راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

نگاهی به سامانه‌های نیما، سنا، بازار متشکل ارزی و ارز جهانگیری

بازار ارز یکی از بازارهای حساس ایران است که نوسانات شدید آن سایر حوزه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تاکنون اقداماتی از سوی دولت و بانک مرکزی برای کنترل و سامان بخشیدن به بازار ارز انجام شده است. در این مطلب نگاهی کوتاه به سامانه‌های سنا، نیما، بازار متشکل ارزی و ارز جهانگیری خواهیم داشت.

.

سامانه سنا

سامانه میانگین موزون سنا، سامانه‌ای است که در آن میانگین نرخ انواع ارز به‌صورت ساعتی و روزانه منتشر می‌شود. نرخ‌های اعلام‌شده در سامانه سنا به آدرس www.sanarate.ir، بیانگر میانگین وزنی نرخ خریدوفروش ارز بر مبنای معاملات ثبت شده در سامانه نظارت ارز (سنا) توسط بانک‌ها و صرافی‌های مجاز کل کشور است. ازآنجاکه نرخ‌های اعلامی در این سایت بر اساس معاملات قطعی هستند، بنابراین این نرخ‌ها برآیند واقعی نرخ ارز در کشور است و مبنای عمل برای فعالان اقتصادی است.

.

سامانه نیما

هدف از راه‌اندازی سامانه نیما (نظام یكپارچه معاملات ارزی) تسهیل و سرعت بخشی به تامین ارز مورد نیاز واردكنندگان بود. ساختار نیما بر اساس چهار بازیگر عمده شکل گرفته است؛ واردکنندگان کالا و خدمات به‌عنوان متقاضیان ارز، صادرکنندگان کالا و خدمات (شامل دولت به‌عنوان صادرکننده نفت) به‌عنوان عرضه‌کننده ارز، واسطه‌گران شامل بانک‌ها و صرافی‌ها که منابع را از سمت عرضه‌کنندگان به متقاضیان هدایت می‌کنند و سیاست‌گذار که بر اساس پیش‌بینی منابع و مصارف، نرخ، دامنه آزادی نرخ، اولویت‌ها و سقف مصارف را از طریق سامانه کنترل می‌کند.

بازرگانان نیازهای ارزی خود تحت عنوان درخواست تامین ارز که شامل اطلاعاتی اعم از مشخصات کلی درخواست خرید ارز، اطلاعات ارز درخواستی، مشخصات حساب مقصد برای حواله، مشخصات متقاضی و …می‌شود را در این سامانه ثبت می‌کنند. سپس این اطلاعات برای تامین‌کنندگان مجاز نمایش داده می‌شود و آنها پس از مشاهده درخواست‌ها می‌توانند پیشنهادات‌شان را درباره تأمين ارز با قیمت موردنظر خود ثبت کنند. در نهایت اگر پیشنهاد توسط بازرگان انتخاب شود، فرآیند تکمیل و ارز موردنیاز تامین می‌شود.

در این سامانه بازرگان مختار است مقرون به صرفه‌ترین پیشنهاد را برای تامين ارز کالای وارداتی خود انتخاب کند. در مرحله بعد مابه ازای ريالی ارز در حسابی که صراف انتخاب شده معرفی کرده است توسط بازرگان از طریق سامانه نیما و یا از طریق شعب بانک‌ها واریز می‌شود و صراف زمانی که اطمینان حاصل کرد معادل ریالی به حساب او واریز شده است، در سامانه درخواست تامين ارز را تایید می‌کند و مرحله پرداخت ارز به فروشنده خارجی را شروع می‌کند.

سامانه‌ی نیما سه ویژگی اصلی دارد؛ این سامانه داده‌ها و اطلاعات کامل و واقعی از عرضه و تقاضای ارز را فراهم می‌کند. همچنین باید به فرایند تأمین منابع و تخصیص مصارف ارزی در یک ساختار یکپارچه‌ اشاره کرد. در نهایت سامانه‌ی نیما علاوه بر پوشش نیازمند‌های کلان مربوط به تجارت، قابلیت پوشش نیازهای خرد مردم نظیر ارزهای مسافرتی، درمانی و دانشجویی را هم دارا است.

.

ارز جهانگیری

در تاریخ ۲۰ فروردین ۱۳۹۷، سیاست تک‌نرخی شدن ارز با نرخ ۴۲۰۰ تومان کلید خورد. در آن زمان اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری از مبنا قرار گرفتن این نرخ در تمام معاملات خبر داد و اعلام کرد که از این به بعد ارز تک‌نرخی می‌شود. مصاحبه‌ای که باعث شد پس از آن ارز ۴۲۰۰ تومانی با نام معاون اول رئیس‌جمهور، شناخته شود.

.

بازار متشکل ارزی

در ۱۸ دی‌ماه ۱۳۹۷ بود که در یک هزار و دویست و شصت و چهارمین جلسه شورای پول و اعتبار موضوع «بازار متشکل معاملات ارزی» مطرح و مورد تصویب قرار گرفت. در این مصوبه ذکر شده بود که به‌منظور ساماندهی و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارا، «بازار متشکل معاملات ارزی» تشکیل می‌شود تا ارزها در آن به‌صورت نقد مطابق مقررات این مصوبه و سایر مقررات مرتبط با آن در بستر الکترونیکی مورد معامله قرار گیرند. این بازار مختص به معاملات عمده ارزی است و تمام صرافی‌های مجاز، صرافی‌های بانکی و بانک‌های کشور پس از طی مراحل لازم، در این بازار حضور خواهند داشت و فعالیت خواهند کرد.

معاملات خرد به روش گذشته صورت می‌گیرد. به معنای دیگر مردم برای تامین نیازهای خرد نیازی به ورود به این بازار ندارند و همچون سابق می‌توانند از طریق صرافی‌ها و در قالب دستورالعمل‌های بانک مرکزی اقدام به خریدوفروش ارز کنند.

ببینید: بازار متشکل ارزی در یک قدمی شروع به کار / نسخه آزمایشی سایت بازار متشکل ارزی رونمایی شد

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.