پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سورترهای اسکناس؛ پیوند فناوری، تحول، شفافیت و ثبات در نظام پولی کشور
گفت‌وگو با مدیران فروش بانکی؛ سمیرا خسروآبادی و محمد سعیدی
در گذشته، حجم بالای اسکناس در گردش و هزینه‌های سنگین فرایند شمارش دستی و کنترل چشمی، موجب کاهش دقت، افزایش ریسک های عملیاتی در بانک ها، زمان‌بر و پرخطا بود. با گسترش فعالیت‌های بانکی و افزایش حجم تراکنش‌های نقدی، نیاز به ابزارهای دقیق و هوشمند برای مدیریت اسکناس بیش از گذشته احساس می‌شود. سورترهای اسکناس با ترکیب سرعت، دقت و امنیت، جایگزینی مطمئن برای شمارش و تفکیک دستی پول نقد شده‌اند. به همین منظور با دو تن از مدیران بانکی، سمیرا خسروآبادی و محمد سعیدی، درخصوص اهمیت و نقش این فناوری در ارتقای عملیات خزانه‌داری گفت‌وگو شده است.
نقش سورتر اسکناس در مدیریت نقدینگی و خزانه‌داری
سمیرا خسروآبادی با تأکید بر اهمیت دقت در مدیریت نقدینگی گفت: «هدف اصلی از ورود گسترده دستگاه‌های سورتر اسکناس، افزایش دقت، سرعت و سلامت گردش پول نقد در کشور بوده است. تا چند سال پیش بخش عمده عملیات نقدی در بانک‌ها به‌صورت دستی انجام می‌شد و این امر باعث افزایش ریسک، هزینه و خطای انسانی می‌گردید. با ورود سورترهای اسکناس، فرآیند شمارش، تفکیک و اصالت‌سنجی اسکناس‌ها به‌صورت کاملاً مکانیزه انجام می‌شود. این فناوری به بانک‌ها کمک کرده تا از سطح عملیات سنتی به سطحی هوشمند و داده محور رسیده و همچنین زمان پردازش وجه نقد تا چند برابر کاهش یافته و خطاهای انسانی تقریباً حذف شده است. بانک‌ها اکنون می‌توانند با تعداد نیروی انسانی کمتر، حجم بیشتری از اسکناس را با دقت بالاتر مدیریت کنند. از طرف دیگر، جمع‌آوری اسکناس‌های فرسوده و جایگزینی آن‌ها بر اساس داده‌های واقعی انجام می‌شود، که به کاهش هزینه چاپ و توزیع اسکناس جدید منجر شده است.»
او تشریح کرد: «سورتر اسکناس، ابزاری فراتر از یک شمارنده معمولی است. این دستگاه‌ها علاوه بر شمارش دقیق، امکان تشخیص اسکناس‌های جعلی، فرسوده یا آسیب‌دیده را نیز فراهم می‌کنند. از طرفی سیاست بانک مرکزی در جهت ارتقای استانداردهای پولی و شفافیت در مدیریت نقدینگی، ما را به سمت استفاده از فناوری های نوین از جمله سورترهای اسکناس سوق داد و اکنون با ورود دستگاه‌های هوشمند، دقت عملیات به طرز چشمگیری افزایش یافته و موجب افزایش دقت در تشخیص اصالت، تفکیک بر اساس کیفیت، شمارش اسکناس و تحول قابل توجه در کارایی شبکه بانکی شده است.»
خسروآبادی در ادامه افزود: «در بسیاری از شعب بانکی، به‌ویژه شعبی که حجم نقدینگی بالایی دارند، سورتر اسکناس به‌عنوان یکی از ابزارهای کلیدی خزانه‌داری مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیشترین کاربرد این دستگاه‌ها در بخش خزانه بانک‌ها برای آماده‌سازی و توزیع اسکناس در دستگاه‌های خودپرداز (ATM) است؛ زیرا اسکناس‌های در گردش در این دستگاه‌ها باید از نظر اصالت، سلامت ظاهری و میزان فرسودگی بررسی و تفکیک شوند. از این رو این دستگاه‌ها زمان آماده‌سازی را به حداقل رسانده و کیفیت اسکناس‌های توزیعی را تضمین می‌کنند.»
او همچنین درخصوص دستگاه‌های مبنا کارت آریا گفت: «دستگاه‌هایی که شرکت بازرگانی مبنا کارت آریا تأمین و پشتیبانی می‌کند، با استانداردهای بین‌المللی سازگار بوده و ضمن بهره مندی از دقت، کارایی، بهره وری و تکنولوژی بالا ، بروز رسانی الگوی اسکناس‌ها در کوتاهترین زمان ممکن را محقق می‌کند.»
فناوری در خدمت دقت، امنیت و شفافیت
محمد سعیدی با اشاره به ویژگی‌های فنی این تجهیزات توضیح داد: «سورترها صرفاً شمارنده نیستند؛ بلکه سامانه‌های تحلیل‌گر پول نقد و داده محور برای پایش سلامت پول در گردش محسوب می‌شوند.»
او افزود: «مدل‌های پیشرفته امروزی، دستگاه های هوشمند چند منظوره هستند که با استفاده از سنسورهای نوری، مغناطیسی، فرابنفش و مادون قرمز، قادرند اسکناس‌ها را از نظر اصالت، تمیزی و ارزش، تفکیک و ارزیابی کیفی کنند و با کاهش احتمال ورود اسکناس های جعلی به چرخه پولی کشور و تفکیک اسکناس‌های فرسوده از سالم، به بانک مرکزی کمک می کند تا برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای جایگزینی اسکناس‌های جدید و همچنین جمع‌آوری اسکناس‌های آسیب‌دیده انجام دهد و در نتیجه سلامت پول در گردش افزایش و اعتماد عمومی به نظام پولی کشور تقویت شود. این دستگاه‌ها گزارش‌های دقیقی از تعداد، مبلغ و وضعیت هر دسته اسکناس ارائه می‌دهند که نقش مهمی در شفافیت مالی و حسابرسی دقیق و حرکت به سمت بانکداری هوشمند و دیجیتال که یکی از اهداف کلیدی بانک مرکزی می باشد را ایفا کند.»
او ادامه داد: «استفاده از داده‌ها در سطح سیاست‌گذاری پولی از مهم‌ترین دستاوردهای این فناوری است. داده‌های به‌دست‌آمده از سورترها به بانک مرکزی امکان می‌دهد تا تصویری دقیق از جریان نقدینگی فیزیکی در کشور داشته و امکان بررسی میدانی مبنی بر اینکه در چه مناطق جغرافیایی گردش پول نقد افزایش یا کاهش یافته و کیفیت اسکناس‌های در گردش در چه وضعیتی است را مهیا می کند. این اطلاعات در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با عرضه پول، کنترل تورم، توزیع نقدینگی منطقه‌ای و حتی مقابله با پول‌شویی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.»
سعیدی درخصوص استفاده از سورترها گفت: «استفاده از سورترها باعث افزایش بهره‌وری کارکنان، کاهش احتمال خطای انسانی و تسریع در بسته‌بندی اسکناس‌ها می‌شود از این رو بانک‌ها با تکیه بر این فناوری می‌توانند عملیات نقدی را با سرعت، دقت و امنیت بسیار بالاتری انجام دهند. شایان ذکر است اجرای موفق این فناوری مستلزم اجرای موفق ۳ گام زیرساخت فنی مناسب، اتصال نرم افزاری به سامانه های مرکزی بانک و کالیبراسیون منظم دستگاه است.»
او افزود: «تفاوت نسل جدید سورترهای شرکت بازرگانی مبنا کارت آریا در هوشمندی، سرعت پردازش و دقت تشخیص می باشد که با بهره گیری از الگوریتم‌های نرم افزاری مبتنی بر یادگیری ماشینی (Machine learning) باعث افزایش دقت تشخیص به مرور زمان می باشند. همچنین با برخورداری از قابلیت سیستم خود عیب یاب (self-Diagnostic) خطاهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را بصورت اتوماتیک شناسایی و گزارش می دهند و نهایتاً افزایش سرعت پردازش ۱۰۰۰ برگ اسکناس در دقیقه از دیگر مزیت‌های دستگاه‌های جدید این شرکت است.»
مسیر آینده بانکداری مکانیزه در ایران
خسروآبادی در ادامه گفت: «واقعیت این است که حتی در پیشرفته ترین اقتصادهای دنیا، پول نقد همچنان بخش پایداری از نظام مالی را تشکیل می‌دهد. در شرایط بحرانی، اختلالات فناوری یا نوسانات بازار، اسکناس همچنان به‌عنوان پشتوانه اعتماد عمومی نقش‌آفرینی می‌کند. سورترها تضمین می‌کنند که این بخش از نظام پولی، یعنی پول نقد، با بالاترین استاندارد امنیت و شفافیت مدیریت شود. در واقع، آن‌ها مکمل بانکداری دیجیتال هستند، نه در تضاد با آن.»
او افزود: «حرکت به سمت بانکداری دیجیتال، مستلزم زیرساخت‌های قوی در بخش فیزیکی است. تا زمانی که اسکناس در گردش وجود دارد، استفاده از تجهیزات هوشمند مانند سورترها ضروری است تا سلامت و اصالت پول نقد در شبکه بانکی حفظ شود. شایان ذکر است با توجه به شرایط انقباضی کشور در خصوص واردات کالا و نوسانات نرخ ارز، این شرکت دغدغه مشتریان محترم مبنی بر تأمین کالا در مقاطع زمانی مناسب را با تکیه بر پتانسیل خوب خود در زمینه بازرگانی و با برنامه‌ریزی دقیق رفع نموده و با واردات مدل‌های مختلف سورتر با توجه به نیازهای مشتریان و همچنین ارائه خدمات پشتیبانی ایده‌آل محصولات، حضوری فعال در این زمینه دارد.»
سعیدی نیز تأکید کرد: «این شرکت با بکارگیری نیرو متخصص و ابزار پیشرفته و آموزش‌های دوره‌ای، توانسته نقش مهمی در ارائه خدمات نگهداری و پشتیبانی دستگاه‌ها به شبکه بانکی کشور داشته باشد و با برخورداری از سامانه برخط، امکان نظارت متمرکز بر عمکلرد دستگاه‌ها، ثبت و پیگیری و رفع خطاها فراهم کند که این مهم باعث افزایش بهره وری سورترها و کاهش میزان توقف عملیاتی شده است.»
او افزود: «خوشبختانه در سال‌های اخیر و با افزایش همکاری بانک‌ها با شرکت بازرگانی مبنا کارت آریا در ارائه خدمات پشتیبانی فنی، پایداری عملیات بانکی و توسعه زیرساخت‌های مکانیزه کشور فراهم گردیده است. ما به‌سمت ایجاد یک نظام پولی هوشمند و داده‌محور در حرکت هستیم. سورترها به نوعی «چشم نظام پولی» هستند که جریان نقدی را به‌صورت دقیق و لحظه‌ای رصد می‌کنند. در آینده نزدیک، با اتصال کامل سورترها به سامانه‌های دیجیتال بانک مرکزی، می‌توانیم وضعیت نقدینگی کشور را در هر لحظه مشاهده و تحلیل کنیم. این یعنی تصمیم‌گیری سریع‌تر، شفافیت بیشتر و نهایتاً افزایش اعتماد عمومی به نظام پولی کشور.»
سورترهای اسکناس دیگر صرفاً ابزار شمارش نیستند، بلکه بخش مهمی از زیرساخت داده‌ای و فناورانه نظام پولی کشور به شمار می‌آیند. این تحول، پلی میان عملیات بانکی سنتی و سیاست‌گذاری پولی هوشمند ایجاد کرده است؛ گامی مهم در مسیر بانکداری مدرن ایران.
شرکت بازرگانی مبنا کارت آریا به‌عنوان یکی از تأمین‌کنندگان و پشتیبان‌های تجهیزات بانکی کشور، با عرضه فناوری‌های روز دنیا و ارائه خدمات فنی قابل اعتماد، نقشی برجسته در ارتقای استانداردهای بانکداری نوین ایران دارد و در تلاش است تا در آینده‌ای نزدیک نسل‌های جدید سورترها با قابلیت‌های هوش مصنوعی، خود عیب‌یابی و اتصال مستقیم به سامانه‌های نظارتی بانک مرکزی مورد استفاده قرار گیرند و هدف نهایی مبنی بر ایجاد شبکه هوشمند برای مدیریت کل زنجیره پول نقد از مرحله چاپ تا مصرف را جامعه عمل پوشانده و در یک کلام سورترها از ابزار مکانیکی صرف، به بخشی از شبکه داده محور پولی کشور تبدیل شوند.»
