پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مریم فریدشاد؛ پرداخت برتر / جایی به طنز نوشته بودند جنگ جهانی سوم بر سر پول خرد در تاکسی هست و این چالشی است که همه ما با هرروز با آن مواجه می‌شویم و علیرغم تمام پیشرفت‌های ما در حوزه پرداخت الکترونیک اما این موضوع به ظاهر ساده در کشور ما لاینحل مانده است.
مشکلات پرداخت خرد در تاکسی درد دل آدم‌هایی بود که هرکدام به نحوی در این حوزه کار کردند و دستی در آتش آن دارند، از این رو در رویداد فیناپ و با حضور علیرضا کریمی، مدیرعامل شرکت سامانه‌های سیمرغ تجارت، محمد آجدانی، سرپرست معاون پرداخت خرد شرکت فناپ‌پرداخت، حامد میرشمسی، مؤسس و مدیرعامل کیف‌پی، محمدعلی جعفری، مؤسس و مدیرعامل استارت‌آپ پرداختم و مریم فریدشاد، خبرنگار حوزه پرداخت الکترونیکی این چالش‌ها مورد بررسی قرار گرفت.
فریدشاد: نخستین سؤال را از آقای کریمی می‌پرسم که در چند شهر از کشور تجهیز سامانه‌های پرداخت خرد را انجام داده‌اند. چالش‌های شما در بخش حمل‌ونقل و به‌طور ویژه تاکسیرانی چیست و چرا شرکت‌های این حوزه پراکنده و به‌صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند؟
کریمی: در حوزه حمل‌ونقل کار کردن جزو اعمال شاقه محسوب می‌شود. شرکت سیمرغ یکی از شرکت‌هایی است که از ابتدا وارد بخش پرداخت خرد شد و ۴ سال است که در این حوزه فعال است.
اولین چالش ما ناهماهنگی سازمان‌ها است. خیلی ساده می‌پرسم که الآن متولی ترافیک کیست؟ اگر جواب این سؤال را یافتید این سؤال را هم می‌توانید جواب دهید که متولی بخش تاکسی کیست؟ این حوزه فضایی بدون حساب کتاب است ولی ما با تمام سختی‌ها وارد آن شدیم.
بخش اتوبوسرانی ساده‌تر از تاکسیرانی است. تاکسی خطی است، گردشی است و برخی شهرها و با آمدن تاکسی‌های اینترنتی رویکرد عوض شده است.
مشکل ما سر مسائل غیرفنی است، تا جایی که منافع یک سری افراد به خطر نیفتد کار درست پیش می‌رود ولی تا منافع گروهی به خطر میفتد مشکل ایجاد می‌شود. این حوزه متولی زیاد دارد و به این شکل هیچ‌وقت کار نظام‌مندی انجام نمی‌شود.
اگر واحدی متولی این حوزه نشود و تکلیفش را مشخص نکند این سردرگمی تا همیشه وجود خواهد داشت.
فریدشاد: آقای آجدانی با توجه به مشکلاتی که آقای کریمی مطرح کردند و یکی از چالش‌های پرداخت خرد در تاکسی را عدم وجود متولی دانستند، شما در خصوص راهکار رفع مشکل پرداخت در تاکسی توضیح بفرمایید. روش سخت‌افزاری مناسب‌تر است یا نرم‌افزاری؟
آجدانی: من چالش پرداخت خرد در تاکسی را در مجموعه شهرداری و تاکسیرانی می‌بینم. این شرکت‌ها در مقایسه با شرکت‌های IT بسیار کند هستند و سرعت تصمیم‌گیری در آنها هم بسیار کند است و مدام می‌گویند در حال بررسی هستیم.
مشکل دیگر این است که دوستان می‌خواهند تمام مشکلاتشان را با خدمت ما حل کنند در حالی‌که کار ما تنها حل مشکل پرداخت خرد در تاکسی است.
متأسفانه صنعت حمل و نقل عمومی ما یک صنعت ورشکسته است و پول در آوردن از آن هنر می‌خواهد.
چالش دیگر از سمت خود ما است که من آن را چالش رایگان‌ها می‌نامم. ما کلی فکر می‌کنیم که چه روشی پیاده کنیم و چقدر کارمزد بگیریم و یک‌باره مجموعه‌ای پیدا می‌شود و می‌گوید همه را رایگان انجام می‌دهد.
در خصوص روش‌های سخت‌افزاری که پرسیدید هزینه بالایی دارد و این باعث می‌شود برای بانک‌ها جذاب نباشد که این نیز یک چالش دیگر است، مضاف بر اینکه خیلی از سخت‌افزارهای ما هم برای نصب در خودرو تهیه نشده‌اند اما نمی‌شود از سخت‌افزار چشم‌پوشی کرد زیرا کارت‌های شهروندی که در دست مردم است با سخت‌افزارها سازگار است.
بخش نرم‌افزاری هم مشکلات خودش را دارد که آنلاین بودن یکی از معضلات آن است.
جعفری: تاکسی یک سری مسائل خاص دارد که بازارش را سخت می‌کند. به نظر من در حوزه پرداخت ما همچنان روش‌ها سنتی است و سیستم‌های جدیدی نداریم چه برسد در بخش خرد. از طرفی شرکت‌های تاکسیرانی و شهرداری لختی‌هایی دارند و فسادهایی اتفاق میفتد که شرایط را سخت‌تر می‌کند.
هزینه‌های سخت‌افزاری زیاد است و راه‌حل مشکل پرداخت در تاکسی نرم‌افزاری است.
ما این بازار را شناختیم و اولین تراکنش آنلاین تاکسی را ساختیم و تاکسیرانی که پیش از این با داستان‌های اسنپ و تپسی مواجه شده بود خوب می‌دانست چگونه جلوی پای ما سنگ‌اندازی کند و بحث‌های مجوز را مطرح کرد و جلوی فعالیت شرکت‌ها را گرفت. از آن طرف یک سلوشن ابتدایی راه‌اندازی کرد و انحصار بازار را در دست گرفتند در حالی‌که روش ابتدایی آنها نمی‌تواند بازار کل ایران را بگیرد.
فریدشاد: آقای میرشمسی شما هم در خصوص حوزه نرم‌افزاری و چالش‌های خود در بخش پرداخت تاکسی توضیح بفرمایید.
میرشمسی: مواردی که مطرح شد همه قابل توجه هستند اما به نظر من باید عمیق‌تر به این موضوع نگاه کنیم و توجه کنیم که ما داریم سراغ تکنولوژی‌هایی می‌رویم که زیرساخت‌های آنها هنوز مهیا نیست.
کیف پول مفهومی است که خیلی‌ها از آن صحبت می‌کنند اما سیاست‌های پشتش را نمی‌بینند. کیف پول یک فلسفه است و یک ابزار کوتاه‌مدت نیست. کیف پول مفهومی است که ما می‌توانیم برای آن مصارف مختلفی تعریف کنیم.
امروز که ما داریم در مورد کیف پول و پرداخت در تاکسی صحبت می‌کنیم هرکدام داریم به خود فکر می‌کنیم. ما داریم در رابطه با تاکسی حرف می‌زنیم، تاکسی بازیگران مختلفی دارد که باید در نظر بگیریم و در مرحله بعد باید یک کیف پول هماهنگ وجود داشته باشد.
چالش دیگر نیروی قانون‌گذار است. اسم آن سازمان، سازمان نظارت بر تاکسیرانی است و چرا باید در حوزه قانون‌گذاری ورود کند.
در حالی‌که من کار فین‌تک انجام می‌دهم چرا باید تاکسیرانی در حوزه فین‌تک ورود کند، رگولاتور ما شاپرک و بانک مرکزی است.
این مشکل دارد به این سمت می‌رود که هر سازمانی که احساس می‌کند نیاز به پرداخت دارد می‌خواهد خودش زیرساخت پرداخت ایجاد کند و از این حوزه منتفع شود و این دارد به کار لطمه می‌زند.
طبق آخرین گزارش شاپرک هزینه هر تراکنش برای بانک‌ها حدود ۶۰ تومان است که قاعدتاً این باید به کیف پول منتقل شود تا این هزینه‌ها کنترل شود.
ما اگر یه کیف پول مشترک و یک QR مشترک نداشته باشیم هیچ کاری پیش نخواهد رفت.
انتظار ما از شاپرک ورود به این حوزه و تولید کیو آر مشترک است. داستان تعدد پوز در مورد کیو آر هم دارد اتفاق میفتد.
فریدشاد: پلتفرمی که تاکسیرانی برای تجمیع کیف پول‌ها در نظر داشت به کجا رسیده؟ اطلاع دارید؟
میرشمسی: چشم امید ما به یک سازمان نیست و تاکسیرانی اگر هوشمندی داشت تا امروز این کار را انجام داده بود و باید شاپرک ورود کند.
فریدشاد: پرداخت از طریق NFC به کجا رسیده است؟
آجدانی: در ارتباط با NFC در مشهد راه‌اندازی شده است. نگاه ما به پروژه کیف پولان اف سی یک راه‌حل جایگزین کارت نیست و نگاه ما این است که سرویسی برای بخشی از جامعه ارائه دهیم.
فقط در شهر مشهد، طبق آمار اپراتور ۸۰۰ هزار نفر وجود دارند که گوشی اندرویدی NFC دار دارند و مشترک ایرانسل نیز هستند.
فریدشاد: آقای جعفری با توجه به اینکه به ایده شما حتی اجازه پایلوت و تست هم داده نشد، پرداختم به کجا خواهد رسید؟
جعفری: بحث اصلی قانون‌شکنی است که دارد اتفاق میفتد و بحث‌های مجوزی که مطرح می‌کنند و ایده‌هایی که کپی می‌کنند. این مسئله است. تاکسیرانی لزوماً مسئله نیست، فرهنگ ما مشکل دارد که هیچ چیزی پیشرفت نمی‌کند.
مطرح می‌کنند چرا فین‌تک‌ها به سمت پرداخت می‌روند؟ خب چه سمتی بروند؟ الآن سرویس تسویه به ما نمی‌دهید، وضعیت پایا و ساتنا مشخص نیست. بعد انتظار دارید ما ماشین لرنینگ بنویسیم؟