راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

مصاحبه خبرآنلاین با مهدی شهیدی رئیس هیات مدیره آسان پرداخت

از مهدی شهیدی که رییس هیات مدیره یکی از دوازده شرکتی است که از بانک مرکزی مجوز ارائه خدمات پرداخت توسط دستگاهی کارتخوان و خودپرداز را دریافت کرده دعوت کردیم تا در کافه خبر حضور پیدا کند و در رابطه با نحوه تراکنش های مالی توضیح دهد.

«پاسخی صادر نشد»، «ارتباط برقرار نشد» و پیغام‌هایی با این لحن را تقریبا به دفعات از زبان دستگاه‌های کارتخوان و خود پردازهایی که برای دریافت پول با آنها سر و کار داشته‌ایم شنیده‌ایم. اینکه پاسخی از مرکز دریافت نشده است علت آن هر چه باشد پیغام چندان خوشایندی نیست و از همین جهت خیلی سریع با واکنش عدم رضایت شهروندان همراه می‌شود. این موضوع وقتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که به واسطه پیشرفت فناوری در دنیای امروز بانکداری الکترونیک بخش مهمی از زندگی شهروندان به حساب می‌آید که تحت هیچ شرایطی نمی‌توان آن را نادیده گرفت. به هر اندازه ضریب استفاده از دستگاه‌های خود پرداز و کارتخوان افزایش پیدا می‌کند شاید اطلاعاتی در رابطه با نحوه تراکنش‌های مالی منتشر نشده باشد. در همین راستا از مهدی شهیدی که رییس هیات مدیره یکی از دوازده شرکتی است که از بانک مرکزی مجوز ارائه خدمات پرداخت را دریافت کرده است دعوت کردیم تا در کافه خبر حضور پیدا کند و در رابطه با نحوه تراکنش‌های مالی توضیح دهد. شهیدی ضمن تشریح نحوه فعالیت دستگاه خودپرداز به یکی از اصلی‌ترین گلایه‌های شهروندان در رابطه با دریافت وجه نقد در زمان یارانه‌ها اشاره کرد و گفت: «زمان واریز یارانه‌ها خطای عمده‌ای که وجود دارد این است که پاسخی از بانک دریافت نشد. این اصلا ربطی به پی اس پی و شاپرک ندارد. تراکنش فرستاده شده بانک ایکس در آن زمان 49 ثانیه که شبکه انتظارش را دارد پاسخش را بگیرد جوابی نداده است. یعنی مقصر بانک صادر کننده است. عمده مشکلاتی که زمان واریز یارانه‌ها داریم بیشتر به بانک‌های صادر کننده بر می‌گردد.» در ادامه متن کامل گفت‌وگو با مهدی شهیدی، رییس هیات مدیره شرکت آسان پرداخت پرشین را می‌خوانید:

.

وقتی صحبت از بانکداری الکترونیک می‌کنیم موضوعی که دغدغه بسیاری از شهروندان تعریف می‌شود موضوع امنیت این فضا است. این موضوع هم به وضوح در اتفاقی که اخیرا به وقوع پیوست و اطلاعات مربوط به برخی از حساب‌ها در دسترس قرار گرفت قابل مشاهد بود. تحلیل شما از این دغدغه چیست؟

موضوع امنیت از همان زمانیکه بحث پرداخت الکترونیکی مطرح شد همواره مد نظر بود. اینکه چه اندازه به موضوع امنیت در پرداخت‌های الکترونیک اهمیت داده شد، بماند. استانداردهایی هم که در این رابطه وجود دارد را اگر کنار بگذاریم باید گفت با اتفاقی که اخیرا افتاد و بر اساس آن اطلاعات کارت‌های بانکی مردم دچار مشکل شد موضوع امنیت پرداخت‌های الکترونیکی با جدیت بیشتری مطرح شد.

.

شما به عنوان فردی که در این زمینه فعالیت می کنید یک بار مرور می کنید دقیقا چه اتفاقی افتاد؟

نمی‌توان به سادگی از کنار این اتفاق گشت. قطعا یک اتفاق خیلی جدی بود ولی به خیر گذشت. موضوع هم از این قرار بود که اطلاعات کارت‌های بانکی مردم و رمز نخست آنها که نباید در جایی ثبت شود، ثبت شده بود. البته بانک مرکزی چندین سال قبل بحث سامان‌دهی پی اس پی‌ها را آغاز کرده بود و دنبال طرحی بودند تا وضعیت آن زمان را اصلاح کنند. نهایتا «شاپرک» توانست مجوز شورای پول و اعتبار را بگیرد و این طرح عملیاتی شد. بعد از این اتفاق که بانک مرکزی به طور جدی «شاپرک» را دنبال کرد.

.

این تغییر جهت از شبکه «شتاب» به «شاپرک» را چطور ارزیابی می‌کنید؟

چنین اتفاقی کلا در راستای کیفیت و نظارت بود.

.

یعنی اعتقادتان بر این است که در حال حاضر با راه اندازی شاپرک وضعیت خدمات‌رسانی دستگاه‌های خودپرداز و کارتخوان بهتر شده است؟

واقعا الان را نمی‌توان با دو سال قبل مقایسه کرد. دو سال پیش شب عید همیشه پرداخت‌ها با مشکل مواجه بود.

.

در حال حاضر هم زمانی که یارانه‌ها پرداخت می‌شود مشکلاتی وجود دارد. قبول ندارید؟

خیر مشکلی وجود ندارد. فقط صف مقابل عابر بانک‌ها شکل می‌گیرد چرا که مردم می‌خواهند پول بردارند. این موضوع ارتباطی با مشکل دستگاه‌های خودپرداز ندارد بلکه به دلیل افزایش تقاضا طبیعی است که صف‌های بلندی برای دریافت وجه مقابل دستگاه‌های خودپرداز شکل گیرد.

.

چرا در گذشته عابر بانک‌ها مشکلات زیادی داشت؟

مشکل نداشت. سیستم کند بود. هیچ نظارتی روی آن وجود نداشت و استانداردی برای آن در نظر نگرفته بودند. شرکت‌های خدمات پرداخت با سلیقه خودشان چیزی را راه‌اندازی کرده بودند و به بانکی وصل شدند. کیفیت ارائه خدمات هم به شرکت خدمات پرداخت ارتباط داشت و هم به کیفیت آن بانکی که تراکنش‌ها از سمت آن به شتاب حرکت می‌کرد.

.

شرکت‌های خدمات پرداخت زیر مجموعه بانک مرکزی هستند؟

مجوزشان را بانک مرکزی با تایید شاپرک صادر می‌کند.

.

قرار بر این بوده که به صورت بخش خصوصی فعالیت کنند؟

بله.

.

فعالیت آنها به سمت خصوصی از نوع واقعی رفت؟

این اتفاق افتاد. از 12 شرکتی که فعال هستند چند تایی کاملا خصوصی هستند. شرکت‌هایی که از قبل مجوز داشتند را نمی‌شد آمد و گفت دیگر حق فعالیت ندارند.

.

این قابلیت را داشتند که چنین شرکت‌هایی را وارد بورس کرد؟

اتفاقا همین را می‌خواستم بگویم. به طور مثال تجارت الکترونیک پارسیان خیلی بورسی است. اگر بانک مرکزی بیاید اجباری بگذارد که شرکت‌هایی که کاملا خصوصی نیستند وارد بورس شوند ممکن است فضا بیشتر متحول شود. یکسری شرکت‌ها در حال حاضر برای یک بانک خاص هستند. اگر بورسی شوند دیگر برای یک بانک بودن از بین خواهد رفت و ممکن است یک تحول جدیدی ایجاد شود.

.

ماهیت این شرکت‌های خدمات پرداخت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا این تعداد کافی است؟

من چون به شخصه در این تجارت فعالیت می‌کنم اصول آن اینگونه است که بگویم همین تعداد کافی است. ولی واقعا همین 12 عدد کافی است. در این 12 شرکت هر ذائقه و سلیقه‌ای موجود است.

.

کیفیت خدماتی که ارائه می‌دهید با همدیگر تفاوت دارد؟

کیفیت‌ها صد در صد با همدیگر تفاوت دارد.

.

این موضوع سبب نمی‌شود نظام بانکی ما تعادلش به هم بخورد؟

خیر.

.

در کشورهای دنیا این موضوع وجود دارد؟ یعنی کیفیت خدمات شرکت‌های پرداخت با همدیگر متفاوت است؟ مدل‌های مختلف دارند؟

در کشورهای دیگر چون موضوع «ویزا» و «مستر» وجود دارد، کسی پوزی که این دو کارت را نخواند را نمی‌گیرد. رفتن در کانال «ویزا» و «مستر» یک سری استانداردهای سفت و سختی دارد که حتی آن صادر کننده کارت باید رعایت کند. به طور مثال برای فیزیک کارتی که صادر می‌شود و قرار باشد آرم «ویزا» یا «مستر» روی آن بخورد طرحش هم باید مورد پذیرش قرار گیرد. جزییات بیشتری هم مطرح است. اگر بانک صادر کننده در زمانی پاسخ تراکنش را ندهد جریمه می‌شود.

.

یعنی این مشکلی که ما با آن مواجه هستیم و پیغامی از مرکز صادر نمی شود، در سیستم آنها با جریمه همراه است؟

دقیقا. زمان واریز یارانه‌ها خطای عمده‌ای که وجود دارد این است که پاسخی از بانک دریافت نشد. این اصلا ربطی به پی اس پی و شاپرک ندارد. تراکنش فرستاده شده بانک ایکس در آن زمان 49 ثانیه که شبکه انتظارش را دارد پاسخش را بگیرد جوابی نداده است. یعنی مقصر بانک صادر کننده است. عمده مشکلاتی که زمان واریز یارانه‌ها داریم بیشتر به بانک‌های صادر کننده بر می‌گردد.

.

در حال حاضر برخی بانک‌ها در همین زمینه بهتر عمل می‌کنند و مشتریان بیشتری جذب می‌کنند؟

این یک رقابت است. هر کسی که کالای بهتری بفروشد مردم آن را انتخاب می‌کنند.

.

قاعدتا موبایل هم با توجه به ضریب استفاده از آن نقش مهمی باید در تراکنش‌ها داشته باشد. رقمی از میزان تراکنش با موبایل دارید؟

در حال حاضر روی موبایل ماهانه نزدیک به 90 میلیون تراکنش انجام می‌شود.

.

آمار قابل دفاعی است؟

آمار خیلی قابل دفاعی است. یک ضرب و تقسیم کنید تا متوجه شوید چه اندازه فقط در مصرف کاغذ صرفه جویی می‌شود. اگر این 90 میلیون تراکنش روی موبایل نبود یا باید از طریق پوز یا ای تی ام انجام می‌شد.

.

موضوعی که در ابتدای بحث درباره امنیت برای پرداخت‌ها مطرح کردیم در رابطه با موبایل قاعدتا اهمیت بیشتری باید داشته باشد؟

اتفاقا امنیت روی موبایل بیشتر است. اگر شرکتی بخواهد روی موبایل سرویس دهد باید قوی باشد. در شبکه اینترنت با هزینه کمی می‌توان یک سایت راه اندازی کرد. در موبایل اینگونه نیست. در حال حاضر 12 پی اس پی هستند اما همه آنها در بخش موبایل فعالیت ندارند.

.

در رابطه با سقف پرداخت‌ها توضیح می‌دهید؟

به صورت استاندارد ما به «شاپرک» رگولاتوری می‌گوییم. بانک مرکزی و «شاپرک» که رگولاتوری این صنعت هستند برای پرداخت‌ها نه روی پوز و نه روی موبایل سقفی نگذاشتند. شما می‌توانید بروید روی یک پوزی 10 میلیارد تومان هم کارت بکشید. شاید نهایتا بانک‌تان ده میلیارد تومان را یک جا نگذارد با کارت بردارید و پیغام دهد که 200 میلیون تومان به 200 میلیون تومان چنین کاری صورت گیرد. ولی محدودیتی وجود ندارد. اما روی سیستم ما محدودیتی وجود دارد. به تدریج ما آمدیم و دیدیم دارد سوء استفاده‌هایی می‌شود به همین دلیل محدودیت‌هایی ایجاد کردیم.

.

به طور شخصی فکر می‌کنید کدام یک از نحوه‌های پرداخت در آینده بیشترین تعداد مراجعه را خواهد داشت؟

قطعا به موبایل اقبال بیشتری وجود دارد. علت آن هم از این جهت است که دم دست قرار دارد. همین الان اگر مشاهده کنید در ماه 90 میلیون تراکنش صورت می‌گیرد. این عددی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن رد شد. عددی است که کاملا استقبال مردم از این سیستم را نمایش می‌دهد.

.

شرایط آن هم وجود دارد؟

بله.

.

یعنی شما اگر امروز مقابل مدیر عامل شاپرک بنشینید مطالبه‌ای از ایشان ندارید؟

مطالبه فنی واقعا نیست. سال گذشته از دی توسعه‌ها آغاز شد و مدام بهتر شد. مطالبه‌های فنی هم ما پیش‌تر داریم انجام می‌دهیم. شاپرک اعلام کرده که پیش‌بینی توسعه تراکنش‌های‌تان را بدهید. روی این پیش‌بینی‌ها ما حق داریم مطالبه داشته باشیم.

.

سیستم پرداخت‌های الکترونیک چگونه اداره می‌شود؟ نقش شرکت‌های خدمات پرداخت در آن چگونه است؟

ما تراکنش‌ها را از مبدایی که می‌آید (موبایل، پوز و …) جمع می‌کنیم. اطلاعاتی در مرکز از جمله شماره حسابی که باید پول آن تسویه شود به آن اضافه می‌شود. این اطلاعات به شاپرک ارسال می‌شود و شاپرک به شتاب می‌دهد و از آنجا اطلاعات به بانک صادر کننده می‌رسد و پاسخ باز می‌گردد.

.

این پروسه چه قدر طول می‌کشد؟

این شبکه 49 ثانیه منتظر می‌ماند تا پاسخ بیاید. در حال حاضر در کسری از ثانیه این فرآیند طی می‌شود. وقتی اطلاعات به بانک مقصد ارسال می‌شود، 49 ثانیه مدت انتظار است تا پاسخ بیاید. همانطور که اشاره کردم در حال حاضر در کسری از ثانیه شاید 20 میلی ثانیه تراکنش انجام می‌شود.

.

پس شرکت‌های خدمات پرداخت در واقع حلقه آخری هستند که در این سیستم به مردم خدمت ارائه می‌کنند؟

دقیقا این پروسه توسط ما در حال انجام است.

منبع: خبرآنلاین

1 دیدگاه
  1. مهسا بابایی می‌گوید

    سلام خوبی آقای شهیدی من سیل زده ام از پلدختر توانایی ساخت خانه ام ندارم از شما درخواست کمک دارم

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.