پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
جای خالی حرف کارشناسی‌شده در میان نمایندگان مجلس / در کجای دنیا اینترنت را طبقه‌بندی می‌کنند؟
بهناز توحیدی / صحبت وزیران و معاونان و نمایندگان مجلس در مورد حمایت از پلتفرم‌های داخلی و مهاجرت کسب‌وکارها به این شبکه‌های اجتماعی این روزها وارد فاز جدیدی شده است.
روز گذشته اول آبان‌ماه احمد راستینه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایلنا اعلام کرد اگر پلتفرم‌های داخلی نتوانند ظرفیت لازم را برای مراودات مردم فراهم کنند، این احتمال وجود دارد که به سمت خرید یک پلتفرم قوی خارجی حرکت کنیم.
راستینه همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود به «تعیین سطوح دسترسی» اینترنت اشاره کرد: «تأکید رهبری همواره بر حضور فعال در عرصه جنگ نرم و جهاد تبیین است، اما جهاد تبیین بدون دسترسی به یوتیوب و توییتر و برخی شبکه‌ها برای تولید محتوا و ارتباط با مخاطبان جهانی امکان‌پذیر نیست. تعیین سطوح دسترسی به خاطر این بود که ما بتوانیم از ظرفیت اندیشمندان و نخبگان‌مان در عرصه جهاد تبیین به‌درستی بهره‌مند شویم.»
امروز (۲ آبان‌ماه) هم بهروز محبی نجم‌آبادی، نماینده سبزوار در مجلس به ایلنا گفت که قرار است به روبیکا پهنای باند سه‌برابری نسبت به استارلینک بدهند و قیمت آن نیز کاهش خواهد یافت.
اما این صحبت‌ها تا چه اندازه قابل پیگیری و اجراست؟ محمد کشوری، کارشناس فناوری اطلاعات معتقد است با اینکه نمایندگان مجلس بر اساس قانون اساسی برای اظهار نظر در مورد هر موضوعی آزاد هستند؛ اما این به آن معنا نیست که حرف‌هایشان کارشناسی است و پشتوانه فنی کافی برای مطرح و اجراشدن دارد.
مگر مردم ما شیفته اسم پیام‌رسان خارجی هستند؟
این روزها بسیاری از نمایندگان مجلس پیشنهاد می‌دهند کسب‌وکارها به شبکه‌های اجتماعی داخلی منتقل شوند. الله‌وردی دهقانی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس به ایسنا گفته که «می‌توان برای کوتاه‌مدت و به‌صورت کنترل‌شده اجازه داد مردم از اپلیکیشن‌های خارجی استفاده کنند و فعلاً از کسب‌وکارشان عقب نمانند، ولی در عین حال که این اجازه محدود را به آنها می‌دهیم که در ساعات مشخصی بتوانند کارهایشان را انجام دهند، کنترل‌های لازم را هم باید داشته باشیم تا کسب‌وکارهای قانونی که در فضای مجازی وجود داشته به بستر فضای مجازی داخل کشور انتقال یابند.»
این در حالی است که دو موضوع اعتماد و ضعف در زیرساخت‌های فنی موجب شده مردم اقبالی به این شبکه‌ها نداشته باشند. حالا احمد راستینه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس از احتمال خرید پلتفرم خارجی خبر داد.
محمد کشوری، کارشناس فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با «راه پرداخت» در مورد این اظهار نظر گفت: «در مورد حرف‌هایی که برخی نمایندگان در مورد پهنای باند استارلینک، اینترنت طبقاتی و خرید پیام‌رسان خارجی می‌زنند، بر اساس قانون اساسی، نمایندگان مجلس برای اظهار نظر در مورد هر موضوعی آزاد هستند؛ اما این به آن معنا نیست که حرف‌هایشان کارشناسی است و پشتوانه فنی کافی برای مطرح و اجراشدن دارد.»
او ادامه داد: «خرید پلتفرم خارجی قرار است چه مشکلی را حل کند؟ اگر بخواهند پیام‌رسان خارجی مطرحی را بخرند که گران‌قیمت است؛ پس به نظر می‌رسد منظور خرید پیام‌رسان غیرمطرح و ناشناس است. خب اولاً پیام‌رسان‌های داخلی مگر چه اشکالی دارند؟ آیا این حرف به این معنی است که مردم ما شیفته اسم پیام‌رسان خارجی هستند؟ خب این توهین به مردم است.»
به گفته کشوری، این راهکار از سمت نماینده مجلس یعنی معتقد است مردم نسبت به اصل محصول ایرانی نگرانی و دغدغه دارند. وانگهی از کجا معلوم آن پیام‌رسان گمنام خارجی بتواند از پس نیازهای مردم برآید؟
کشوری اعتقاد دارد اگر قرار باشد مردم از پیام‌رسانی استفاده کنند، مسئولان ملزومات آن را فراهم کنند و حق انتخاب بدهند، مردم از پیام‌رسان‌های داخلی استفاده می‌کنند.
مقایسه روبیکا با استارلینک مثل مقایسه سیب با بادمجان است!
بحث اینترنت ماهواره‌ای در ایران پس از ناآرامی‌ها در کشور داغ شده است. ایلان ماسک هم از فعال‌شدن استارلینک در ایران خبر داده است. درحالی‌که بحث بر سر تجهیزات استارلینک و سرعت اینترنت ماهواره‌ای است، بهروز محبی نجم‌آبادی، نماینده سبزوار به ایلنا گفت که قرار است به روبیکا پهنای باند سه‌برابری نسبت به استارلینک بدهند. این ادعای عجیبی است که کشوری در مورد آن بیان کرد: «پهنای باند روبیکا به‌عنوان یک سرویس و استارلینک به‌عنوان شبکه ارتباطی دو موضوع کاملاً جداگانه هستند و ربطی به هم ندارند و اصلاً در هیچ بخشی هیچ شباهتی به هم ندارند.»
او در ادامه افزود: «درست است که باید سرورها و منابع پردازشی یک پیام‌رسان به اندازه کافی باشد؛ اما با توجه به اینکه روبیکا در اختیار دو اپراتور بزرگ کشور و زیرساخت‌هایش جزو یکی از بهترین زیرساخت‌های کشور است، قاعدتاً مشکلی برای تأمین زیرساخت و پهنای باند ندارد و مردم می‌توانند به راحتی از این پلتفرم استفاده کنند. حالا اینکه این موضوع چه ربطی به زیرساخت ارتباطی سرویس استارلینک دارد که مورد مقایسه قرار گرفته را من متوجه نشدم. مقایسه روبیکا با استارلینک مثل مقایسه سیب با بادمجان است!»
در کجای دنیا اینترنت را طبقه‌بندی می‌کنند؟
اینترنت طبقاتی ازجمله موضوعات دیگری است که این روزها از سوی نمایندگان مطرح شده است. طبقاتی‌کردن اینترنت و رفع فیلتر برخی پلتفرم‌ها برای اقشار خاص، موضوع تازه‌ای نیست. در تیرماه سال جاری نیز جواد حسینی‌کیا، نماینده مجلس و عضو کارگروه «تعیین مصادیق محتوای مجرمانه رایانه‌ای» اعلام کرد در حال برداشتن فیلترینگ اینترنت «برای اساتید و اعضای هیئت‌علمی برخی دانشگاه‌های خاص» هستند و این طرح در «مقطعی کوتاه» و «به شکل آزمایشی» اجرا می‌شود.
بسیاری از کارشناسان با این موضوع مخالف هستند و اعتقاد دارند دسته‌بندی‌کردن مانع جریان آزاد اطلاعات است. حالا بار دیگر سخنگوی کمیسیون فرهنگی بر قانونمندی و تعریف سطوح دسترسی تأکید می‌کند.
محمد کشوری هم با بیان اینکه اینترنت طبقاتی موضوعی است که پیش‌تر و در دولت‌های قبل در حد ایده به آن پرداخته شده و اشکالات جدی دارد، گفت: «ما این موضوع را می‌فهمیم که باید به کودکان اینترنت متفاوتی داد. این بحث منطقی است؛ اما چرا در مورد بزرگسالان باید تفکیک ایجاد شود؟ به‌عنوان مثال به پزشک بگوییم می‌تواند دسترسی داشته باشد؛ اما یک طراح حوزه تبلیغات و گرافیک نمی‌تواند دسترسی داشته باشد؟ دانشجو نمی‌تواند؟ خب اگر همه اینها بتوانند که اقشار دیگر هم باید بتوانند و اساساً موضوع فیلترینگ لوث می‌شود. گذشته از اینکه اجرای آن در عمل چالش‌های جدی دارد.»
او به ممنوعیت سرعت اینترنت در سال‌های دور اشاره و بیان کرد: «مانند زمانی که سرعت اینترنت بیشتر از ۱۲۸ کیلوبیتی ممنوع بود و مشترکان از دانشگاهی یا جایی نامه می‌بردند تا بتوانند سرعت خود را افزایش دهند. گاه این نامه‌ها جعلی بود. این طبقاتی‌کردن اینترنت هم از دسته ممنوعیت‌هایی است که مشخص است در پایان لغو می‌شود و تنها باعث آبروریزی برای سیستمی است که این نوع فیلترینگ را اعمال کرده است.»
به گفته کشوری، هم‌اکنون بخش عمده و اصلی مسئله فیلترینگ روی چند پلتفرم تلگرام، توییتر، یوتیوب، واتس‌اپ و اینستاگرام است. این چند پلتفرم از فیلترینگ خارج شوند، شاید بتوان گفت بیش از ۹۰ درصد کاربران به فیلترشکن نیازی ندارند. حالا می‌گویند برای همه بسته باشد و برای دانشجو و خبرنگار و غیره باز کنید. در کجای دنیا به این صورت اینترنت را طبقه‌بندی می‌کنند؟
او این سؤال را مطرح می‌کند که چگونه قرار است این طبقه‌بندی روی اینترنت ثابت اعمال شود و گفت: «اگر این طبقه‌بندی بر اساس اینترنت همراه باشد، اینترنت ثابت که متعلق به یک فرد نیست. این را چه می‌کنید؟ مشاهده سایت‌ها و اپلیکیشن‌هایی مثل یوتیوب روی موبایل هزینه اضافی زیادی، هم به اپراتور و هم به کاربر، تحمیل می‌کند.»
کشوری با تأکید بر اینکه اینگونه راه‌حل‌ها کارشناسی نشده است و در شرایط فعلی کمک‌کننده هم نخواهد بود، بیان کرد: «به‌خصوص راه‌حل‌های برخی از نمایندگان مجلس که حوزه تخصصی آنها، فناوری اطلاعات و ارتباطات نیست. البته تعداد محدودی از نمایندگان در این حوزه متخصص هستند و امکان دارد مواضعی بگیرند که قابل بحث است. نمایندگان آزاد هستند در هر حوزه‌ای صحبت کنند؛ اما ای کاش متوجه باشند که پیشنهادهای آنها باید یک پشتوانه فنی و معقول داشته باشد و موضعی نباشد که شأن مجلس را پایین بیاورد. خلاصه اینکه هر آنچه در بولتن‌ها می‌خوانند، قابل طرح در فضای علمی نیست.»