پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
رأسی: علی‌رغم توانمندی شرکت‌های فناوری اطلاعات داخلی، بانک‌ها چشم به بیرون دوخته‌اند
صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز از تغییرات پیش رو، تأثیرات عمیقی خواهد پذیرفت، اما نحوه رویارویی فعالان این حوزه با موقعیت جدید است که می‌تواند این موقعیت را به فرصت یا تهدید تبدیل کند.
مهندس رأسی مدیرعامل شرکت توسن با بیان مطلب فوق تصریح کرد: «ورود رقبای خارجی به کسب‌وکارهای کنونی شرکت‌های داخلی، به‌مثابه تیغ دو لبه‌ای است که از یک‌سو به‌واسطه انتقال تجربه و ورود آخرین تکنولوژی‌ها، فرصت و از سوی دیگر، به دلیل محدود کردن دامنه فعالیت شرکت‌های ایرانی و رقابت شدید، تهدید قلمداد می‌شود«.
وی افزود: «همکاری با شرکت‌های فناور بین‌المللی، بهترین راه‌حل برای تبدیل این تهدید به فرصت است. چراکه این رقبا با توجه به نداشتن تجربه‌ی کار در ایران، شناخت کاملی از ذائقه مخاطبان ایرانی نداشته و ازاین‌رو به‌تنهایی نمی‌توانند در بازار ما هدف‌گیری درستی داشته باشند.»
مهندس رأسی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های شرکت‌های فناوری اطلاعات در شرایط پسا تحریم، از دست دادن نیروهای متبحر و متخصص دانست و در ادامه افزود: «با امکان حضور رقبای قدرتمند این حوزه در ایران، هیچ بعید نیست سرمایه‌های انسانی برای جذب شدن در این شرکت‌ها وسوسه شوند؛ بنابراین، اتخاذ سیاست‌ها و راهکارهایی در حوزه سرمایه‌های انسانی، مالی و جانشین‌پروری، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا در این زمینه، کمتر دچار آسیب شوند«.
مسئله حائز اهمیت دیگر، سیاستی است که دولت برای چگونگی رفتار با شرکت‌های فناوری اطلاعات خارجی در پیش خواهد گرفت. اعمال تعرفه‌های سنگین گمرکی برای ممانعت از حضور محصولات آن‌ها در داخل و یا سخت کردن ورود شرکت‌ها، مسلماً راهکار مطلوبی نخواهد بود. اتخاذ چنین تصمیمی، صرفاً یادآور تجربه تلخی است که گریبان‌گیر صنعت خودروی کشور شد. راهکار عاقلانه و هوشمندانه، گشودن مرحله‌به‌مرحله‌ی دامنه کار برای آن‌هاست. در این صورت، نه‌تنها به شرکت‌های IT ایرانی اجازه داده می‌شود که در جایگاه درست فعالیتی خود بنشینند، بلکه در کنار انتفاع از حضور رقبا، شرکت‌های داخلی واهمه‌ی کمتری از کوچک شدن نیز خواهند داشت.
آن گروه از شرکت‌هایی که ماندگارترند از دو حالت خارج نیستند؛ یکی شرکت‌های بزرگ با پشتوانه عظیم تجربه، نیروی انسانی و مالی و دیگری استارت‌آپ‌ها. در این شرایط، شرکت‌های کوچک برای ادامه حیات یا باید سراغ استارت‌آپ‌ها بروند یا خود را به شرکت‌های بزرگ متصل کنند تا زنده بمانند. یکی از بهترین حمایت‌های دولت، سرمایه‌گذاری یا ارائه تسهیلات مناسب به شرکت‌های بزرگ جهت حمایت و سرمایه‌گذاری متقابل این شرکت‌ها در استارتاپ‌ها است. در ادامه گفت‌وگوی مهندس رأسی مدیرعامل توسن را می‌خوانید:
.
لطفاً در ابتدا مختصری از فعالیت‌های شرکت و تعداد نیروی شاغل در بخش‌های مختلف توضیح دهید؟
شرکت توسن حدود 16 سال از فعالیتش می‌گذرد. این شرکت در ابتدا مجموعه کوچکی در سیستم بانکی کشور بود و نیروهای آن را مجموعه‌ای از متخصصان نرم‌افزار و سخت‌افزار تشکیل می‌داد. خوشبختانه این شرکت به‌سرعت رشد کرد به‌طوری‌که در حال حاضر حدود 700 پرسنل متخصص دارد. البته در کنار این شرکت هلدینگی هم وجود دارد که توسن بخشی از آن است. در این هلدینگ شرکت‌های مختلفی وجود دارد که در زمینه سخت‌افزار و نرم‌افزار فعال هستند. نکته قابل‌یادآوری این است که شرکت‌های دیگری هم مانند توسن وجود دارند که سیستم بانکداری را متحول نموده‌اند. بانک‌ها با بهره‌برداری از شرکت‌هایی نظیر توسن خدمات متنوعی را به مشتریان خود ارائه می‌دهند که شرکت ما نیز توانسته با بهره‌گیری از نیروهای متخصص سهم بزرگی در این تحولات داشته است.
.
کشور با اجرایی شدن برجام وارد فضای جدیدی از فرصت‌ها و تهدیدها می‌شود شرکت‌هایی همانند شما با چه فرصت و تهدیدی در این شرایط مواجه خواهد بود؟
در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها فعالیت در شرکت‌های تخصصی نظیر توسن بسیار سخت و دشوار شده است؛ اما باوجود تمام سختی‌ها توانسته‌ایم موانع بسیار سخت را از میان برداشته و تحولی بزرگ در سیستم بانکی کشور به وجود آوریم. معتقدیم که در دوره پسا تحریم، شرکت ما و شرکت‌های مشابه در شرایط ویژه‌ای قرار می‌گیرند که ناگزیرند در وضعیتی فعالیت و رقابت نمایند که باوجود تهدیدهای بسیار فرصت‌های جدیدی را نیز به وجود آورند. منظور از تهدیدها حضور رقبای خارجی در دوران پسا تحریم است که البته تعدادی از آن‌ها برای همکاری با توسن علاقه نشان داده‌اند. این شرکت‌ها بازار ایران را بازار خوبی می‌دانند و معتقدند که نظام بانکی کشور هنوز جای تغییر و تحول بسیاری دارد؛ بنابراین ما هم از این تفکر استقبال کرده و خود را آماده حضور در عرصه‌های جدید رقابت کرده‌ایم. حضور شرکت‌های خارجی تهدید مثبتی است که باعث تحول و شکوفایی می‌شود. در رابطه با فرصت‌ها نیز باید اشاره کرد که می‌توان با مشارکت برترین شرکت‌های خارجی خودمان را بروز کرده و رقابت‌پذیری شرکت را افزایش دهیم. من معتقدم که مجموعه توسن نباید خود را محدود در مرزهای جغرافیایی کند بلکه باید در جایگاه رقابتی بین‌المللی قرار گیرد. طی سال‌های گذشته فعالیت‌هایی نیز در خارج از کشور داشته و توانستیم برخی محصولات خود را عرضه نماییم. ولی ازاین‌پس با تلاش بیشتر نگاه عمیق‌تر و گسترده‌تری به بازارهای خارجی خواهیم داشت.
.
با توجه به اینکه چند سالی از فعالیت سیستم متمرکز بانکی می‌گذرد امروز هنوز سیستم بانکی یکپارچه‌ای وجود ندارد دلیل آن را چه می‌دانید؟
سیستم بانکی کشور از جای بسیار سختی شروع کرده است، اما باوجود مشکلات فنی و اجرایی زیاد همین اینک سامانه‌های یکپارچه بانکی در اکثر قریب به‌اتفاق بانک‌های کشور استقراریافته و مشغول کارند. ولی همان‌طور که اشاره کردم، هنوز هم در این زمینه کار نشده بسیار زیاد است و محتاج سرمایه‌گذاری هستیم.
.
چرا نظام بانکی کشور در پاره‌ای موارد هنوز هم از سیستم‌های قدیمی استفاده می‌کند و نتوانسته فن‌آوری بروزی در شعب خود داشته باشد؟
یکی از دلایل این مشکل، حضور مدیریت سنتی و صاحب نفوذ در بعضی مؤسسات مالی است که هنوز اعتمادشان به فناوری‌های تازه جلب نشده و یا به سبب مشکلات ساختاری مالی نتوانسته‌اند خودشان را بروز کنند، البته در این میان بانک‌هایی هم بوده‌اند که منفک از این طرز تفکر بوده و با شرکت‌هایی نظیر توسن همکاری داشته و موفق بوده‌اند.
.
بسیاری از مدیران بانکی تردید دارند که از سامانه‌های داخلی استفاده کنند یا خارجی به نظر شما دلیل این امر چیست؟
در حال حاضر بحث مهمی در کشور مطرح است که آیا باید روی سیستم‌های خارجی سرمایه‌گذاری کرد یا داخلی. ما معتقدیم که توان و ظرفیت فنی لازم برای رقابت با شرکت‌های خارجی در کشور ما وجود دارد اما با دو کمبود عمده سرمایه‌گذاری کلان و نیروی انسانی متخصص مواجه هستیم. اگر این دو مشکل حل شود هیچ محدودیتی برای تولید و عرضه محصولات ما به بازارهای داخلی و حتی خارجی وجود ندارد. به همین منظور باید بسیار مراقب حضور گسترده شرکت‌های خارجی و وعده‌های آن‌ها باشیم. همان تفکری که در مورد تولیدات صنعتی وجود دارد در نظام بانکی نیز مشهود است. شرکت‌هایی نظیر توسن سرمایه‌های ملی کشور ما هستند و نباید دست‌کم گرفته شوند. در همین حال باید به یاد داشته باشیم که کارنامه همه شرکت‌های خارجی در کشور ما آن‌چنان هم درخشان نبوده است و طبیعی است که باید در مواردی که ضعف وجود دارد از شرکت‌های خارجی کمک گرفت. در نظام بانکی ما مشکلات زیادی وجود دارد و نباید درها را بست.
وابستگی صرف به شرکت‌های خارجی (حتی داخلی) به سیستم بانکداری ضربه می‌زند و متأسفانه این تفکر در برخی از بانک‌ها رسوخ کرده که بسیار نگران کننده است. اگر تولیدات ما در بازارهایی که توان رقابتی ضعیفی داریم وارد شوند قطعاً با شکست مواجه می‌شویم. محصولات ما در کشورهایی نظیر خاورمیانه، حوزه خلیج‌فارس، آفریقا و کشورهای فارسی‌زبان بازار رقابتی خوبی دارند. در بازارهایی که توان رقابت نداریم می‌توان با مشارکت با شرکت‌های خارجی به سطح موردنظر برسیم.
.
در رابطه با کسب‌وکارهای جدید چه اقداماتی توسط توسن صورت گرفته است؟
شرکت ما در حوزه‌های بانکی، بیمه، دولت الکترونیک و پروژه‌های کلان ملی طرح‌های خوب و نوآورانه بسیاری در دست اجرا دارند. در زمینه سامانه‌های یکپارچه بانکی به‌طور مشخص، پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته‌ایم و تلاشمان این است سالی دوبار محصولات تازه به بازار عرضه کنیم. البته با چالش‌هایی هم روبرو هستیم و آن‌ها را دست‌کم نمی‌گیریم. آنچه در حال حاضر برای ما اهمیت دارد این است که حمایت و اعتماد مشتریانمان را از دست ندهیم. رسالت اصلی ما ارزش‌آفرینی برای مشتریانمان از یک‌سو و پایداری و رقابت‌پذیری شرکتمان از سوی دیگر است. چنین رسالتی بدون سرمایه‌گذاری و پرورش نیروی انسانی شایسته و کارآمد که نوآوری و خلاقیت از ویژگی‌های بارز است امکان‌پذیر نیست.
منبع: ماهنامه ترقی اقتصادی