پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
از راه‌اندازی صرافی اسلامی توسط بای‌بیت تا امکان اجرای آن در ایران
محمدجعفر نعناکار، وکیل پایه‌یک دادگستری، در گفت‌وگو با «رمزارز»، با اشاره به راه‌اندازی صرافی اسلامی توسط بای‌بیت در ترکیه، از امکان ایجاد صرافی رمزارز اسلامی در ایران گفت
صرافی بای‌بیت در ۲۴ سپتامبر از ایجاد یک حساب اسلامی رمزارز ویژه کاربران مسلمان خود خبر داد. در بیانیه‌ای که بای‌بیت منتشر کرده طبق حکم اسلامی، دارایی‌های دیجیتال می‌توانند تحت قوانین اسلامی به‌عنوان «مال» (دارایی‌های ارزشمند) به نظر آیند. همچنین دارایی‌های معامله‌شده در بای‌بیت براساس فناوری بدون هیچ‌گونه همتای فیزیکی هستند و آنها را به‌عنوان کالا و نه ارز طبقه‌بندی می‌کنند. بای‌بیت درباره چگونگی اجرای حکم اسلامی فقط گفته که در همکاری با دو بنگاه اسلامی به نام‌های ZICO Shariah Advisory Services و CryptoHalal توسعه یافته تا پایبندی به اصول شریعت را تضمین کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره این موضوع سراغ محمدجعفر نعناکار، وکیل پایه‌یک دادگستری رفتیم تا سازوکار یک صرافی رمزارز اسلامی را تشریح کند.
سازوکار سیستم بانکداری اسلامی
نعناکار با اشاره به سیستم اقتصادی سنتی و قواعد بانکداری اسلامی بیان کرد: «ابتدا با توضیح سیستم سنتی اقتصادی چگونگی اجرا در رمزارز را توضیح خواهم داد. ما در بانکداری سنتی با دو نوع بانکداری تجاری و اسلامی مواجه‌ایم. اولین‌بار هم بانکداری اسلامی در مالزی راه‌اندازی شد. در ایران هرچند ما هر دو را زیر نظر بانکداری اسلامی می‌دانیم؛ ولی دو بانک رسالت و مهر به همین دلیل بهره کمتری برای وام دریافت می‌کنند و بیشتر حالت قرض‌الحسنه دارند تا تجاری.» او ادامه داد: «در بانکداری اسلامی که الان در مالزی رخ می‌دهد، اولاً یک شورای فقهی به قراردادها رسیدگی می‌کند و با پول مانده‌ای که هر سال در حساب‌های بانک می‌ماند وامی نمی‌دهند و خمس آن را خارج می‌کنند و خرج اموری می‌شود که در شریعت آمده است. نکته بعدی این است که اختلاط پولی وجود ندارد و سود در یک حساب جدا از حساب اصلی واریز می‌شود. نه در ایران و نه در عراق و ترکیه هنوز نتوانسته‌ایم به این قاعده دست پیدا کنیم. به هر حال هر کشور اسلامی با توجه به وضعیت و ظرفیت‌هایی که داشته سعی کرده بانکداری اسلامی را جدا کند.»
فاز آزمایشی صرافی اسلامی
نعناکار درباره اجرای صرافی اسلامی در ترکیه گفت: «این بحث اکنون برای رمزارز در ترکیه اتفاق افتاده و به نظرم صرافی بای‌بیت به‌صورت پایلوت اجرا کرده است. هنوز روی ماهیت Crypto Assetها بحث وجود دارد و مشخص نیست که پول یا اعتبار محسوب می‌شوند و نکته دوم اختلاط حساب‌هاست. یعنی اگر یک کیف پول به کیف پول دیگر دارایی انتقال می‌دهد یا دارایی برای مدتی در کیف پول باقی می‌ماند یا رشد کرده یا نزول طبق اتفاقاتی که افتاده، برای آن دارایی ربا اتفاق افتاده یا نزول.»
وی در ادامه گفت: «ظاهراً تمهیداتی در حساب‌های اسلامی تعبیه شده که رصد بیشتری انجام شود و محدودیت‌هایی برایش بگذارند که قوانین شریعت روی رمزارزها اعمال شود. اما به نظرم هنوز خیلی زود است که تحلیل درستی در این‌باره انجام شود؛ زیرا رمزارز برخلاف پول فیات که یک تمرکز حکمرانی دارد، ماهیت غیرمتمرکز دارد. برای رمزارزها باید ببینیم در قرارداد هوشمندی که در ابتدا تعیین می‌شود می‌توان قوانین شریعت را نیز به آن اضافه کرد یا خیر.»
اجرای صرافی اسلامی ایرانی
نعناکار درباره بنگاه‌های اسلامی که بای‌بیت از آنها کمک گرفته بیان کرد: «به نظر من باید یک سال از اقدام بای‌بیت بگذرد تا ببینیم این کار فقط یک نمایش از جنس مارکتینگ است یا یک کار علمی و عملی. بنگاه‌های اسلامی مانند «کریپتوحلال» که بای‌بیت از آنها برای اجرای قوانین اسلامی استفاده کرده، وقتی می‌خواهند این قراردادهای خریدوفروش یا مارکت‌کپ یا تنظیم بازار رمزارز را بررسی کنند، مجبورند آنها را در قراردادهای معین یا غیرمعینی که در اسلام آمده بررسی کنند. ما در ایران نیز این قراردادها داریم که طبق این قراردادها کاربر دچار روابط ربوی و نزولی نمی‌شود و مشخص می‌کند که معاملات ارزبه‌ارز یا اصطلاحاً جفت‌ارزها که در اسلام به آنها بیع صرف هم گفته می‌شود آیا در کریپتو مسئولیت ورود دارد یا خیر.»
او در پایان صحبت‌هایش به امکان اجرای صرافی اسلامی در ایران اشاره کرد و گفت: «کاری که بای‌بیت انجام داده، بسیار خوش‌فکری بوده، اما نتیجه‌اش فعلاً مشخص نیست و به نظرم باید یک سال صبر کنیم تا نتیجه آزمایش خود را بدهد. ایران چهارچوب حکمرانی پولی و بانکی متفاوتی با کشورهای اسلامی دیگر مانند ترکیه دارد؛ مثلاً ما یک شورای فقهی در بانک مرکزی داریم که ناظر بر تمام قراردادهای بانکی است. به نظرم اگر ایران در مرحله اول چالش شناسایی دارایی رمزارزی را حل کند و موضعش را نسبت به رمزارزها مشخص کند بهتر از حتی کشورهای دیگر میتواند روی موضوع صرافی رمزارز اسلامی کار کند و از تجربه بای‌بیت میتواند استفاده درست کند.»
