پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
احسان مهدی‌زاده؛ کارشناس شرکت توسن تکنو / تیتر خیلی کوتاه بود: فرارسیدن سالگرد پنجاهم راه‌اندازی اولین خودپردازهای بانکی (ATM) در جهان. دستگاه‌هایی که به‌زعم پاول ولکر، رئیس سابق فدرال رزرو ایالات‌متحده آمریکا «تنها ابداع مفید صنعت بانکداری در چند دهه گذشته بوده‌اند.»
خودپرداز در ابتدای ورود خود به عرصه صنعت بانکداری این‌گونه تعریف می‌شد:
دستگاهی الکترونیکی که به مشتریان بانک این امکان را می‌داد تا در هر زمان دلخواه به‌وسیلهٔ قرار دادن کارت عابر بانک خاصی در دستگاه و واردکردن یک گذرواژه از حساب خود پول دریافت کرده یا موجودی حساب بانکی خود را بگیرند، بدون اینکه نیاز به شمارشگر انسانی باشد. بسیاری از خودپردازها نیز امکان واریز پول یا چک، جابجایی پول میان حساب‌های بانکی و حتی خرید تمبر را برای مشتریان فراهم می‌کردند.
دستگاه خودپرداز یا دستگاه خودکار بانکی نیم‌قرن پیش توسط یک اسکاتلندی بنام جان شفرد اختراع شد و اولین بار در 27 ژوئن سال 1967 میلادی به‌وسیله بانک بارکِلیز در شهر انفیلد تاون در شمال لندن به کار گرفته شد.
هرچند بانک بارکِلیز اولین بانک و مؤسسه مالی در جهان بود که برای نخستین بار از اولین دستگاه خودپرداز استفاده کرد اما گسترش و موفقیت خود را در آمریکا به دست آورد. تئودور دیویس، مدیر بانک کاپیتال نشنال میامی در روز پنجم سپتامبر 1968 یکی از این دستگاه‌ها را در راهرو بانک خود نصب کرد. رفته‌رفته دستگاه‌های خودپرداز دیواره‌های آهنین جمهوری دموکراتیک آلمان (آلمان شرقی) را درنوردیده و در آن به کار گرفته شدند.
وجود نمونه‌ای از این دستگاه در موزه رادبویل آلمان شرقی ثابت می‌کند که تا پایان دهه ۱۹۸۰ در آن کشور چند صد دستگاه خودپرداز مورداستفاده قرار گرفته است. امروزه با تقریباً ۶۰ هزار دستگاه خودپرداز یا عابر بانک در سرتاسر آلمان، بی‌اسکناس بودن دستگاه تقریباً امری نادر است.
استناد صفحه20 روزنامه کیهان مورخ 16 بهمن‌ماه 1351، نخستین دستگاه عابر بانک خاورمیانه، در ایران به‌وسیلهٔ بانک بیمه بازرگانان و در شهر تهران راه‌اندازی شد. ایران، در آن زمان (سال 1351) نخستین کشور خاورمیانه بود که باجهٔ اتوماتیک کامپیوتری بانکداری در آن آغاز به کار می‌کرد.
در حال حاضر بیش از 40 هزار دستگاه خودپرداز در سیستم بانکی کشور ایران فعال است و اغلب دستگاه‌های عابر بانک ایرانی به شبکه شتاب متصل هستند. شبکهٔ شتاب امکان برداشت و مشاهدهٔ موجودی را برای دارندگان کارت‌های بانکی عضو این شبکه از همهٔ خودپردازها فراهم می‌آورد.
در ایران از طریق دستگاه‌های خودپرداز علاوه بر عملیات برداشت، پرداخت و انتقال وجه، می‌توان اقدام به پرداخت قبض‌های خدمات عمومی نظیر آب، برق، گاز و تلفن کرد. واریز وجه به‌حساب‌های خیریه، پرداخت جرائم راهنمایی و رانندگی، خرید شارژ برای سیم‌کارت‌های اپراتورها و مواردی دیگر ازاین‌دست، خدمات دیگری هستند که روی این دستگاه‌ها قابل‌ارائه است.
ذکر این نکته جالب است که 15 سال بعد از معرفی اولین خودپرداز در دنیا، اولین دستگاه ATM Cash Recycler یا همان خودپرداز/خوددریافت نیز معرفی شده است، ولی روند پیشرفت این دستگاه‌ها در ایران به‌صورت موازی اتفاق نیفتاده است و البته به‌تازگی برخی بانک‌های پیشرو در حال راه‌اندازی این دستگاه‌ها هستند.
با گذشت زمان، دستگاه خودپرداز تکمیل‌تر شده است. امروزه در دنیا وقتی صحبت از خودپرداز به میان می‌آید، منظور دستگاه‌های خودپرداز/خوددریافت یا همان دستگاه‌های ATM Cash Recycler است.
شاید هم‌اکنون به‌جای پرداختن به این موضوع که دستگاه خودپرداز پنجاه‌سالگی خود در دنیا را جشن می‌گیرد و یا ما در ایران خودمان به فاصله 5 سال از معرفی این دستگاه‌ها، توانسته‌ایم آن را در بانک‌های خود پیاده‌سازی نماییم، بهتر باشد به دنبال ارتقا و استفاده از نسل‌های پیشرفته‌تر این دستگاه‌ها و نهایتاً افزایش سطح خدمات آن به مشتریان باشیم.
با این دستگاه‌های خودپرداز/خوددریافت نه‌تنها می‌توانید اسکناس از دستگاه‌ها بگیرید، بلکه می‌توانید از طریق آن‌ها اسکناس وارد دستگاه کرده و وجه آن را به‌حساب خود واریز کنید. همچنین این دستگاه‌ها، این قابلیت را دارند که اسکناس‌های جعلی و مخدوش را تشخیص داده و با توجه به رویکرد نرم‌افزار نصب شده روی دستگاه و سیاست بانک عامل، این قبیل اسکناس‌ها را با اعلام به مشتری بازگردانده یا در کاستی جداگانه ضبط کند. از دیگر مزایای این دستگاه‌ها می‌توان به کاهش هزینه‌های مربوط به پول گذاری به دلیل وجود چرخه گردش اسکناس‌های ورودی و خروجی اشاره کرد.
منبع: توسن تکنو
