پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
اقتصاددان‌ها در همه چیز اشتباه کرده‌اند!
گفت‌وگوی فایننشال‌تایمز با رابرت لایت‌هایزر، معمار تعرفه‌های ترامپ، درباره پایان تجارت آزاد، ترک کاخ سفید برای وال‌استریت و دلیل توصیف ترامپ به‌عنوان «صادق‌ترین» فرد
رابرت لایت‌هایزر به‌عنوان نماینده تجاری ایالات متحده، معمار نخستین سیاست تعرفه‌ای دونالد ترامپ است. او در گفتوگو با ایمی ویلیامز، خبرنگار فایننشال تایمز در حوزه تجارت ایالات متحده هنگام صرف ناهار در واشنگتن، درباره پایان دوران تجارت آزاد، تصمیمش برای کنار گذاشتن کاخ سفید به‌نفع وال‌استریت، و اینکه چرا رئیس‌جمهور را «صادق‌ترین فردی که می‌شناسم» می‌داند، سخن گفت که در ادامه گزارش این گفتوگو را می‌خوانید.
رابرت لایت‌هایزر نامی است که در دل دیپلمات‌های بسیاری در واشنگتن ترس می‌اندازد. بسیاری از مقامات باسابقه تجارت آزاد، هنوز از یادآوری مذاکراتی که به اعمال تعرفه‌های سخت منجر شد، لرزه بر تنشان می‌افتد. لایت‌هایزر که دوستانش او را «باب» صدا می‌زنند در دولت ترامپ به‌عنوان نماینده تجاری ایالات متحده شناخته می‌شود. او کاری را انجام داد که در تاریخ مدرن آمریکا کمتر کسی جرأتش را داشت: با حمایت رئیس خود، دستور اجرای سیاست‌های تعرفه‌ای سنگین را صادر کرد، چین و اروپا را هدف گرفت، و عملاً دوران جدیدی در جنگ‌های تجاری و سیاست‌های سازمان تجارت جهانی آغاز کرد. اگر این ماجرا شبیه دوران دوم ریاست ترامپ به‌نظر می‌رسد، به این خاطر است که لایت‌هایزر نیز از همان جنس است: یکی از وفاداران واقعی به ترامپ در حوزه تجارت. او با وجود حضور در واشنگتن، علاقه‌ای به بازی‌های سیاسی و رسانه‌ای ندارد. او معمولاً در رستوران محبوبش در واشنگتن، «کافه میلانو»، وقت می‌گذراند.
ترامپ هنوز هم گهگاه با لایت‌هایزر تماس می‌گیرد؛ «رئیس‌جمهور هنوز هم بعضی وقت‌ها با من تماس می‌گیرد و می‌گوید «باب، چی فکر می‌کنی؟» او با لبخند اضافه کرد: «در نهایت ترامپ همیشه همون کاری رو می‌کنه که خودش می‌خواد، ولی از من هم نظر می‌پرسه.»
وقتی لایت‌هایزر را ملاقات کردم، او به‌طرز چشمگیری آرام است. با لباسی ساده، پیراهن سفید و ژاکتی تیره. برخلاف بسیاری از سیاستمداران، اهل نمایش نیست. خانه‌اش در مریلند است، نزدیک واشنگتن، جایی میان جنگل و دریاچه. او پدری خانواده‌دوست است، اغلب آخر هفته‌ها با نوه‌هایش در حیاط پشتی بازی می‌کند. در زندگی شخصی، مردی محافظه‌کار است؛ کمتر به رستوران‌های مد روز می‌رود و اهل مهمانی‌های سیاسی نیست.
لایت‌هایزر با خنده گفت: «من واقعاً ترامپ رو دوست دارم. او صادق‌ترین آدمیه که تا حالا شناختم.» در حالی‌که قاشق را در دست می‌چرخاند، ادامه داد: «مردم همیشه می‌گن: آره، ولی اون دروغ‌گوئه! و من می‌گم نه، شما درک نمی‌کنید، اون نمی‌تونه دروغ بگه. اون فقط نمی‌تونه.»
او اضافه کرد: «اون فقط صادق‌ترین آدمیه که تا حالا زندگی کرده. فقط نمی‌تونه نقش بازی کنه. نمی‌تونه چیزی رو پنهان کنه. هر چی تو ذهنشه، می‌گه.»
در بخشی از گفتوگو، از او درباره «سندروم ترامپ‌هراسی (Trump Derangement Syndrome)» پرسیدم. اصطلاحی که برای توصیف افرادی استفاده می‌شود که به‌شدت از ترامپ متنفرند. او لبخند زد و گفت: «عجیب‌ترین چیز دنیاست. نمی‌فهمم‌اش. کلی آدم هم از روزولت متنفر بودن، ولی هیچ‌کس فکر نمی‌کرد اون شیطانه.»
او در ادامه گفت که ترامپ، با وجود میل به برهم‌زدن نظم سنتی، در عمق وجودش مردی است که به وطنش عشق می‌ورزد و از سر تعهد عمل می‌کند. «ترامپ، دشمن نظم مستقر است، ولی در نهایت وطن‌دوست‌ترین فردی است که می‌شناسم. هدفش فقط این است که آمریکا را دوباره قوی کند، و به نظرم در این هدف صادق است.»
در طول گفتوگو، لایت‌هایزر از سیاستمداران فعلی، چه جمهوری‌خواه چه دموکرات، به‌ندرت نام می‌برد. اما وقتی حرف به موضوع تجارت آزاد می‌رسد، ناگهان مشتاق و پرانرژی می‌شود. او گفت: «اقتصاددان‌ها در همه چیز اشتباه کرده‌اند! از دهه ۱۹۸۰ تا حالا، همه نظریه‌هایشان غلط بوده است.»
او به سمت من خم شد و با لحنی محکم ادامه داد: «می‌دونی، اون‌ها گفتند که اگر تجارت آزاد باشه، همه سود می‌برند. گفتند که جهانی‌سازی منجر به رشد درآمدها می‌شه. گفتند تورم پایین میاد، نابرابری کم می‌شه، و کشورهای فقیر رشد می‌کنن. هیچ‌کدوم از اینا درست نبود.»
در حالی‌که پیتزای خودش را با چنگال کوچک می‌خورد، با همان آرامش ادامه داد: «من فکر می‌کنم همه این‌ها اشتباه محض بودن. حالا که ازشون می‌پرسی، می‌گن «خب، شاید باید به تعادل برسیم.» ولی نه، اشتباه از پایه بود. تجارت آزاد همیشه اشتباه بوده، چون در عمل فقط برای بعضی کشورها سودآور بوده، نه برای مردم.»
او با لبخند تلخی اضافه کرد: «اگه سیاست ترامپ چیزی به ما یاد داده باشه، اینه که تجارت آزاد همیشه اون‌طور که توی کتاب‌ها می‌نویسن، جواب نمی‌ده. و هیچ‌کس به اندازه اون اینو عملی نکرد.»
لایت‌هایزر در طول سال‌ها، از وکیل تا مشاور ارشد تجاری، در کنار چهره‌های بزرگی مانند باب دُل و رونالد ریگان کار کرده است. او در دهه ۱۹۸۰ نماینده تجاری آمریکا بود و بعدها به بخش خصوصی رفت.
سی سال بعد، با روی کار آمدن ترامپ، دوباره به واشنگتن برگشت و فرمان سیاست تجاری دولت جدید را به‌دست گرفت.
در حالی‌که لیوانش را آرام روی میز می‌گذارد، گفت: «وقتی ترامپ به من گفت بیا و سیاست تعرفه‌ای رو اجرا کن، گفتم باشه، ولی این بار واقعاً باید جدی باشه.
این فقط یه حرکت نمادین نیست؛ این یه تغییر بنیادینه در نگاه ما به تجارت جهانیه.»
از او پرسیدم که فکر می‌کند دستاورد بزرگش چه بود. مکثی کرد و بعد گفت: «فکر می‌کنم مهم‌ترین چیز این بود که برای اولین بار بعد از نیم قرن، ما درباره عدالت در تجارت حرف زدیم، نه فقط درباره آزادی تجارت.»
او توضیح داد که با اعمال تعرفه‌ها بر فولاد، آلومینیوم و کالاهای چینی، هدفش فقط حمایت از تولیدکنندگان آمریکایی نبود، بلکه احیای شأن کارگر آمریکایی بود که در رقابت جهانی جا مانده بود. «من نمی‌خواستم آمریکا فقط واردکننده کالا باشه، می‌خواستم دوباره سازنده باشیم.»
در بخش دیگری از گفتوگو، با لبخند گفت: «من همیشه به شوخی می‌گم، من تنها آمریکایی‌ام که ۷ ماه لب به آب نزده.» من با تعجب نگاهش کردم، و او با خنده ادامه داد: «جدی می‌گم! من اهل نوشیدن نیستم. توی دهه سی‌سالگی‌ام یه بار امتحان کردم، ولی واقعاً ازش خوشم نیومد.»
وقتی از او درباره تعطیلاتش پرسیدم، گفت: «من عاشق قایق‌سواری‌ام. گاهی با قایق کوچکم روی رودخانه پوتوماک می‌رم، ولی خب… بیشتر وقت‌ها درگیر کارم.» با نگاهی شوخ اضافه کرد: «باید یه قایق بزرگ‌تر بخرم تا بتونم یه روزی از همه‌چیز فرار کنم.»
در ادامه، از خانواده‌اش گفت. او دو فرزند دارد و همیشه سعی کرده آنها را محافظه‌کار تربیت کند. او درباره آنها با لبخند گفت: «هر دوشون خوبن. آدمای مستقلی هستن. فکر می‌کنم اگه بهشون بگم چی بپوشن، فقط نگام می‌کنن و می‌گن جدی گفتی؟»
وقتی گفتوگو به پایان نزدیک شد، او به‌وضوح احساس آرامش می‌کرد. او گفته است که به سیاست بازنخواهد گشت و ترجیح می‌دهد در بخش خصوصی باقی بماند. او در این باره گفت: «من کارم رو کردم. حالا نوبت دیگرانه که تصمیم بگیرن آیا می‌خوان اون مسیر رو ادامه بدن یا نه. ولی به نظرم، تجارت جهانی دیگه هیچ‌وقت مثل قبل نخواهد شد.»
منبع
فایننشال تایمز