پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
اوایل سال بود که یک بحران گریبان خیلی از صنایع را گرفت؛ بحران کاغذ. از رسانه‌ها گرفته تا صنعت پرداخت. روزنامه‌ها گران شدند، خیلی از آنها از تیراژ خود کاستند و خیلی‌های دیگر عطای انتشار کاغذی را به لقایش بخشیدند. قطعا صنایع دیگر هم دچار مساله شدند اما صنعتی که در این گزارش آن را بررسی کردیم، صنعت پرداخت است.
صنعتی که سال‌ها با خیال راحت هزینه کاغذ را پرداخت می‌کرد اما این بار به دردسر افتاد. طبق برآوردهای انجام شده آنها باید ماهانه ۷۰ میلیارد تومان بابت هزینه رول می‌پرداختند که سالی ۸۴۰ میلیارد تومان می‌شد. طبیعتا این معضل و این صرف هزینه باعث شد خیلی از PSPها از طول کاغذهای دستگاه کارتخوان خود بکاهند و خیلی‌های دیگر هم به پوش نوتیفیکیشن و رسید دیجیتال رو آورند تا الزامی به ارائه رسید کاغدی به کاربران خود نداشته باشند. هرچند به گفته مدیران عامل چند شرکت پرداخت مساله کاغذ حل شد. قیمت آن تغییر کرد، طول آن کاهش یافت، تقاضا کمتر و عرضه افزایش یافت. از سوی دیگر واردات زیادی انجام شد و فعلاً مشکلی نیست.
با این وجود حالا که در روزهای پایانی سال 1398 هستیم، راهکار شرکت‌های پرداخت برای حل این مساله را از آنها جویا شدیم همچنین از آنها خواستیم به این سوال پاسخ دهند که یک پذیرنده چگونه می‌تواند ریز تراکنش‌های دستگاه کارتخوان خود را بگیرد.
کارت اعتباری ایران کیش
بهزاد علیپور، معاون فناوری اطلاعات شرکت کارت اعتباری ایران کیش با بیان اینکه این شرکت در راستای تحقق شعار پرداخت سبز و صرفه‌جویی در مصرف کاغذ کاهش طول رسیدهای تراکنش را در دستور کار قرار داده، گفت: «واحد فناوری اطلاعات به عنوان متولی این کار، موفق شده برای دستگاه‌هایی که حجم عمده تراکنش‌های این شرکت را شامل می‌شوند رول کاغذها را از 10 سانتی متر به 6 تا 4 سانتیمتر کاهش دهد. از طرف دیگر کاهش اندازه کاغذ بیشتر از 4 سانتیمتر برای برش از دستگاه امکان‌پذیر نیست. بنابراین از لحاظ زیرساخت نرم‌افرازی اساساً اقدامات لازم انجام شده است. آنچه باقی می‌ماند از حیث فرهنگسازی است که خود پشتیبانان، پذیرندگان و همچنین خریداران در این زمینه نقش دارند.»
علیپور با اشاره به لزوم حذف رسید دوم تراکنش برای پذیرنده اظهار کرد: «واقعاً نیازی به رسید دوم تراکنش نیست؛ چراکه تراکنش‌ها هم پیامک می‌شود و هم فروشنده از طریق سامانه MRS و یا سامانه گزارش‌هایی که از طریق خود پایانه‌های فروش قابل دسترس است به اطلاعات تراکنشی دست می‌یابد و دیگر احتیاج به رسید دوم ندارد. هرچند ممکن است هم‌اکنون برخی از پذیرندگان با حذف رسید دوم موافق نباشند اما به مرور باید این موضوع را جا انداخت. می‌شود به صورت اجبار و قانون، رسید دوم را حذف کرد، اما تا زمانی که پذیرندگان توجیه نشوند، این کار صحیح نیست. به هر حال در حال حاضر صدور رسید دوم به صورت یک فرایند اختیاری برای پذیرنده در نظر گرفته شده است.»
او درباره فرهنگسازی برای حذف رسیدهای کاغذی برای پذیرندگان گفت: «در حال حاضر بسیاری از امور روزانه تبدیل به یک عادت شده است؛ مانند اینکه پذیرندگان به صورت عادی تراکنش دوم را چاپ و حساب‌هایشان را بر مبنای آن محاسبه می‌کنند. در حالیکه در مدل‌های مختلف دستگاه کارتخوان می‌توان تا پنجاه و شش هزار تراکنش اخیر را در خود دستگاه ذخیره کرد.»
به گفته معاون فناوری اطلاعات ایران کیش به لحاظ فناوری تا حذف کامل کاغذ دستگاه‌های کارتخوان می‌توان اقدام کرد ولی در این راستا می‌بایست قوانین شاپرکی را هم در نظر داشته باشیم.
علیپور در ادامه با اشاره به لزوم حذف رسید دوم تراکنش‌ها تاکید کرد: «سامانه‌هایی که برای پذیرندگان در ارتباط با گزارش‌ها داریم جزو کامل‌ترین سامانه‌هاست، اگر باز هم نیازمندی اعلام شود آن را لحاظ می‌کنیم اما در حال حاضر اطلاعاتی که سامانه‌های ما می‌دهند آن قدر کامل هستند که نیاز به چاپ رسید دوم نداشته باشیم.»
علیپور گفت: «نمی‌توان صرفاً با اجبار قانون، پذیرندگان را وادار کنیم که دیگر رسید دوم دریافت نکنند، اگر بنا به اجرایی شدن کاری است باید همه شرکت‌های پرداخت به صورت جمعی دست به این کار بزنند. با توجه به افزایش قیمت کاغذ، این صرفه‌جویی و کاهش هزینه واقعا قابل توجه است.»
تجارت الکترونیک پارسیان
کوتاه شدن پرینت دستگاه‌های کارتخوان شرکت تجارت الکترونیک پارسیان با تغییر در نسخه نرم‌افزار آن صورت می‌پذیرد. این کار از طریق مدیریت از راه دور TMS و یا مراجعــه حضوری تکنسین‌های فنی شرکت پرداخت روی دستگاه بنا به درخواست پذیرنده اعمال می‌شود. به گفته مدیران شرکت تجارت الکترونیک پارسیان، مشوق‌هایی از جمله جشنواره‌های ترغیب‌کننده مثل جشنواره تراکنش سبز شرکت تاپ و توضیحات تکنسین‌های فنی در بازدیدهای ادواری در راستای کاهش مصرف رول، نقش مهمی در فرهنگسازی و پذیرش این مهم ایفا می‌کند.
به گفته مدیران شرکت تاپ از طریق اعمال ساختارهای گفته شده در نرم‌افزار دستگاه به صورت انتخابی، می‌توان پرینت دوم را به‌طور کل حذف یا انتخابی کرد. همچنین یکی از اقدامات شرکت تاپ، طراحی و تولید رسید دیجیتال است. در این شیوه پذیرنده می‌تواند پس از عملیات عضویت و ثبت نام در نرم‌افزار موبایلی تاپ، پس از کنترل‌های احراز و تایید هویت از خدمات پوش نوتیفیکیشن انفرادی بلافاصله پس از انجام هر تراکنش بهره‌مند شود و به صورت الکترونیکی رسید دیجیتال خود را به جای پرینت، روی موبایل شخصی خود دریافت و رویت کند.
افرادی که کارتخوان تاپ را دارند، می‌توانند ریز تراکنش‌های دستگاه کارتخوان را با تغییر در نسخه نرم‌افزار دستگاه، دریافت کنند. تا حد امکان پرینت گزارش‌ها بهینه شده و اطلاعات غیرضروری و فاصله‌های بلااستفاده روی این گزارشات حذف شده‌اند. در این خصوص شرکت تاپ به کمک نسخ منصوبه روی پایانه‌های فروش، کنترل‌هایی روی میزان مصرف رول در عملیات آنلاین و آفلاین طراحی کرده که رفتار پذیرندگان را شناسایی و در موارد سوء‌مصرف، نسبت به برقراری ارتباط و تشویق پذیرندگان در مصرف بهینه از منابع اقدام می‌کند.
شرکت الکترونیک کارت دماوند
شرکت الکترونیک کارت دماوند راهکارهای متفاوتی را برای این موضوع در نظر گرفته است؛ جایگزینی وب اپلیکیشن‌های پرداخت و استفاده از نسل جدید دستگاه‌های کارتخوان مدل ۸۲۲۰ که رسید پرداخت را به‌صورت الکترونیکی بر روی موبایل شخص بعد از انجام عملیات پرداخت می‌فرستد، از جمله این موارد بوده است.
پرداخت الکترونیک سامان
با به‌روزرسانی نرم‌افزار کارت‌خوان‌های پرداخت الکترونیک سامان، طول رسید این دستگاه‌ها ۳۰ درصد کاهش یافته است. همچنین در راهکاری دیگری، با تأیید دارندگان کارتخوان، چاپ رسید دوم ۵۰ درصد از کارت‌خوان‌های بانک سامان غیرفعال شده است. راهکار سوم، نمایش رسید اول روی دستگاه‌های کارتخوان به جای چاپ آن برای مبالغ خرد است. چهارمین راهکار سامان در این خصوص، ارائه رسید دارنده کارت و پذیرنده در قالب اپلیکیشن موبایلی است که هم‌اکنون این اپلیکیشن در حال نهایی‌شدن است.
همچنین در پرداخت الکترونیک سامان، پذیرندگان در تماس با واحد امور مشتریان و با ثبت درخواست به‌روزرسانی نسخه کارتخوان، می‌توانند رسیدهای کوتاه روی دستگاه خود دریافت کنند.
پذیرنده جهت حذف رسید خود و یا حتی رسید مشتری با فعال‌سازی پیش‌نمایش نتیجه تراکنش می‌تواند مصرف رول کارتخوان خود را مدیریت کند. برای این کار، پذیرنده از طریق تماس با امور مشتریان یا به هنگام مراجعه پشتیبان‌های فنی در محل، می‌تواند این امکان را فعال کند.
پذیرندگان پرداخت الکترونیک سامان می‌توانند جهت دریافت صورت حساب‌های کارتخوان خود از منو کارتخوان به سه نوع گزارش صورت حساب خود دسترسی داشته باشند و ریزتراکنش، خلاصه تراکنش و جمع صورتحساب خود را دریافت کنند.
فن آوا کارت
حمزه بابایی، سرپرست معاونت توسعه کسب‌وکار شرکت فن آوا کارت با بیان اینکه راهکارهایی که تا حالا اعمال شده همگی بسته به قابلیت‌های دستگاه کارتخوان داشته، گفت: «چنانچه دستگاه موبایل‌پوز استفاده شود، این رسید عملاً حذف و تبدیل به نسخه الکترونیکی شده اما سایر دستگاه‌ها امکان کوتاه‌سازی رسید تا سه سانتیمتر را دارند. چنانچه الزامات قانونی مرتفع شود، در آن صورت ارائه نسخه الکترونیکی در هر یک از بسترهای پیامکی نظیر شماره همراه مشتری، شناسه کاربری شبکه‌های اجتماعی و … به راحتی قابل ارائه است. پس از ارائه نسخه الکترونیکی، نسخه رویتی گزینه بعدی است. مدلی که اکنون بر روی پایانه‌های شارژ بلیط مترو و اتوبوس‌های تندرو عملیاتی و اجرا شده است. در لحظه رویت اطلاعات الزامی، گزینه‌های چاپ و یا خروج در اختیار مشتری قرار داده شده که انتظار می‌رود تا مبالغ بسیار بالا، این گزینه چاپ فشرده نشود. سیستم کیوآرکد و مکانیزم مربوطه نیز گزینه سوم خواهد بود.»
او بهترین روش برای ارائه ریز تراکنش به پذیرنده را ارائه وب‌سرویس بر روی نرم‌افزار موبایل یا پروفایل وب‌سایتی باشگاه مشتریان دانست.
پرداخت نوین آرین
در پرداخت نوین آرین از ابتدای پاییز، برای پذیرندگانی که اپلیکیشن جدید این شرکت را نصب کرده باشند رسیدهای کوچک‌تر ارائه می‌شود. همچنین با انصراف از درخواست رسید بر روی پایانه امکان حذف رسید وجود دارد.
همچنین برای خریدهای زیر50 هزار تومان در اپلیکیشن جدید، گزینه‌ای گذاشته شده که اگر نیاز به چاپ رسید نباشد، می‌توانند از دریافت آن انصراف بدهند.
در پرداخت نوین آرین، دریافت ریز تراکنش روزانه در منوی فروشگاه امکان‌پذیر است. درصورتی که پذیرندگان گزارش کامل بخواهند هم می‌توانند با مرکز تماس این شرکت تماس بگیرند و ریز تراکنش خود را دریافت کنند.
