راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

۵۰۰ کلمه تا۵۰۰ درصد / بورس‌باز ۵۰۰ درصدی: تورم و توهم

وقتی تورم ۵۰ درصد است برای این که به تورم برسید باید ۱۰۰ درصد سود کنید!

تورم توهم می‌آورد.

اول باید توضیح بدهم که تورم یعنی چی. مردم اغلب تورم را با گرانی اشتباه می‌گیرند. وقتی از گرانی صحبت می‌کنیم درباره افزایش قیمت به دلیل ویژگی‌های ذاتی خود محصول حرف می‌زنیم؛ نه درباره افزایش خودکار قیمت‌ها.

ببینید مثلا اولین آیفون که تازه آمده بود قیمتش دویست سیصد دلار بود. بعدا این آیفون‌ها خیلی بهتر شدند و خیلی گران‌تر؛ تا جایی که قیمتش رفت بالای هزار دلار. ما به این می‌گوییم افزایش قیمت و گرانی. ولی تورم چیست؟

تورم به این خاطر رخ می‌دهد که دولت‌ها پول بدون پشتوانه چاپ می‌کنند که بتوانند مثلا خرج کارمندهای دولت را بدهند و برای موضوعات مختلف پول خرج کنند. تنها کسی که اجازه چاپ پول دارد دولت است و همین به دولت یک قدرت عجیبی می‌دهد و همین قدرت عجیب گاهی اوقات منشا توهم می‌شود.

تورم باعث چی می‌شود؟ قیمت‌ها در اثر تورم به صورت خودکار افزایش پیدا می‌کنند، چون در نتیجه چاپ پول بیشتر کالاها که بیشتر نشده است؛ عرضه و تقاضا. هرچقدر عرضه بیشتر شود تقاضا کم می‌شود. وقتی این همه پول چاپ و عرضه می‌شود طبیعی است که تقاضا کم می‌شود یا افراد با قیمت کم‌تری حاضرند پول را بخرند!

خیلی ساده اگر بخواهم بگویم پول هم یک کالا است و وقتی خیلی از آن چاپ و توزیع می‌شود قیمت خود پول نصف می‌شود. فقط مشکل اینجاست که پول خودش ابزار اندازه‌گیری است و ما متوجه نصف شدن قیمت پول نمی‌شویم. وقتی ۵۰ درصد تورم داریم یعنی ۱۰۰۰ تومان یک سال پیش دیگر ۱۰۰۰ تومن نیست و در واقع ۵۰۰ تومان است. نمی‌دانم توانستم ساده منظورم را برسانم یا نه. این اتفاقی است که با تورم می‌افتد.

وقتی ۵۰ درصد تورم داریم ۱۰۰۰ تومن می‌شود ۵۰۰ تومان. پس اگر قیمت پفک پارسال ۱۰۰۰ تومن بوده برای این که قیمت پفک همان ۱۰۰۰ تومن باقی بماند الان باید ۲۰۰۰ تومان بشود چون که ۱۰۰۰ تومان الان ۵۰۰ تومن پارسال شده است و برای این که ۱۰۰۰ تومان به نرخ پارسال بدهیم الان باید ۲۰۰۰ تومن بدهیم.

خیلی پیچیده نیست. این تورم است. این گرانی نیست. در واقع چیزی تغییر نکرده است. مثلا درباره کمپانی اپل که الان جزو با ارزش‌ترین کمپانی‌های جهان است به طور مشخص توی این ده سال این کمپانی رشد کرده و هر سال محصولات و خدمات جدیدی به بازار داده است. شما ببینید این کمپانی چقدر مشتری در سرتاسر دنیا دارد؟ خب همین می‌شود که الان ارزش اپل شده ۱۰۰۰ میلیارد دلار و فروشش هر سال افزایش پیدا کرده و قیمت سهامش هم به صورت طبیعی هر سال رشد کرده.

منتها چیزی که توی بورس تهران اتفاق افتاده از این جنس نیست. اقتصاد ایران هر سال کوچک‌تر شده و طبیعی است که ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که شرکت‌ها بزرگ‌تر شده باشند. شرکت‌ها هم کوچک‌تر شدند؛ فقط تورم باعث توهم شده است. بگذارید این طوری بگویم درست است که ما امروز ریال‌های بیشتری داریم ولی در عمل با این ریال‌ها دلار کم‌تری می‌توانیم بخریم. حالا متوجه شدید که چرا بازار ارز این همه پر تب و تاب است: ریال زیاد است و دلار کم. طبیعی است که قیمت دلار هر روز بیشتر می‌شود. امروز می‌خواستم بحث نوآوری را بیشتر باز ‌کنم که ماند برای بعد.

بگذارید این سوال را بررسی کنیم که توی بورسی که در اقتصادی که هر روز کوچک‌تر است دنبال چه چیزی باید باشیم؟ وقتی دولت همین طور پول چاپ می‌کند و تورم بالایی حاکم است مهم‌ترین اولویت سرمایه‌گذاری نیست بلکه حفظ سرمایه‌های موجود است. قصه پفک هزار تومانی را یادتان هست؟ شما امروز ۱۰۰۰ تومن دارید و نمی‌خواهید پفک بخرید. فرض کنید می‌خواهید سال بعد پفک بخرید. اگر این پول را بگذارید توی قلک سال بعد با آن به شما یک نصف پفک می‌دهند و برای این که بتوانید پفک بخرید باید دو هزار تومان داشته باشید. پس اگر پولتان را هر جایی بگذارید باید ۱۰۰ درصد سود کنید. در واقع به این نمی‌گوییم سود واقعی. شما فقط ۱۰۰ درصد یعنی به اندازه کاهش ارزش پول‌تان به پول‌تان اضافه شده که بتوانید تورم ۵۰ درصدی را جبران کنید. این هم نکته مهمی است. شما وقتی ۵۰ درصد از دست می‌دهید ولی برای جبران آن باید ۱۰۰ درصد به دست آورید. پس سود ۱۰۰ درصدی در اقتصادی با تورم ۵۰ درصد یعنی سر سال دقیقا در نقطه اول نشستید.

شما ظاهرا پول‌تان دو برابر شده ولی قدرت خرید شما تغییری نکرده. حالا این به شرطی است که همه چیز به اندازه تورم اعلام شده بانک مرکزی و مرکز آمار افزایش قیمت داشته باشند وگرنه بعضی چیزها هست که افزایش قیمت‌شان بیشتر از تورم بوده؛ مثلا موبایل و لپ‌تاپ و لوازم خانگی و بعضی کالاهای انحصاری معمولا بیشتر از تورم افزایش قیمت پیدا می‌کنند و شرایط خاصی هم بر آنها حاکم است.

نمی‌دانم مطالبی که می‌گویم برای شما مناسب هست یا نه. لطفا فیدبک بدهید که این یادداشت‌ها آن طور باشد که به کار شما می‌آید.

7 دیدگاه
  1. جواد محمدی می‌گوید

    سلام جناب شمس
    بله مطالب مفید و کاربردی هستند لطفا با همین روند ادامه دهید

  2. ناشناس می‌گوید

    وقتي تورم ٥٠ درصد داريم، يعني پفك ١٠٠٠ توماني مي شود ١٥٠٠ تومان؛ و ١٠٠٠ تومان الان، همانقدر مي تواند كالا بخرد كه ٦٦٧ تومان قبلا مي توانست.

  3. محمد قربانیان می‌گوید

    خوب بود.
    مطالب جالبیه. من به شخصه هر روز منتظرم پست جدیداتم برادر.
    فقط زود برو سر نوآوری لطفاً.
    مرسی.

  4. ناشناس می‌گوید

    عالی ممنون

  5. ناشناس می‌گوید

    چرا ادامه پیدا نکرد؟

    1. رسول قربانی می‌گوید

      چرا؛ ادامه داره

  6. sazoo می‌گوید

    سلام کاملا درسته ولی پیشهناد شما و کمک شما برای کاربران و سهامداران بورس چیه؟
    اصولا به پرداخت چه خدماتی به کاربران میدهد. با تشکر از جوابی که خواهید داد.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.