پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
ابراهیم سوادی‌نژاد، قائم‌مقام معاون فنی شرکت راهبرد هوشمند شهر / در دنیای توسعه نرم‌افزارهای موبایل و دسکتاپ، دو رویکرد اصلی برای پیاده‌سازی برنامه‌ها وجود دارد: نرم‌افزارهای بومی (Native) و نرم‌افزارهای چندسکویی (Cross-Platform). این دو روش هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند که بسته به نیاز پروژه و اهداف کسب‌وکار می‌توان یکی را بر دیگری ترجیح داد. در این یادداشت جنبه‌های گوناگونی از هر یک از این دو روش را مورد بررسی قرار داده‌ام.
نرم‌افزار بومی به اپلیکیشنی گفته می‌شود که به‌طور اختصاصی برای یک سیستم‌عامل خاص طراحی و توسعه یافته است. برای مثال، اپلیکیشن‌های iOS با زبان‌های Swift یا Objective-C توسعه داده می‌شوند، درحالیکه اپلیکیشن‌های Android معمولاً با استفاده از Kotlin یا Java نوشته می‌شوند. نرم‌افزارهای بومی مستقیماً از APIها و قابلیت‌های سیستم‌عامل استفاده می‌کنند و بهینه‌ترین تجربه کاربری را ارائه می‌دهند.
نرم‌افزارهای چندسکویی نیز برنامه‌هایی هستند که با یک کدبیس مشترک روی چندین سیستم‌عامل اجرا می‌شوند. به‌جای توسعه مجزا برای هر پلتفرم، از فریمورک‌هایی مانند Flutter، React Native، Xamarin یا Unity استفاده می‌شود تا یک نسخه واحد از برنامه روی iOS، Android و حتی دسکتاپ اجرا شود.
تفاوت اصلی بین نرم‌افزار بومی و چندسکویی
تفاوت اساسی میان این دو روش نحوه‌ی تعامل برنامه با سیستم‌عامل و سخت‌افزار است. در ادامه به برخی از این تفاوت‌ها می‌پردازیم:
عملکرد (Performance): نرم‌افزارهای بومی به دلیل اجرای مستقیم روی سخت‌افزار و عدم وابستگی به واسطه‌های اضافی، عملکرد سریع‌تر و بهینه‌تری دارند. اما در نرم‌افزارهای چندسکویی ممکن است تأخیرها و محدودیت‌هایی به دلیل وجود لایه‌های واسط مانند JavaScript Bridge در React Native یا Engine در Flutter وجود داشته باشد.
تجربه کاربری (UX/UI): اپلیکیشن‌های بومی از عناصر و انیمیشن‌های کاملاً هماهنگ با سیستم‌عامل استفاده می‌کنند، درحالیکه در روش چندسکویی، دستیابی به تجربه‌ای مشابه بهینه‌سازی بیشتری نیاز دارد.
زمان و هزینه توسعه: توسعه چندسکویی زمان و هزینه را کاهش می‌دهد، زیرا فقط یک کد برای همه پلتفرم‌ها نوشته می‌شود، اما توسعه بومی نیاز به تیم‌های جداگانه برای هر سیستم‌عامل دارد. البته با توجه به میزان پیچیدگی نرم‌افزار نهایی امکان دارد پیاده‌سازی قابلیت‌های پیچیده در توسعه چندسکویی گهگاه با مشکل مواجه می‌شود.
مزایا و معایب نرم‌افزار چندسکویی
ازجمله مزایای نرم‌افزار چندسکویی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش هزینه و زمان توسعه: تنها یک کد نوشته می‌شود که روی همه پلتفرم‌ها اجرا می‌شود.
- به‌روزرسانی و نگهداری آسان‌تر: به‌جای مدیریت دو کدبیس جداگانه، یک نسخه از کد نگهداری می‌شود.
- دستیابی به مخاطبان بیشتر: اپلیکیشن می‌تواند هم‌زمان روی iOS و Android منتشر شود.
- استفاده از فریمورک‌های پیشرفته: مانند Flutter که تجربه‌ای نزدیک به بومی ارائه می‌دهد.
- عملکرد پایین‌تر نسبت به بومی: به دلیل وجود واسطه‌ها، ممکن است سرعت برنامه کاهش یابد.
- دسترسی محدود به برخی قابلیت‌های بومی: برای استفاده از APIهای خاص، گاهی نیاز به نوشتن کد بومی (Native Modules) است.
- مشکلات سازگاری و اشکالات پیش‌بینی‌نشده: بهینه‌سازی برای دستگاه‌ها و نسخه‌های مختلف سیستم‌عامل چالش‌برانگیز است.
چالش‌های اصلی در توسعه نرم‌افزار چندسکویی
- مدیریت عملکرد (Performance Management): اجرای برنامه در برخی موارد کندتر از نسخه بومی است.
- سازگاری با ویژگی‌های خاص هر سیستم‌عامل: برخی قابلیت‌های بومی مانند حسگرهای خاص، اعلان‌های پیشرفته، یا پردازش‌های پس‌زمینه نیاز به ماژول‌های بومی دارند.
- خطاهای غیرمنتظره روی دستگاه‌های مختلف: به دلیل تنوع سخت‌افزاری و نسخه‌های متفاوت سیستم‌عامل‌ها.
- پشتیبانی از به‌روزرسانی‌های جدید سیستم‌عامل: ممکن است فریمورک‌های چندسکویی به‌سرعت با تغییرات جدید iOS و Android سازگار نشوند.
کاهش مشکلات سازگاری نرم‌افزارهای چندسکویی
یکی از سؤالاتی که مطرح می‌شود این است که چگونه مشکلات سازگاری نرم‌افزارهای چندسکویی را کاهش دهیم؟ در پاسخ به این سؤال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از فریمورک‌های قوی مانند Flutter که دارای ابزارهای بهینه‌سازی سازگاری است.
- تست گسترده روی دستگاه‌ها و نسخه‌های مختلف سیستم‌عامل، به کمک ابزارهایی مانند BrowserStack و Firebase Test Lab.
- ترکیب کد بومی در صورت نیاز: استفاده از Native Modules برای قابلیت‌هایی که فریمورک چندسکویی پشتیبانی نمی‌کند.
- به‌روزرسانی‌های منظم: برای اطمینان از همگام‌سازی با تغییرات جدید سیستم‌عامل‌ها.
نتیجه‌گیری
انتخاب بین نرم‌افزارهای بومی و چندسکویی به نیازهای پروژه و اهداف کسب‌وکار بستگی دارد. اگر عملکرد و تجربه کاربری بهینه اولویت اصلی است، نرم‌افزارهای بومی گزینه بهتری هستند. اما اگر کاهش هزینه و زمان توسعه و دسترسی سریع‌تر به بازار مهم‌تر است، نرم‌افزارهای چندسکویی می‌توانند راه‌حلی ایده‌آل باشند.
در نهایت، ترکیبی از هر دو روش نیز می‌تواند در برخی موارد بهترین نتیجه را به همراه داشته باشد. توسعه نرم‌افزار چندسکویی در بسیاری از موارد سریع‌تر و اقتصادی‌تر از توسعه بومی است، زیرا تنها یک کد نوشته می‌شود که روی همه پلتفرم‌ها اجرا می‌شود. این مسئله باعث کاهش هزینه‌های توسعه و افزایش سرعت ورود به بازار (Time to Market) می‌شود. با‌این‌حال، بهینه‌سازی‌های اضافی برای بهبود عملکرد و سازگاری ممکن است زمان بیشتری ببرد. در نهایت، انتخاب بین روش بومی و چندسکویی باید براساس نیازهای خاص پروژه و اهداف کسب‌وکار انجام شود.
منبع
ماهنامه عصر تراکنش