پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸ نقش «بانک‌ها و مؤسسات مالی بد» در ایجاد و انتقال بحران به‌کل نظام مالی بیش‌ازپیش موردتوجه قرار گرفت. به همین دلیل سیاست‌گذاران در کشورهای مختلف تلاش کردند تا ابزاری طراحی کنند که علاوه بر نقش‌آفرینی به‌عنوان آژیر هشدار، چارچوب مشخصی را برای حل مسئله «بانک‌های بد» ایجاد کند.
به گزارش دنیای اقتصاد، بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی در گزارش بررسی راه‌حل استاندارد جهانی برای شناسایی بانک‌های بد، احیای بانک‌های در معرض ورشکستگی و فرآیند توقف فعالیت بانک‌های ورشکسته پرداخته است.
گزارش یادشده ضمن معرفی استانداردهای مرسوم در فرآیند برخورد با مسئله بانک‌های بد و ورشکسته، وجود نهادهای نظارتی که به بررسی شرایط و وضعیت بانک‌ها و نهادهای مالی بپردازند و همچنین نهادهایی که در مواقع لزوم اقدامات پیشگیرانه یا اصلاحی یا اقدامات مربوط به‌مواجهه با شرایط بحرانی را اتخاذ کنند را لازمه موفقیت در اجرای این استانداردها دانسته است.
سه دسته بانک نیازمند اقدام
درهم‌تنیدگی روزافزون نظام مالی باعث شده است که وقوع بحران دریکی از گره‌های بانکی، پتانسیل بالایی برای رسوخ به‌تمامی بخش‌های نظام مالی یک کشور داشته باشد؛ بنابراین شناسایی این حلقه‌های بیمار می‌تواند به‌منزله ترسیم مانعی در مسیر گسترش بحران بانکی باشد.
گزارش مرکز پژوهش‌ها، بانک‌های مشکل‌دار را به سه دسته بانک‌های ضعیف، بانک‌های در معرض توقف و بانک‌های ورشکسته تقسیم کرده است. «بانک ضعیف» بانکی است که به‌واسطه مشکل نقدینگی و توان نقدینگی پایین نه‌تنها خود در وضعیت نامناسبی قرار دارد بلکه سایر اجزای نظام مالی را نیز تهدید می‌کند.
به‌عبارت‌دیگر بانک ضعیف بانکی است که ازنظر استانداردهای تعیین‌شده برای تعیین وضعیت بانک‌ها در وضعیت مطلوبی قرار ندارند، اما هنوز وضعیت این بانک‌ها تا مرز هشدار فاصله دارد. در چنین شرایطی مقام ناظر وارد عمل شده و سعی می‌کند تا رویه‌ای را برای بهبود وضعیت بانک ضعیف پیاده کند.
البته وضعیت تمامی بانک‌ها نیز همواره قابل‌حل نیست و در برخی از موارد مشکل بانک به حدی عمیق است که سیاست‌گذار مجبور به تسویه بانک بد در فرآیندی موسوم به «گریز» است. هدف مقام ناظر از اجرای فرآیند تسویه ایجاد ثبات و حفظ اعتماد عمومی نسبت به‌نظام مالی کشور است.
بر مبنای گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی یک بانک ضعیف درصورتی‌که یکی از این سه شرط را داشته باشد به‌عنوان یک موجودیت که ادامه کار آن برای ثبات نظام بانکی خطرآفرین است شناخته خواهد شد؛ تخطی موسسه مالی از وظایف قانونی، عدم توانایی بانک ضعیف در عمل به تعهدات خود و دارایی‌های موسسه مالی کمتر از میزان بدهی این بانک باشد.
البته درصورتی‌که وضعیت فعالیت بانک به نحوی باشد که موضوع این شرایط در آینده فعالیت این بانک محتمل باشد، در چنین شرایطی نیز نهاد ناظر ممکن است نسبت به تسویه بانک اقدام کند. اهدافی که در استانداردهای بین‌المللی برای نظام گریز تعریف‌شده است شامل حصول اطمینان از ادامه فعالیت‌های حیاتی بانک، اجتناب از ایجاد آثار منفی بر نظام مالی، حفاظت از منابع عمومی، حفاظت از سپرده‌گذاران بیمه‌شده و حفاظت از منابع و دارایی‌های مشتریان بانک است.
بانک بد در اتاق احیا
در فرآیند احیا، بانک‌های در معرض تهدید باید ضمن ارائه گزارش از وضعیت و علل وقوع شرایط بحرانی که ممکن است تحت تأثیر عوامل داخلی یا عوامل داخلی باشد، این اطمینان را در مقام ناظر ایجاد کند که وضعیت فعلی وضعیت گذرا و قابل‌حلی خواهد بود.
طرح احیا باید استراتژی و سازمان‌دهی بانک را توصیف کرده و اقدامات پیش‌بینی‌شده را جهت بازگرداندن قدرت مالی بانک و احیای آن به‌ویژه در شرایط کمبود سرمایه و نقدینگی، بیان کند. این برنامه باید به‌صورت سالانه و با توجه به تغییرات حاصل‌شده در ساختار و مدل کسب‌وکار بانک، به‌روز شود.
مقامات ناظر باید این قدرت را داشته باشند که بانک‌ها را قبل از اینکه به شرایطی برسند که احیای آن‌ها غیرممکن شود، ملزم به اجرای طرح احیای خود کنند؛ اما این بانک نیازمند احیا چگونه شناسایی می‌شود؟
بر مبنای استانداردهای بین‌المللی بررسی‌شده در گزارش بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی، در فرآیند شناسایی بانک ضعیف هم گزارش‌های ارسال‌شده از سوی بانک و هم چارچوب‌های نظارتی مقام ناظر ایفای نقش می‌کند. به‌این‌ترتیب از یکسو گزارش‌های مبتنی بر استانداردهای بین‌المللی از جانب خود بانک و از سوی دیگر برآورد مقام ناظر از مدل کسب‌وکار بانک، وضعیت حاکمیت و مدیریت بانک، ریسک بانک در سناریوهای مختلف، وضعیت سودآوری و کیفیت دارایی است.
پس از شناسایی بانک‌های ضعیف و پیش از بحرانی شدن وضعیت آن‌ها باید اقدامات پیشگیرانه برای بهبود شرایط بانک به‌سرعت اجرایی شوند. برای اجرای اقدامات اصلاحی باید ابتدا نقاط ضعف شناسایی و اولویت‌بندی شود.
سپس سطح و شدت اقدامات تعیین شود. اگر بانک نمی‌تواند مشکلات خود را به‌تنهایی حل کند، باید با حفظ مالکیت در بانک یا موسسه دیگری ادغام شود و یا مالکیت خود را به بانک دیگر منتقل کند تا بتوان مشکل آن را حل کرد.
بر مبنای گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی مهم‌ترین پیش‌شرط‌های موفقیت برنامه احیا وجود مکانیزم بازخوردی، عاملیت بانک در فرآیند احیا، کنترل ریسک بانک در فرآیند احیا و برآورد صحیح از توان بانک برای اجرای برنامه احیا است.