پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
استفاده از زیرساخت کلید عمومی (PKI) در بانک دی / سامانه‌های جدید بانک دی چه قابلیت‌هایی دارند؟
بانک دی از ابتدای شروع کار خود تاکنون با توجه به درخواست سازمان‌ها، بخش‌ها و شرکت‌های مختلف و برای نیازهای متفاوت، سامانه‌های متنوع بومی طراحی، تولید و بهره‌برداری کرده است. این بانک همچنین اخیرا دو سامانه سپاد و مدیریت ضمانت‌نامه‌های گمرکی را راه‌اندازی کرده و قرار است در آینده نزدیک از دو سامانه دیگر با نام پرداخت خسارت‌های بیمه‌ای و تسهیلات خودروی جانبازان رونمایی کند.
یکی از دو سامانه‌هایی که بانک دی هفته گذشته 26 بهمن ماه راه‌اندازی کرده، سامانه پرداخت الکترونیک دی (سپاد) است. این سامانه با توجه به نیاز و درخواست بنیاد شهید و امور ایثارگران و متناسب با ساختار این سازمان طراحی شده است. دکتر محمدعلی بخشی‌زاده، معاون فناوری اطلاعات و بانکداری الکترونیک بانک دی درباره این سامانه توضیح می‌دهد: «بنیاد شهید و امور ایثارگران حدود 400 دفتر در سطح کشور دارد و به مدیران این دفاتر اختیار داده است تا بابت هزینه‌های مختلفی که دارند از منابع مالی استفاده کنند. تلاش ما این بود که این هزینه‌ها را در قالب یک بستر نرم‌افزاری یکپارچه مدیریت کنیم.»
به گفته او هدف از انجام این کار مدیریت وجوه مالی، افزایش امنیت در پرداخت‌ها و در عین حال حذف مراحل مراجعه حضوری کاربران برای صدور چک و انجام عملیات سنتی بانکی است. بخشی‌زاده می‌گوید: «برای طراحی این سامانه تمام فرآیند کاری موجود را تعریف کردیم و کلیه تراکنش‌هایی را که می‌تواند اتفاق بیفتد مشخص کردیم. در عین حال این سامانه می‌تواند گزارش‌های متنوع اسناد هر دفتر را به مدیریت های مختلف بنیاد شهید ارائه کند.»
بخشی‌زاده با اعلام اینکه در این سامانه اختصاصی برای نخستین بار از «زیرساخت کلید عمومی» یا PKI که مخفف واژه Public Key Infrastructure است، استفاده شده توضیح می‌دهد: «ما به هر فردی که صاحب امضا است، یک توکن اختصاص دادیم که این توکن در واقع امضای دیجیتال و ابزار احراز هویت آن فرد محسوب می‌شود. مرکز دولتی صدورگواهی الکترونیکی ریشه که مرجع صدور امضاهای دیجیتال است، به صورت سلسله مراتبی این امضاها را تایید می‌کند. افراد با توکنی که به آنها داده می‌شود، می‌توانند وارد سامانه شوند و همیشه از همان امضا استفاده کنند. حساب‌های مالی ما معمولا دو امضایی است و پرداخت این قابلیت را دارد که با دو امضا صورت بگیرد.»
به گفته معاون فناوری اطلاعات بانک دی، فرآیند ورود به این سامانه به لحاظ فنی با احراز هویت افراد توسط همین توکن‌ها شروع می‌شود.
او همچنین اشاره می‌کند فرد غیر از اینکه با توکن و امضای خودش وارد سامانه می‌شود، از یک مرحله دیگر هم باید عبور کند. کاربر یک رمز ورود شخصی دارد که در قدم نخست برای ورود به سامانه باید از آن استفاده کند. هدف از این رمز ورود این است که توسط سامانه احراز شود، توکن دست خود فرد است و در اختیار شخص دیگری نیست.
به گفته معاون فناوری اطلاعات بانک دی، از مزیت‌های این سامانه می‌توان به امنیت بالای آن اشاره کرد. این امنیت بالا در عین حال می‌تواند دقت کاربر را نیز در زمان تهیه سند افزایش دهد. شناسایی درآمدها و هزینه‌ها و تخصیص بودجه مکانیزه و مشخص می‌شود و دیگر زمان و مکان خاصی برای انجام پرداخت‌ها وجود ندارد. امکان ردیابی وجوه نیز وجود دارد و مدیران می‌توانند مکاتبات اداری خود را در هیمن سامانه انجام دهند و درخواست بودجه خود را در همین فضا اعلام کنند.
بانک دی در ابتدا در تعدادی از دفاتر بنیاد شهید که در شهرستان‌های استان تهران قرار داشتند، این سامانه را به صورت آزمایشی به سنجش و ارزیابی گذاشت و پس از بررسی و اطمینان از کارایی، از آن رونمایی کرد. بخشی‌زاده درباره توسعه این سامانه در کشور می‌گوید: «حداکثر در دو تا سه ماه آینده کلیه دفاتر بنیاد شهید و امور ایثارگران به این سامانه مجز خواهند بود. حساب‌های همه دفاتر در بانک تعریف شده است و تنها مراحل صدور گواهی امضا و تخصیص توکن برای مدیران کمی زمان‌بر است.»
به عقیده او، سازمان‌های مختلف و متنوع دولتی و خصوصی که نیاز دارند بودجه‌های مشخصی را به لایه میانی خود منتقل کنند و می‌خواهند هزینه‌کرد این بودجه‌ها را مدیریت کنند می‌توانند از همین سامانه برای سازمان و کسب‌وکار خود استفاده کنند و با بانک دی همکاری داشته باشند.
وی همچنین افزود: «در صورت استفاده از این بستر جهت احراز هویت مشتریان، شاهد تحولی بزرگ در صنعت بانکداری خواهیم بود و بانک دی درصورت حمایت بانک مرکزی آماده حرکت در این مسیر است.»
دومین سامانه‌ای که بانک دی از آن به تازگی رونمایی کرده است، سامانه مدیریت ضمانت‌نامه‌های گمرکی نام دارد. طراحی و شروع کار این سامانه از درخواستی از سوی وزارت اقتصاد و دارایی نشئت گرفته است. طبق این درخواست وزارت اقتصاد از بانک دی خواسته بود تا کدهای سپامی را برای ضمانت‌های گمرکی اختصاص دهد.
سازمان گمرک جمهوری اسلامی بستری به نام بستر بیتا دارد و بانک دی توانسته است بستر زیرساختی خودش را به این بستر متصل کند. از همین ارتباط پیش آمده، بانک دی توانست دو قابلیت به سامانه خود اضافه کند.
با این اتصال بسترها، ضمانت‌نامه‌های گمرکی فردی که صادر می‌شود، مستقیم از سامانه بیتا قابل ردیابی است و دیگر لازم نیست با پرینت کردن ضمانت نامه مراحل ادارای به‌صورت دستی طی شود و تمام مراحل در سامانه قابل پیگیری است. تا پیش از این روال بر این بود که فرد باید پرینت ضمانتنامه را به گمرک ببرد، اصالت ضمانتنامه تایید شود تا در نهایت بتواند کار ترخیص یا موارد دیگری که براساس ضمانتنامه دارد انجام دهد. اما اکنون ضمانتنامه که در بانک صادر می‌شود، در سامانه بیتا قابل مشاهده است و کار ترخیص بدون نیاز به فیزیک ضمانتنامه انجام می‌گیرد.
قابلیت دیگر این سامانه در این است که افراد می‌توانند ضمانت‌نامه‌هایی را که بانک برای آنها صادر کرده است را در این سامانه مشاهده کنند. افراد به شعبه‌های بانک دی مراجعه می‌کنند، درخواست دریافت ضمانتنامه گمرکی می‌کند و با ارائه مدارک خود احراز هویت آنها انجام می‌شود. مسئولان شعبه اطلاعات ضمانتنامه را به صورت مستقیم وارد سامانه بیتا می‌کنند و دیگر لزومی ندارد فرد برگه‌ای را با خود به گمرک ببرند.
بخشی‌زاده درباره مزیت‌های این سامانه توضیح می‌دهد: «مهم‌ترین مزیت کار، سریع شدن انجام فرآیند است و بخش زیادی از کارهای اداری حذف شده است. نکته دوم این است که سامانه بستر امنی را فراهم کرده که هر سه سازمان گمرک، بانک و وزارت اقتصاد و دارایی به آن دسترسی دارند و شاهد فعالیت‌های انجام شده هستند و در نتیجه اصالت ضمانت‌نامه‌ها به خوبی رعایت می‌شود.»
به گفته او، پیشنهاد اولیه این طرح از سوی وزارت اقتصاد بود ولی این پروژه در نهایت برای گمرک جمهوری اسلامی که یکی از زیرمجموعه‌های وزارت اقتصاد و دارایی هستند انجام گرفت و در کمتر از یک ماه هم توسط بانک دی انجام و هم‌اکنون هم در حال اجرا است.
