آیا ارز رمزنگاری شده ملی راه نجات است؟ / نگاهی به وضعیت رمزارز ملی در چند کشور مختلف که در انزوای اقتصادی قرار دارند

طی چند ماه و سال گذشته، تعدادی از کشورها اعلام کرده‌اند که ارز رمزنگاری شده ملی خودشان را راه‌اندازی خواهند کرد. چند کشور نیز این تصمیم را عملی کرده‌اند. در میان این کشورها، نام آن‌هایی که تحت تنش و انزوای اقتصادی قرار دارند، بیش از بقیه به چشم می‌خورد. ونزوئلا، روسیه، چین و کره شمالی نمونه‌هایی از همین کشورها هستند. در این گزارش قصد داریم به این موضوع بپردازیم که ارز رمزنگاری شده ملی چه نقشی در اقتصاد کشورها دارد و آیا می‌تواند کشورها را از چنگال فشار اقتصادی برهاند یا خیر.

.

ارز رمزنگاری شده ملی چیست؟

مفهوم ارز رمزنگاری شده ملی توجه حوزه‌های قضایی بسیاری را در سراسر جهان به سمت خود جلب کرده است. ارز رمزنگاری شده ملی، نوعی از دارایی دیجیتال است که توسط رگولاتورهای دولتی صادر و کنترل می‌شود. این نوع از ارزها دقیقا مشابه ارزهای رمزنگاری شده معمولی نیستند و تفاوت‌هایی دارند. در واقع، ارزهای رمزنگاری شده ملی عموما نسخه دیجیتالی پول فیات کشور هستند. هر واحد ارز رمزنگاری شده ملی، یک معادل دیجیتالی امن برای اسکناس‌های کاغذی است که بر مبنای بلاکچین یا انواع دیگر تکنولوژی‌های دفترکل توزیع شده عمل می‌کند.

.

ونزوئلا

در بین کشورهایی که از نظر اقتصادی دارای مشکل هستند، ونزوئلا یک مورد خاص است. این کشور اهل آمریکای جنوبی به لطف نفتی که دارد، یکی از کشورهای ثروتمند منطقه به شمار می‌رفت، ولی سیاست‌های آن باعث شد تا نرخ تورم به رقم بالای 10 میلیون درصد برسد و کشور در گردابی از تورم، فقر و بیکاری گسترده غرق شود. تحریم‌های ایالات متحده نیز به بدتر شدن اوضاع بحران اقتصادی در این کشور دامن زده است.

در سال 2018 دولت ونزوئلا اعلام کرد که یک ارز رمزنگاری شده ملی را با نام پترو راه‌اندازی می‌کند. هدف از راه‌اندازی این ارز رمزنگاری شده، دور زدن تحریم‌های ایالات متحده بود.

نیکلاس مادورو، در یک اعلان خبری برای راه‌اندازی پترو، کشور خود را یک قربانی در برابر کشورهای ابرقدرت معرفی کرد و افزود: «امروز یک کریپتوکارنسی متولد شده که می‌تواند نقش سوپرمن را داشته باشد.»

ایالات متحده در واکنش به این اقدام، سرمایه‌گذاران آمریکایی را از شرکت‌ در ICO پترو منع کرد.

رویترز در گزارشی عنوان کرد که این ارز رمزنگاری شده هنوز به مرحله تکامل نرسیده و اگر بخواهد با ابرقدرت آمریکا رقابت کند، راه درازی در پیش خواهد داشت. اهالی مطبوعات نیز در مورد پترو تحقیق کردند و  به این نتیجه رسیدند که این کوین هنوز در جامعه به یک جریان اصلی تبدیل نشده است.

در وایت‌پیپر پترو ادعاهای بزرگی مطرح شده ولی در مورد مشخصات این ارز رمزنگاری شده توضیحات زیادی ارائه نشده است. مولفان وایت‌پیپر چنین نوشته‌اند: «پترو ابزاری برای ثبات اقتصادی و استقلال مالی ونزوئلا خواهد بود. یکی از چشم‌اندازهای جهانی و آرمان‌طلبانه این ارز رمزنگاری شده، ایجاد یک سیستم مالی بین‌المللی آزادتر، متعادل‌تر و عادلانه‌تر است.» قرار بوده که پترو، همانند پول فیات، در انجام تراکنش‌های روزانه به کار گرفته شود، یک وسیله سرمایه‌گذاری باشد و به عنوان یک پلتفرم دیجیتال برای عرضه دارایی‌های واقعی، مانند املاک و مستغلات کارایی داشته باشد.

در ماه ژانویه سال گذشته، مادورو اشاره کرد: «100 میلیون پترو که توسط مقدار معادلی از بشکه نفت پشتیبانی می‌شود، در آینده نزدیک صادر خواهد شد. طبق گفته‌های او، ارزهایی مانند روبل روسیه، یوآن چین، لیر ترکیه و یورو را می‌توان به شکل آزادانه به پترو تبدیل کرد.»

گزارش‌های زیادی منتشر شده که به شکست پروژه پترو ونزوئلا اشاره دارند. کارشناسان بسیاری نیز این پروژه را حیله و ترفندی می‌دانند که دولت با استفاده از آن، قصد دارد تورم بالای کشورش را مخفی کند. با این حال، طبق گزارش‌های محلی منتشر شده، ونزوئلا تا حدودی توانسته با استفاده از این ارزهای رمزنگاری شده ملی، تحریم‌ها را دور بزند.

ظاهرا این دولت از طریق یک اپلیکیشن خطوط هوایی به نام جتمن پی، دست به چنین اقدامی زده است. جتمن پی مالیات خطوط هوایی را از مسافرانی که بلیط خود را از فرودگاه بین‌المللی سیمون بولیوار بلیط تهیه می‌کنند، دریافت می‌کند؛ سپس نهاد دولتی سوناکریپ پول مالیات را به بیت‌کوین تبدیل کرده و به حساب دولت‌هایی مانند روسیه، چین و بلغارستان واریز می‌کند. سازمان ملی سرپرستی دارایی‌های دیجیتال و فعالیت‌های مربوط به آن، که به شکل خلاصه، سوناکریپ نامیده می‌شود، توزیع پترو و مجموعه‌ای از سایر ارزهای رمزنگاری شده را مدیریت می‌کند. طبق گفته‌ها، ساکنان ونزوئلا می‌توانند از طریق سوناکریپ و سایر صرافی‌های ارز رمزنگاری شده تحریم شده، بیت‌کوین و لایت‌کوین خود را به پترو تبدیل کنند.

 وب‌سایت سوناکریپ به شکل کامل راه‌اندازی شده و دولت ونزوئلا خبر راه‌اندازی اپلیکیشن رسمی کیف پول پترو را نیز منتشر کرده است. این اپلیکیشن که پترواپ نامیده می‌شود، نه تنها برای پترو، بلکه برای مدیریت بیت‌کوین، لایت‌کوین و دش نیز کاربرد دارد.

برخی معتقدند که دولت مادورو از ارزهای رمزنگاری شده برای خرید ارزهای خارجی و دسترسی به دلار آمریکا استفاده می‌کند. طبق گزارش‌ها، خود ونزوئلایی‌ها نیز برای فرار از تورم شدید و دستیابی به دلار آمریکا، به ارزهای رمزنگاری شده پناه می‌برند.

.

چین

کشور چین در سایه جنگ تجاری با ایالات متحده و دونالد ترامپ قرار دارد. این دو کشور برای کسب برتری در سیستم پولی در مقابل یکدیگر صف‌آرایی کرده‌اند.

در سال 2017 مقامات دولت چین انجام ICO را ممنوع اعلام کردند، جلوی تبادل مستقیم بیت‌کوین – یوآن را گرفتند و سعی کردند بازار ارزهای رمزنگاری شده را به کلی از میان بردارند. ولی به تازگی با یک خبر غافلگیرکننده مواجه شده‌ایم.

بانک مرکزی خلق چین قصد دارد ارز دیجیتال خودش را راه‌اندازی کند. طبق مقاله منتشر شده توسط گلوبال‌تایمز، بانک مرکزی می‌خواهد توسعه ارزهای دیجیتال قانونی را سرعت ببخشد و در همین راستا به سازمان مالکیت فکری چین درخواست داده تا 74 طرح ثبت اختراع را در اختیار این بانک قرار دهد.

متخصصان حوزه ارزهای رمزنگاری شده معتقدند که بانک مرکزی خلق چین بالاخره توانسته از مزایای ارزهای رمزنگاری شده در مقابل ارزهای سنتی آگاهی پیدا کند و همین موضوع بوده که باعث شده در مسیر معرفی ارز دیجیتال خودش قدم بردارد. این اقدام برای بسیاری از معامله‌گران ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت‌کوین، اتریوم، XRP و لایت‌کوین خبر خوبی به شمار می‌رود.

لازم به ذکر است که کشور چین در انتشار ارز رمزنگاری خودش از پروژه لیبرای فیسبوک الهام گرفته است.

دیو هاجسون، رئیس و بنیان‌گذار نم ونچرز می‌گوید: «این که بانک مرکزی چین به سمت سرویس‌های مالی دیجیتال گرایش پیدا کرده، اقدام مثبتی است و یک گام رو به جلو برای بهبود تجربه کاربری شهروندان چینی محسوب می‌شود.» وی افزود: «سیستم جدید بانک مرکزی چین از نوع متمرکز خواهد بود و به گفته بانک مرکزی خلق چین، از حق حاکمیت پولی کشور محافظت خواهد کرد. این عبارت در واقع به معنای اعمال کنترل بر ارز است.»

هاجسون در ادامه سخنانش اشاره کرد که ارز رمزنگاری شده جدید چین، رقابت چندانی با سایر انواع ارزهای رمزنگاری شده مشهور نخواهد داشت، ولی می‌تواند در سرویس‌هایی مانند وی‌چت و علی‌پی تحول ایجاد کند. وی گفت تصور نمی‌کند که این ارز در مرزهای بین‌المللی حرفی برای گفتن داشته باشد.

.

روسیه

الویرا نابیولینا، رئیس بانک مرکزی روسیه اعلام کرده که این سازمان می‌تواند ارز دیجیتال خودش را راه‌اندازی کند، ولی تاریخ دقیقی برای این اقدام در نظر گرفته نشده است. وی گفته که بانک مرکزی روسیه، در کنار بانک‌های دیگر جهان در مورد راه‌اندازی ارز رمزنگاری شده ملی تحقیق می‌کند و عنوان کرده که «چنین پروژه‌ای را نمی‌توان با سرعت بالایی انجام داد.»

نابیولینا اظهار داشته که پیش از راه‌اندازی ارز رمزنگاری شده ملی، باید از پیوستگی و عملکرد قابل اطمینان تکنولوژی آن مطمئن شویم. «تکنولوژی مربوط به این ارزها باید به تکامل برسد.» لازم به ذکر است که بانک مرکزی روسیه، در نظر دارد برای استفاده از ارز رمزنگاری شده مبتنی بر طلا در انجام پرداخت‌های بین‌المللی، تحقیق کند.

بانک مرکزی روسیه با انتشار یک گزارش کوتاه، در مزایای راه‌اندازی ارز رمزنگاری شده ملی، به مواردی همچون پرداخت سریع، راحتی در استفاده، ریسک پایین، نقدینگی بیشتر و کاهش هزینه تراکنش‌ها اشاره کرد. در گزارش مذکور، کم شدن قابلیت فعالیت به صورت ناشناس، به عنوان یکی از نقاط ضعف ارز رمزنگاری شده ملی در برابر پول نقد شمرده شده است.

سرگیی گلازیف که یکی از مشاوران ارشد ولادیمیر پوتین است، در انجمن اقتصادی بین‌المللی یالتا گفت: «در راستای کاهش موانع بین مرزی، از دولت خواسته تا تکنولوژی‌ پول دیجیتال را به کار بگیرد.»

طبق گرفته‌های گلازیف، پذیرش ارزهای دیجیتال به شکل محسوسی موانع بین‌المللی را از میان بر می‌دارد و به جذب آن دسته از سرمایه‌گذارانی که از تحریم‌های روسیه نگران هستند، کمک می‌کند.

این مقام مسئول توضیح داد: با ارائه یک ارز پایدار که توسط طلا یا سایر انواع دارایی‌های فیزیکی پشتیبانی می‌شود، می‌توان بدون نگرانی از تحریم‌ها، مرزهای کشور را پشت سر گذاشت.

.

کره شمالی

بین روزهای 18 تا 25 آوریل امسال، کره شمالی کنفرانسی را در مورد ارزهای رمزنگاری شده و بلاکچین برگزار کرد که حدود 100 شرکت‌کننده در آن حضور داشتند. بلافاصله بعد از این کنفرانس، شایعاتی منتشر شد مبنی بر این که دولت کره شمالی قصد دارد ارز دیجیتال خودش را راه‌اندازی کند. مجله خبری  «دیپلمات» گزارش کرد که سرنخ‌های اولیه این خبر به سپتامبر سال 2017 برمی‌گردد که دانشگاه کیم ایل-سونگ گزارشی را در مورد ارزهای دیجیتال منتشر کرد.

یکی از مقامات رسمی کره شمالی اعلام کرده که بانک دموکراتیک جمهوری خلق کره برای انتشار یک ارز رمزنگاری شده برنامه‌ریزی می‌کند. آلخاندرو کائو د بنوس که نماینده کمیته ارتباطات فرهنگی محسوب می‌شود، عنوان کرده که کره شمالی قصد دارد توکنی را با پشتوانه طلا یا یک نوع دیگر از دارایی دیجیتال توسعه دهد. طبق گفته‌های این نماینده، هدف اصلی کره شمالی از صدور ارز رمزنگاری شده ملی، دور زدن تحریم‌های ایالات متحده و دیگر کشورها است.

آلخاندرو کائو د بنوس در گفتگو با دیوید گیلبرت گفت:

توکن دیجیتال کره شمالی هنوز در مراحل اولیه قرار دارد و با هدف کنار زدن تحریم‌های بین‌المللی تولید می‌شود. کوین جدید دولت کره شمالی نسخه دیجیتال وون کره نخواهد بود، بلکه ماهیتی شبیه به بیت‌کوین یا سایر ارزهای رمزنگاری شده خواهد داشت.

وی افزود: «ما در مرحله تحقیق روی کالاهایی هستیم که از ارزش کافی برای پشتیبانی از این ارز رمزنگاری شده برخوردارند.»

نام کره شمالی با چند خبر در مورد هک بانک‌ها و صرافی‌های رمزنگاری شده گره خورده است و از این رو، به نظر می‌رسد که پیونگ‌یانگ از تخصص فنی لازم برای توسعه ارز رمزنگاری شده ملی برخوردار است. لازم به ذکر است که دولت این کشور خبر مربوط به هک را تکذیب می‌کند.

.

جمع‌بندی

حوزه‌های قضایی کشورهای مختلف، هنوز به شکل کامل و در مقیاس گسترده نسبت به راه‌اندازی و به کارگیری ارز رمزنگاری شده ملی اقدام نکرده‌اند. از این رو در حال حاضر نمی‌توان در مورد نتایج اقتصادی صدور یک ارز رمزنگاری شده مبتنی بر دولت، حکمی قطعی و کلی صادر کرد. با این حال، هر روز بر تعداد کشورهایی که در مورد مفهوم ارز رمزنگاری شده ملی مطالعه می‌کنند، افزوده می‌شود.

منابع: کوین‌تلگراف،نیوز.بیت‌کوین، فوربس، کوین‌دسک، نیوز.بیت‌کوین