پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
دنیای اقتصاد؛ حمیرا توافقی؛
رشد و توسعه بسترهای مخابراتی طی دهه اخیر، موجبات ارائه خدمات متنوع و با کیفیت‌تری در حوزه بانکداری الکترونیک را فراهم کرده است، به جرات می‌توان گفت سال ۱۳۸۲ کسی فکر تراکنش مالی بر روی بستر اینترنت را هم در سرنداشت، اما اکنون در خصوص ارائه سرویس‌های بانکداری و پرداخت بر روی بسترهایی نظیر USSD و GPRS و سطح کیفی خدمات قابل ارائه بحث می‌شود، سطح درخواست‌ها و ادبیات موضوع طی دهه اخیر به کل تغییر یافته است و این مرهون تلاش متخصصان و فعالان این حوزه می‌باشد.
مطمئنا رشد سرویس‌های بانکداری و پرداخت الکترونیک همچون سایر صنایع، به دلیل ورود جدی بخش خصوصی به صنعت انفورماتیک بوده است، این مقاله تلاش می‌کند گزارشی تخصصی در خصوص بازیگران این صنعت و خدمات ارائه شده از جانب ایشان را بیان و سهم هر یک از آن‌ها را در آینده سرویس‌های الکترونیک مالی بررسی نماید.
ارائه خدمات بانکداری از سال ۱۳۷۲ با تاسیس شرکت خدمات انفورماتیک – با سرمایه‌گذاری بانک‌های ملی و صادرات – در کشور ایجاد شد و در سال ۱۳۷۸با تاسیس شرکت توسن – کیش ویر سابق- جان گرفت. در ادامه شرکت‌هایی نظیر فناپ – تاسیس سال ۱۳۸۴ – به بازار بانکی وارد شده و در این حوزه فعالیت نموده‌اند.
این مقاله در ادامه، سعی بر ارائه تصویری همه‌جانبه از هر یک از شرکت‌های نامبرده از چهار منظر سبد محصولات، سبد سرویس، پروژه‌های خاص، تحقیق و توسعه، وضعیت عمومی شرکت و ارزش‌آفرینی برای مشتری را بررسی می‌نماید.
الف) سبد محصولات:
در بررسی سبد محصولات شرکت‌های یادشده، سعی شده است تمامی سامانه‌های بانکی فعال از حیث توسعه داده شده توسط خود شرکت– ایرانی بودن سامانه – بررسی گردد، بنابراین اگر شرکتی فاقد سامانه‌ای باشد به معنای عدم ارائه آن محصول نمی‌باشد.
به تازگی شرکت خدمات نیز از سیستم‌های هوش تجاری خود رونمایی کرده است.
سیستم‌های شرکت خدمات بر مبنای شماره حساب -Account Based- بوده و سیستم سایر شرکت‌ها CIF Based می‌باشد.
شرکت خدمات انفورماتیک نخستین ارائه دهنده سامانه‌های بانکی در کشور بوده است.
شرکت توسن نخستین تولیدکننده سامانه بانکداری متمرکز، اولین تولیدکننده سوئیچ پرداخت ایرانی و نخستین شرکت ارائه دهنده اینترنت بانک است.
شرکت فناپ نخستین سامانه متمرکز بیمه را ارائه دهند.
این مقاله از آن جهت توسعه یافتگی محصول توسط متخصصان ایرانی را پارام‌تر مهمی می‌داند که با توجه به پارامترهای بانکداری اسلامی، قوانین جاری و…، پشتیبانی نرم افزار و بروز رسانی آن از اهمیت دوچندانی برخوردار است.
ب) سبد سرویس:
ه‌مان طور که مستحضر هستید ارائه خدمات بانکداری بسیار مهم‌تر از محصول می‌باشد، در حقیقت شاید شما بتوانید محصول قدیمی را با سطح سرویس مناسبی ارائه دهید، ارائه سرویس مناسب و قابل اطمینان در صنایع مالی بسیار پراهیمت‌تر از محصول جلوه می‌کند.
داده‌های بانکی، بزرگ‌ترین دارایی‌های بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری می‌باشند، به نحوی که هر ساعت قطعی بانک به طور متوسط ۱ میلیون دلار زیان در بر خواهد داشت. بنابراین یکی از الزامات بانک مرکزی و سیاست‌های کلان پدافند غیرعامل، راه‌اندازی دیتاسن‌تر در شهرهای دیگری جز تهران، با در نظر گرفتن شرایطی نظیر فاصله مناسب تا محل دیتاسن‌تر مرکزی و… می‌باشد، در طی سال‌های گذشته تمامی بانک‌ها به سمت راه‌اندازی سایت‌های دیگر حرکت داشتند و به دنبال آن سایت‌های Active-Passive متعددی در کشور راه‌اندازی شده است.
تنها بانک پارسیان به سمت راه‌اندازی سایت Active-Active که از الزامات قانونی می‌باشد حرکت کرده است، این مهم نیز از پیچیدگی‌های تکنولوژیک برخوردار است که این پروژه را در سطح جهانی ویژه و شاخص می‌کند.
در سال گذشته بانک تات پس از گذشت تنها سه ماه از راه‌اندازی محصول ترنج، از محصول شرکت فناپ به محصول شرکت خدمات انفورماتیک به صورت موفق و با مشکلات فراوان مهاجرت نمود.
بانک پاسارگاد نیز مانند سایر بانک‌های خصوصی از محصولات شرکت توسن بهره می‌بردند و در کنار آن شرکت فناپ را تاسیس کردند، این شرکت از سال ۸۴ به توسعه سیستم و از سال ۱۳۸۷ اقدام به مهاجرت از سیستم نگین پرداخت که در تابستان سال ۱۳۹۰ به پایان رسیده است.
شرکت توسن که همچون شرکت فناپ، هم تجربه مهاجرت از سیستم‌های دیگران به خود و هم تجربه مهاجرت از سیستم‌های خود را دارد، مدعی است در بانک پارسیان از سیستم بانک – ایران به سیستم نگین به صورت بیگ بنگ مهاجرت کرده است که طبیعتا فرآیند پیچیده است. سایر مهاجرت‌های شرکت توسن نیز، شامل جایگزینی سیستم سیمیا در بانک‌های شهر و حکمت ایرانیان و مهاجرت از سیستم‌های شعبه‌ای در بانک‌های انصار و سینا به سیستم نگین می‌شود.
آخرین مهاجرت صورت گرفته در شبکه بانکی کشور، در ماه گذشته، مهاجرت از سیستم سیمیا به نگین در بانک حکمت ایرانیان است که مدیران بانک حکمت ایرانیان و شرکت توسن آن را فرآیندی دو ماهه می‌دانند. اطلاعیه‌های بانک حکمت ایرانیان در خصوص ارائه سرویس‌های جدید به مشتریان و صدور کارت‌های جدید در این راستا مطرح می‌شود. ارائه سرویس به بانک‌های بالای ۱۰۰۰ شبعه نیازمند تجربه عملیاتی ویژه‌ای است که تنها شرکت خدمات انفورماتیک چنین تجربه‌ای را به صورت عملیاتی و ملموس در اختیار دارد، البته شرکت توسن نیز به ارائه سرویس به بانک انصار و موسسه مهر با بیش از ۷۰۰ شعبه در سطح کشور پرداخته، و محصول بنکو خود را برای ارائه سرویس به بانک‌های بالای ۱۰۰۰ شعبه را به بازار معرفی کرده است.
در هر حال با توجه به توسعه و بهبود سرویس‌های بانکداری الکترونیک، دیگر شاهد صف‌های طولانی در شعب بانک‌ها نیستیم و ادبیات ارائه سرویس الکترونیک در کشور، به صورت کلی و بنیادین تغییر یافته است.
ج) سبد پروژه‌های خاص و تحقیق و توسعه:
با توجه به بازار رقابتی امروز، و تمایل بانک‌ها برای ارائه سرویس‌های متفاوت و منحصربه فرد، باید ابزاری در اختیار بانک‌ها برای توسعه محصولات و سرویس‌ها مطابق سلیقه و خواسته‌شان ایجاد کرد، به نظر می‌رسد از بین سه شرکت فوق، شرکت توسن در این خصوص گام‌های موثری برداشته، شاهد این ادعا سامانه نت بانک، بانک سامان است که واحد انفورماتیک بانک با استفاده از این ابزار طراحی، تولید و به بازار در کوتاه‌ترین زمان ممکن ارائه شده است.
در آخرین جلسه بین مدیران شرکت خدمات و سهامداران اصلی آن توسعه سامانه جدید بانکداری متمرکز به عنوان یکی از راهبردهای این شرکت برای آینده عنوان شده است، این در حالی است که شرکت توسن در نشست با مشتریان خود در تیرماه خبر از توسعه سامانه بانکداری متمرکز جدید و همچنین نسل جدید سوئیچ پرداخت داده است.
د) وضعیت عمومی شرکت:
در پایان باید به این نکته اشاره کرد که فارغ از جایگاهی که هم اکنون در عرصه انفورماتیک هستیم، تمامی تلاش‌های صورت گرفته طی ۱۰ سال گذشته، بدون حس وظیفه‌شناسی و تعلق خاطر موسسان و پرسنل شرکت‌های فعال در این حوزه به دست نمی‌آمده است. این مقاله از تمامی کسانی که در این حوزه فعالیت می‌نمایند، صادقانه تشکر کرده و معتقد است تلاش‌های صورت گرفته با تمامی مشکلات، کشور را از وابستگی به بیگانگان در این حوزه بی‌نیاز کرده است.
