پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
پاسخ به چهار پرسش اساسی درباره بیتکوین
مونا مشهدی رجبی، آیندهنگر؛ ماهنامه عصر تراکنش / این روزها خیلیها میپرسند که بیتکوین به چه کاری میآید و آیا باید آن را جدی بگیریم. بهمرور باید عادت کنیم که زمان جاافتادن فناوریها چقدر کم شده است و همین موضوع فرصت آماده شدن برای تغییر را از ما گرفته است.
بیتکوین، ارزهای رمزنگاریشده و زنجیره بلوک فرصتی است تکرار نشدنی؛ اگر امروز همگان تأثیر فناوریهای دیجیتال بر ابعاد مختلف کار و زندگی را درک کردهاند، مطمئن باشید که در سالهای آتی هم تأثیر آن واژههایی که در ابتدای این نوشته آمده را درک خواهند کرد. البته اگر جزو کسانی باشید که هنوز اعتقادی به تأثیر دنیای دیجیتال بر دنیای فیزیکی ندارید، نمیشود شما را درباره تأثیر فناوریهای مالی قانع کرد. در این سالها مدام میپرسیدند که چرا هیچکدام از استارتآپهای فینتک نمیتوانند نقش برهم زننده را بازی کنند منتها بیتکوین این فرصت را برای ما فراهم کرده است. حتی اگر بخواهیم از بیتکوین بگذریم گذر از انواع ارزهای رمزنگاریشده آسان نیست. اگر از این ارزها هم بگذریم گذشتن از بلاکچین یا زنجیره بلوک دیوانگی محض است.
ما نمیتوانیم به اتفاق مهمی که در کنار ما در حال رخ دادن است بیتوجه باشیم و نقشی در آینده آن نداشته باشیم. این یک فرصت تکرار نشدنی است و چه بخواهیم مخالف آن باشیم و چه بخواهیم موافق آن باشیم باید دانش و مهارتمان در این زمینه را افزایش دهیم. زمان بیرحمانه میگذرد و دنیا بهسرعت تغییر میکند. از تمدنهای قبل از بابل گرفته تا تمدن امروز که دوران بعد از بیتکوین را سپری میکند، از آن زمانی که ادوارد بلامی برای اولین بار در یک رمان از مفهوم کارت اعتباری گفت تا همین امروز که تلفنهای همراه نقش مهمی در فناوری پول بازی میکنند، جهان مسیر رو به تحولی را طی کرده است؛ منتها هرچقدر جلوتر آمدیم فشردگی زمانی بیشتر و بیشتر شده است. بیایید این بار فرصت را از دست ندهیم.
سوال اول:
ارزش بیتکوینها در سالهای آتی چقدر است؟
پیشبینی ارزش بیتکوینها در بازار جهانی برای فعالان بازار مالی اهمیت زیادی دارد. افزایش ارزش بیتکوین در سالهای اخیر باعث شد تا سرمایههای زیادی وارد این بازار شود. حال تحلیلگران بازارهای مالی در سایت سیانبیسی، اکونومیست، بلومبرگ و شبکه خبری سیسیان به این سوال پاسخ دادهاند که در سالهای آتی ارزش بیتکوین چقدر خواهد بود.
چارلی هایتر، مدیرعامل شرکت کریپتو کامپر:
ارزش بیتکوینها تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. یکی از این عوامل را میتوان عرضهوتقاضا دانست. در سالهای اخیر نرخ رشد تقاضا بیش از نرخ رشد عرضه بیتکوین بوده است و به همین دلیل قیمت آن رشد کرد. عرضهوتقاضا دو اصل مهم و زیربنایی اکوسیستم بازار بیتکوین هستند و نوسانات آنها تاثیر زیادی روی قیمت دارد. از طرف دیگر چون این پول دیجیتال است، قوانین دنیای دیجیتال و تحولات ایجادشده در این بخش هم تاثیر فراوانی روی ارزش آن دارد؛ بنابراین برای اینکه بتوانیم پیشبینی درستی از بازار بیتکوینها داشته باشیم، باید در ابتدا زیرساختهای این بازار را شناسایی کنیم و عملکرد هر یک از آنها را بهدرستی درک کنیم. تنها در این صورت است که پیشبینی درستی از بازار سالهای آتی خواهیم داشت.
به نظر من با توجه به اینکه دنیای دیجیتال با سرعت بالایی در حال رشد است و میتوان انتظار داشت که در آینده نزدیک سهم زیادی از اقتصاد دنیا به دنیای دیجیتال وابسته باشد، حضور و اهمیت پولهای دیجیتالی و تقاضا برای بیتکوینها هم بیشتر خواهد شد که این مسئله به افزایش قیمت بیتکوین منجر خواهد شد، ولی میزان این افزایش به میزان تقاضا بستگی خواهد داشت.
وان پیترسون، تحلیلگر بانک saxo:
ارزش بیتکوین تا 10 سال آینده به بیش از ۱۰۰ هزار دلار میرسد که ۳۴۸۳ درصد بیش از ارزش آن در ماه آگوست سال ۲۰۱۷ میلادی خواهد بود. من در ماه دسامبر سال ۲۰۱۶ یعنی زمانی که هر بیتکوین با قیمت ۷۵۴ دلار مبادله میشد، اعلام کردم در سال ۲۰۱۷ متوسط قیمت هر بیتکوین به مرز ۲۰۰۰ دلار میرسد که از افزایش ۱۶۵ درصدی نسبت به متوسط ارزش آن در سال ۲۰۱۶ حکایت داشت. کمتر از پنج ماه بعد از این پیشبینی، ما شاهد رسیدن قیمت هر بیتکوین به مرز ۲۰۰۰ دلار بودیم. مطالعات تاریخی هم نشان میدهد که افزایش ارزش بیتکوین در سالهای قبل هم بسیار زیاد بوده است. بهعنوان مثال، در سال ۲۰۱۳ ارزش هر بیتکوین در بازار ۱۵۰۰ درصد رشد کرد. از طرف دیگر باید در نظر داشت که در سالهای اخیر استقبال از این بازار افزایش چشمگیری پیدا کرده است و به همین دلیل میتوان انتظار داشت که ارزش آن باز هم افزایش یابد.
کریس برنیسک، اقتصاددان و نویسنده:
رابطه مثبت و قدرتمندی بین قیمت بیتکوین در بازار مصرف و میزان جستوجوی کلمه بیتکوین در گوگل وجود دارد. بهعبارتدیگر هر زمانی که مردم متقاضی کسب اطلاعات بیشتر در این مورد هستند، یا خرید خود را از این پول الکترونیکی افزایش میدهند، قیمت بیتکوین در بازار رشد میکند و هر زمانی استقبال از آن کم میشود، قیمت بیتکوین هم تنزل پیدا میکند.
در اواسط ماه آگوست سال جاری قیمت هر بیتکوین در بازار جهانی تا مرز ۴۰۰۰ دلار بالا رفت و در اواخر این ماه از مرز ۵۰۰۰ دلار نیز گذشت، ولی با استناد به این روند افزایشی نمیتوان گفت در سالهای آتی قیمت بیتکوین همچنان رشد میکند. بررسیها نشان میدهد هر زمانی که ما شاهد افزایش ناگهانی قیمت بیتکوین در بازار بودیم، سقوط ناگهانی هم مشاهده شده است و من انتظار دارم تا اواسط سال ۲۰۱۸ قیمت بیتکوین در بازار جهانی به یکباره تنزل پیدا کند و در این شرایط سرمایهگذاران در بازار متضرر شوند. به نظر من این اتفاق در راه است؛ همانطور که در ژوئن ۲۰۱۱ بعد از افزایش ناگهانی قیمت بیتکوین در بازار، شاهد افت ۹۳درصدی قیمت آن بودیم. در آوریل ۲۰۱۳ بعد از ایجاد یک حباب قیمتی در بازار بیتکوینها، افتی ۷۱درصدی در قیمت مشاهده شد و در نهایت در نوامبر ۲۰۱۳ بازار بیتکوینها شاهد سقوط ۸۵درصدی بود. پیشبینی من این است که تا اواسط سال بعد سقوطی بالغ بر ۸۷ درصد در بازار بیتکوینها ایجاد خواهد شد و به همین دلیل به سرمایهگذاران در این بازار توصیه میکنم بااحتیاط در این مسیر گام بردارند.
آدام دیویس، تحلیلگر اقتصادی:
ارزش بیتکوینها که بهعنوان ابزاری برای انتقال پول ایجاد شده است، در سالهای اخیر افزایش یافت. هرچه سهم بیشتری از کالاها با استفاده از بیتکوین معامله شود، ارزش بیتکوین بهعنوان ابزار معامله بیشتر میشود. در دنیای پولهای کاغذی هم سیستم مشابهی وجود دارد و ارزش پولها را حجم تجارت انجامشده با آنها تعیین میکند، ولی دولت با کنترل میزان عرضهوتقاضا تلاش میکند تا بازار را کنترل کند و از نوسان زیاد ارزش پول جلوگیری کند. ولی در بازار بیتکوینها، دولت هیچ قدرتی برای کنترل عرضهوتقاضا ندارد، به همین دلیل است که نوسان در این بازار بیشتر است. از طرف دیگر با توجه به افزایش استقبال از بیتکوینها در دنیای امروز نسبت به سالهای قبل، انتظار میرود متوسط ارزش هر بیتکوین در سال ۲۰۱۷ بیش از متوسط ارزش آن در سال قبل باشد. از نظر من متوسط ارزش هر بیتکوین در سال جاری به ۳۰۰۰ دلار میرسد که برای پولی که بهتازگی ایجاد و استفاده شده، نرخ قابل قبولی است.
سوال دوم:
آیا بیتکوین جای پول را میگیرد؟
اینکه روزی پولهای الکترونیکی جایگزین پولهای کاغذی شوند، مسئلهای است که بارها موردبحث قرار گرفته است. برخی بر این باور هستند که قابلیتهای سیستم پولهای کاغذی بیش از پولهای الکترونیک است و برخی با این دیدگاه مخالفاند. کارشناسان و تحلیلگران در وبسایتهای moneydebate، production peer و سیبیاس به این سوال پاسخ دادهاند.
پاتریک کوردا، اقتصاددان:
بیتکوینها بخش زیادی از ویژگیهای پولهای کاغذی را دارند، ولی نمیتوان آنها را جایگزین مناسبی برای سیستم پولی کنونی دنیا دانست؛ زیرا ارزشگذاری آن بهسادگی انجام نمیشود. بهعنوان مثال، نمیتوان پیشبینی کرد با افزایش یکدرصدی ارزش دلار یا کاهش یکدرصدی ارزش یورو، ارزش هر بیتکوین در بازار چه تغییری میکند. به همین دلیل این واحد پولی نمیتواند کاربردی وسیع و جهانی داشته باشد. ما نمیدانیم با افزایش ارزش دلار و یورو، ارزش هر بیتکوین افزایش پیدا میکند یا کاهش مییابد و این مسئله باعث شده نتوان در مورداستفاده از آن بهدرستی تصمیمگیری کرد. به نظر من ازآنجاکه ارزش بیتکوین به ارزش هیچ واحد پولی دیگر و هیچ بازار فلزی دیگری وابسته نیست، نمیتوان آن را جایگزینی برای پولهای کاغذی دانست. بیتکوین در شرایط فعلی در برخی از معاملات استفاده میشود و حتی امکان افزایش ارزش آن هم وجود دارد، ولی اینکه در آینده ما شاهد تبدیل شدن آن به واحد پول اصلی مورداستفاده در جهان باشیم، بسیار دور از انتظار است؛ زیرا ویژگیهای مناسب برای این تغییر در آن وجود ندارد.
کانراد گراف، اقتصاددان:
به نظر من بیتکوین امکان جایگزین پول شدن را دارد؛ زیرا مانند پول امکان پسانداز شدن دارد و میتوان آن را در معاملات استفاده کرد. بیتکوین بیشترین سهم از نیازهایی را که بشر با پول برطرف میکند، تامین میکند. بیتکوین را میتوان پسانداز کرد و میتوان حسابهایی با پولهای الکترونیکی در بانکها افتتاح کرد. از طرف دیگر در سالهای اخیر تکنولوژی در بخشهای زیادی از زندگی انسان وارد شده است و انتظار اینکه در دنیای پول هم وارد شود، نادرست نیست.
تنها مسئلهای که باعث میشود در مورد امکان این جایگزینی تردید داشته باشیم، نحوه ارزشگذاری آن است. در سالهای اخیر ارزش بیتکوین را حجم مبادلات آن تعیین کرده و افزایش و کاهش ارزش دلار و یورو و دیگر واحدهای پولی نمیتواند تاثیر معناداری در تغییر ارزش بیتکوین داشته باشد. البته اگر بتوانیم بیتکوین را واحد پول جهانی در نظر بگیریم و دیگر نیازی به مقایسه آن با واحدهای پولی کاغذی وجود نداشته باشد، مسئله حل میشود. به نظر من میتوان در آینده بیتکوین را بهعنوان یک جایگزین بالقوه برای بازار پول در نظر گرفت، ولی این اتفاق در کوتاهمدت نمیافتد؛ زیرا باید سیستمهای مالی دنیا اصلاح شود. اصلاح سیستمهای پولی هم فرایند دشواری است و به توافق تمامی کشورهای دنیا و همراهی آنها با یکدیگر نیاز دارد.
وان پیترسون، تحلیلگر بانک saxo:
بازار بیتکوینها بازار بسیار جوانی است و در سالهای آتی، پیشرفتهای زیادی در این بازار حاصل خواهد شد. برای اینکه این بازار رشد کند، باید روشهای سادهتری برای خرید و استفاده از پولهای دیجیتالی ایجاد شود، از این واحد پولی برای انتقال وجه در خریدهای بزرگ استفاده شود و در نهایت شهروندان کشورهایی که وضعیت بحرانی اقتصادی را تجربه میکنند، این امکان را داشته باشند تا با تبدیل پولهای خود به بیتکوین از سرمایههایشان محافظت کنند. در این شرایط است که بازار بیتکوین میتواند قدرت رقابت با بازار پولهای کاغذی را به دست آورد. بارها گفته شده است که یکی از موانع مهم و بزرگ برای استفاده زیاد از بیتکوینها، نوسان زیاد ارزش آن است؛ اما باید دید این نوسان در مقایسه با چه چیزی بیان میشود.
اگر شما شهروند ونزوئلا یا زیمبابوه باشید، نوسان ارزش بیتکوین برایتان بسیار کم است و ترجیح میدهید داراییهای خود را به بیتکوین تبدیل کنید تا پول کشور زیمبابوه و ونزوئلا. از طرف دیگر در سالهای بحران اقتصادی و سیاسی هم میتوان از این بازار استفاده کرد. بهعنوان مثال، در سالهای جنگ در عراق یا در سالهای اخیر در سوریه ارزش پول این دو کشور کاهش زیادی پیدا کرد و در این وضعیت استفاده از بیتکوین برای مردم مطلوبیت زیادی داشت.
بههرحال از نظر من بیتکوین توانایی این را دارد که جایگزین پول کاغذی شود، بهخصوص که پیشرفتهای تکنولوژیکی باعث شده تا دنیای دیجیتال بر بخش بزرگی از زندگی ما احاطه داشته باشد و دلیلی برای ناتوانی پول دیجیتالی در احاطه بر بازار و اقتصاد دنیا وجود ندارد.
جرمی کوهن ـ ستون، پژوهشگر در موسسه پیترسون:
نمیتوان انتظار داشت بیتکوین جای پول کاغذی را بگیرد؛ زیرا بیتکوینها ارزش ثابتی ندارند و ارزش آنها با ارزش دیگر واحدهای پولی مورداستفاده در دنیا یا حتی طلا بهعنوان منبع حفظ ارزش قابلمقایسه نیست. این عدم ثبات و غیرقابل مقایسه بودن ارزش بیتکوین میتواند در میانمدت و بلندمدت به اقتصاد ضربه بزند. ارزش بیتکوینها متغیر است و ما شاهد این مسئله هستیم که هر روز بیش از روز قبل این نوسان در بازار ایجاد میشود. در واقع بیتکوین را میتوان ابزاری برای سفتهبازی در بازار دانست، نه وسیلهای برای حفظ ارزش.
یک دلیل دیگر برای اینکه امکان تعویض پولهای کاغذی با پولهای الکترونیکی وجود ندارد، این است که عرضه بیتکوینها محدود است. بهعنوان مثال، در سال ۲۰۱۲، ۱۶.۳ میلیون بیتکوین در بازار وجود داشته و تا ۱۰ سال آینده حداکثر شمار بیتکوینها در بازار به ۱۷ میلیون عدد میرسد. به همین دلیل است که میتوان انتظار افزایش ارزش بیتکوین را داشت؛ زیرا این واحد پولی در دنیا از محبوبیت بیشتری برخوردار خواهد شد، ولی کمبود عرضه آن زمینه را برای افزایش قیمت فراهم خواهد کرد.
به نظر من دلیل اینکه امکان جایگزین شدن بیتکوینها وجود ندارد، این است که طراحی و ساختار ایجاد این بیتکوینها برای تبدیل شدن به یک واحد پولی که روزانه استفاده شود، مناسب نیست؛ بنابراین این تغییر کاربری بسیار بعید است.
سوال سوم:
کاربردهای مختلف بیتکوینها در کجاست؟
برخی از تحلیلگران بیتکوینها را پولهای آینده بشر میدانند و بر این باور هستند که در آیندهای نهچندان دور سهم زیادی از معاملات با این واحد پول انجام میشود؛ اما سوال این است که کاربرد بیتکوین در کجاست. تحلیلگران در سایت سیانبیسی، بلومبرگ و peerproduction به این سوال پاسخ دادهاند.
کریس برنیسک، اقتصاددان و نویسنده:
بیتکوین، سرمایهای برای دورههای بحرانی اقتصادی است و شاید بتوان عملکرد آن را به عملکرد بازار طلا تشبیه کرد. در واقع بیتکوین در شرایط فعلی اقتصاد دنیا، بهعنوان ابزاری برای حفظ ارزش شناخته میشود و هر روز بیش از پیش در مورد قدرت آن در شرایط بحرانی صحبت میشود. باید به این نکته توجه داشت که این واحد پولی را نمیتوان منبع حفظ ارزش برای دورههای بلندمدت دانست؛ بلکه در دورههای کوتاهمدت، مانند شرایطی که اتفاق خاصی در عرصه سیاست و اقتصاد بینالملل افتاده است، از این واحد بهعنوان منبع حفظ ارزش میتوان استفاده کرد. ولی بهسرعت باید به پول کاغذی رایج در کشور تبدیل شود؛ در غیر این صورت حباب قیمتی میشکند. مطالعات نشان داده در دورههایی که تنشهای ژئوپلیتیکی بالاست، قیمت بیتکوین در بازار افزایش پیدا میکند و در وضعیت صلح و آرامش قیمت بیتکوین ثابت است و در سطح پایین قرار دارد. در شرایط فعلی هم حملات کلامی آمریکا و کره شمالی به یکدیگر و نگرانی جامعه جهانی از احتمال درگیری بین این دو کشور باعث افزایش قیمت بیتکوینها در بازار جهانی شده است.
یوچی بنکلر، اقتصاددان و استاد دانشگاه هاروارد:
کاربردهای بیتکوین در بازار را میتوان اینطور بیان کرد: بیتکوین وسیلهای برای پرداخت هزینه کالاهای مختلف است و این پتانسیل را دارد که بدون توجه به مکان جغرافیایی معامله، از آن استفاده شود؛ زیرا قابل تبدیل شدن به پول کاغذی در هر بازاری است. شما اگر قصد خرید یک کالای خاص را داشته باشید که در کشور دیگری تولید میشود، باید اول واحد پول کشور خود را به دلار تبدیل کنید که برای این کار باید هزینهای بپردازید ـ هزینه تبدیل نرخ ارز ـ و سپس کالای مذکور را خریداری کنید و خریدار هم برای استفاده از آن پول باید دلار را به واحد پول کشور خود تبدیل کند که این کار هم هزینه دیگری دربر دارد، ولی با استفاده از بیتکوینها در معاملات جهانی دیگر این هزینههای غیرضروری وجود نخواهد داشت و این مزیت مهمی برای اقتصاد کشور محسوب میشود.
جرمی کوهن ـ ستون، پژوهشگر در موسسه پیترسون:
اهمیت بیتکوینها در فعالیتهای تجاری است. نه اینکه برای پرداخت هزینه کالاها و خدمات قانونی استفاده شود؛ بلکه اغلب برای تامین هزینههای اقتصاد زیرزمینی استفاده میشود. مطالعات ما نشان داده است که بخش اعظم سهام بیتکوینها برای فعالیتهای اقتصادی جاری و روزمره کاربردی ندارد، بلکه برای فعالیتهای بسیار بزرگی است که انتقال پولهای کاغذی برای انجام آن کارها بسیار دشوار است. مسئله مهمی که باعث جذابیت بازار بیتکوینها شده و افراد مختلف را به این بازار جذب کرده است، محدودیت سهام آنها در کنار رشد تقاضا برای بیتکوینهاست. در این شرایط میتوان انتظار داشت که قیمت بیتکوین رشد کند؛ زیرا عرضه کمتر از تقاضای آن است و این رشد تقاضا باعث افزایش سودآوری میشود.
یکی دیگر از کاربردهای بسیار مهم بیتکوینها را میتوان در فعالیتهای سفتهبازی دید. در واقع افرادی که شاهد افزایش ارزش بیتکوین در بازار بودند و پیشبینیهای آتی را مشاهده میکنند، اقدام به خرید بیتکوین و نگهداری از آن میکنند تا در آینده ارزش دارایی آنها افزایش یابد و این اصلیترین کاربرد بیتکوین برای مردم عادی است.
سوال چهارم:
آیا سرمایهگذاری در بازار بیتکوینها توصیه میشود؟
ارزش بیتکوینها در سالهای اخیر با سرعت بالایی رشد کرده است و در نتیجه آن شمار زیادی از مردم به سرمایهگذاری در این بازار متمایل شدهاند. حال این سوال وجود دارد که آیا سرمایهگذاری در این بازار توصیه میشود یا ضعفهای موجود در این بازار مانع از این میشود که سرمایهگذاران خرد منتفع شوند.
کریستین پاو، تحلیلگر بازار سرمایه:
ارزش بیتکوین در سالهای اخیر رشد زیادی کرده است، ولی از نظر اقتصادی نمیتوان دلیلی منطقی برای این افزایش ارزش پیدا کرد و به همین دلیل سرمایهگذاری در این بازار از نظر من کاری نادرست و غیرمنطقی است.
من از ابتدای معرفی بیتکوین در این بازار حضور داشتم، ولی با مطالعه عملکرد آن در ماههای اخیر و مشاهده افزایش زیاد ارزش آن دریافتم که این بازار وارد شرایط حبابی شده است و این وضعیت را نمیتوان برای بازارهای مالی نادیده گرفت. از نظر من بهدنبال هر حبابی در بازارهای مالی باید منتظر سقوطی مهیب بود و این سقوط میتواند شمار زیادی از مردم را دچار مشکلات مالی کند.
مسئله دیگر این است که هیچیک از شرکتهای بیمه تمایلی برای بیمه کردن بازار بیتکوین ندارند و اگر به هر دلیلی این بازار از بین برود یا فرو بپاشد، سرمایهای که افراد در نتیجه این سرمایهگذاری کسب کردهاند، از بین میرود. من بهعنوان فردی که سالها در این بازار مطالعه و تحقیق کردهام، سرمایهگذاری در بازار بیتکوینها را توصیه نمیکنم، بهخصوص برای افرادی که با تمامی سرمایه خود میخواهند این کار را انجام دهند.
آدام لودوین، تحلیلگر بازار بیتکوین:
به نظر من بازار پولهای الکترونیک در سالهای آتی همچنان باقی میماند؛ زیرا این بازار بسیار جوان است و راه طولانی در پیش دارد. کاربردهای زیادی که برای این بازار در نظر گرفته شده است، باعث شده تا هر روز بیش از پیش کاربرد این بازار افزایش یابد؛ اما در مورد ارزش آن در سالهای آتی نمیتوان بهدرستی نظر داد؛ زیرا این بازار و عملکرد آن کاملا به میزان تقاضای آن بستگی دارد. اگر تقاضا در بازار رشد کند، ارزش بیتکوین بیشتر میشود و سرمایهگذاری در این بازار سودآوری بالاتری خواهد داشت و اگر تقاضا برای آن کم شود، ارزش بیتکوین هم تنزل خواهد یافت و سرمایهگذاری در این بازار سودی نخواهد داشت. نمیتوان گفت که در طولانیمدت بازار بیتکوین در چه مسیری حرکت میکند، ولی بدون شک در کوتاهمدت این بازار شاهد یک سقوط خواهد بود؛ زیرا قیمت کنونی آن ناشی از حبابی است که در بازار مشاهده شده است؛ بنابراین سرمایهگذاری در این بازار در شرایط فعلی نادرست است، ولی زمانی که قیمت آن به سطح متعادل و عادی بازگشت، میتوان سرمایهگذاری در این بازار را آغاز کرد و در نظر داشت که بازار بیتکوین تا دو دهه آینده حضور فعالی در اقتصاد دنیا خواهد داشت.
فیصل حسین، مشاور در زمینه سرمایهگذاری در بازار پولهای مجازی:
بیتکوینها بازارهای قابل اعتمادی هستند و من روزی را میبینم که بازار بیتکوین مانند بازار داراییهای دیگر؛ ازجمله طلا و نقره یا بازارهای سهام در سطح بینالمللی شناختهشده باشد. بیتکوینها توان ذخیره ارزش را دارند و همین مسئله باعث شده بخش بزرگی از مردم بیتکوین را مانند طلا نوعی از دارایی بدانند که به شما در حفظ ارزش کمک میکند. به نظر من این بازار نهتنها بازار قابل اعتمادی است؛ بلکه تا سالیان سال در جهان باقی میماند و افرادی که بهدنبال کسب سود کامل در بلندمدت هستند، میتوانند وارد این بازار شوند. باید به این مسئله توجه داشت که بازار بیتکوینها هر روز بیشتر از قبل مورد استقبال قرار میگیرد، ولی سرمایهگذاری در این بازار ـ مانند هر بازار دیگر ـ در زمان مناسب باید انجام شود. بدون شک افرادی که در زمان اوج قیمت بیتکوین
وارد آن شوند، یا سود کمی میبرند یا ضرر میکنند. این مسئله برای سرمایهگذاران در بازار سهام یا بازار طلا هم وجود دارد. من توصیه میکنم افرادی که خواستار سرمایهگذاری در بازار بیتکوین هستند، با مطالعه دقیق در مورد عملکرد این بازار، برای سرمایهگذاری اقدام کنند و بدانند که این بازار از بین نمیرود و سرمایه آنها حفظ خواهد شد، ولی دو نکته مهم است؛ اول اینکه سودآوری در بلندمدت میسر است و دوم اینکه زمان مناسبی برای آغاز سرمایهگذاری باید در نظر گرفته شود.
جیمی دیمون، مدیرعامل جیپیمورگان:
پولهای دیجیتالی پتانسیل لازم را برای باقی ماندن در بازار مالی دنیا در بلندمدت ندارند. به نظر من مردم با سرمایهگذاری در این بازار و حتی توجه و مطالعه در مورد آن، در حال هدر دادن وقت و پول خود هستند. یک دلیل مهم برای این پیشبینی من این است که در بازار بیتکوینها امکان کنترل ارزش پول وجود ندارد و ابزاری در دست دولت و دستگاههای اقتصادی نیست که مانع از افزایش ناگهانی یا کاهش بیدلیل بازار بیتکوینها شود.
در این شرایط سرمایهگذاری در بازار بیتکوین و دیگر پولهای دیجیتالی کار نادرستی است. از طرف دیگر مسئلهای که هنوز در میان فعالان این بازار موردبحث است، اینکه در صورت مرگ یکی از سرمایهگذاران در بازار بیتکوینها، آیا امکان انتقال این دارایی به افراد خانواده فرد وجود دارد یا خیر و هنوز هیچ راهحل منطقی و درستی برای این کار پیشبینی نشده است. به نظر من بازار بیتکوینها بازاری غیراستاندارد و نادرست است و فعالیت در این بازار هم نمیتواند نتایج درستی برای سرمایهگذاران حرفهای داشته باشد.