پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بلاکچین، فناوری پیشرویی که از سال 2009 توجه فراوانی به خود جلب کرده و در بسیاری موارد کاربردی شده، ترکیبی است از دو واژه block و chain به معنی زنجیره‌ای از بلوک‌ها. شاید اغراق‌آمیز نباشد اگر بگوییم مفهوم «اعتماد» اصلی‌ترین دلیل محبوبیت این فناوری در کاربردهای مختلف آن است. فناوری پیشرفته‌ای که قرار است جایگزین بسیاری از نهادها یا اشخاص واسطه در انجام معاملات، نگهداری داده‌ها یا حتی نظرسنجی‌های ساده سایت‌های خرده‌فروش آنلاین باشد؛ کمااینکه در بسیاری نقاط جهان نیز شده است. بسیاری از کشورها از این فناوری در اموری مانند انتخابات، معاملات مسکن، انتقال مالکیت اشیا با استفاده از توکنایزکردن، پزشکی و… استفاده می‌کنند.
عباس آشتیانی، مدیرعامل انجمن بلاکچین در گفت‌وگو با یک برنامه رادیویی به معرفی این فناوری و توضیح کاربردهای مختلف آن پرداخته است.
به گفته آشتیانی، فناوری بلاکچین زیرمجموعه‌ای از فناوری دفتر کل توزیع‌شده به‌عنوان یک بستر، ابزار و زیرساخت است.
او توضیح می‌دهد: «بلاکچین روشی است که امروزه برای کاربردهای مختلفی از آن استفاده می‌شود. این فناوری همانند یک کتاب جادویی بزرگ است که در هر لحظه نسخه‌ای از آن در اختیار افراد متعدد قرار دارد. این کتاب بی‌انتها بوده و تعداد صفحات متغیری دارد؛ بنابراین فناوری بلاکچین زنجیره‌ای از صفحات خالی یا همان بلوک‌هاست که در بازه‌های زمانی معین ورق زده می‌شود. نکته اصلی قضیه زمانی است که در یک بازه زمانی مشخص واقعه‌ای در آن دفتر نوشته شود و بلاکچین با فناوری خود می‌تواند این امکان را برای افرادی که نسخه‌ای از آن کتاب را در اختیار دارند فراهم کند که آن تغییر را در نسخه خود ببینند و علاوه بر آن از آخرین تغییرات در صفحات آخر کتاب مطلع شوند و حتی به صفحات قبل بازگردند و تغییرات رخ‌داده را مشاهده کنند. داده‌های همه نسخ این کتاب برابر و یکسان است و همه افراد در هر لحظه از آخرین تغییرات آن مطلع می‌شوند.»
طبق توضیحات مدیر انجمن بلاکچین، این دفتر کل توزیع‌شده بی‌انتها نکته مهم دارد و آن هم این که هر تغییری که در پایان هر صفحه ایجاد شود، در انتهای بازه زمانی مشخص آن صفحه مهروموم می‌شود؛ پس مهمترین ویژگی این فناوری، امنیت یا تغییرناپذیری اطلاعات است.
از این تشبیه ساده متوجه می‌شویم اعتماد به روند انتقال و نگهداری اطلاعات که یکی از چالش‌های اساسی انسان عصر کامپیوترهاست با استفاده از بلاکچین برای همیشه حل می‌شود؛ چراکه در این فناوری نیازی نیست کار به هیچ شخص یا نهاد سومی سپرده شود. جریان اطلاعات در این فناوری برای همگان قابل رؤیت و پیگیری است.
آشتیانی می‌گوید: «با توجه به این تعریف ساده می‌توان به چند ویژگی مهم این فناوری پی برد. شفافیت یکی از این ویژگی‌هاست. دوم تغییرناپذیری داده ثبت‌شده در صفحات است که نشان‌دهنده «امنیت» بالای نگهداری داده توسط این فناوری است؛ بنابراین اعتماد در این فناوری مکانیزه‌شده و نیازی به اعتماد به یک شخص یا نهاد واسطه نیست.»
به گفته او تا قبل از سال 2009 و ظهور فناوری بلاکچین، نگهداری داده‌ها در سرورهای متمرکز شرکت‌ها انجام می‌شد. این فناوری و زیرساخت این امکان را به ما می‌دهد که بتوانیم داده‌ها را به‌صورت رمزنگاری‌شده و توزیع‌شده نگه‌داریم و بنابراین هم امکان تغییر در داده‌های گذشته از بین می‌رود و هم امنیت نگهداری افزایش می‌یابد؛ چون حتی اگر یک نسخه از این دفتر کل آسیب ببیند، نسخ دیگر از اعتبار ساقط نمی‌شوند.
مؤسسه گارتنر پیش‌بینی کرده تا سال 2030 بیش از یک‌پنجم اقتصاد جهان از این فناوری استفاده می‌کند و امروز می‌شنویم که در ریال دیجیتال از این فناوری استفاده شده است. البته هنوز شفاف نیست که بانک مرکزی به چه شکل می‌خواهد از این فناوری استفاده کند، اما رمزریال نشان می‌دهد این فناوری در حال استفاده و کاربرد است.
طبق توضیحات آشتیانی، شفافیت به هر شکلی به صاحبان کسب‌وکار کمک می‌کند و اگر می‌خواهند به‌صورت آنی مطلبی را بیان کنند و بازخورد بگیرند یا می‌خواهند اعتماد مخاطبین را نسبت به کسب‌وکار خود افزایش دهند، بهتر است سراغ فناوری بلاکچین بیایند.
گاهی کسبوکارها بعد از ارائه خدمت یا فروش کالا، نظر مشتریان را در خصوص عملکرد خود می‌پرسند و حتی گاه پاسخ را در معرض دید عموم قرار می‌دهند. با این حال ممکن است افراد به این نوع نظرسنجی‌ها اعتماد نکنند؛ چراکه معتقدند سرور وب‌سایت و کامپیوترهای آن شرکت در اختیار خود اوست و می‌تواند نظرات را به نفع خود دست‌کاری کند. اگر کسب‌وکاری با استفاده از بلاکچین همین نظرسنجی را انجام دهد، دیگر قادر به تغییر داده‌های نظرسنجی نخواهد بود و به این ترتیب کسبوکارها می‌توانند اعتماد عمومی را به عملکرد خود جلب کنند و این حتی نوعی بازاریابی برای کسب‌وکارهایی است که فعالیت سالم، دقیق و شفافی دارند.
رئیس انجمن بلاکچین توضیح می‌دهد: «یکی از مهمترین کاربردهای بلاکچین، توکنایزکردن است. پیش از فناوری بلاکچین زمانی که افراد می‌خواستند حق مالکیت چیزی را به فرد دیگری منتقل کنند متن انتقال را روی یک کاغذ نوشته و با مهر و امضا و اثر انگشت خود به آن اعتبار می‌دادند؛ اما در بستر بلاکچین می‌توان با استفاده از ارسال توکن و امضای دیجیتال این امر را محقق ساخت و مالکیت چیزی را به فردی دیگر منتقل کرد.»
توکنایزکردن یکی دیگر از کاربردهای بسیار مهم فناوری بلاکچین است. با استفاده از این فناوری به‌راحتی می‌توان به‌عنوان مثال حق مالکیت یک ملک را با استفاده از توکنیزه‌کردن سند آن ملک به فرد دیگری انتقال داد. از این طریق دردسرهای مراجعه به دفاتر اسناد و قوانین حقوقی دست‌وپاگیر برای همیشه حل می‌شود و دیگر نیاز نیست زمان زیادی را صرف کنیم تا سند تک‌برگ ملکی که هزینه خرید آن را پرداخت کرده‌ایم در اختیار داشته باشیم.
آشتیانی همچنین در خصوص توکنایزکردن دارایی‌ها در بستر بلاکچین می‌گوید: «اقتصاد توکن یکی از بزرگ‌ترین مسائلی است که پیش روی ماست و حتی بازارهای مالی جهان به این سمت رفته‌اند و به جای اینکه توکن‌ها را در کارگزاری‌ها و دیتابیس‌های متمرکز ارائه کنند، این کار را در بستر توکن انجام می‌دهند.»
در ایران تا به حال شاهد همکاری صرافی‌های ارز دیجیتال با کارگزاری‌ها برای ارائه دارایی‌های بازار سرمایه در بستر بلاکچین بوده‌ایم. توکن یک دارایی بازار سرمایه را می‌توان در مدت زمانی کوتاه‌تر و در هر زمان از شبانه‌روز بدون توسل به دردسرهای شبکه بانکداری سنتی خریداری کرد. حتی امکان سرمایه‌گذاری راحت‌تر در بازارهای مالی سایر کشورها برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌شود.
آشتیانی در پایان در خصوص تأثیر بلاکچین بر کسب‌وکارهای سنتی در آینده معتقد است با وجود قراردادهای هوشمند در آینده ممکن است مشاغلی مانند قضاوت، وکالت و صنعت بانکداری به کل از بین رفته یا پوست‌اندازی کنند.
