پیامدهای بیرون رفتن آمریکا از برجام در بخش اقتصاد، در بخش سیاست و در امور دیپلماسی درده‌ها پژوهشکده دولتی تولید و شهروندان و ذینفعان را آگاه سازند؟

آیا پژوهشکده پولی و بانکی ایران توانسته است پیامدهای برون رفتن ترامپ از مصالحه برجام را در بخش ارزی مطالعه و به شهروندان و به نهادهای حکومتی ارائه کند؟ اگر این کار انجام‌شده و در اختیار شهروندان قرار نگیرد چه فایده‌ای برای این سرزمین دارد، این پژوهشکده که بازوی پژوهشی بانک مرکزی است کدام کار اندیشه‌ای و کاربردی درباره دلایل نا مقبولیت نظام بانکی ایران در حوزه بانکداری جهانی را انجام و انتشار داده است؟

نگاهی به موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی نشان می‌دهد بخش پژوهشی این موسسه هرگز کاری در مسیر مسلسل دشواری‌های برجام بدون آمریکا را برای اطلاع شهروندان منتشر نکرده است.

این موسسه یکی از نیرومندترین نهادهای پژوهشی اقتصاد کلان ایران بوده و هست اما فقر پژوهشی در این نهاد نیز دیده می‌شود.

موسسه مطالعات و پژوهش بازرگانی وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت در این سال‌های اخیر درباره برجام و دستاوردهای آن برای بازرگانی خارجی ایران کدام پژوهش ممتاز و درجه‌یکی را تأیید و به اطلاع جامعه بازرگانان ایران رسانده است.

من بر پایه علاقه و نیازم هرروز به سایت این موسسه‌ها و پژوهشکده‌ها مراجعه می‌کنم تا شاید نتایج یک پژوهش حتی متوسط درباره تحریم و پیامدهای آن را ببینم اما جز افسوس چیزی گیرم نمی‌آید. برای اینکه تصورم دراین‌باره سیاه نمایی تلقی شود، شمارا به سایت موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی می‌برم. وقتی سایت این نهاد پژوهشی و مطالعاتی دولتی را بازکنید و روی محصولات پژوهشی کلیک کنید ۴ عنوان شامل «طرح»، «کتاب»، «گزارش» و «مقاله» را برای شما باز می‌کند.

حالا داخل هرکدام از این عناوین شوید و جست‌وجو را ادامه دهید. من چیزی ندیدم که آثار و پیامدهای بیرون رفتن آمریکا از برجام را نشان دهد و بررسی کارشناسانه برای بخش بازرگانی دولتی و خصوصی ارائه دهد. حالا باهم سری به سایت پژوهشکده پولی و بانکی وابسته به بانک مرکزی می‌زنیم.

وقتی به‌عنوان پژوهش این پژوهشکده مراجعه و روی آن کلیک کنید دو عنوان طرح‌های پژوهشی و گزارش‌های پژوهشی نظرتان را جلب می‌کند.

داخل هرکدام از این عناوین شوید و ببینید هیچ گزارش و مقاله و نوشته‌ای درباره برجام دستاوردهای آن، خروج آمریکا از برجام و پیامدهای بازگشت رژیم تحریم‌ها نمی‌بینید. پژوهش زنده، کارشناسانه دلاورانه و روشنگر در هزارتوی نهادهای پژوهشی دولتی زاد و رشد را هرگز نخواهد دید.

لابد وقتی از مدیران این نهادها دلیل رخوت و دور بودن از پژوهش زنده و پویا را بپرسید به بودجه ناکافی اشاره خواهند کرد و هزار دلیل می‌آورند جز اینکه بگویند پژوهش در نهادهای دولتی که خودشان به خودشان سفارش می‌دهند یک مقوله فرسوده است. اگر پژوهشکده و اندیشکده خصوصی‌ای در ایران بود و آزادی پژوهش بود بدون چون‌وچرا سطح آگاهی‌های ایرانیان از داستان آمدوشد برجام بیش از این بود و امروز ذهن ایرانی را نهادهای پژوهشی دنیای آزاد شکل نمی‌داد.

منبع: روزنامه سازندگی

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.