پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سلطان خودپرداز ایران / گفت‌وگو با محمدعلی گوگانی، مدیرعامل شرکت آدونیس
رضا قربانی، رسول قربانی، قاسم سرافرازی؛ ماهنامه عصر تراکنش / مهندس محمدعلی گوگانی مدیرعامل شرکت توسعه خدمات الکترونیکی آدونیس است. هیچ فردی را نمی‌توان در صنعت بانکداری و پرداخت کشور نام برد که مانند او در زمینه فروش، تعمیر و پشتیبانی از دستگاه‌های خودپرداز تجربه داشته باشد. فروش بیش از 29 هزار خودپرداز یعنی چیزی بیش از 60 درصد از کل دستگاه‌های خودپرداز کشور توسط او در شرکت‌های ایران‌ارقام، خدمات انفورماتیک و آدونیس موجب شده به او لقب «پدرخوانده» یا «سلطان خودپرداز ایران» بدهیم. گوگانی علاوه بر فروش دستگاه‌های خودپرداز با تأسیس شرکت آدونیس در سال 1391 توانست انحصار بازار پشتیبانی از این دستگاه‌ها را از دست چند شرکت که تعدادشان از تعداد انگشتان یک دست هم کمتر است، بیرون آورد و جریانی جدید در حوزه ارائه خدمات سخت‌افزارهای بانکداری ایجاد کند و اکنون شرکت آدونیس به 15 بانک کشور سرویس ارائه می‌دهد. گوگانی که از مدیران سابق شرکت‌های ایران‌ارقام و خدمات انفورماتیک است، در این سال‌ها تلاش کرده در سایه حرکت کند و زیاد جلوی چشم رسانه‌ها نباشد. گزارش زیر حاصل گفت‌وگوی هفت‌ساعته ما با مهندس محمدعلی گوگانی در دفتر او در خیابان ستارخان تهران است.
تبریز، سال 1337
محمدعلی گوگانی متولد 19 فروردین‌ماه 1337 در شهر تبریز است و در خانواده‌ای مذهبی و بازاری در محله حاج علی‌اکبر و نزدیک به خیابان شمس تبریزی کنونی، به دنیا آمده است. اولین فرزند خانواده است. پدرش یکی از تاجران بنام برنج تبریز بوده است و مادرش خانه‌دار. خانواده گوگانی در بازار تبریز و همچنین در شهر تبریز شناخته‌شده بود و به‌واسطه کارهای خیرخواهانه و امور اجتماعی که پدر محمدعلی انجام می‌داد، مردم احترام خاصی برای وی قائل بودند. با وجود اینکه خانواده به لحاظ مالی وضع قابل قبولی دارد، اما تربیت محمدعلی زیر نظر پدر سختگیرانه است. «پدرم اگر می‌خواست برای ما مداد بخرد، مداد قبلی‌مان حتماً باید آن‌قدر کوتاه می‌شد که دیگر در انگشت‌مان جا نشود. آن‌وقت مداد قبلی را تحویل می‌دادیم و مداد جدیدی می‌گرفتیم؛ این روش تربیتی آن زمان باعث شده بود که فرزندان بتوانند روی پای خودشان بایستند، متکی‌به‌خود باشند و قدر داشته‌هایشان را بدانند.»
محمدعلی از همان ابتدای کودکی تحت آموزش‌های پدر با بازار، فرهنگ آن و شیوه‌های دادوستد آشنا می‌شود و شاید این تجربه در بزرگسالی به کمک وی می‌آید تا بتواند به بزرگ‌ترین فروشنده دستگاه خودپرداز در کشور تبدیل شود.
دوران دبستان را در دبستان سردار ملی می‌گذراند و آن‌طور که خودش می‌گوید، پدرش نظارت ویژه‌ای بر تحصیلش داشته و سعی کرده تا آنجایی که ممکن بوده فرزندانش در مدارس خوبی تحصیل کنند. محمدعلی شش سال در دبستان سردار ملی تبریز تحصیل می‌کند. از دوران دبستان چیز زیادی به‌خاطر نمی‌آورد، ولی این را می‌داند که شاگرد زرنگی بوده است. دوره دبیرستان را در مدرسه صفا که یکی از بهترین دبیرستان‌های تبریز در آن زمان بود، می‌گذراند. سطح کیفی دبیرستان به‌گونه‌ای بوده است که بیش از 90 درصد هم‌دوره‌ای‌های محمدعلی در دانشگاه قبول میشوند. گوگانی دلسوزی دبیران، استفاده از اساتید دانشگاهی در دبیرستان، کمک دانش‌آموزان قوی به دانش‌آموزان ضعیف و همچنین نظارت و تأکید ویژه شخص مدیر مدرسه بر تحصیل، نظم و همگونی دانش‌آموزان را از دلایل موفقیت بچه‌های دبیرستان صفا برمی‌شمارد.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
آدونیس
شرکت توسعه خدمات الکترونیکی آدونیس در راستای مرتفع نمودن یکی از نیازهای بنیادین صنعت بانکداری کشور، به منظور تأمین و پشتیبانی تجهیزات پرداخت الکترونیکی، در تاریخ 1391/03/01تأسیس گردید. این شرکت با توجه به گسترش و کاربرد روزافزون تجهیزات پرداخت الکترونیکی، با بهره گیری از کادر متخصص و مجرب، خدمات نوین و متنوعی را به صورت جامع، تخصصی، یکپارچه و منعطف به مشتریان عرضه می دارد.
[/mks_pullquote]
کنکور
سال کنکور فرا می‌رسد و محمدعلی موفق می‌شود سد کنکور را پشت سر بگذارد. هرچند می‌تواند در دانشگاه تبریز در اغلب رشته‌ها نظیر برق که در آن دوران مطرح‌ترین رشته محسوب می‌شد، قبول شود، اما با پیشنهاد یکی از اساتیدش تحصیل در رشته کامپیوتر را انتخاب می‌کند. با وجود اینکه تاکنون چیزی از کامپیوتر و مسائل مربوط به آن نشنیده، اما به حرف استادش اعتماد می‌کند و قبول می‌کند که آینده خود را با کامپیوتر پیوند بزند؛ اما این کار مستلزم مهاجرت به تهران و دوری از خانه و خانواده است. با موافقت پدر دل به دریا می‌زند و راهی تهران می‌شود.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
مدرسه عالی کامپیوتر
در مهرماه 1352، مدرسه عالی برنامه‌ریزی و کاربرد کامپیوتر، به‌عنوان نخستین موسسه مستقل آموزش عالی کامپیوتر در کشور با پذیرش 450 دانشجو در سه رشته «کاربرد کامپیوتر و آنالیز سیستم‌ها»، «ریاضیات عملی و تحقیق در عملیات» و «برنامه‌ریزی» آغاز به کار کرد.
مؤسس این مدرسه عالی، زنده‌یاد دکتر مرتضی انواری بود. دکتر انواری، فوق لیسانس و دکتری خود را در رشته ریاضی از دانشگاه ایلی‌نویز دریافت کرده و پس از 11 سال تدریس و تحقیق در دانشگاه‌های ایلی‌نویز، ایالتی میشیگان، ایالتی اوهایو، ایالتی کالیفرنیا، بریتیش کلمبیای کانادا و مؤسسه پوانکاره فرانسه، در سال 1348 به دعوت پروفسور رضا ریاست وقت دانشگاه صنعتی شریف فعلی به ایران مراجعه و ریاست دانشکده علوم ریاضی را به عهده گرفته بود. وی نخستین رئیس دانشکده علوم ریاضی دانشگاه صنعتی شریف بود ودوره کارشناسی ارشد علوم کامپیوتر را در این دانشکده پایه‌گذاری کرده بود. دکتر انواری همچنین جزء هیئت مؤسس انجمن انفورماتیک ایران بود و در سال 1384 در اولین نشست ملی فناوری اطلاعات ایران از وی توسط رئیس جمهوری وقت (آقای خاتمی) به عنوان «دانشگاهی برگزیده» تقدیر به عمل آمد. زنده‌یاد دکتر مرتضی انواری، یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های فناوری اطلاعات کشور، در 9 آذر 1389 چشم از جهان فرو بست.
[/mks_pullquote]
تهران؛ مدرسه عالی کامپیوتر
همانند بسیاری از بزرگان صنعت فناوری اطلاعات و پرداخت کشور، محمدعلی گوگانی هم وارد مدرسه عالی کامپیوتر می‌شود. گوگانی تأکید زیادی بر نام کامل مدرسه عالی دارد؛ «مدرسه عالی برنامه‌ریزی و کاربرد کامپیوتر» که گوگانی از این طریق می‌خواهد ما را با نیت و قصد اولیه تأسیس این دانشگاه آشنا کند و اینکه دکتر انواری مؤسس این مدرسه با هدف «کاربرد کامپیوتر» و نه صرفاً آموزش نظری به دانشجویان، اقدام به تأسیس این دانشگاه کرده است و به همین خاطر است که بسیاری از متخصصان حوزه فناوری اطلاعات کشور در این دانشگاه درس خوانده و منشاء اتفاقات بزرگی در این حوزه در کشور شده‌اند. آن‌طور که گوگانی می‌گوید این مدرسه پروژه‌های کامپیوتری سازمان‌ها و وزارتخانه‌های دولتی در آن زمان را در دست داشت و دانشجویان روی این پروژه‌ها کار می‌کردند. نظرش در مورد دکتر انواری جالب توجه است: «بسیار آدم فرهیخته، ارزشمند، کاربلد و دلسوزی بود که سهم زیادی در تربیت دانشجویان داشت و سعی می‌کرد اساتید مجرب و طراز اولی را به دانشگاه دعوت کند. حتی در دوران انقلاب که دانشجویان دست به تظاهرات و اعتصاب می‌زدند و گاهی ساواک برخی از دانشجویان را دستگیر می‌کرد، ایشان از دانشجویان حمایت می‌کرد و با دادن تعهد، آنان را آزاد می‌کرد.»
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
مرتضی انواری
مرتضی انواری استاد دانشگاه و بنیان‌گذار مدرسه عالی کامپیوتر در ایران بود. مرتضی انواری در تهران به دنیا آمد. او فرزند بزرگ خانواده بود. در سال ۱۳۲۸ از دبیرستان البرز دیپلم گرفت. او تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته فیزیک در دانشکده علوم دانشگاه تهران و در رشته ریاضیات در دانشگاه ایلینوی در اوربانا شامپاین انجام داد. او پس از پایان تحصیلاتش به تدریس در دانشگاه ایالتی اوهایو و سپس در دانشگاه بریتیش کلمبیا پرداخت. در سال ۱۳۴۷ به ایران آمد و استاد و نخستین رئیس دانشکده ریاضی دانشگاه صنعتی آریامهر شد. در ۱۳۵۲ مدرسه عالی کامپیوتر به ابتکار و به ریاست او در تهران گشایش یافت. دکتر انواری در ۱۳۵۸ به آمریکا رفت و در دانشگاه ایالتی میشیگان، دانشگاه ایالتی کالیفرنیا و نیز دانشگاه کالیفرنیا در برکلی به تدریس پرداخت. او مدتی نیز استاد پژوهشگر مدعو در موسسه هانری پوانکاره در پاریس بود. دکتر مرتضی انواری در آذر ۱۳۸۹ در المپیا در ایالت واشینگتن درگذشت.
[/mks_pullquote]
تحقیق در عملیات، آنالیز سیستم و برنامه‌ریزی، سه رشته‌ای بود که در آن زمان در مدرسه عالی کامپیوتر وجود داشت. از بین این سه رشته محمدعلی گوگانی رشته آنالیز سیستم را انتخاب می‌کند. با این حال به‌دلیل تحولات مربوط به انقلاب اسلامی و شرایط آشفته کشور تنها موفق می‌شود دو ترم را پیش از انقلاب بگذراند و پس از آن دانشگاه تعطیل می‌شود. پس از انقلاب نیز یک‌ترم دیگر در مدرسه عالی کامپیوتر می‌گذراند و با ادغام مدرسه با دانشکده سیستم دانشگاه شهید بهشتی، رهسپار ولنجک در شمال شهر تهران می‌شود؛ اما این بار انقلاب فرهنگی مانع ادامه تحصیل محمدعلی گوگانی می‌شود. با تعطیلی دانشگاه‌ها، او تصمیم می‌گیرد به دیار خود برگردد. به تبریز می‌رود و به مدت دو سال در صداوسیمای تبریز مشغول به کار می‌شود.
پس از فروکش کردن هیاهوها و کش‌وقوس‌های مربوط به انقلاب فرهنگی و با بازگشایی مجدد دانشگاه‌ها، محمدعلی گوگانی که حال ازدواج کرده و صاحب فرزند پسری نیز شده است، به تهران بازمی‌گردد و سالهای باقیمانده از دوران لیسانسش را در دانشگاه شهید بهشتی می‌گذراند. به‌خاطر اینکه ازدواج کرده و باید خرج خانواده را دربیاورد، مجبور می‌شود هم درس بخواند و هم در رشته تحصیلی خودش یعنی آنالیز سیستم و برنامه‌نویسی، مشغول به کار شود و هم در برخی دبیرستان‌ها به تدریس ریاضی بپردازد. این در حالی است که با توجه به وضع مالی پدرش می‌تواند روی کمک‌های او نیز حساب کند، اما از کودکی یاد گرفته که روی پای خودش بایستد.
داده‌پردازی
فارغ‌التحصیل شدنش از دانشگاه در سال 1364، مصادف می‌شود با دریافت پیشنهاد کاری از شرکت داده‌پردازی ایران. در آن زمان علی کرمانشاه، مدیرعامل این شرکت بود و داده‌پردازی یا همان آی‌بی‌ام سابق، شرکت شماره یک فناوری در ایران قلمداد می‌شد. این پیشنهاد کاری برای گوگانی جوان که رویاهای زیادی در زمینه کامپیوتر و فناوری اطلاعات در سر دارد، عالی است. او به‌عنوان مشاور مدیرکل عملیات در شرکت داده‌پردازی ایران مشغول به کار می‌شود.
اداره کل عملیات شرکت داده‌پردازی بحث فروش و بازاریابی را دنبال می‌کرد و محمدعلی گوگانی از همان ابتدا با بازاریابی و فروش کار خود را آغاز می‌کند و تا سال 1378 در داده‌پردازی به فعالیت خود ادامه می‌دهد. در کار فروش و بازاریابی محصولات در داده‌پردازی به‌اندازه‌ای خوب عمل می‌کند که پس از چند سال به‌عنوان مسئول امور مشتریان سال انتخاب می‌شود و یک دستگاه سواری پیکان هدیه می‌گیرد و چندی بعد به‌عنوان مدیر واحد ارتقا می‌یابد. 14 سال از زندگی حرفه‌ای گوگانی در شرکت داده‌پردازی که کارخانه مدیرسازی وقت خود بود، می‌گذرد. تجاربی که از کار در این شرکت به‌دست آورده است، برایش بسیار ارزشمند است و بسیار تأسف می‌خورد از اینکه چرا داده‌پردازی امروز در وضعیت قابل قبولی قرار ندارد و آن را ناشی از تصمیم‌گیری‌های خارج از سازمان می‌داند که شرکت داده‌پردازی را به گفته او عقیم کرده است.
حضور در شرکت داده‌پردازی را بهترین سالهای زندگی حرفه‌ای‌اش قلمداد می‌کند و معتقد است که مدیران بسیاری در شرکت‌های موفق امروز، ریشه در آن شرکت داشته‌اند و در مکتب داده‌پردازی رشد پیدا کرده‌اند.
در سال 1378 به‌دلیل تغییر تیم مدیریتی مجموعه، نمی‌تواند با تیم جدید به توافق برسد و با وجود میل باطنی‌اش مجبور به ترک همکاری با شرکت داده‌پردازی می‌شود و استعفا می‌دهد. امروز بعد از گذشت 18 سال از آن ماجراها که به این موضوع نگاه می‌کند، قطع همکاری با شرکت داده‌پردازی در روزهای اوج آن شرکت را یک موهبت الهی برای خودش قلمداد می‌کند که باعث شده وی با فضاهای جدید و متنوع دیگری آشنا شود.
ورود به کشتیرانی
پس از داده‌پردازی، با دعوت جواد میرزازاده که پیش از این در شرکت داده‌پردازی ایران با وی همکار بوده و حال در سازمان خدمات ماشینی کشتیرانی به سمت مدیرعاملی منصوب شده است، به‌عنوان معاون مدیرعامل در امور مشتریان، دعوت به همکاری می‌شود و او نیز می‌پذیرد و دو سال از زندگی او در این سازمان می‌گذرد. این فرصت دوساله را نیز غنیمت می‌شمارد و با کلیه نرم‌افزارهای کشتیرانی آشنایی پیدا می‌کند؛ اما در اینجا نیز نمی‌تواند بیش از دو سال دوام بیاورد و با رفتن میرزازاده او هم دو ماه بعد استعفای خود از این سازمان را تقدیم مدیرعامل جدید می‌کند.
ایران‌ارقام؛ آغاز آشنایی با خودپرداز
حضور محمود رضاقلی در شرکت ایران‌ارقام و آشنایی پیشین وی با محمدعلی گوگانی، زمینه همکاری این دو را در شرکت ایران‌ارقام در سال 1380 بیش از پیش فراهم می‌کند. با داغ شدن بازار دستگاه‌های خودپرداز و تلاش بانک‌های مختلف برای پیشی گرفتن از رقبا در به‌کارگیری این دستگاه‌ها، شرکت ایران‌ارقام نیز این فرصت را غنیمت می‌شمرد. تا پیش از آن و حدود سال 1373، بانک‌های سپه، تجارت و صادرات، بانک‌هایی بودند که نسبت به خرید خودپرداز اقدام کرده بودند. بانک تجارت 23 دستگاه خودپرداز برند فیلیپس و بانک‌های صادرات و سپه نیز تعدادی خودپرداز برند ان‌سی‌آر نسل سوم خریداری کرده بودند که در این میان، تنها بانک سپه به‌خاطر استفاده از پکیج کامل سخت‌افزار و نرم‌افزار (سوئیچ)، موفق به راه‌اندازی دستگاه‌های خود شده بود. در سال1380 بانک سپه و شرکت ایران‌ارقام گام بعدی را در این زمینه برمی‌دارند و علاوه بر اینکه دستگاه‌های خودپرداز را از یک شرکت معروف به نام اِن‌سی‌آر خریداری میکنند، نرم‌افزار مورد نیاز برای راه‌اندازی آن را نیز از شرکت ایرلندی CR2 تامین کرده و بدین ترتیب نام بانک سپه به‌عنوان اولین بانک ایرانی که توانست دستگاه خودپرداز یا به قول بانک سپهی‌ها عابربانک را در کشور راه‌اندازی کند، بر سر زبان‌ها می‌افتد.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
ان سی‌آر
شرکت آمریکایی ان‌سی‌آر در سال ۱۸۸۴ راه‌اندازی شد، در ۱۹۸۸ توسط AT&T خریداری شد و در پی تجدید ساختار کمپانی ای تی اند تی در ۱۹۹۶ این شرکت نیز در ۱ ژانویه ۱۹۹۷ تفکیک و به‌عنوان یک شرکت مستقل ثبت گردید. در حال حاضر در سراسر دنیا ان سی ار به عنوان متخصص در زمینه طراحی و ساخت دستگاه های خودپرداز شهرت یافته است که دستگاهای مدرن و به روز شرکت در اکثر کشورهای توسعه یافته در حال کار میباشد. در بعضی مناطق آسیایی و بخش هایی از اروپا با توجه به اینکه دستگاهای جدید ان سی ار استفاده نمیشوند این کشورها از دستگاهای تولید سالهای قبل ان سی ار تحت عنوان ریفربیشد یا بازسازی شده استفاده میکنند که میتوان به مدل های 5886 و 5887 اشاره کرد. با توجه به توقف تولید این دستگاه ها در سالیان گذشته اما به علت کارایی بالای این مدل ها هنوز در برخی کشورها استفاده میشوند.
[/mks_pullquote]
با این حال همان‌گونه که گفته شد، حضور محمدعلی گوگانی به‌عنوان معاون امور مشتریان در ابتدای دهه 80 در شرکت ایران‌ارقام مصادف شده بود با اقبال گسترده بانک‌ها برای راه‌اندازی دستگاه‌های خودپرداز؛ اما هنوز راه زیادی برای فراگیری آن در جامعه وجود داشت و تنها چندصد دستگاه خودپرداز توسط بانک‌های مختلف خریداری و راه‌اندازی شده بود. در آن دوران فقط شرکت‌های ایران‌ارقام، خدمات انفورماتیک و ایران‌نارا در حوزه ورود و پشتیبانی از دستگاه‌های خودپرداز با یکدیگر رقابت داشتند.
بانک سپه در حوزه خودپرداز پیشرو بود و دومین مناقصه خود را برای ورود 100 دستگاه خودپرداز انجام داده و شرکت ایران‌نارا با برند «بنکیت» برنده این مناقصه شده بود؛ اما به‌دلیل عدم توانایی این شرکت در تامین نرم‌افزار مورد نیاز خودپردازها، نتوانسته بود به تعهدات خود عمل کند، لذا مدیرعامل شرکت ایران‌نارا به رضاقلی و گوگانی پیشنهاد می‌دهد که پای خودش را از این معامله بیرون بکشد و قرارداد را با تمام شرایطش به ایران‌ارقام واگذار کند، به‌شرط آنکه ضمانت‌نامه‌اش توسط بانک ضبط نشود. هرچند قیمت پیشنهادی ایران‌ارقام مبلغ چشمگیری بیشتر از ایران‌نارا بود، ولی گوگانی معتقد بود فروش دستگاه‌های ان‌سی‌آر با قیمت پایین پیشنهاد‌شده توسط ایران‌نارا از این جهت به نفع ایران‌ارقام خواهد بود که مسیر ورود ایران‌ارقام به قدیمی‌ترین بانک کشور را برای پروژه‌های بزرگ بعدی هموار می‌کند. پس پیشنهاد خوبی برای ایران‌ارقام محسوب می‌شد، اما باید موافقت بانک سپه را نیز جلب می‌کرد. محمود رضاقلی و محمدعلی گوگانی برای رایزنی در این خصوص به دیدار ذبیح‌الله خزایی، رئیس هیئت‌مدیره وقت بانک سپه می‌روند و می‌توانند موافقت وی را جلب کنند؛ در نتیجه ایران‌ارقام متعهد می‌شود با قیمت پیشنهادی ایران‌نارا که این مناقصه را برده بود، مسئولیت تامین این دستگاه‌ها را بر عهده بگیرد. در همان جلسه رضاقلی و گوگانی برای اینکه نکته منفی قیمت پایین پیشنهادی ایران‌نارا را پوشش دهند، از خزایی این امتیاز را می‌گیرند که به جای 100 دستگاه، 200 دستگاه خودپرداز با برند ان‌سی‌آر به بانک بدهند.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
ایران ارقام
شرکت ایران ارقام در سال 1335 و با اخذ نمایندگی انحصاری شرکت NCR تاسیس شد. این شرکت با بیش از نیم قرن تجربه در ارائه محصولات و راهکارهای بانکی، تلاش دارد تا با ارائه به‌روزترین محصولات و همگام با پیشگامان این صنعت در جهان، گامی در راستای پیشبرد اهداف نظام بانکی کشور بردارد. خدمات و محصولات شرکت ایران ارقام در حوزه سخت‌افزاری شامل فروش تجهیزات بانکی از قبیل دستگاه‌های خودپرداز و CRS و همچنین ارائه خدمات پشتیبانی این محصولات توسط شبکه گسترده نمایندگی در سراسر کشور است. همچنین در کنار ارائه محصولات سخت‌افزاری، شرکت با ارائه راهکارهای نرم‌افزاری بانکی مثل سوییچ بانکی سبا و با در اختیار داشتن یکی از بزرگ‌ترین تیم‌های توسعه و پشتیبانی نرم‌افزار در کشور به فعالیت می‌پردازد.
[/mks_pullquote]
این اولین گام موفقیت‌آمیز این دو پس از ورود گوگانی به ایران‌ارقام بود و جای پای ایران‌ارقام و شرکت ان‌سی‌آر را با فروش 200 دستگاه خودپرداز در بانک سپه محکم کرد و طبق پیش‌بینی گوگانی نقطه شروع فروش‌های بزرگ‌تری شد که بعداً ایران‌ارقام به بانک سپه انجام داد. شرکت ایران‌ارقامی که در آن دوره زمانی شرکتی زیان‌ده و طبق قانون تجارت ورشکسته تلقی می‌شد، با این معامله جان تازه‌ای گرفت و راه برای پروژه‌های بعدی باز شد.
خدمت یا خیانت؟
در سال1379، بانک تجارت نیز اقدام به برگزاری مناقصه خرید 123 دستگاه خودپرداز کرده بود که در آن مناقصه شرکت خدمات انفورماتیک با برند «وینکور نیکسدورف» برنده مناقصه شده بود، اما مدیران وقت بانک تجارت که به‌دنبال سرویس مناسب و پاسخگو بودند، به‌خاطر قدرت حاکمیتی که سمت شرکت خدمات انفورماتیک وجود داشت، حاضر به خرید سیستم نرم‌افزاری آن دستگاه‌ها نشده بودند؛ چراکه بیم آن داشتند که به‌خاطر ساختار حاکمیتی شرکت خدمات، نتوانند برای دریافت سرویس‌های مورد نیاز، فشار لازم را به پیمانکار بیاورند و معامله بلاتکلیف باقی مانده بود. تیم دونفره رضاقلی و گوگانی به‌سراغ محمدابراهیم مقدم‌نودهی، عضو هیئت‌مدیره وقت بانک تجارت می‌روند و پیشنهاد می‌دهند که شرکت ایران‌ارقام نرم‌افزار مورد نیاز خودپردازهای شرکت رقیب؛ یعنی خدمات را تهیه کند؛ کاری که نه‌تنها مقدم را متعجب می‌کند، بلکه به‌زعم برخی از همکاران آنان در شرکت ایران‌ارقام، این کار نوعی خیانت محسوب می‌شد؛ اما برگ برنده رضاقلی و گوگانی در این معامله، راضی کردن مقدم برای خرید 100 دستگاه خودپرداز ان‌سی‌آر بود. در واقع شرکت ایران‌ارقام علاوه بر تامین نرم‌افزار 123 دستگاه خودپرداز وینکور نیکسدورف شرکت خدمات انفورماتیک، موفق به فروش 100 دستگاه خودپرداز ان‌سی‌آر نیز شده بود.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
وینکور نیکسدورف
شرکتی آلمانی بود که در زمینه سخت افزار و نرم افزارهای بانکی فعالیت داشت. عمده فعالیت های این این شرکت عمدتا در زمینه فروش، نصب و راه اندازی سیستم های خودپرداز، تجهیزات بانکی، پایانه های پستی و ارائه سرویس های نرم افزاری برای بازارهای جهانی و تجاری بود. وینکورنیکسدورف در سال 2016 با شرکت دایبولد ادغام شد و در پی آن شرکتی به نام دایبولد نیکسدورف تاسیس شد.[/mks_pullquote]
این دومین گام بلند رضاقلی و گوگانی در فروش خودپرداز محسوب می‌شد و بدین ترتیب راه برای سایر پروژه‌ها نیز باز می‌شود. به‌طوری که در دوره پنج‌ساله حضور گوگانی در شرکت ایران‌ارقام، این شرکت در 95 درصد مناقصه‌های برگزارشده توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری برای تامین خودپرداز برنده می‌شود و حدود هفت هزار خودپرداز برند ان‌سی‌آر به فروش می‌رسد. این فروش فوق‌العاده، شرکت ایران‌ارقام را از همان سال اول حضور گوگانی به سوددهی می‌رساند و از یک شرکت ورشکسته به شرکتی تبدیل می‌کند که بعد از پنج سال و در سال 1385 وارد بورس می‌شود.
گوگانی از سالهای حضور خود در ایران‌ارقام به نیکی یاد می‌کند؛ «در طول پنج سال حضورم در شرکت ایران‌ارقام به‌عنوان معاون امور مشتریان، با حمایت همه‌جانبه رضاقلی، مدیرعامل وقت، تمام چم‌وخم دستگاه‌های خودپرداز را یاد گرفتم؛ از سخت‌افزار و نرم‌افزار گرفته تا پشتیبانی و تعمیر و نگهداری. در واقع کلیه مسائل مربوط به دستگاه‌های خودپرداز را با سعی و پشتکار بالا فرا گرفتم و روزی که از شرکت ایران‌ارقام رفتم به لطف فروشی که روی دستگاه‌های خودپرداز انجام داده بودیم و درآمد پشتیبانی که از این محل کسب می‌کردیم، شرکت در وضعیت مطلوب سودآوری قرار گرفته بود که اسناد مالی و حسابرسی‌شده وقت، تمامی واقعیات را ثبت و ضبط کرده است.»
حضور در شرکت خدمات انفورماتیک
تغییر و تحولاتی که در مدیریت ارشد شرکت ایران‌ارقام اتفاق می‌افتد، به کناره‌گیری محمود رضاقلی از شرکت ایران‌ارقام منجر می‌شود و بعد از آن سمت مدیرعاملی شرکت خدمات انفورماتیک را عهده‌دار می‌شود. با رفتن رضاقلی، محمدعلی گوگانی هم نمی‌تواند با مدیران جدید ایران‌ارقام کنار بیاید و مجدداً دعوت رضاقلی برای همکاری را می‌پذیرد و در مردادماه سال 1385 به‌عنوان معاون امور مشتریان وارد شرکت خدمات انفورماتیک می‌شود.
وضعیت شرکت خدمات انفورماتیک در ارتباط با دستگاه‌های خودپرداز در مقایسه با رقیب دیرینش ایران‌ارقام، در آن زمان چندان خوب نیست. طی سالهای قبل از آن، این شرکت ایران‌ارقام بود که در اغلب مناقصه‌ها، توانسته بود با کنار زدن شرکت خدمات انفورماتیک، خودپردازهای ان‌سی‌آر خود را به فروش برساند. شرکت خدمات انفورماتیک تا آن زمان تنها معامله عمده‌اش در زمینه خودپرداز را با بانک صادرات انجام داده بود و به‌جز فروش 1000 دستگاه خودپرداز وینکور نیکسدورف به این بانک، چند صد دستگاه نیز به بانک‌های کشاورزی و تجارت فروخته بود. ورود گوگانی به شرکت خدمات مصادف می‌شود با اولین تحریم ایران در شورای امنیت سازمان ملل در رابطه با پرونده هسته‌ای و در پی آن خروج بسیاری از شرکت‌های خارجی از ایران؛ ازجمله شرکت آمریکایی ان‌سی‌آر که با شرکت ایران‌ارقام همکاری می‌کرد. از همین رو، شرکت ایران‌ارقام در آن دوره به توصیه مدیران ان‌سی‌آر همکاری با شرکت جی‌آرجی چین را آغاز می‌کند. با این حال شرکت آلمانی وینکور نیکسدورف همچنان با شرکت خدمات انفورماتیک به همکاری ادامه می‌داد. در نتیجه این بهترین فرصت بود تا این بار نیز تیم مدیریتی رضاقلی و گوگانی بتوانند شروع خوبی را در زمینه خودپرداز در شرکت خدمات داشته باشند و با مذاکراتی که با شرکت وینکور نیکسدورف انجام می‌دهند، موفق میشوند نظر مسئولین آن شرکت را برای ادامه پشتیبانی و همکاری بیشتر جلب کنند. گوگانی با تغییراتی که در بدنه معاونت امور مشتریان شرکت خدمات به وجود می‌آورد و دادن مسئولیت به آقایان زنوزی، اسکندری و قطبی در مدیریت‌های پشتیبانی، تحقیق و توسعه و امور مشتریان، بدنه شرکت را جوان می‌کند. در پی مذاکرات با شرکت وینکور و تغییراتی که در شرایط همکاری با شرکت مذکور به وجود می‌آید، شرکت خدمات گوی سبقت را از رقیب اصلی خود؛ یعنی شرکت ایران‌ارقام می‌رباید و در اغلب مناقصه‌های بانک‌ها برای تامین خودپرداز، برنده می‌شود؛ به‌طوری که طی مدت حضور حدوداً پنج‌ساله گوگانی در شرکت خدمات انفورماتیک، تعداد دستگاه‌های خودپرداز فروخته‌شده این شرکت از حدود هزار دستگاه به 16 هزار دستگاه می‌رسد.
«در اواخر سالهای حضورم در شرکت خدمات انفورماتیک، من در واردات یا تعمیر و نگهداری 90 درصد خودپردازهایی که در ایران کار می‌کرد، دخیل بودم. در واقع من چه در ایران‌ارقام و چه در خدمات، اکثر مناقصه‌ها را برنده شده بودم و به‌دلیل آشنایی‌ام با دستگاه‌های ان‌سی‌آر و وینکور تقریباً هیچ فردی در صنعت بانکداری و پرداخت مانند من با چم‌وخم دستگاه‌های خودپرداز آشنا نبود.»
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
فرادیس البرز
شرکت داده ورزی فرادیس البرز در سال 1383 به‌منظور ارائه خدمات جدیدی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات تأسیس شد. این شرکت دارای پروانه تولید دستگاه‌های خودپرداز بانکی از وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز هست.
[/mks_pullquote]
شرکت خدمات با فشارهایی از بیرون مواجه می‌شود، مبنی بر اینکه این شرکت به‌دلیل تعلقش به بانک مرکزی باید به کارهای حاکمیتی بپردازد، بنابراین مسئولان وقت شرکت خدمات انفورماتیک، شرکت فرادیس البرز را برای نصب، راه‌اندازی و پشتیبانی دستگاه‌های خودپرداز تجهیز کردند. به این ترتیب موارد مربوط به فروش و نمایندگی وینکور نیکسدورف در شرکت خدمات باقی ماند و مباحث مربوط به پشتیبانی و نگهداری به شرکت فرادیس البرز منتقل شد و زنوزی به‌عنوان مدیرعامل مجموعه انتخاب می‌شود؛ اما تغییر و تحولات محدود به این موضوع نمی‌شود؛ بلکه تغییرات مدیریتی در شرکت خدمات به‌گونه‌ای است که در طول حدود پنج سال حضور گوگانی در شرکت خدمات چهار بار مدیرعامل مجموعه تغییر می‌کند و در نهایت اواخر سال 1389 گوگانی به‌دلیل تغییرات مدیریتی، از شرکت خدمات انفورماتیک جدا می‌شود.
شروع فصلی جدید
پس از خروج گوگانی از شرکت خدمات انفورماتیک، شرکت‌ها و مجموعه‌های مختلفی می‌خواهند از تجربیات او استفاده کنند. رایان خدمات امید، ناواکو، پرشین سوئیچ (آسان‌پرداخت) و بانک سامان از جمله این شرکت‌ها و بانک‌ها بودند. محمدعلی گوگانی چهار ماه به‌عنوان مشاور در شرکت رایان خدمات امید متعلق به بانک سپه مشغول به کار می‌شود و بعد از آن هم به شرکت ناواکو می‌پیوندد، اما حضورش در ناواکو نیز چندان به درازا نمی‌کشد. در این بین از همکاری‌اش با پرشین سوئیچ (آسان‌پرداخت فعلی) به‌عنوان مشاور به نیکی یاد می‌کند و از جوانان جویای نامی می‌گوید که دل و جرئت زیادی در ارائه ایده‌های جدید و نو داشتند و به کاری که می‌کردند تا آنجا ایمان داشتند که تمامی امکانات خود را برای تحقق این ایده‌ها به کار می‌گرفتند و سال‌ها با تحمل ضرر و زیان هنگفت، فعالیت‌های خود را ادامه می‌دادند. گوگانی هم‌اکنون هم به‌عنوان عضو هیئت‌مدیره با شرکت آسان‌پرداخت همکاری دارد و خیلی‌ها او را پدر معنوی آسان‌پرداخت می‌دانند. پس از این حضورهای کوتاه‌مدت در شرکت‌های مختلف، با دعوت ولی‌الله ضرابیه به‌عنوان مشاور او وارد مجموعه بانک سامان می‌شود و در آنجا ایده تأسیس شرکتی را که تامین، نصب و پشتیبانی دستگاه‌های خودپرداز را بر عهده داشته باشد، مطرح می‌کند که مورد موافقت ضرابیه قرار می‌گیرد.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
آسان پرداخت
شرکت آسان پرداخت پرشین با هدف فعالیت در سیستم های پرداخت الکترونیکی داده ها، در اردیبهشت سال ۸۸ تاسیس گردید. هدف این شرکت گسترش و تسهیل خدمات پرداخت الکترونیک می باشد و اجزای مختلف سیستم بر پایه “مقررات ناظر بر ارائه دهندگان خدمات پرداخت ” اداره نظام پرداخت بانک مرکزی و شرکت شاپرک در نظر گرفته شده و همچنین بگونه ای طراحی شده تا در برگیرنده طیف وسیعتری از انواع پرداخت الکترونیک باشد، این هدف با بکارگیری تجهیزات و ابزار ویژه پذیرش و انتقال تراکنش ها که در سیستم های پرداخت الکترونیک بروز دنیا استفاده میگردند میسر می باشد. این شرکت با عضويت در شاپرک و تحت نظارت بانک مرکزی، مجوز فعاليت در حوزه پرداختهای الکترونیک کشور در بسترهايی نظير پايانه فروش (POS) ، موبايل (USSD) و اينترنت (IPG) را کسب کرده است.
[/mks_pullquote]
گوگانی در این رابطه می‌گوید: «در سال 1390 صحبتی با آقای ضرابیه داشتیم، مبنی بر اینکه امکانی ایجاد شود که تامین، نصب، راه‌اندازی و پشتیبانی دستگاه‌های خودپرداز را خودمان انجام دهیم؛ چراکه بانک سامان تا پیش از این، سرویس‌ها را از شرکت‌های مختلفی می‌گرفت و از این سرویس‌ها رضایت کامل حاصل نمی‌شد. علاوه بر این، تغییرات ارزی، بحث تحریم‌ها و همچنین انحصارگرایی در این بازار توسط بعضی شرکت‌ها که تقریباً هیچ رقیبی نداشتند و نیز پارامترهای دیگر، باعث ایجاد کاستی‌هایی در زمینه دستگاه خودپرداز شده بود.»
اقدامات اولیه برای تأسیس شرکت انجام و تحقیقات برای خرید دستگاه خودپرداز آغاز می‌شود.
با توجه به تحریم‌ها، گوگانی و مهدی قرهی به‌عنوان معاونت امور انفورماتیک بانک سامان و اسکندری که او نیز حالا از خدمات انفورماتیک جدا شده است، با سفر به چین مذاکرات خود را با شرکت ایستکام آغاز میکنند که از یک طرف تولیدکننده خودپرداز و از طرف دیگر فروشنده (Reseller) محصولات شرکت آلمانی وینکور نیکسدورف محسوب می‌شود.
گوگانی در این خصوص می‌گوید: «بعد از بررسی‌هایی که توسط این تیم انجام شد، ازلحاظ ساختاری، مدیریتی و فنی، این شرکت را قابل‌اعتماد یافتیم. همان جا در چین نمونه‌ای از محصول‌شان را به‌صورت آزمایشی به سوئیچ بانک سامان وصل کردیم و دستگاه ازنظر کیفی مورد تأیید قرار گرفت. یکی از نکات مثبت و ممتاز خودپردازهای برند ایستکام سازگاری کامل با محیط خودپرداز وینکور است. در همان زمان با موافقت مدیرعامل بانک سامان، سفارش تولید 1000 دستگاه به شرکت ایستکام داده شد.»
از آنجایی که بانک سامان با چندین بانک تفاهم‌نامه همکاری در زمینه فناوری اطلاعات داشت، بنابراین با پیشنهاد ضرابیه، محمدعلی گوگانی به سراغ ذبیح‌الله خزایی در بانک پاسارگاد می‌رود و ایده خود را در خصوص تأسیس این شرکت مطرح می‌کند و موافقت وی را نیز برای سرمایه‌گذاری در شرکت جلب می‌نماید. بدین ترتیب در خرداد سال 1391 شرکت آدونیس با دو میلیارد تومان سرمایه اولیه و با مشارکت بانک‌های سامان و پاسارگاد و در ادامه بانک ملت و با هدف انجام کلیه فعالیت‌های مربوط به خودپرداز و کارت‌خوان مربوط به این سه بانک و با همکاری مشترک گوگانی و محمدرضا اسکندری به ثبت می‌رسد.
پس از شکل‌گیری آدونیس، مسائل مربوط به اجاره ساختمان و خرید تجهیزات، از تجهیزات فنی و اداری گرفته تا استخدام و آموزش نیروی انسانی، مدتی از زمان گوگانی را به خود اختصاص می‌دهد. گوگانی تأکید زیادی بر آموزش و تربیت نیروی انسانی دارد: «ما نیروهایی می‌خواستیم که با فرهنگ آدونیسی بزرگ شوند. سلامت رفتار، صداقت و درستی کردار، اهمیت به کار گروهی، از جمله معیارهای استخدام نیروی انسانی در آدونیس بوده و هست. آموزش نیروهای جوان و بهره‌گیری از آن‌ها در کنار عناصر باتجربه و برگزاری دوره‌های خاص در داخل و خارج از ایران، ظرف چند ماه آدونیس را ازلحاظ فنی و علمی برای یک شروع پرقدرت آماده کرد. سیاست دانش‌افزایی در حوزه خودپرداز، میان بانک‌های سهامدار برای اولین بار در سطح کشور تأثیر بسزایی در ارائه خدمات با کیفیت بالا از لحظه شروع به کار شرکت داشت.»
بعد از گذشت حدود چهار ماه از فعالیت شرکت، اولین پروژه جدی به شرکت واگذار می‌شود. شرکت آدونیس پشتیبانی و نگهداری از دستگاه‌های خودپرداز بانک پاسارگاد را بر عهده می‌گیرد. سپس در سال دوم، شرکت آدونیس پشتیبانی از خودپردازهای بانک سامان و بعد هم بانک ملت را بر عهده می‌گیرد و با موفقیت این همکاری را تاکنون ادامه داده است.
گوگانی در رابطه با فعالیت شرکت آدونیس می‌گوید: «فعالیت‌های مرتبط با خودپرداز، به خودی خود گسترده و تمام‌عیار است، به همین دلیل فعلاً اجازه نمی‌دهیم فعالیتی به‌جز حوزه خودپرداز در آدونیس انجام شود. ما با دو نفر کار را شروع کردیم و اکنون 400 نفر در این شرکت مشغول به کار هستند. البته در این میان از حضور افراد باتجربه که دیگر در شرکت‌های همکار ادامه کار نمی‌دادند، بهره جستیم. اکنون 55 دفتر در سراسر ایران داریم، یعنی علاوه بر مراکز استان‌ها، در برخی شهرستان‌های کوچک نیز دفتر داریم. برای انجام سرویس بهتر، روش متفاوتی در پیش گرفتیم و پشتیبانی را از حالت استانی به حالت منطقه‌ای درآوردیم. ما معتقدیم که باید با ساده‌ترین روش‌ها به سرویس مورد نظرمان برسیم. با به‌کارگیری سیستم اعلام خرابی مبتنی بر وب، کنترل امور به دست مشتری سپرده شده است؛ بنابراین جهت حصول رضایت خاطر مشتری، میانگین زمان رفع خرابی توسط کارشناسان باید به حداقل و زیر سه ساعت می‌رسید. البته حالت‌های استثنا هم وجود دارد که در طبیعت این کار وجود دارد. کارشناسان آدونیس به‌شدت مراقب هستند که خودپردازهایشان خرابی کمتری داشته باشد و حتی‌الامکان عملیاتی و در اختیار شبکه بانکی کشور باشد. در این راستا عملکرد کارشناسان توسط مدیران مجموعه دائماً کنترل و تحلیل می‌شود.»
گوگانی در شرکت آدونیس نیز با استفاده از تجربیاتش در شرکت‌های ایران‌ارقام و خدمات انفورماتیک، موفق به فروش شش هزار دستگاه خودپرداز با برند «ایستکام» می‌شود و علاوه بر آن در حال حاضر پشتیبانی از 11 هزار دستگاه خودپرداز را نیز بر عهده دارد. به گفته گوگانی آدونیس تنها شرکتی است که در کشور پشتیبانی هم‌زمان از دستگاه‌های وینکور و ان‌سی‌آر را بر عهده دارد و در حال حاضر مجموعاً به 15 بانک سرویس می‌دهد.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
فشار بر شرکت خدمات
شرکت خدمات با فشارهایی از بیرون مواجه می‌شود. مبنی بر اینکه این شرکت به دلیل تعلقش به بانک مرکزی باید به کارهای حاکمیتی بپردازد. بنابراین مسئولان وقت شرکت خدمات انفورماتیک، شرکت فرادیس البرز را برای نصب، راه‌اندازی و پشتیبانی دستگاه‌های خودپرداز تجهیز کردند.
[/mks_pullquote]
آنچه خواندید چکیده‌ای از یک گفت‌وگوی هفت‌ساعته با مهندس محمدعلی گوگانی بود که جمعاً 29 هزار دستگاه از حدود 43 هزار دستگاه خودپرداز موجود در کشور را به فروش رسانده است و در طول این مصاحبه نیز همواره بر کمک‌های افرادی که در این مسیر در کنارش بودند و او را همراهی کردند، تأکید داشت، ولی آنچه غیرقابل‌انکار است این است که او پای ثابت فروش این 29 هزار خودپرداز بوده است و نمی‌شود لقب «سلطان خودپرداز ایران» را از وی دریغ کرد. گوگانی در پایان این مصاحبه، موفقیت‌های خود را مرهون لطف خداوند و حمایت‌های بی‌دریغ مدیران عامل وقت، همراهی همکاران، به ویژه آقای سامان قطبی و خانواده خود می‌داند و از خانواده‌اش به‌عنوان حامیانی که در طول این سال‌ها مشکلات را صبورانه پذیرا شدند و آرامش فکری لازم را برای حرکت‌های جسورانه و عمدتاً چالشی او فراهم نمودند، یاد می‌کند.
در انتها ذکر این جمله از گوگانی در خصوص نام شرکت آدونیس نیز جالب توجه است: «آدونیس کلمه‌ای است به معنای خداوند حاصلخیزی و محصول و در واقع به شکلی نماد رویش و تجدید حیات است، درست شبیه کاری که شرکت آدونیس در بخش تعمیرات و نگهداری برای دستگاه‌های خودپرداز انجام می‌دهد.»
عرض سلام و احترام
تشکر بابت مصاحبه با سلطان خودپرداز ایران (جناب آقای محمدعلی گوگانی) ، مصاحبه خوب و قابل تامل بود. وجود ایشان و امثال ایشان در صنعت پرداخت باعث افتخار است . با آرزوی توفیق روزافزون برای ایشان . . .
ارادتمند
سمیع امامی دانالو