راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

اپراتورهای مجازی و نقش آن‌ها در پرداخت الکترونیکی

علی نوری؛ مدیرعامل شرکت فن آوا کارت / تردیدی نیست که تلفن همراه در دنیای آینده نقش بی‌بدیلی بازی خواهد کرد؛ نقشی به‌مراتب بیشتر و حساس‌تر نسبت به آنچه اکنون شاهدش هستیم و گاهی متعجبمان هم می‌کند.

روند رو به گسترش ضریب نفوذ تلفن همراه در جهان و افزایش تقریباً روزبه‌روز قابلیت‌های گوشی‌ها، موارد استفاده از آن‌ها را متنوع‌تر و کلیدی‌تر از چیزی که اکنون می‌بینیم، خواهد کرد بنابراین اصلاً نباید تعجب کنیم اگر در سال‌های نه‌چندان دور نسل‌های جدید گوشی‌های تلفن همراه بسیاری از کارهایی را که اکنون به شوخی گفته می‌شود یک گوشی پیشرفته انجام می‌دهد واقعاً انجام دهد مثلاً برایمان خرید کند یا دزدها را فراری دهد!

یکی از حوزه‌هایی که تلفن همراه طی سال‌های اخیر نقش پررنگی در آن برعهده گرفته، حوزه بانکی و پرداخت الکترونیکی است؛ این نقش‌آفرینی گرچه در دنیا سابقه‌ای طولانی دارد اما در کشور ما چندان باسابقه نیست و فقط چند سالی است که مردم کم‌کم عادت و اعتماد کرده‌اند که کارهای بانکی یا پرداخت‌های خود را با گوشی‌های تلفن همراهشان انجام دهند. خیلی از کارشناسان احتمالاً استفاده بیشتر مردم از تلفن همراه را معلول همه‌گیرشدن گوشی‌های هوشمند و پوشش بهتر و بیشتر اینترنت در شبکه تلفن همراه می‌دانند؛ دیدگاهی که قطعاً بیراه نیست ولی نباید فراموش کنیم مردم ایران کارکرد تلفن همراه را در پرداخت و بانکداری الکترونیکی قبل از گوشی‌های هوشمند و اتصال به اینترنت با کدهای یواس‌اس‌دی شناختند و شرکت‌های پی‌اس‌پی توانستند با جلب اعتماد عمومی و ارائه سطح مطلوبی از خدمات، جامعه را به استفاده از این سرویس سوق دهند.

بااین‌حال اما سهم تلفن همراه در پرداخت‌های الکترونیکی نسبت به سایر ابزارها در ایران بسیار اندک است؛ سهم تراکنش‌های انجام شده با تلفن همراه تنها حدود 12 درصد است درحالی‌که سهم پایانه‌های فروشگاهی 85 درصد. علت اصلی این سهم اندک را باید در ضریب نفوذ این ابزار جستجو کرد. طبق آمار شاپرک سرانه ابزارهای پذیرش به ازای هر ده هزار نفر بالای 18 سال در کشور تنها 0.21 است یعنی حتی از سرانه ابزار پذیرش اینترنتی هم که 3.06 است کمتر.

نکته مهم‌تر اینکه با وجود اختلاف زیاد سرانه ابزار پذیرش موبایلی با ابزار پذیرش اینترنتی، سرانه تراکنش‌های موبایلی حدود 2 است درحالی‌که سرانه تراکنش‌های اینترنتی 0.5 است یعنی 4 برابر کمتر.

به‌عبارت‌دیگر اگرچه تعداد کاربرانی که از تلفن همراه برای انجام تراکنش‌های الکترونیکی استفاده می‌کنند بسیار کمتر از تعداد کسانی است که از اینترنت برای این تراکنش‌ها استفاده می‌کنند ولی سرانه تعداد تراکنش‌های همین افراد با تلفن همراه حدود 4 برابر تراکنش‌های اینترنتی است و این یعنی اگر ضریب نفوذ تلفن همراه افزایش پیدا کند تعداد تراکنش‌های موبایلی بالاتر می‌رود.

داستان ضریب نفوذ تلفن همراه و مشکلات آن در ایران داستان بلندی است؛ اپراتورهای فعلی با مشکلات خاص خود درگیر هستند و حاکمیت هم با چالش‌های کلان. به نظر می‌رسد انتظار افزایش ضریب نفوذ با ادامه روش فعلی چندان منطقی و شدنی نیست و باید روش دیگری را امتحان کرد؛ مسیری که البته اختراع دوباره چرخ نباشد.

تجربه موفق دنیا در این زمینه، استفاده از ظرفیت‌های اپراتورهای مجازی (MVNO) است. این اپراتورهای می‌توانند با استفاده از بسترهای زیرساختی موجود به ارائه خدمات ارزش‌افزوده به عده بیشتری از متقاضیان بالقوه و بالفعل بپردازند.

این روش به‌خصوص در کشور ما که از نظر رشد زیرساختی مشکل چندانی نداریم قطعاً مناسب خواهد بود چراکه آنچه در حال حاضر اپراتورها را در مسیر افزایش ضریب نفوذ دچار چالش کرده، هزینه‌های برندیگ، بازاریابی و خدمات پس از فروش است بنابراین در صورت فعالیت اپراتورهای مجازی بخش زیادی از چنین فعالیت‌هایی به این اپراتورها محول خواهد شد. ضمن اینکه انتقال چنین برنامه‌هایی به اپراتورهای مجازی تأثیر کاهنده ای نیز در کاهش هزینه‌های نهایی اپراتورها دارد.

ازاین‌رو در بعد کلان نیز حاکمیت با ایجاد شرایط لازم برای فعالیت اپراتورهای مجازی در واقع بستر لازم را برای افزایش تراکنش‌های الکترونیکی تلفن همراه فراهم می‌آورد که قطعاً به کاهش هزینه‌ها در تبادلات پولی کشور می‌انجامد.

منبع: تسنیم

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.