پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
اگرچه از لحاظ قانون شرکت‌های بورسی موظف به پرداخت سود خود از طریق سامانه سجام هستند، اما یکی از متولیان اجرای سامانه سجام می‌گوید که هنوز گونه‌ای از اختیار در این قانون وجود دارد. به گفته او عامل عدم واریز سود از طریق سامانه سجام، ثبت‌نام‌نکردن سهام‌داران در این سامانه است.
محمدجواد فرهانیان، مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار کشور که پیش از این حضور شرکت‌های سهامی در سامانه سجام را اختیاری عنوان کرده بود، ضمن اصلاح اظهارات قبلی خود به بیان برخی نکات پیرامون موانع حضور شرکت‌ها در این سامانه پرداخت.
به گزارش خبرگزاری مهر، فرهانیان درباره اظهارات خود در خصوص غیراجباری‌بودن واریز سود از طریق سجام گفت: «صحبت‌های من در مورد ثبت‌نام سهام‌داران در سجام است. برای سجامی‌شدن افراد اجباری وجود ندارد، به‌ویژه افراد حقوقی که در بازار هستند. بنابراین یکسری تمهیدات باید اندیشه شود و سازمان بورس باید یکسری پروتکل وضع کند تا همه سهام‌داران ملزم به ثبت اطلاعات خود در سامانه سجام شوند.»
او افزود: «سامانه‌های توزیع سود در سامانه سجام برای اشخاص حقیقی و افراد سجامی‌شده طراحی شده است. اگر فرد سجامی شده باشد، سامانه توزیع سود سجام به‌راحتی می‌تواند عملیات توزیع را انجام بدهد، اما اگر سجامی نشده باشد، ما دردسر خواهیم داشت.»
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در ادامه گفت: «بیش از ۵۸ میلیون کد فعال در بازار سرمایه داریم. از این ۵۸ میلیون نفر فکر می‌کنم که بیش از ۳۹ میلیون نفر برای سجامی‌شدن مراجعه کردند، اما بیش از ۳۲ میلیون نفر از آنها احراز هویت نشدند. یعنی یا مدارک آنها ناقص بوده یا در صف تأیید اطلاعات هستند یا مشکلاتی این‌چنینی مانع از احراز هویت آنها شده است. وگرنه در مورد توزیع سود، شرکت بورسی حتماً باید از ظرفیت شرکت سپرده‌گذاری استفاده کند.»
فرهانیان خاطرنشان کرد: «سهام‌داران دو دسته هستند؛ حقیقی و حقوقی. از سهام‌داران حقیقی حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد در سامانه سجام ثبت‌نام کرده‌اند، اما احراز هویت‌شان انجام نشده است.»
او در ادامه، پرداخت سود شرکت‌ها از طریق سامانه سجام را نیازمند احراز هویت سهام‌داران حقوقی در این سامانه دانست و گفت: «ما می‌گوییم که شرکت بورسی بایستی توزیع و دریافت سود را از طریق سامانه سجام انجام بدهد، اما باید توجه داشت که بسیاری از شرکت‌هایی که داخل بورس هستند به همدیگر وابستگی دارند. یعنی سهام همدیگر را به‌عنوان دارایی دارند. یعنی این شرکت علاوه بر اینکه باید بین سهام‌داران خود سود تقسیم کند، به‌عنوان یک شخصیت حقوقی باید از شرکت دیگر سود دریافت کند. اما چون احراز هویت سهام‌داران حقوقی از طریق سامانه سجام انجام نمی‌شود، توزیع کامل سود شرکت‌ها از طریق سامانه سجام نیازمند احراز هویت سهام‌داران حقوقی است.»
سازمان بورس؛ مانع احراز هویت حقوقی‌ها
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در پاسخ به این پرسش خبرنگار مهر که چه محدودیت‌هایی برای احراز هویت سهام‌داران حقوقی وجود دارد، گفت: «احراز هویت سهام‌داران حقوقی به شکلی در حال انجام‌شدن است؛ منتها کفایت اطلاعات این حقوقی‌ها باید توسط سازمان بورس تأیید شود تا ما بتوانیم احراز هویت این سهام‌داران را انجام دهیم. اما انجام این کار توسط سازمان بورس به‌درستی انجام نمی‌شود.»
او در ادامه افزود: «این تأخیر در تأیید کفایت اطلاعاتی شرکت‌ها توسط سازمان بورس را چندین نوبت از عزیزان خود در سازمان بورس درخواست کردیم، اما مدام با چنددستگی مدیران مواجه بودیم و تا می‌آمدیم مدیر الف را اقناع کنیم، متأسفانه عمر مدیریتی او به پایان می‌رسید، از طرف دیگر وضعیت بازار هم به گونه‌ای است که بیشتر هم و غم مدیران سازمان بورس به مدیریت‌کردن خود بازار معطوف می‌شود تا پرداختن به این موضوعات مهم و زیربنایی.»
شرکت‌ها موظف‌اند، ولی یک اختیاری هم دارند
فرهانیان در خصوص دلیل قانون‌گریزی برخی شرکت‌های بورسی در خصوص واریز سود از سامانه سجام گفت: «دستورالعمل انضباطی ناشران، شرکت‌های بورسی را برای استفاده از سامانه سجام موظف کرده، ولی هنوز یک جور اختیار داخل آن وجود دارد. بین خود شرکت‌های بورسی این ذهنیت وجود دارد که از طریق ابزارهایی که داخل شرکت تعیین شده ـ به‌طور مثال یک شماره‌حساب ویژه یک بانک خاص که از قضا شرکت هم به آن بانک وابستگی دارد ـ همه سهام‌داران را الزام می‌کند که از آن طریق این کار را انجام بدهند.»
اظهارات فرهانیان، مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار در حالی مطرح می‌شود که مطابق تبصره ۳ ماده ۵ دستورالعمل انضباطی ناشران پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، ناشر (شرکت) موظف است جهت تسهیل امور سهام‌داران، انجام کلیه اقدامات شرکتی خود از جمله توزیع سود را در صورت قبول شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به آن شرکت واگذار کند. علاوه بر آن در بند ۳ ماده ۲۴ همین دستورالعمل مجازات‌هایی هرچند مختصر و غیربازدارنده، برای تخلف شرکت‌ها در خصوص واریز سود از طریق سامانه سجام در نظر گرفته شده است.
فرهانیان علت این ذهنیت غلط موجود در شرکت‌های بورسی را وجود ابهام در دستورالعمل فوق دانست و خواستار ارائه تفسیر از سوی سازمان بورس و دیگران متولیان امر شد.
او در این خصوص گفت: «سازمان بورس باید یک ابلاغیه بابت این موضوع بزند و بگوید که همه شرکت‌ها باید حتماً از طریق سپرده‌گذاری کار خود را انجام بدهند، اما حتماً باید برای سجامی‌شدن سهام‌داران نیز تصمیمات لازم اتخاذ شود.»
