پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
به بهانه اول ماه می؛ روز جهانی کارگر / بیایید هوش مصنوعی را در خدمت نیروی کار بگیریم
چند وقتی است که فناوری هوش مصنوعی، خصوصاً بعد از معرفی چت جی‌پی‌تی، گردوخاک زیادی به پا کرده و بیشتر از همه، این نیروی کار به‌ویژه در بخش فناوری بوده که در معرض تهدید و آسیب این فناوری قرار گرفته است. به بهانه اول ماه می، روز جهانی کارگر، قصد داریم نگاهی متفاوت به فناوری هوش مصنوعی داشته باشیم و ببینیم بازار کار در آینده‌ای نه‌چندان دور، با وجود این محصولات چه تحولاتی را تجربه خواهد کرد. این‌که هوش مصنوعی، به همان اندازه که ادعا می‌شود برای نیروی کار و حتی بشریت خطرساز است یا می‌توان این فناوری را نیز در خدمت نیروی کار و برای رفاه بیشتر آنها به کار گرفت.
چند دهه پیش، روی کار آمدن اینترنت هم نگرانی‌های زیادی را به بار آورده بود، اما همان فناوری ساختارشکن، دیری نپایید که میلیون‌ها فرصت شغلی جدید پیش روی مردم جهان قرار داد. اینترنت، در حال حاضر ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی ایالات متحده آمریکا را به خود اختصاص داده و آماده است تا بیشتر از این نیز به اقتصاد جهان سود برساند. این در حالی است که طبق نظرسنجی صورت‌گرفته توسط شرکت پرایس واترهاوس کوپرز (PwC)، ۶۳ درصد از مدیران عامل معتقدند تأثیر هوش مصنوعی، حتی بیشتر از اینترنت هم خواهد بود.
اگرچه فناوری‌های نسل چهارم انقلاب صنعتی که سرکرده آنها هم هوش مصنوعی است، خواه ناخواه همه ابعاد زندگی ما را تحت تاثیر قرار خواهند داد، اما این صرفاً بدان معنا نیست که هوش مصنوعی قرار است جای نیروی کار انسانی را پر کند و بیکاری‌های گسترده در جهان را منجر شود. خبر خوب این است که این فناوری، به احتمال زیاد این قابلیت را دارد که مشاغل بسیار بیشتری را به بازار کار ما اضافه کند.
انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۵ میلادی، شغل‌های جدید زیادی در سایه فناوری هوش مصنوعی ظهور کنند و بسیاری از مشاغل موجود نیز تغییر کرده و نیاز به مهارت‌ها و دانسته‌های بیشتر یا متفاوت داشته باشند. مجمع جهانی اقتصاد (World Economic Forum) تخمین می‌زند که تا سال ۲۰۲۵ میلادی، ۸۵ میلیون شغل در جهان جابه‌جا خواهند شد و شاهد ظهور ۹۷ میلیون شغل جدید نیز در ۲۶ کشور جهان خواهیم بود که مطمئناً، کشورهای توسعه‌یافته در این امر پیشرو خواهند بود.
مطالعات صورت‌گرفته توسط پرایس واترهاوس کوپرز نیز نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۳۰ میلادی، هوش مصنوعی منجر به افزایش ۲۶درصدی یا ۱۵.۷ تریلیون دلاری تولید ناخالص داخلی جهان خواهد شد که رقمی قابل ملاحظه است. برای درک این رقم، کافی است به این نکته توجه داشته باشید که این مقدار، از مجموع تولید ناخالص داخلی فعلی دو کشور چین و هند نیز بیشتر است.
این شرکت ادعا می‌کند اگرچه «فناوری هوش مصنوعی، در کوتاه‌مدت منجر به ازدست‌رفتن برخی از مشاغل خواهد شد – جای برخی نیروهای کار انسانی را محصولات هوش مصنوعی خواهند گرفت – اما در بلندمدت، شاهد ظهور فرصت‌های شغلی جدیدتر و بهتر در سطح جهانی خواهیم بود».
هوش مصنوعی، بسیاری از فرایندهای تکراری و دارای احتمال بالای خطا، مثل ورود داده‌ها یا خطوط مونتاژ را خودکار می‌کند و ماهیت کار را برای بسیاری از مشاغل دیگر نیز تغییر می‌دهد. این فناوری، به کارگران این امکان را می‌دهد تا به جای فعالیت در بخش‌های فیزیکی و تکراری، زمان خود را صرف کارهای باارزش‌تری کنند که نیاز به لمس، ادراک انسانی یا تعاملات بین‌فردی دارند. بدون شک، فعالیت در این حوزه‌ها، فرصت بیشتر و بهتری برای خلاقیت، کارآفرینی و موفقیت در اختیار نیروی کار قرار می‌دهد و می‌تواند مزایای بیشتری برای آنها در پی داشته باشد.
البته، تأثیر هوش مصنوعی بر بازار کار و کسب‌وکارها، به طور مساوی توزیع نخواهد شد. شکاف دیجیتالی موجود، می‌تواند در سایه این فناوری ساختارشکن تشدید شده و برخی از افراد شاغل در حوزه‌های جایگزین‌شده با محصولات هوش مصنوعی را به شدت آسیب‌پذیر کند. اما این اتفاق که در کشورهای توسعه‌یافته به سرعت می‌تواند مدیریت شده و کنترل شود، حتی در دیگر نقاط جهان نیز در بلندمدت قابل حل است. درست مثل آنچه در مورد اینترنت شاهدش هستیم.
خب… ترس از هوش مصنوعی را کنار گذاشتیم و قبول داریم که این فناوری، قرار نیست مردم جهان در سال‌های آینده را از کار بیکار کند. صرفاً قرار است جابه‌جایی‌ها اتفاق بیفتد و اتفاقاً این بار فرصت‌های شغلی بهتر و بیشتری هم پیش روی افراد، خصوصاً در بخش فناوری خواهد بود. اما چگونه می‌توان از این فناوری، به نفع و در خدمت نیروی کار استفاده کرد؟
تحقیقات صورت‌گرفته توسط هاروارد بیزینس ریویو (Harvard Business Review) نشان می‌دهد شرکت‌هایی که هوش مصنوعی را به طور کامل با نیروی انسانی جایگزین کرده‌اند، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت با کاهش هزینه‌ها و ارتقای سودآوری مواجه باشند، ولی در بلندمدت بازنده بازی‌اند. به گفته هاروارد بیزینس ریویو، در پژوهشی که از ۱۵۰۰ شرکت مختلف صورت گرفته، مشخص شده است که بهترین رویکرد برای پیشرفت‌های عملکردی، تعامل و همکاری ماشین‌ها و انسان‌هاست. در واقع، یک مجموعه زمانی می‌تواند از نهایت پتانسیل‌های فناوری هوش مصنوعی بهره ببرد که آن را با قابلیت‌های نیروی کار انسانی ادغام کند.
به لطف یک چنین هوش مشارکتی، انسان و هوش مصنوعی به طور فعال نقاط قوت مکمل یکدیگر را تقویت می‌کنند که شامل رهبری، کار تیمی، خلاقیت، مهارت‌های اولیه اجتماعی، سرعت، مقیاس‌پذیری و غیره است.
آنچه برای یک هوش انسانی آسان است – مثل شوخی‌کردن – برای هوش مصنوعی سخت است و آنچه این فناوری به راحتی آب‌خوردن انجامش می‌دهد – مثل تجزیه و تحلیل چند گیگابایت داده – نیز تقریباً برای انسان غیرممکن است. تجارت و بازار کار، به هر دوی این هوش‌ها و قابلیت‌ها نیاز دارد.
هوش مصنوعی برای آموزش نیروی کار انسانی
یکی از مهم‌ترین استفاده‌های محصولات هوش مصنوعی در محیط کار، آموزش نیروهای کار انسانی است. به قول فرانکی کاوانا (Frankie Cavanagh)، مدیر ارشد فناوری در جیمبا (Gemba)، شما نیز حتماً افراد شاغل در محیط کار را دیده‌اید که کلیک می‌کنند، سرچ می‌کنند، در کتاب‌ها یا مقالات آموزشی اینترنتی دنبال آموزش می‌گردند و سعی دارند بیشتر یاد بگیرند، اما «این آموزش‌ها سرگرم‌کننده نیستند، جذاب نیستند و فوراً هم فراموش می‌شوند».
دو فناوری‌ای که می‌تواند این مشکل را حل کند، هوش مصنوعی و واقعیت مجازی است. همین الان هم کاربران سراسر جهان، چه آنها که سرکار می‌روند و چه آنها که صرفاً برای سرگرمی یا تحصیل این کار را می‌کنند، عاشق چت جی‌پی‌تی شده‌اند و همه سؤالات و مشکلات‌شان را با آن در میان می‌گذارند و از آن یاد می‌گیرند.
فراهم‌کردن محیط امن و دوستانه در محل کار
برای همه افرادی که در یک محیط کار می‌کنند، موقعیت‌هایی پیش می‌آید که دشوار است. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که بخواهید در مورد افزایش حقوق خود با مدیر مجموعه صحبت کنید، اما این کار برایتان سخت باشد یا ممکن است بخواهید موضوعی را با سرپرست خود یا حتی یکی از همکاران در میان بگذارید، اما نتوانید.
یکی از فناوری‌هایی که تا حد زیادی به حل این مشکل کمک کرده، اینترنت و رسانه‌های اجتماعی است. بسیاری از افراد شاغل، عمده مسائلی که قادر به ابراز آنها به‌صورت حضوری و رودررو نیستند را از طریق پیام‌رسان‌ها به طرف مقابل انتقال می‌دهند. این موضوع، در مورد فناوری هوش مصنوعی نیز صادق است. هوش مصنوعی می‌تواند راهکارهای بهتری برای ارائه نظرات یا خواسته‌های خود در محیط کار در اختیار شما قرار دهد، با شما برای قرارگرفتن در این موقعیت‌ها تمرین کند و حتی مانند یک دوست، راهنمایی‌تان کند.
در واقع، این رقیب سرسخت که فکر می‌کنید قرار است جای شما را در محیط کار بگیرد، می‌تواند یک دوست و مشاور خوب برای شما باشد و کلی گره از گره‌هایتان باز کند.
هوشمندتر کارکردن با کمک هوش مصنوعی
وبلاگ‌نویس هوش مصنوعی، سریکانت (Srikanth) معتقد است که هوش مصنوعی، فعالیت کاری شما در شرکت، سازمان یا کارخانه‌ای که در آن هستید را هوشمندتر می‌کند. می‌پرسید چطور؟
- هوش مصنوعی تقاضاهای شما و آنچه نیاز دارید را حتی در اکثر موارد بهتر از خودتان به مدیران مجموعه انتقال می‌دهد، تا الزامات مورد نیاز برای فعالیت هوشمندتر و کارآمدتر شما را تهیه کنند.
- هوش مصنوعی بهره‌وری شما را ارتقا می‌‌بخشد، خطاهای شما در فرایندهای کاری را کاهش می‌دهد و باعث رضایتمندی خودتان و مجموعه می‌شود.
- و نهایتاً، هوش مصنوعی ارزیابی دقیقی از شما و ظرفیت‌تان دارد و به این ترتیب باعث می‌شود تقسیم وظایف، سلسله‌مراتب کاری و اعطای مسئولیت‌ها منصفانه و کارآمدتر صورت بگیرد. هم نیاز نیست فراتر از آنچه باید کار کنید، هم درعین‌حال از تمام قابلیت‌های خود استفاده می‌کنید و دیده می‌شوید.
در واقع، هوش مصنوعی، اگر به درستی مدیریت شده و مورد استفاده قرار گیرد، نه‌تنها به ضرر کارمندان و کارگران نیست، بلکه در کنار ارتقای سودآوری و بهره‌وری شرکت‌ها، برای نیروی کار نیز مزیت‌های زیادی در پی دارد.
دومینیک فیچ (Dominic Fitch)، مشاور ارشد و رئیس تغییرات خلاق در شرکت ایمپکت اینترنشنال (Impact International)، خاطرنشان می‌کند که هوش مصنوعی می‌تواند با برعهده گرفتن فرایندهای کاری تکراری و خسته‌کننده، به کاهش بار کاری کمک کند و بهره‌وری کارکنان را به سمت بخش‌هایی بهتر و کارآمدتر سوق داده و ارتقا دهد.
