پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بانک مرکزی در بحران کرونا چه اقداماتی انجام داده یا قرار است انجام دهد؟ / وقتی‌که زود دیر می‌شود
طبق گزارش بانک مرکزی تاکنون 18 نفر از کارکنان شبکه بانکی به‌دلیل ابتلا به ویروس کرونا در گذشته‌اند. تعدادی نیز به دلیل مبتلا شدن به ویروس کرونا در قرنطینه هستند. هرچند بانک مرکزی با دادن اختیاراتی مانند شیفتی کردن و کشیک گذاشتن کارکنان بانک‌ها سعی دارد این شرایط را کنترل و مدیریت کند، اما به‌نظر می‌رسد این اقدامات دیر انجام شده یا بانک مرکزی باید فکر توسعه راهکارهای دیگری مانند بانکداری دیجیتال باشد
11 اسفندماه بود که بانک مرکزی پس از شیوع ویروس کرونا در کشور با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «با توجه به شرایط خاص بهداشتی کشور و در راستای مدیریت، کنترل و پیشگیری از شیوع ویروس کرونا، اقدامات لازم برای تسهیل استفاده هم میهنان از درگاه‌های غیر حضوری و کاهش مراجعات حضوری مردم به شعب و دستگاه‌های خودپرداز به صورت موقت پیش‌بینی و به شبکه بانکی ابلاغ شد.»
افزایش سقف مجاز انتقال وجه کارت‌به‌کارت (شتابی و درون بانکی) به ۱۰ میلیون تومان در ابزارهای خودپرداز، کیوسک، اینترنت بانک، همراه بانک و بلامانع بودن امکان تمدید تاریخ انقضای کارت‌های بانکی بدون نیاز به مراجعه حضوری مشتری به مدت سه ماه از تاریخ انقضاء از اقدامات اولیه بانک مرکزی در این راستا بود.
پس از آن باتوجه به کاهش فعالیت‌های اقتصادی در پی شیوع ویروس کرونا در کشور، رئیس کل بانک مرکزی ایران از مدیران بانک‌ها خواست که در خصوص پرداخت اقساط تسهیلات بانکی، مراعات مشتریان را بکنند.
همتی در جلسه شورای پول و اعتبار که ۱۳ اسفندماه برگزار شد اعلام کرد که این شورا درباره نحوه مساعدت بانک‌ها به صاحبان کسب‌وکارهایی که به‌خاطر شیوع ویروس کرونا دچار کاهش درآمد و مشکلات مالی شده‌اند، تصمیم‌گیری کرده است. به این صورت که اقساط تسهیلات آنها و نیز اقساط تسهیلات قرض‌الحسنه کلیه اشخاص، طی ماه‌های اسفند ۱۳۹۸ و فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۹ بدون وضع هرگونه جریمه یا کارمزد به زمان انتهای اقساط آنها منتقل شود. بر این اساس بسیاری از بانک‌ها برای اینکه مشتریان برای ثبت درخواست مراجعه حضوری نداشته باشند، سامانه اینترنتی راه‌اندازی کرده‌اند.
درحالی‌که آمارهای رسمی از شیوع این ویروس در سراسر کشور گفته‌اند، بانک مرکزی همین چند روز پیش پرداخت و دریافت وجه نقد در شعب بانکی را ممنوع اعلام کرد. طی بخشنامه‌ای اعلام شد که روابط عمومی بانک‌ها موظف هستند خبرهای مربوط به مبادله وجه نقد را از طرایق راه‌های مختلف مانند اعلانات داخل شعبه، فایل‌های صوتی و تصویری و نیز بهره‌برداری از امکانات رسانه ملی، مطبوعات و فضای مجازی اعلام کنند. همچنین شعب بانک‌ها باید از دریافت و پرداخت وجه نقد اعم از اسکناس، ایران چک و مسکوک خودداری کنند اما در صورت ضرورت به دریافت وجه از طریق مشتری نکات بهداشتی کاملاً رعایت شود.
شرکت‌های حوزه فناوری جلوتر از بانک مرکزی
بانک مرکزی در 20 اسفندماه با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد از آنجایی که اسکناس جزو اصلی‌ترین راه‌های انتقال ویروس کروناست مردم تا حد امکان از ابزارهای پرداخت الکترونیکی استفاده کنند. بر همین اساس مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی با اشاره به چالش‌های طرح پذیرندگی جامع و یکپارچه پرداخت مبتنی بر کدهای کیوآر گفته است: «طرح ملی پذیرندگی جامع و یکپارچه پرداخت مبتنی بر کدهای کیوآر برای مقابله با ویروس کرونا برای انجام عملیات پرداخت در فروشگاه‌ها بدون تماس با کارت بانکی و دستگاه کارت‌خوان به‌زودی عملیاتی می‌شود.»
پرداخت مبتنی بر کدهای کیوآر مساله تازه‌ای نیست که قرار باشد حالا برای آن برنامه ریخت و زیرساختی را مهیا کرد. شرایط استفاده از پرداخت مبتنی بر کد کیوآر را برخی شرکت‌های فناوری زودتر از اینها مهیا کرده و شاید به‌دلیل عادت نداشتن مردم در استفاده از آن کارایی بالایی نداشته است. اما حالا این روزها خبر از افزایش تراکنش‌های مبتنی بر پرداخت کیوآرکد می‌رسد. در حال حاضر شرکت‌هایی مانند آسان پرداخت پرشین از طریق اپلیکیشن آپ، تجارت الکترونیک پارسیان از طریق اپلیکشن تاپ، پرداخت الکترونیک سامان از طریق سامانه 724، پرداخت الکترونیک سداد از طریق اپلیکیشن ایوا، ایران کیش از طریق اپلیکیشن پات و یاس ارغوانی از طریق اپلیکیشن کاراپی، این امکان پرداخت را برای مشتریان فراهم کرده‌اند.
اقدام دیگر بانک مرکزی اختصاص باجه مخصوص دریافت و پرداخت در بانک‌هاست. طبق بخشنامه‌های بانک مرکزی به شبکه بانکی در مورد اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در جریان خطرات استفاده از اسکناس، روابط عمومی بانک مرکزی اعلام کرد کلیه بانک‌ها و موسسات اعتباری مکلف شدند نسبت به اختصاص باجه مخصوص در هر شعبه به‌منظور دریافت و پرداخت وجوه نقد با رعایت نکات بهداشتی اقدام کنند.
شاید برای بحرانی مانند شیوع ویروس کرونا باید زودتر از اینها ستادی شکل می‌گرفت و اقدامات موثر برای کاهش شیوع انجام می‌شد. در شرایطی که هنوز طرحی برای قرنطينه تهران یا شهرهای درگیر کرونا در دستور کار نيست و بانک‌ها هم در حال ارائه خدمت به مشتریان هستند باید دید که اقدامات بانک مرکزی چقدر این بحران را کم‌رنگ‌تر خواهد کرد. آیا بانک مرکزی می‌تواند با توسعه خدمات مبتنی بر بانکداری دیجیتال و انجام اقدامات جدی در این حوزه به‌عنوان یک عنصر مهم از شیوع ویروس کرونا در کشور بکاهد؟
