راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

حکایت کارت سوخت و کیف پول الکترونیکی در ایران: بررسی عملکرد کیف پول

بیش از یک سال از معرفی کیف پول کارت سوخت می‌گذرد. اما آیا در این مدت این طرح توانسته است طرح موفقی باشد؟ بررسی موفقیت یک طرح ملی مثل هر ارزیابی دیگری نیاز به تحلیل‌های فراوان و عمیقی دارد. اما می‌توان با نگاهی به عملکرد یک ساله این طرح خیلی مختصر آن را ارزیابی کرد.

کارت هوشمندی که برای استفاده در جایگاه‌های سوخت به مالکین خودرو‌ها، ارائه می‌شود، این قابلیت را دارد که بتواند برای پرداخت بهای سوخت استفاده شده در جایگاه، مورد استفاده قرار گیرد. شکی در این نیست که با این راهکار، تحویل پول نقد برای بهای سوخت حذف می‌شود و این اقدامی در راستای حرکت به سوی پرداخت‌های الکترونیک است. طبق اعلام بانک ملت، حدود ۱۷ میلیون کارت سوخت در دست مالکین خود‌روها وجود دارد و همه آن‌ها قابلیت تبدیل شدن به کیف پول برای پرداخت بهای کارت سوخت را دارند.

حوزه‌هایی مانند سوخت و حمل و نقل، پتانسیل عظیمی از مشتریان بالقوه دارند که می‌توانند در توسعه راه‌کارهای مدیریت پول خرد به صورت الکترونیکی به کار گرفته شوند. در حال حاضر، در هر دو حوزه راهکار‌هایی رای پرداخت الکترونیک بهای خدمات، ارائه شده است و این راه‌کار‌ها نیز به عنوان راه‌کار‌های مناسب، معرفی شده است. ولی در دنیای عمل چقدر توانسته‌اند، موفق عمل کنند؟

می‌توان این طرح را هم مانند سایر طرح‌ها ستایش کرد ولی انتقاداتی هم به آن وارد است که بعد از معرفی آن و وارد شدن کیف پول الکترونیک به دنیای واقعی، در قالب سوال در ذهن کاربران آن شکل می‌گیرد. سوالاتی مانند این که آیا این سامانه‌ نیز مانند سایر سامانه‌هایی که ادعای کیف پول را داشته‌اند، واقعا توانسته‌ در توسعه پرداخت خرد در بستر‌های الکترونیکی، مفید واقع شود؟

به عنوان مثال، از ۱۷ میلیون کارتی که قابلیت تبدیل شدن به کیف پول را دارند، چند کارت وارد این شبکه شده است؟ آیا توانسته‌ایم از این پتانسیل عظیم برای توسعه کیف پول که بتواند بخشی از مشکلات این کشور را حل کند، استفاده کنیم؟

به فرض اینکه کیف پول پیاده‌سازی شده، واقعا کیف پول است. آیا استاندارد به کار گرفته شده در این کیف پول بر اساس استاندارد‌های جهانی در حوزه پرداخت الکترونیک است؟ آیا اگر یک بانک دیگر بخواهد پرداخت با این کیف پول را پشتیبانی نماید از نظر امنیتی و اینکه همه استاندارد‌ها در آن رعایت شده باشد، می‌تواند قدم در این راه بگذارد؟

اگر قرار باشد زمانی به سمت استاندارد معینی حرکت شود، آیا باید کارت‌ها را تعویض کرد؟ هزینه این تعویض را چه کسی خواهد داد؟

آیا دارنده کارت از کارت شارژ شده خود فقط می‌تواند در جایگاه‌های سوخت استفاده کند؟ در صورت مفقود شدن کارت، آیا می‌تواند مبلغ شارژ شده خود را باز پس گیرد؟

در صورتی که دارنده کارت بخواهد خودروی خود را واگذار نماید، آیا کیف پول آن نیز واگذار می‌شود؟

چرا باید پول خود را فقط در جایگاه‌های سوخت بتوانیم استفاده کنیم؟

آنچه از عملکرد کارت سوخت و قابلیت‌هایی که برای کیف پول آن بر می‌آید این است که این طرح در واقع کیف پول نیست. چون دارنده کیف پول باید بتواند از آن در سایر اماکن مانند فروشگاه‌ها، نانوایی، حمل و نقل و… هم استفاده کند. در غیر این صورت نباید نام کیف پول را بر آن بگذاریم. وقتی که ما کیف پول فیزیکی به همراه خود داریم، خیالمان راحت است که به اندازه موجودی آن، می‌توانیم هر جا که دلمان خواست، از نانوایی گرفته تا تاکسی، استفاده کنیم. اگر روزی به ما بگویند که باید کیف پول‌های مختلف داشته باشیم و در محل مرتبط از آن‌ها استفاده کنیم چه حالی به ما دست خواهد داد؟ حکایت کیف پول کارت سوخت نیز، شروعی بر این ماجرا است. یعنی ما باید کیف پول سوخت، کیف پول نان، کیف پول تاکسی، کیف پول چیپس و پفک و… داشته باشیم. که اگر همه این کارت‌ها را به یک نفر بدهند، مطمئنا پشیمان خواهد شد و‌‌‌ همان مسیر پول نقد را پیش خواهد گرفت و این آغازی است برای زدن رای مردم در حرکت به سمت پرداخت‌های الکترونیک.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.