شاخص‌های ایجاد یک سبد سرمایه‌گذاری شامل ارزهای دیجیتال

محمدرضا مباشرفر؛ مشاور سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی / تعداد «ارزهای دیجیتال» یا «رمز پایه» برطبق آمار اعلام شده در وب‌سایت coinmarketcap.com  در پایان ژانویه 2018 حدود 1495 ارز با ارزش بازاری معادل 570 میلیارد دلار است. ارزش معاملات روزانه با توجه به نوسانات این بازار در چند وقت اخیر چیزی حدود 30 تا 40 میلیون دلار با پانزده درصد نوسان در روز است. بیست ارز اول از نظر Capital market حدود 90 درصد ارزش کل بازار را به خود اختصاص داده است. 35 درصد ارزش کل معاملات روزانه و حتی ارزش بازار به بیت‌کوین اختصاص دارد و هر روز بر تعداد آنها براساس طرح‌های مختلف افزوده شده و به تبع آن ارزش بازار نیز بیشتر می‌شود. طبق پیش‌بینی اعلام شده برای سال جاری میلادی، حدود 3500 ICO براساس Coin و Token جدید در راه است. عرضه اولیه سکه‌هایی که پتانسیل‌های خوبی در خود نهفته دارند. از آن جمله به ارز دیجیتال اپلیکیشن تلگرام (TON) می‌توان اشاره کرد که توانایی جذب منابع مالی بالایی دارد. البته در تابستان گذشته اپلیکیشن KIK با بیش از 15 میلیون کاربر، در کمتر از 30 ثانیه 35 میلیون دلار سرمایه جذب کرده و اپلیکیشن LINE با 60 میلیون کاربر ژاپنی آماده ICO خود می‌شود.

نکته مهم این است که در بین تعداد قابل توجهی ICO و ارزهای دیجیتال موارد متعددی هم پیدا می‌شود که از ترفند کلاه‌برداری پانزی برای جذب منابع مالی مورد نیاز استفاده می‌کنند. بعضاً تعدادی هم هست که امکان محقق شدن برنامه Whitepaper خود را مهیا ندیده و کسب‌وکار را جمع می‌کنند. موضوع اساسی این است در بین این بازار متراکم چگونه ارزهایی را انتخاب کنیم تا بتوان ریسک را در آن مدیریت کرد و از سودهای چند صددرصدی آن منتفع شد؛ بنابراین داشتن شاخصه‌های مناسب برای ارزیابی این ارزها و استفاده از آن برای انتخاب یک سبد سرمایه‌گذاری اهمیت ویژه‌ای دارد.

سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال تا حدودی با سایر بازارهای سرمایه‌گذاری متفاوت است. البته که همه این بازارها از رویکردهای تحلیل بنیادی و تکنیکال بهره می‌برند، اما شرایط خاص هر یک از این بازارها قوانین دیگری را نیز جاری می‌کنند.

شاخص‌های پیشنهادی به شرح زیر است:

• قطعاً با توجه به ارزش بازار ارزهای دیجیتال، در نظر گرفتن Capital Market ارزها می‌تواند در ابتدا شاخصه مناسبی برای انتخاب باشد. تقریباً حدود 30 ارز دارای ارزش بازاری بیش از یک میلیارد دلار است که می‌تواند در لیست کوتاه شما قرار بگیرد.
• بررسی رابطه بین ارزها Correlation باعث مدیریت ریسک سبد خواهد شد. توصیه می‌شود که سبد خود را بین 5 تا 10 ارز متنوع سازید و دلیل آن هم امکان مدیریت و بررسی اخبار و پیگیری تغییرات آن‌ها است.
• انتخاب ارزهایی که لیدر بازار هستند و ICO ها برپایه آن‌ها صورت گرفته و در ضمن سایرین نیز با استفاده از پلتفرم آنها در حال توسعه زیر ساخت خود هستند. (در این مقاله از نام بردن و پیشنهاد ارزها پرهیز می‌کنیم)
• ارزهایی هستند که درگذشته پیرامون آنها بحث زیاد بوده اما به دلایلی مورد استقبال بازار قرار نگرفته‌اند، ولی همچنان پتانسیل رشد دارند که از آنها به «زامبی‌های» بازار یاد می‌کنند.
• دسته‌بندی ارزها براساس نوع پاسخ‌دهی پلتفرم آنها به نیاز بازار مثل انتقال سریع پول در شبکه، قراردادهای هوشمند و سایر موارد است.
• ارزهایی است که حریم خصوصی و اختفا در نقل و انتقالات خود به شدت رعایت می‌کنند. تعدادی از دیگر ارزها نیز بر روی پرتوکل لایه‌ای برنامه‌ای ریزی کرده‌اند که در بستر اینترنت اشیا خدمات جدیدی را ارائه کنند.
• ارزهایی که بر روی اپلیکیشن ها کار می‌کنند و به بلوغ کامل نرسیده و هنوز جای رشد دارند را شامل می‌شود. باید با دقت بیشتری در انتخاب ارزها به خرج داد، بعضاً با مدل وام‌دهی نفر به نفر طرحی را معرفی می‌کنند و در ادامه همان مدل پانزی را پیاده می‌کنند، نمونه آن Bitconnect بود که با تغییر مدل کاری خود زیان سنگینی را به اعضای خود وارد کرد و طبق شکایات ثبت شده، اموال آن شرکت توسط دولت آمریکا توقیف شده است.
• بررسی ICO های معتبر با مطالعه دقیق whitepaper آن‌ها می‌تواند کمک زیادی برای آشنایی بیشتر بکند.

قابل ذکر است وب‌سایت‌های مختلفی در محاسبه Correlation و رتبه‌بندی ارزهای دیجیتال با روش‌ها و فرضیات مختلف فعال هستند. قطعاً بهره‌برداری از یافته این سایت‌ها می‌تواند کمک حال تحلیل‌گر و سرمایه‌گذار در انتخاب ترکیب مناسبی برای سبد سرمایه‌گذاری باشد. از آن جمله می‌توان به سایت‌های زیر اشاره کرد:

• https://www.sifrdata.com/
• https://cointrading.ninja/
• https://coinfan.net/
• https://walletinvestor.com/
• https://uslifed.com/
• https://coincheckup.com

با توضیحات فوق دسته‌بندی ارزها در گروه‌های مختلف امکان‌پذیر می‌شود. در ادامه از بین ارزهای هر گروه براساس مدل زیر، ارزهایی که دارای بیشترین امتیاز هستند را می‌توان در لیست کوتاه‌تری جمع‌آوری کرد و در نهایت براساس ریسک و انتخاب شخص سرمایه‌گذار نسبت به انتخاب دقیق‌تر اقدام نمود. از بین مدل‌های مختلفی که برای دسته‌بندی و ارزیابی ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود، مدل ذیل تشریح می‌شود. برای هر یک از این معیارها عددی بین 1-10 (کمترین – بیشترین) انتخاب می‌شود. در این مدل امتیازدهی، می‌توان از روش «دلفی» جهت استفاده از نظر خبرگان بهره برد. با این روش، نظر جمع و خبرگان در این حوزه می‌تواند باعث تخمین نزدیک به واقعیت گردد. امتیازات بالاتر در هر دسته‌بندی به عنوان برترین‌های هر گروه با رویکرد مدیریت ریسک شناخته می‌شوند. در 5 دسته زیر سؤالاتی شبیه موارد زیر به همراه نمونه‌هایی که براساس نظر خبرگان می‌توان اضافه کرد را به عنوان راهنما در نظر گرفته می‌شود.

• محصول (آیا این ارز کارکرد خاصی دارد و نیاز خاصی را پوشش می‌دهد؟ و …)
• حجم جامعه (آیا جامعه از خصوصیات خاصی برخوردارند و برای سرمایه‌گذاری و یا سر علاقه سرمایه‌گذاری کرده‌اند؟ و …)
• تکنولوژی (آیا برای حل مسئله خاص، از روش‌های جدید و قابل دفاعی استفاده شده؟ و …)
• هم‌راستایی (آیا سرمایه‌گذاران هم‌راستا بوده؟ محصول کاربرد دولتی دارد؟ تمام سکه‌ها یک‌باره تولید شده‌اند؟ و …)
• فرصت بازار (مسئله به چه بزرگی حل شده و اندازه این بازار چقدر است؟ و …)

به عنوان مثال رتبه‌بندی اتریوم به این صورت خواهد بود:

امتیاز ETH هم‌اکنون در قیمت 1150 دلار (10/9/10/9/10)