پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
چرا سرویس‌های پیامک خدماتی شاتل موبایل همچنان غیرفعال است؟
به نظر می‌رسد که سازوکار یا دستورالعمل شفاف و مشخصی برای ارسال پیامک‌های خدماتی و تبلیغاتی در شرایط اضطراری وجود ندارد؛ بنابراین نیاز است که برای جلوگیری از تجربه ناخوشایند این‌بار، دستورالعمل معینی برای چنین شرایطی تدوین شود
یک روز پس از آتش‌بس همچنان ارسال پیامک‌های خدماتی از سرشماره‌های شاتل غیرفعال است؛ سرنوشت صدها کسب‌وکاری که از این شرکت سرویس پیامکی می‌گیرند در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. مدیرعامل شاتل موبایل ادعا می‌کند که تنها سرویس تبلیغاتی شاتل موبایل بسته است و پیامک‌های خدماتی از ابتدا فعال بودند. با این حال به گفته مدیرعامل مدیانا؛ سروییس‌های شاتل موبایل همچنان باز نشده‌اند؛ در حالی که سرشماره‌های بسیاری از ارائه‌دهندگان سرویس پیامکی محدودیت‌ها را به طور کامل برداشته است.
ماجرا از کجا شروع شد؟
با شروع جنگ ۱۲ روزه حملات سایبری به زیرساخت‌های فین‌تکی در کشور نیز شروع شد؛ بانک سپه، پاسارگاد و صرافی نوبیتکس هک شدند و حتی پیامک‌هایی حاوی لینک‌های آلوده نیز به برخی افراد ارسال شد. به همین دلیل ارسال پیامک‌های تبلیغاتی و خدماتی که معمولا به صورت انبوه انجام می‌شود، کاملا بسته شد.
بسیاری از کسب‌وکارها در هفته اول جنگ و باتوجه‌به اختلالات اینترنت محدودیت‌های پیامکی را پذیرفتند. با شروع هفته دوم جنگ، فضا کمی آزادتر شد و ارسال پیامک‌های انبوه از سرگرفته شد. با این حال پیامک‌های خدماتی برخی از سرویس‌دهندگان مانند شاتل موبایل همچنان غیرفعال بود.
در این مدت قطع سرویس پیامک نه‌تنها برای بسیاری از کسب‌وکارهای آنلاین و مجازی مشکل‌ساز شده بود؛ بلکه فعالیت‌ها برخی از آنها را به طور کامل متوقف کرده بود. این توقف باعث ضررهای مالی می‌شود که بدنه ظریف اقتصاد دیجیتال ایران قادر به تحمل آن در طولانی مدت نیست. این چالش‌ها به حدی بود که رئیس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی خواستار رفع محدودیت‌های پیامکی در اسرع وقت شد.
سه‌شنبه سوم تیرماه که آتش‌بس اعلام شد رضا الفت‌نسب، رئیس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس خطاب به ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نوشت: «جناب آقای وزیر، محدودیت گسترده پیامک، ارتباط میان کسب‌وکارهای آنلاین و کاربران را قطع کرده؛ هزاران سایت، سامانه و فروشگاه آنلاین درگیر اختلال جدی‌اند. در نبود کانال‌های دیگر، پیامک تنها مسیر حیاتی است. با توجه به آتش‌بس انتظار رفع فوری این محدودیت‌ها را داریم.»
با این حال پس از این توییت، ماجرای دیگری آغاز شد.
یک کاربر در جواب به توییت الفت‌نسب ادعا کرد: «اپراتور شاتل موبایل که کلاً بست رفت.»
از سوی دیگر آرش کریم‌بیگی، مدیرعامل شاتل موبایل در پاسخ به این کاربر نوشت: «پیامک خدماتی باز بوده و هست. پیامک تبلیغاتی را بستند. جایی هم نرفتیم. شبانه‌روزی پای کاریم.»
صادق محمدی، مدیرعامل مدیانا در پاسخ به کریم‌بیگی عنوان کرد: «جناب آقای کریم‌بیگی خودتان هم می‌دانید همکاری مدیانا با شاتل موبایل از ابتدا و با حجم بالا وجود داشته؛ از ابتدای این اتفاقات حتی یک پیام نتوانستیم ارسال کنیم! همه خطوط ما هم خدماتی بوده، جالب بود برام می‌فرمایید باز بوده و هست.»
راه پرداخت به همین بهانه به سراغ صادق محمدی، مدیرعامل مدیانا و آرش کریم‌بیگی، مدیرعامل شاتل موبایل رفت تا این ماجرا را از زبان آنها پیگیری کند.
نیاز به بازنگری برای جلوگیری از عدم‌تکرار تجربه تلخ
صادق محمدی، مدیرعامل مدیانا در گفت‌وگو با راه پرداخت در خصوص این ماجرا توضیحاتی ارائه داد: «پس از ۱۲ روز جنگ، محدودیت پیامک‌ها صبح امروز برابر با چهارشنبه ۴ تیر برداشته شد با این حال تا همین لحظه نیز خطوط و سرویس شاتل موبایل باز نشده است. بیش از ۱۰۰ برند از سرشماره‌های شاتل موبایل سرویس می‌گیرند و پیامک‌های آنها هنوز دریافت نمی‌شود.»
او افزود: «مسئله من این است که اگر دستور محدودیت پیامک‌ها از سوی حاکمیت بوده است؛ چگونه شاتل موبایل ادعا می‌کند که از ابتدا باز بوده است؟ چرا سرویس‌های دیگر در این مدت بسته بوده است؟»
محمدی با تأکید بر این که باید مشخص شود چه کسی یا نهادی تعیین می‌کند که ارسال پیامک‌ها محدود شود، گفت: «باید مشخص شود آسیب‌هایی که کسب‌وکارها در این مدت خوردند، از کجا بوده است. اگر منشأ این محدودیت مشخص شود، می‌توان ساختار را بازنگری کرد تا این مسئله در آینده تکرار نشود.»
سرویس پیامک تبلیغاتی شاتل موبایل هنوز بسته است
در حال حاضر بررسی‌ها نشان می‌دهد محدودیت‌های ارسال پیامک از سرشماره‌های دیگر شرکت‌های ارائه‌دهندگان سرویس‌های پیامکی به‌صورت کامل برداشته شده است با این حال ارسال پیامک‌ها از طریق سرشماره‌های شاتل موبایل همچنان ممکن نیست.
آرش کریم‌بیگی، مدیرعامل شاتل موبایل در گفت‌وگو با خبرنگار راه پرداخت در این خصوص بیان کرد: «اعمال هر نوع سیاست و محدودیت روی سرویس اینترنت و پیامک توسط مرجع ذی‌صلاح و خارج از شاتل موبایل انجام می‌شود.»
او افزود: «سرشماره‌های پیامک خدماتی شاتل موبایل شامل سرویس سازمانی ارسال رمز یکبار مصرف، پیام تراکنشی یا باشگاه مشتریان باز بوده است. اگر مشترکان سرشماره‌های پیامک خدماتی با اختلالی مواجه هستند، می‌توانند سرشماره خود از طریق رابط خود به شاتل موبایل اعلام کنند تا از مرجع ذی‌صلاح پیگیری شود.»
کریم‌بیگی عنوان کرد: «تا جایی که اطلاع دارم، سرویس پیامک تبلیغاتی هنوز بسته است؛ اما مشکلی برای ارسال پیامک خدماتی وجود ندارد.»
مدیرعامل شاتل موبایل با تأکید بر این که در این مدت پیامک‌های خدماتی در دوره جنگ ارسال می‌شده است، گفت: «اعمال محدودیتی در این خصوص وجود نداشته است.»
نیاز به ساختار شفاف برای مواقع اضطراری
پیگیری‌های راه پرداخت نشان می‌دهد که دستوری از سوی حاکمیت یا دولت برای قطع شدن خطوط و محدودیت ارسال پیامک‌ها وجود نداشته است. این ماجرا فقط به شاتل موبایل یا مدیانا محدود نمی‌شود؛ سؤال اینجاست که اگر شرایط اضطراری دیگری پیش بیاید آیا ارسال پیامک‌ها مجدداً محدود می‌شود؟ دستور این محدودیت از کجا صادر می‌شود؟
باوجود این محدود کردن پیامک‌ها در شرایط بحرانی مانند جنگ ۱۲ روزه از منظر پدافندی کار درستی است چراکه خطر آلوده‌سازی و هک کردن را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد اما نمی‌توان از آسیبی که کسب‌وکارهای مجازی و آنلاین در چنین شرایطی می‌بینند نیز چشم‌پوشی کرد.
به نظر می‌رسد که سازوکار یا دستورالعمل شفاف و مشخصی برای ارسال پیامک‌های خدماتی و تبلیغاتی در شرایط اضطراری وجود ندارد؛ بنابراین نیاز است که برای جلوگیری از تجربه ناخوشایند این بار، دستورالعمل معینی برای چنین شرایطی تدوین شود.