پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آیا راه‌اندازی کارگزاری دیجیتال امکان پذیر است؟ / طرح پیشنهادی به سازمان بورس از شفافیت لازم برخوردار نیست
رئیس مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه (مکنا) در گفت‌وگو با راه پرداخت: در طرح ارسال شده برای سازمان بورس تنها فرق کارگزاری دیجیتال این است که نمی‌تواند معاملات را از طریق نامک (نرم‌افزار ایستگاه معاملاتی کارگزاران) به دلیل نداشتن مکان فیزیکی ارسال کند. اگر فرض را بر این بگیریم که اگر بخواهد این کار را انجام دهد، پس تفاوتی با کارگزاری‌های سنتی نخواهد داشت
بورس از سال‌های شکل‌گیری آن تغییرات زیادی داشته است. ۱۰ سال پیش بود که سامانه معامالات آنلاین جای معاملات سنتی را گرفت و از آن زمان کارگزاری‌ها دسترسی مستقیم را برای خریدوفروش سهام فراهم کردند. حالا مدتی است که بحث راه‌اندازی کارگزاری دیجیتال مطرح شده است. پیشنهاد طرح راه‌اندازی این کارگزاری از سوی چند کارگزاری و شرکت OMS به سازمان بورس داده شده و در حال بررسی است.
آنطور که در طرح‌های پیشنهادی مطرح شده از مزایای این کارگزاری نداشتن شعبه و تاکید بر احراز هویت دیجیتال است. باوجود این اطلاعات دقیقی مبنی بر اینکه کارگزاری دیجیتال بر چه اساسی از کارگزاری‌های فعلی متمایز می‌شود، منتشر نشده است. در این رابطه این سوال به‌وجود می‌آید که کارگزاری‌های دیجیتال قرار است چه خدمت متفاوتی را ارائه دهند و به‌طور کلی آیا در حال حاضر می‌توان کارگزاری بدون شعبه راه‌اندازی کرد؟
حامد سنجری، رئیس مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه (مکنا) در گفت‌وگو با راه پرداخت توضیح داد که در دستورالعمل فعلی اعطای مجوز به کارگزاری‌ها، تعریفی برای کارگزاری دیجیتال وجود ندارد و باید برای این موضوع بررسی بیشتری انجام گیرد. همچنین تفاوت‌های این کارگزاری با کارگزاری‌های فعلی شفاف‌تر شود.
تفاوت کارگزاری دیجیتال با کارگزاری فعلی در طرح پیشنهادی ملموس نیست
به اعتقاد سنجری، امنیت کارگزاری‌های دیجیتال نیز مانند دیگر کارگزاری‌ها مهم است و تفاوتی ندارد. او در ادامه افزود: «با این طرح نیز از بعد امنیتی مشکلی نداریم، اما مزایایی که برای کارگزاری دیجیتال ذکر شده برای ما شفاف نیست. به عبارتی مواردی که در کارگزاری دیجیتال می‌تواند وجود داشته باشد، در کارگزاری‌های فیزیکی نیز وجود دارد و تفاوتی با آن ندارد. تنها فرق کارگزاری دیجیتال این است که نمی‌تواند معاملات را از طریق نامک (نرم‌افزار ایستگاه معاملاتی کارگزاران) به دلیل نداشتن مکان فیزیکی ارسال کند. اگر فرض را بر این بگیریم که اگر بخواهد این کار را انجام دهد، پس تفاوتی با کارگزاری‌های سنتی نخواهد داشت.»
او در خصوص اینکه احراز هویت مشتریان در کارگزاری دیجیتال با فرایند فعلی متفاوت خواهد بود یا نه، گفت: «اکنون مجوز احراز هویت غیرحضوری کارگزاری‌ها صادر شده و هر کارگزاری می‌تواند این راهکار را اجرا کند، چه به‌صورت دیجیتال و چه غیردیجیتال. یعنی کارگزاری که در شهرستان شعبه ندارد، می‌تواند غیرحضوری احراز هویت مشتریان را انجام دهد. سازوکار احراز هویت غیرحضوری به صورتی است که افراد در کارگزاری به صورت غیرحضوری ثبت‌نام کرده و تأیید هویت انجام می‌شود.»
سنجری با اشاره به اینکه مزایای کارگزاری دیجیتال به طور شفاف مشخص نیست، توضیح داد: «یکی از مزایای کارگزاری‌های دیجیتال نیز احراز هویت غیرحضوری است، درحالی که کارگزاری‌های فعلی نیز می‌توانند این کار را انجام دهند. در طرح پیشنهادی ارسال شده ذکر شده که کارگزاری دیجیتال می‌تواند از شبکه ابری استفاده کند، در حالی‌که کارگزاری‌های فعلی نیز می‌توانند از شبکه ابری استفاده کنند. بنابراین مزایای ملموسی ندارد.»
تعریفی از کارگزاری دیجیتال در قانون وجود ندارد
او در پاسخ به این سؤال که از لحاظ قانونی راه‌اندازی کارگزاری دیجیتال در چه مرحله‌ای است، گفت: «در رابطه با راه‌اندازی کارگزاری دیجیتال حتماً باید قانون فعلی نیز تغییر کند. در دستورالعمل اعطای مجوز به کارگزاری‌ها چنین موردی وجود ندارد که کارگزاری مکان فیزیکی نداشته باشد. در واقع کارگزاری دیجیتال در دستورالعمل‌ها تعریف نشده است. بنابراین باید این بررسی صورت گیرد که آیا تفاوت کارگزاری دیجیتال و کارگزاری عادی در دستورالعمل‌ها و قوانین سازمان ایجاد می‌شود یا نه. اگر کارگزاری دیجیتال راه‌اندازی شود، قطعاً باید این موارد لحاظ و تغییرات در قوانین و دستورالعمل‌ها انجام شود.»
سنجری از یک سو موافق راه‌اندازی این نوع کارگزاری است؛ چون با راه‌اندازی کارگزاری دیجیتال افرادی که در حوزه فناوری اطلاعات و امنیت فعالیت دارند می‌توانند در این زمینه مشارکت داشته باشند. اما از سوی دیگر او به نظر سازمان بورس در این رابطه اشاره می‌کند و معتقد است اگر بر اساس دستورالعمل‌ها و قوانین پیش برویم، نمی‌توان به راحتی مجوز کارگزاری صادر کرد و درباره کارگزاری دیجیتال نیز تاکنون فکری نشده است.
آنطور که رئیس مرکز مکنا توضیح داد، برای کارگزاری دیجیتال باید قوانین جدیدی ایجاد شود. سنجری در پایان عنوان کرد: «باید این موارد تعیین شود که کارگزاری دیجیتال نیاز به مکان فیزیکی، سامانه معاملات آنلاین گروهی و نرم‌افزار ایستگاه معاملاتی کارگزاران (نامک) نداشته باشد. البته موضوع دیگر این است که یکی از وظایف کارگزار خریدن سهم برای سهامداران در بازار سرمایه است. اگر تاریخچه بورس را هم بررسی کنیم، می‌بینیم که افراد به کارگزاری‌ها مراجعه می‌کردند و سهمی را برای خود درخواست می‌دادند. در فرایند دیجیتالی شدن این خریدوفروش سهام بر عهده سهامدار است و با در اختیار داشتن سیستم معاملاتی، معامله را انجام می‌دهد. درباره مزایای کارگزاری دیجیتال نیز باید بیشتر صحبت شود. چیزی که به عنوان بحث دیجیتال هم مطرح شده در قوانین ما وجود ندارد و باید برای این موضوع بررسی بیشتری انجام گیرد.»
