پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
ارائه تسهیلات اعتباری در خریدهای حضوری به کاربران
مصطفی زینالی، مدیر بازاریابی و فروش تاپ درباره آخرین خدمات، محصولات و چالش‌های این شرکت گفت
نمایشگاه ایران ریتیل شو کار خود را از سیزدهم دی‌ماه آغاز کرده و تا شانزدهم دی‌ماه نیز ادامه خواهد داشت. شرکت تجارت الکترونیک پارسیان، یکی از کسب‌وکارهایی است که به عنوان اعطا کننده اعتبار در زمینه خریدهای خرد یا کالاهای تند مصرف در این نمایشگاه شرکت کرده است.
در یک سال گذشته، «تاپ»، محصولات تازه‌ای را در زمینه خریدهای اعتباری به مشتریان خود ارائه کرده است. کارت هدیه دیجیتال، ایجاد گزینه خرید اعتباری در کارت‌های فیزیکی اعتباری و ایجاد بسترهای فراوانی در راستای مصرف اعتبار کارکنان سازمان‌ها از جمله فعالیت‌های این شرکت در یک سال گذشته بوده است.
در راستای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در خصوص آخرین خدمات و محصولات تاپ، خبرنگار راه پرداخت در محل نمایشگاه ریتل شو حاضر شده و با مصطفی زینالی، مدیر بازاریابی و فروش شرکت تاپ گفت‌وگو کرده است.
در ادامه مشروح این گفت‌وگو و جزئیات خدمات ارائه شده در یک سال گذشه توسط این شرکت را می‌خوانید.
به جز حوزه ملک و خودرو به همه حوزه‌ها ورود کردیم
در ابتدا زینالی درباره آن چه که در یک سال اخیر در مجموعه تاپ گذشته است توضیح داد. او درباره ایجاد و توسعه سرویس‌های اعتباری در تاپ توضیح داد: «در یک سال گذشته در مجموعه تاپ، با هدف توسعه سرویس‌های مختلف در اپلیکیشن تاپ و به ویژه توسعه سرویس‌های اعتباری، تغییرات عمده‌ای رخ داده است. این تحولات باعث شد که نیروهای تازه‌نفسی به مجموعه اضافه شوند و اهداف جدیدی برای ما ترسیم شود تا بتوانیم در صنعت اعتباری کشور حضور فعال‌تری داشته باشیم. به طور ویژه، ما در راستای استفاده از زیرساخت‌های تجارت الکترونیک پارسیان به دنبال این هستیم که مردم امکان خرید آسان‌تر و قدرت خرید بیشتری داشته باشند، به‌ویژه در زمینه خرید اقساطی و اعتباری.»
او درباره گستردگی امکان استفاده حضوری از خدمات تاپ افزود: «امروز به مرحله‌ای رسیده‌ایم که هیچ نقطه جغرافیایی در کشور وجود ندارد که نتوانیم خدمات حضوری ارائه دهیم. در حال حاضر ۷۰۰۰ نقطه حضوری در کشور داریم که افراد می‌توانند از طریق کیف پول اعتباری‌شان خرید کنند. علاوه بر این، یک میلیون و صدهزار پایانه فیزیکی پوز تجارت الکترونیک پارسیان در کشور فعال است که کاربران می‌توانند از کارت‌های مختلفی مانند کارت مگا و کارت‌های خرید دیگر استفاده کنند.»
به گفته زینالی در یک سال گذشته، تاپ موفق شده است تا پذیرندگان آنلاین مطرح را جذب کند؛ پذیرندگانی از جمله دیجی‌کالا، اکالا، تپسی و بانی‌مد.
زینالی همچنین تأکید کرد که برای رفع دغدغه «مصرف اعتبار توسط کاربران» تاپ همواره سعی کرده است تا در طول یک سال گذشته بسترهای خرید مشتریان را توسعه دهد.
او در این باره افزود: «در حال حاضر، ادعا می‌کنیم که به جز خرید ملک و خودرو، هیچ نیازمندی دیگری وجود ندارد که نتوان با اعتبار یا کارت‌های چرخه بستهClose loop که در اختیار داریم، از آن‌ها استفاده کرد. به طور کلی، این بسترسازی در سطح کشور انجام شده و ما توانسته‌ایم تقریباً تمامی نقاط کشور را پوشش دهیم.»
طراحی خدمات اعتباری مخصوص به سازمان‌ها
در ادامه مدیر فروش و بازاریابی تاپ در پاسخ به این سؤال که آیا سازمان‌ها می‌توانند خدمت خاصی را سفارش دهند یا خیر توضیح داد: «سازمان‌ها و شرکت‌ها برای اهداف رفاهی، سگمنت‌های مختلفی را در نظر می‌گیرند. به عنوان مثال، بخش‌های ورزشی، استخر، رستورانی و سفر از جمله خدماتی هستند که می‌توانند برای پرسنل سازمان‌ها تعریف شوند. در مجموعه تجارت الکترونیک پارسیان و اپلیکیشن تاپ، ما می‌توانیم این بخش‌ها را مدیریت کنیم و برای هر سازمان بسته به نیازشان، محصولات خاصی را ارائه دهیم.»
او در ادامه افزود: «در حال حاضر شرکت‌های پتروشیمی، فولادی و دیگر سازمان‌های کشور، محصولات تاپ را انتخاب و برای سازمان خود اختصاصی کرده‌اند. به عنوان مثال، کیف پول‌هایی داریم که فقط در حوزه رستورانی قابل استفاده هستند و یا کارت‌هایی که صرفا جهت بهره‌گیری از خدمات سفر در نظر گرفته شده‌اند و هر کدام از این خدمات، بستگی به هدف آن سازمان دارد. همچنین در تابستان گذشته، برخی از پتروشیمی‌ها برنامه‌های تفریحی برای دانش‌آموزان کارکنان خود برگزار کردند، مانند کلاس‌های زبان و دوره‌های آموزشی در زمینه‌های مختلف که اعتبار استفاده از این خدمات توسط تاپ ارائه شد.
زینالی با توضیحات خود خاطرنشان کرد که در نهایت تاپ می‌تواند برای هر سازمانی خدمات مورد نیاز خودش را در بستر کارت و یا کیف پول الکترونیکی تعریف کند تا کارکنان سازمان بتوانند به‌صورت انحصاری از آن خدمات استفاده کنند.
او در ادامه توضیح داد که موضوع اختصاص بودجه موردنظر به «یک خدمات رفاهی خاص» برای سازمان‌هایی که این خدمات را به کارکنان خود ارائه می‌کنند از اهمیت بالایی برخوردار است.
زینالی درباره چگونگی عملی‌شدن این خواسته توسط تاپ برای سازمان‌ها عنوان کرد: «در این زمینه، با توجه به زیرساخت‌های داخلی و سیستم پرداخت خود، ما می‌توانیم به طور کامل این نگرانی‌ها را برطرف کنیم. در مجموعه ما، به لطف مانیتورینگ دقیق و سیستم‌های پیشرفته تشخیص تخلف، هر زمان که احساس شود پرداختی از هدف خود منحرف شده، بلافاصله و به طور دقیق به سازمان اطلاع داده می‌شود. به این ترتیب، ما قادر هستیم تا اهداف رفاهی سازمان‌ها را به درستی دنبال کنیم و این فرایند را در سطح کشور به خوبی مدیریت کنیم.»
پذیرندگان معتبری جذب کرده‌ایم
مصطفی زینالی، مدیر فروش و بازاریابی تاپ در پاسخ به این سؤال که تاکنون چه شبکه‌های پذیرندگی توسط این شرکت طراحی شده است تشریح کرد: «در خصوص شبکه گسترده پذیرندگی، ما خوشبختانه توانسته‌ایم به تنوع بالایی از خدمات و محصولات در بخش‌های مختلف برسیم. از جمله این بخش‌ها می‌توان به خرید ارزاق (FMCG)، سفر، رستوران، ورزش، خدمات منزل و خدمات رفاهی اشاره کرد. این بخش‌ها از استقبال خوبی برخوردار بوده‌اند و بسیاری از سازمان‌ها از این خدمات برای بهبود رفاه کارکنان خود بهره برده‌اند.»
زینالی ادامه داد: «همچنین، شبکه پذیرندگی ما به‌گونه‌ای طراحی شده است که حتی در مناطق مختلف کشور، مانند استان خوزستان، گرگان، کردستان، سیستان و… سازمان‌ها می‌توانند خدمات خود را به‌راحتی ارائه دهند. در این راستا، ما توانسته‌ایم با برندهای محبوبی همچون افق کوروش و رفاه، اتکا، هایپرمی، دیلی‌مارکت، تارا و دیگر فروشگاه‌های زنجیره‌ای معتبر کشور، همکاری نزدیکی داشته باشیم و اطمینان حاصل کنیم که مردم بتوانند به‌راحتی از این خدمات استفاده کنند.»
زینالی در این راستا به خبرنگار راه پرداخت توضیح داد که شرکت تاپ برای کاهش تجربه نامطلوب از دریافت خدمات و کالای بی‌کیفیت، همواره سعی کرده است تا پذیرندگانی که کالا و خدمات مطلوبی ارائه می‌کنند را در فرآیندهای اعتباردهی خود استفاده کند.
گزینه خرید اعتباری در خرید حضوری را فعال کردیم
استفاده از خدمات اعتباری به طور معمول از طریق اپلیکیشن‌ها، امکان‌پذیر است. این در حالی است که به گفته زینالی هنوز هم بسیاری از افراد، خرید خرد خود را به صورت حضوری انجام می‌دهند، اما براساس آن چه که از سمت شهروندان به نظر می‌رسد، خرید اعتباری بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
در این راستا شرکت تجارت الکترونیک پارسیان تصمیم گرفته است تا گزینه خرید اعتباری را به کارت‌های اعتباری این مجموعه اضافه کند.
مدیر فروش و بازاریابی تاپ در این باره توضیح داد: «این محصول جدید و نوآورانه‌ای است که به‌تازگی در مجموعه اپلیکیشن تاپ و تجارت الکترونیک پارسیان توسعه‌یافته است. این سرویس به‌عنوان یکی از بخش‌های کارت ما معرفی شده است. با استفاده از این سرویس، کاربران می‌توانند یک کارت اعتباری داشته باشند و از آن در فروشگاه‌های طرف قرارداد ما خرید کنند. به این صورت که کاربران پس از مراجعه به فروشگاه و انجام خرید، هنگام پرداخت، پس از کشیدن کارت خود روی دستگاه پوز تجارت الکترونیک پارسیان، می‌توانند با انتخاب گزینه «اعتباری»، از کیف پول اعتباری خود برای خرید استفاده و آن را به‌صورت قسطی پرداخت کنند.»
او در ادامه افزود: «این اولین کارت اعتباری در کشور است که با این مدل در حال توسعه است و کاربران می‌توانند از آن برای خریدهای خود استفاده کرده و سپس آن را به‌صورت اقساطی، پرداخت کنند. همان‌طور که می‌دانیم، بیشتر خریدهای کشور هنوز به‌صورت حضوری و با کارت‌های فیزیکی انجام می‌شود. بر اساس گزارشی از مرکز آمار، ۹۶ درصد صنعت خرده‌فروشی کشور به‌صورت کارت و حضوری است و تنها ۴ درصد آنلاین انجام می‌شود. بنابراین، هنوز فرهنگ خرید در کشور ما بیشتر با کارت‌های فیزیکی است و ما تصمیم گرفتیم که کیف پول اعتباری خود را با توجه به زیرساخت‌هایی که در مجموعه بانک و PSP داریم، به‌عنوان یکی از بخش‌های کارت خود معرفی کنیم.»
کارت هدیه دیجیتال، محصولی کاربردی برای هدیه سازمانی
محصول دیگری که در یک سال گذشته در تاپ طراحی شده است، «کارت هدیه دیجیتال» است. زینالی درباره این محصول تازه توضیح داد: «با استفاده از این محصول، کاربران می‌توانند کارت هدیه‌ای را از طریق اپلیکیشن تاپ تهیه کنند و آن را به هر کسی که می‌خواهند هدیه دهند. این محصول به‌ویژه برای سازمان‌ها کاربرد دارد. سازمان‌ها می‌توانند به مناسبت‌های مختلف مانند شب یلدا یا نوروز، کارت هدیه دیجیتال تهیه کنند و به کارکنان خود بدهند. در واقع، این محصول اجازه می‌دهد که کارت هدیه با مقادیر مختلف و اهداف خاص به کاربران ارائه شود. برای مثال، سازمان‌ها می‌توانند کارت هدیه‌ای تهیه کنند که فقط برای خرید در سینما، رستوران، استخر یا هر هدف خاص دیگری قابل استفاده باشد. این قابلیت برای سازمان‌ها و شرکت‌هایی که می‌خواهند هدیه‌های نقدی با محدودیت‌های مشخص به کارکنان خود ارائه دهند، بسیار مفید است.»
او خاطرنشان شد: «خوشبختانه با توسعه فنی که داشتیم، امروزه سازمان‌ها می‌توانند از این محصول استفاده کنند و در پنلی که در اختیار دارند، می‌توانند تصمیم‌گیری‌های لازم را انجام دهند. در این پنل، آن‌ها قادر هستند میزان شارژ و تعداد کارت هدیه‌ای که می‌خواهند را تعیین کنند. پس از تکمیل مراحل، یک کد برای آن‌ها تولید می‌شود که می‌توانند از آن استفاده کرده و هدیه خود را به هر شخصی که بخواهند هدیه دهند.»
قراردادهای انحصاری و عدم رگولاتوری، بزرگ‌ترین مشکلات حوزه خدمات اعتباری
اما اعطای اعتبار برای خرید اقساطی مانند بسیاری از حوزه‌های نوظهور در کشور دچار چالش‌هایی از سمت رگولاتوری است. عمده چالش‌های اعطای اعتبار به اعتقاد مدیر فروش و بازاریابی تاپ، عدم رگولاتوری مشخص و ایجاد نرخ نکول که آن هم به موازات عدم رگولاتوری به وجود آمده است، می‌شود. از سوی دیگر ایجاد قراردادهای انحصاری بین وندورها و شرکت‌های اعطای اعتبار، موردی است که به اعتقاد زینالی، عدم توسعه اکوسیستم خرید اعتباری را با خود به همراه خواهد داشت.
زینالی در خصوص موارد فوق توضیح داد: «یکی از چالش‌های اصلی در این حوزه، عدم وجود رگولاتوری مشخص در اکوسیستم اعتباری کشور است. یکی دیگر از مسائل اساسی نیز قراردادهای انحصاری برخی از بازیگران بزرگ صنعت است. خرید اعتباری در ایران هنوز در مراحل ابتدایی خود است و به نوعی نوزادی در صنعت پرداخت کشور محسوب می‌شود. تاکنون، نهادهایی مثل بانک مرکزی و وزارت اقتصاد هیچ قوانین و مقررات مشخصی برای صنعت اعتباری، کاربران و ارائه‌دهندگان خدمات اعتباری وضع نکرده‌اند. تنها ابزار موجود، اعتبارسنجی ایرانیان است که اکثر کسب و کارها از آن استفاده می‌کنند، ولی هنوز گزارش‌های لندتک‌ها و فینتکها در آن اعمال نشده است.»
مدیر بازاریابی و فروش تاپ افزود: «متأسفانه، این خلأ در قوانین و مقررات، مشکلاتی از قبیل افزایش نرخ نکول را به همراه داشته است. این امر به‌ویژه در شرایطی که نرخ نکول برای سرویس‌دهندگان اعتباری به طور میانگین، بیش از ۱۰ درصد است، زیان‌های بزرگی را برای ارائه‌دهندگان خدمات اعتباری به دنبال دارد. از آنجا که هزینه تأمین سرمایه در حال حاضر حدود ۳ درصد ماهانه است، با چنین درصدی از نکول، تأمین سرمایه و جبران خسارت‌ها، کار دشواری خواهد بود. در کشورهای دیگر، سیستم‌های اعتباری به صورت مستقیم به حساب‌های بانکی متصل هستند و در صورت عدم پرداخت اقساط، حساب افراد مسدود می‌شود؛ اتفاقی مشابه آنچه که در چک‌های صیادی در ایران افتاده است.»
او در ادامه خاطرنشان کرد که: «با وجود تجربه‌های موفق در صنعت پرداخت، مانند تغییر از چک‌های غیر صیادی به چک‌های صیادی، هنوز در حوزه اعتباری به دلیل نداشتن رگولاتوری مناسب و عدم شفاف‌سازی اطلاعات، مشکلات زیادی وجود دارد. این وضعیت باعث شده است که هیچ‌کدام از ارائه‌دهندگان اعتباری تمایل به اشتراک‌گذاری داده‌های خود نداشته باشند. در حالی که شفاف‌سازی و حضور رگولاتوری می‌تواند این مشکلات را برطرف کند.»
زینالی در توضیح مشکلاتی که قراردادهای انحصاری به وجود می‌آورد افزود: «همچنین، قراردادهای انحصاری با برندهای مختلف کشور، توسعه شبکه پذیرندگی را با مشکلات زیادی مواجه کرده است. این قراردادها موجب می‌شود که برخی برندها از همکاری با ما خودداری یا مسیرهای جدیدی را برای همکاری، انتخاب کنند. در برخی موارد، این برندها برای جلوگیری از پرداخت جریمه‌های سنگین ناشی از قراردادهای انحصاری، تنها با همان کسب و کارهای خاص، همکاری می‌کنند. به همین دلیل، رقابت آزاد و ورود شرکت‌های جدید با مشکلات زیادی روبرو است. در مجموع، این مسائل نشان می‌دهد که اگر رگولاتوری و قوانین مشخص‌تری در این حوزه وضع شود، می‌توان به سرعت رشد بیشتری در صنعت پرداخت و خدمات اعتباری شاهد بود. این امر می‌تواند به توسعه رقابت و افزایش کیفیت خدمات در این حوزه کمک کند.»
زینالی عنوان کرد: «در نهایت، پس از توضیحات ارائه‌شده، همچنان پیشنهاد من این است که مراجع قانونی به این مسائل وارد شوند و کسب‌وکارها را از محدودیت‌های ناشی از قراردادهای انحصاری، رها کنند. اگر بخواهیم فضای رقابتی ایجاد کنیم، با وجود قراردادهای انحصاری، عملاً موفق نخواهیم شد.»
به اعتقاد زینالی باید عرصه برای رقابت وجود داشته باشد تا شهروندان بتوانند حق انتخاب داشته باشند.
در ادامه مبحث مشکلات قراردادهای انحصاری، زینالی درباره اقدامات تاپ در این راستا بیان کرد: «در خصوص اینکه آیا تاکنون این قضیه به شورای رقابت یا دیگر مراجع ارجاع داده شده است یا خیر، باید بگویم که بله، این کار انجام شده است. اما متأسفانه به دلیل نبود قوانین مشخص در این حوزه، هیچ نتیجه قطعی حاصل نشده است. صرفاً ما حرف خود را منتقل کرده‌ایم، ولی تا زمانی که قانون یا تبصره‌ای در این زمینه تصویب نشود، عملاً هیچ اقدامی نخواهیم داشت. متأسفانه، هنوز قانونی در این زمینه وجود ندارد.»
او ادامه داد: «این موضوع نشان‌دهنده این است که ما نیاز به نوآوری و نوسازی در قوانین داریم. قوانین موجود، سال‌ها پیش تنظیم شده‌اند و متناسب با شرایط آن زمان بودند، اما امروز شاهد تغییرات و نوآوری‌های زیادی به‌ویژه در حوزه فین‌تک و لندتک هستیم. نسل جدید، یعنی نسل «Z» ارتباطات بسیار خوبی برقرار می‌کند و رقابت‌ها به شکل جدیدی در حال وقوع است. اگر رگولاتوری همچنان عقب بماند، تأمین‌کننده‌ها، مجبور می‌شوند که خودشان به تنهایی تصمیم‌گیری کنند که به نظرم این روند در نهایت نتیجه‌ای درستی نخواهد داشت، چرا که عدم اطمینان طبیعی میان رقبا وجود دارد. به همین دلیل، وقتی رگولاتور در این میان وارد شود و نقش واسطه را ایفا کند، همه مجبور خواهند بود که داده‌های خود را ارائه کنند و مسئولیت حفظ امنیت این داده‌ها بر عهده اعتبارسنجی ایرانیان خواهد بود. اکنون تمام بانک‌ها گزارش‌های خود را به اعتبارسنجی ایرانیان ارسال می‌کنند و همه فینتکها نیز از این گزارش‌ها استفاده می‌کنیم.»