راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

آینده بانکداری و پرداخت الکترونیکی در ایران

سال‌ها پیش در مصاحبه‌ای از عباس عبدی خواندم که آینده را همیشه نباید پیش‌بینی کرد و افراد موفق کسانی هستند که آینده را می‌سازند.

به‌عنوان یک کار‌شناس این عرصه، وظیفه خود می‌دانم که بیشتر از اینکه آینده را پیشبینی کنم، سهمی در ایجاد آن به شکل مطلوب داشته باشم. بیشتر ما ایرانیان بر مهارت بیشتر از علم و تئوری تأکید داریم و گمان می‌کنم این یک مقوله فرهنگی مخرب و خطرناک است. به‌عنوان یک راهکار مطمئن الگوبرداری و Benchmark می‌تواند ما را در امر توسعه سریع و کمهزینه‌تر این صنعت نوپا یاری رساند.

اگر پهنه بانکداری و پرداخت الکترونیکی را همچون پازلی در نظر بگیریم، شرکت‌های موجود در این عرصه را می‌توان قطعات پازل انگاشت، آنچه مسلم است قطعات زیادی از این پازل هنوز در ایران وجود نداشته و شکل نگرفته‌اند. لذا اولین مسئولیت تکمیل قطعات پازل است.

موضوع دیگر محل الگوبرداری است، هرچند شاید به مذاق بسیاری خوش نیاید ولی در دنیای پرشتاب فناوری اطلاعات و ارتباطات به دلیل عقب‌ماندگی که خود مسئول آن هستیم، به نظر اینجانب باید الگوبرداری را از غرب به کشورهای درحال‌توسعه نظیر آسیای جنوب شرقی و کشورهای آفریقایی نظیر کنیا، نیجریه و… تغییر دهیم که تنها چند سال از ما جلو‌تر هستند و مسائل و مشکلات جامعه و حکومتی تقریباً مشابه ما دارند.

دیگر نیازی که باید بدان پرداخت ایجاد بنگاه‌های بی‌طرفی است که به‌عنوان یک Third Party مستقل به امر مقایسه و رتبهبندی همه‌چیز و همه‌کس بپردازند. این مهم را باید در بستری بزرگ‌تر با نان شفافیت جستجو کرد تا سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان با قطعیت بیشتری بتوانند دست به انتخاب بزنند.

صنعت پرداخت الکترونیکی نیازمند سرمایه‌گذاری است و بایستی مدلهای جدیدی برای امکان سرمایه‌گذاری افراد بیشتر با مبالغ کمتر فراهم کرد. به‌واقع مشکل بانک‌محور بودن نظام سرمایهگذاری در ایران، در این صنعت بیش از هر صنعت دیگری به چشم می‌خورد و با تهیه ابزارهای مالی مناسب بایستی هر چه سریع‌تر به مدل بورس محور حرکت کرد.

مبحث دیگر که ندانسته آن را تبدیل به غولی بزرگ و ترسناک کرد‌هایم بحث امنیت است، بسیاری از دستاندرکاران این صنعت باید بپذیرند که رفتاری کودکانه در قبال مسائل امنیتی داشته و در بسیاری از موارد دغدغه‌های امنیتی مانع از گسترش و تعریف فضاهای جدید کسبوکار شدهاند. به‌عبارت‌دیگر بایستی همه با یک اتفاق‌نظر کسبوکار را بر امنیت مقدم بدانیم. امنیت نباید مانع ایجاد فرصت شود، بلکه در فرصتهای جدید باید به مسائل امنیتی توجه نمود.

در دنیا جدید‌ترین روندهای صنعت بانکداری و پرداخت الکترونیکی عبارت از استفاده از ابزار موبایل و شبکه‌های اجتماعی است، در ایران به این دو روند جدید بایستی سه مبحث پول خرد الکترونیکی و پرداخت الکترونیکی وجوه دولتی و پرداخت بنگاه به بنگاه را باید بدان فهرست افزود.

در راستای حذف فرهنگ غلط علم ستیزی که در ناخودآگاه بسیاری از ما ایرانیان وجود دارد، شرکت‌ها و بانک‌های فعال در صنعت بایستی استقبال بیشتری از دریافت مشاوره خصوصاً از شرکت‌های مشاوره بین‌المللی نشان دهند تا به نحو احسن بتوانند علم را به عمل تبدیل نمایند.

موضوع دیگر که بایستی از جانب مدیران عامل و اعضای هیئت‌مدیره بانک‌های دولتی و خصوصی شده دنبال شود، مبارزه با ساختار منابع انسانی آن‌ها است، تعداد قابل‌توجه و حجم دردآوری از مدیران و مسئولین فاوا در این بانک‌ها دارای مدرک تحصیلی دیپلم بوده و صرفاً بر اساس سابقه کاری و خصوصاً سابقه کاری در برخی از ادارات خاص بانک به این درجه رسیدهاند. دنیای فاوا دنیای مناسبی برای این افراد نیست و اولین نتیجه این ناهمخوانی، بروز حس تردید در این افراد است که باعث می‌شود نتوانند پس از شنیدن نقطه نظرات مختلف و گزارش‌های کار‌شناسی متفاوت درست را تشخیص داده و در موقع مناسب بهترین تصمیم را بگیرند. در اولین مرحله برای این افراد بایستی این حس اطمینان را ایجاد نمود که ندانستن موضوعات جدید، دلیلی بر برکناری فوری آن‌ها نیست و در یک اقدام حداقلی آن‌ها به‌طور گسترده از مشاورین مطمئن خود استفاده نمایند و بانک از صرف هزینه در این زمینه ابایی نداشته باشد.

موضوع دیگری که در آینده بایستی با تلاش آن را برطرف نمود، موضوع خلاصه نگاری است، بسیاری از افراد جوانی که در این صنعت‌کار کار‌شناسی کردهاند با روسایی مواجه شدهاند که از آن‌ها انتظار دارند موضوعی را که هیچ اطلاعی در مورد آن ندارند را در نصف صفحه یا یک صفحه برای رئیس بفرستند تا ایشان تصمیمگیری نماید! واقعیت این است که کار‌شناس مربوطه با خواندن صد‌ها صفحه اشراف کاملی به موضوع جدید نیافته است و افسوس به سازمانی که مدیران آن با نیم‌صفحه راجع به موضوعی جدید تصمیم می‌گیرند. که البته در واقعیت این مدیران یا تصمیم نمی‌گیرند و یا به بهانههای واهی تصمیم-گیری را به آینده نامعلوم موکول می‌کنند.

برای ما ایرانیان که از خواندن گریزان هستیم و یکی از پایین‌ترین سرانه مطالعه در جهان راداریم واقعیت تلخی است که باید در باب صنعتی جدید و نوین مطالعه خود را افزایش دهیم.

وحید صیامی؛ کار‌شناس خبره پرداخت الکترونیک

منبع: ماه‌نامه بانکداری و پرداخت عصر ارتباط؛ شماره 15

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.